پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
چرا رگولاتوری رمزارزها در کشور به بحثی داغ میان مسئولان کشور تبدیل شد؟
اخیراً خبری مبنی بر بررسی پیش‌نویس سند ساماندهی رمزارزها در نشست کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور منتشر شد که در این گزارش به آن پرداخته شده است
مدتی است که موضوع رمزارزها به یکی از مباحث اصلی میان مسئولان کشور تبدیل شده و شاهد صحبت‌های زیادی در این زمینه هستیم. از صحبت‌های محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی در یازدهمین همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت گرفته، تا اخبار مربوط به بررسی پیش‌نویس سند ساماندهی رمزارزها در نشست کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور. در ادامه به جزئیات این اخبار می‌پردازیم.
در روزهای اخیر خبری مبنی بر بررسی پیش‌نویس سند ساماندهی رمزارزها که پیش‌تر توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی به‌عنوان متولی تنظیم آن در سند راهبردی فضای مجازی کشور تدوین و به مرکز ملی فضای مجازی تحویل شده بود، در نشست کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور، منتشر شد.
در این خبر که ابهامات زیادی داشت آمده است در نشست کمیسیون، بخش‌های مختلف پیش‌نویس این سند با حضور نمایندگان دستگاه‌های ذی‌ربط، تشکل‌های اقتصادی بخش خصوصی، حقوق‌دانان و نمایندگان بانک مرکزی، بررسی و نظرات و پیشنهادهای آنها دریافت و مقرر شد پس از تکمیل بررسی‌ها، سندی جامع و کامل از دیدگاه‌های فعالان، متولیان و قانون‌گذاران این حوزه تصویب شود.
از طرفی گفته شد که پیش‌نویس این سند، در صورت تصویب نهایی در کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی و پس از طی مراحل تشریفاتی قانونی، ابلاغ خواهد شد. این سند معماری کلان و چارچوب قانون‌گذاری برای ساماندهی رمزارزها و چگونگی فعالیت فعالان این حوزه خواهد بود.
مشکلات حوزه رمزارزها به‌زودی حل می‌شود
اما اخبار مربوط به رگولاتوری حوزه رمزارزها تنها به این مورد محدود نبود و این بحث اکنون در میان مسئولان داغ است. حسین افشین، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور نیز امروز در یک نشست خبری درباره حل مشکل شرکت‌های رمزارزی تأکید کرد که معاونت در این زمینه بین شرکت‌ها و بانک مرکزی نقش یک واسطه را بازی کرده و به‌زودی خبرهای خوبی در این زمینه منتشر خواهد شد.
حسین افشین در توضیح بیشتر این موضوع گفت: «در این زمینه بانک مرکزی اعلام می‌کند که باید حاکمیت پول حفظ شود و ما هم این را قبول داریم، ولی از سمت دیگر شرکت‌هایی در این خصوص حضور دارند که مشغول فعالیت هستند و تأثیر خوبی هم روی بازار داشته‌اند.»
او ادامه داد: «پیش‌نویس فعالیت رمزارزها آماده شده و برای بانک مرکزی ارسال شده و فکر هم می‌کنیم بانک مرکزی با این پیش‌نویس موافق باشد. در مجلس هم بحث قانون فعالیت رمزارزها مطرح است که امیدواریم این قانون در آذرماه به تصویب برسد و بتوانیم مشکلات رمزارزها را حل کنیم.»
برای عبور از تحریم‌ها می‌توانیم از رمزارزها استفاده کنیم
اخیراً شاهد این موضوع هستیم که حاکمیت با جدیت بیشتری در حال پیگیری موضوع رمزارزها و رگولاتوری آن است. در حاشیه همایش اقتصاد دریامحور، علی آقامحمدی رئیس گروه اقتصاد دفتر مقام معظم رهبری در جمع خبرنگاران گفت: «رمزارزها یک امکان جدید هست و امروز جایگاه خود را در اقتصاد دیجیتال باز کرده ما باید با این پدیده برخورد اصولی بکنیم.»
آقامحمدی ادامه داد: «ارز دیجیتال و رمزارزها می‌تواند به ما کمک زیادی بکند. ما برای عبور از مسائل و مشکلات امروزی و بخش‌هایی که تحریم‌ها شامل آنها شدند؛ مانند نظام بانکی و پرداخت‌های مالی می‌توانیم از ارز دیجیتال و رمزارزها استفاده کنیم.»
رئیس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری در پایان تصریح کرد: «ارز دیجیتال و رمزارزها امروز ظرفیتی است که می‌توانیم از آن استفاده کنیم و باید روی این مسئله به‌صورت دقیق و اصولی کار شود. امروز نمی‌توان رمزارزها را نادیده گرفت. همان‌طور که رهبر انقلاب نیز بر روی این مسئله تأکید کردند، پس باید به سمت قانونمند کردن و استفاده درست از آن برویم.»
