پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
دیدگاه مشترکی برای برقراری کربنکینگ در نظام بانکی کشور وجود ندارد
نداشتن تعریفی مشخص از کربنکینگ، نبود زبان مشترک بین سامانه های مستقر در کربنکینگ و مشکل برقراری ارتباط بین کانال های تحویل با سامانه متمرکز بانکی جزو مهم ترین دلایلی است که بانک ها را در عدم استقرار کربنکینگ واقعی در مظان اتهام قرار می دهد.
به گزارش عصر ارتباط، دیدگاه‌های متفاوتی در باب داشتن یا نداشتن سیستم متمرکز بانکی در بانک‌های کشور چه از سوی مدیران بانکی و چه از سوی مقامات ارشد کشور وجود دارد. بانک‌ها مدعی راه‌اندازی چنین سیستمی در شعب‌شان هستند و نهادهای ناظر بر فعالیت شبکه بانکی این ادعا را رد می‌کنند.
تقریبا دو ماه پیش بود که شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد از پیاده نشدن سامانه بانکداری متمرکز در بانک‌ها گله کرد و گفت: «به جز یک تا دو بانک تردید دارم کربنکینگ در بانک‌های کشور پیاده شده باشد.» اما مروری کوتاه بر الزامات قانونی که برای استقرار کربنکینگ در بانک‌ها به وجود آمده حکایت از نقطه ضعف نظام بانکی ما در پیاده‌سازی این سامانه دارد.
ایجاد کربنکینگ تقریبا از اوایل دهه 80 و سرعت گرفتن توسعه بانکداری الکترونیکی در کشور در دستور کاری بانک‌ها قرار داشت. در آن زمان بانک‌های کشور پیش‌بینی کردند برای استقرار یک سامانه کامل بانکداری متمرکز یک دوره زمانی چهارساله لازم است، از همین رو اکثر آنان امیدوار بودند بتوانند تا اواسط دهه 80 این سامانه را در زیرمجموعه خود پیاده کنند.
اما زمانی که بانک مرکزی در سال 87 پی برد بانک‌ها و مسوولان‌شان به وعده‌های خود برای استقرار سامانه بانکداری متمرکز اقدام عملی انجام نداده‌اند، در بسته سیاستی و نظارتی خود در آن سال بانک‌ها را ملزم به ایجاد این سامانه تا پایان برنامه چهارم توسعه کرد.
با این حال این الزام قانونی نیز کاری از پیش نبرد و بار دیگر بر ایجاد سیستم بانکداری متمرکز در قانون برنامه پنجم توسعه تاکید شد تا جایی که در بند الف ماده 49 قانون برنامه پنجم توسعه بانک‌ها ملزم به استقرار کربنکینگ در سیستم خود شده‌اند.
سیستم‌های بانکی ما یکپارچه نیست
محمدرضا سلطانخواه معاون فناوری اطلاعات بانک صادرات در گفت‌وگو با خبرنگار ما در پاسخ به اینکه چرا بانک‌های کشور از وجود یک سامانه متمرکز بانکی به معنای واقعی بی‌بهره‌اند، گفت: «اولا باید روشن کنیم تعریف‌مان از کربنکینگ چیست، بسیاری از افراد تعریف مشترک یا حتی دقیقی از کربنکینگ ندارند. اول باید سامانه متمرکز بانکی را تعریف کنیم که می‌بینیم طبق آن بسیاری از بانک‌ها صاحب این سامانه هستند اما اشكال از نبود یکپارچگی بین سیستم‌هاست.»
او افزود: «امروز در بانک‌های کشور، سیستم‌ها مکانیزه‌اند اما یکپارچه نیستند بدین معنا که بتوانند با یکدیگر صحبت کنند.»
سلطانخواه معتقد است این عدم یکپارچگی نه تنها در سطح ارتباط بین دو بانک وجود دارد بلکه بدتر از آن حتی سیستم‌های مختلف داخل یک بانک هم یکپارچه نیستند و زبان مشترکی ندارند.
معاون فناوری اطلاعات بانک صادرات در این زمینه مثالی آورد و گفت: «به عنوان مثال چون کدینگ حساب‌ها در سیستم‌های مختلف وارد نشده یا حساب‌ها همراه با کد ملی مشتریان ثبت نشده است، سیستم‌ها نمی‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند و اینجا به اشتباه برداشت می‌شود که کربنکینگ وجود ندارد. در حالی که اکثر بانک‌ها سامانه متمرکز بانکی را دارند اما ارتباط یکپارچه باید بین سیستم‌های مستقر در این سامانه به وجود آید تا بانک‌ها بتوانند هم پاسخگوی وزارت اقتصاد و هم بانک مرکزی باشند.»
او پیشنهاد استانداردسازی در کدینگ‌ها، اصلاح اطلاعات هویتی و همزمان کردن برقراری ارتباط بین سیستم قدیمی و جدید برای تبادل داده را برای برون‌رفت نظام بانکی از این مشکل مطرح می‌کند؛ کاری که بانک صادرات آغاز کرده و به گفته سلطانخواه تاکنون نیز 80 درصد کار انجام شده و طی هفت ماه آینده به نتیجه می‌رسد.
فقط ویترین بانک‌ها متمرکز است
هوشنگ پوررنجبر مدیرعامل موسسه قرض‌الحسنه رسالت که در آستانه دریافت مجوز بانک قرار دارد در عین حال که اعتقاد دارد مهاجرت بنگاه‌های اقتصادی به سامانه‌های متمرکز بانکی اجتناب‌ناپذیر است، ساختار نظام بانکی کشور را محروم از این سامانه‌ها می‌داند.
او با بیان اینکه فعالیت بانک‌ها بدون وجود سامانه متمرکز بانکی غیرممکن است، گفت: «در حال حاضر تمام فرآیندهای بانکی به معنای واقعی در بستر کربنکینگ پردازش نمی‌شود بلکه به صورت آفلاین و تکه‌تکه است.»
به گفته وی، کاری که بانک‌ها کرده‌اند این است که فرآیندهای پرداخت را پیش روی مشتری آنلاین نشان دهند اما در ساختارشان کربنکینگ ندارند.
وقتی کانال‌های تحویل به در بسته می‌خورند
برخی از مدیران بانکی اشکال را در جای دیگری می‌بینند و معتقدند اکثر بانک‌ها کربنکینگ دارند و دیگر هیچ بانکی سیستم شعبه‌ای ندارد و به همین خاطر باید حساب کانال‌های تحویل را از سامانه متمرکز بانکی جدا کرد.
Deliver Channel یا کانال‌های تحویل به اینترنت‌بنکینگ، موبایل‌بنکینگ و سیستم‌هایی از این گروه تعلق می‌گیرد و به دلیل اینکه این کانال‌ها در برخی موارد هماهنگ و همگرا با سامانه متمرکز بانکی نیستند اشکال در سیستم به وجود می‌آید.