به‌زودی مقرراتی در مورد رمزپول‌ها در هیئت عالی تصویب می‌شود
از طرفی در همایش بانکداری نوین و نظام‌های پرداخت که در ۵ و ۶ آذرماه برگزار شد، شاهد صحبت‌های زیادی درباره موضوع رمزارزها بودیم. محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی نیز در این همایش درباره این حوزه صحبت کرد. او اظهار داشت: «قاعده‌گذاری در حوزه رمزپول‌ها کار بسیار سختی است و تمام کشورها در این حوزه در ابتدا با چالش مواجه شده‌اند. در کل رسم جهانی این است که همواره اول تجارت شکل می‌گیرد و بعد رگولاتوری که در حوزه رمزارزها هم همین است.»
فرزین خاطرنشان کرد که تحریم باعث می‌شود بتوانیم از این ابزار نوین در تجارت کشور استفاده کنیم. او گفت: «بانک مرکزی مسئول ثبات مالی کشور است و سیاست‌های احتیاطی توسط بانک مرکزی گرفته می‌شود و باید این سیاست برای رمز پول‌ها با احتیاط اتخاذ شود؛ چون رمز پول‌ها موضوعات جدیدی هستند.»
رئیس‌کل بانک مرکزی همچنین خبر داد که به‌زودی مقرراتی در مورد رمزپول‌ها در هیئت عالی تصویب می‌شود تا خیال افراد در این حوزه راحت شود.
ماجرای بررسی پیش‌نویس سند ساماندهی رمزارزها چه بود؟
عباس آشتیانی، رئیس کمیسیون بلاکچین سازمان نصر کشور، در گفت‌وگو با رسانه رمزارز، درباره خبر بررسی پیش‌نویس سند ساماندهی رمزارزها توضیح داد.
او در این باره گفت: «جلسه کمیسیون عالی تنظیم مقررات برگزار شده است و عطف به مصوب شورای عالی فضای مجازی در شهریور ۱۴۰۱ که در بند ۲۲ آن وزارت اقتصاد مکلف شده بود با مشارکت دستگاه‌های همکار مانند بانک مرکزی اقدام به طراحی نظام‌نامه و سند سیاستی کل حوزه رمزارزها کند، این مصوبه پیگیری شد و وزارت اقتصاد نیز سند آن را اصلاح کرده و اکنون در دستور کار کمیسیون عالی تنظیم مقررات قرار گرفته است.»
آشتیانی خاطرنشان کرد: «در این خبر نوشته شده که پیش‌نویس سند ساماندهی رمزارزها مورد بررسی قرار گرفته است. این در حالی است که هیچ سندی مورد بررسی قرار نگرفته است و صرفاً نظام‌نامه شهریور ۱۴۰۱ که سندی به نام سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی و مصوب شورای عالی فضای مجازی بوده است در دستور کار کمیسیون عالی تنظیم مقررات قرار گرفته است.»
او در ادامه عنوان کرد: «طراحی نظام اقتصاد دیجیتال کشور طبق بند دوم مصوبه شورای عالی فضای مجازی در اختیار وزارت ارتباطات قرار گرفته است. در بند ۲۲، وزارت اقتصاد مکلف شده بود نظام‌نامه رمزارزها را با همکاری یک‌سری دستگاه‌ها تعیین تکلیف کند.»
به گفته رئیس کمیسیون بلاکچین سازمان نصر کشور، تقریباً دو سال از ارائه این سند گذشته و وزارت اقتصاد آن را فرستاده است و اکنون برای بررسی این سند باید منتظر می‌ماند که در دستور کار کمیسیون عالی تنظیم مقررات قرار بگیرد. او بیان کرد: «چهارشنبه هفته گذشته بالاخره این موضوع اعلام وصول شد و برای اولین‌بار در این جلسه در دست بررسی قرار گرفت. ازاین‌رو بررسی هیچ سندی هنوز انجام نشده و صرفاً در دستور کار قرار گرفته است.»
آشتیانی در پایان گفت: «همچنین این موضوع مورد تأکید شورای عالی فضای مجازی بوده که تنظیم‌گری حوزه رمزارزها تنها برعهده یک دستگاه نیست و بند ۲۲ مصوبه شورا لازم‌الاجرا است. نمایندگان بانک مرکزی در این جلسه اظهار کردند که ما در حال نوشتن یک چارچوب تنظیم‌گری عطف به قانون هستیم که شورای عالی فضای مجازی نیز اعلام کرد مصوبه ما به قوت خود باقی است و باید این مسیر ادامه پیدا کند.»
در بررسی‌های رسانه رمزارز از شخصی دیگر درخصوص این موضوع همچنین گفته شد: «یکی از اقدامات سند راهبردی جمهوری اسلامی در فضای مجازی، تدوین نظام‌نامه رمزارزها در وزارت اقتصاد با همکاری سایر دستگاه‌ها بود. وزارت اقتصاد این پیش‌نویس را به کمیسیون عالی تنظیم مقررات ارائه کرده و این جلسه هم برای بررسی این موضوع بوده است. اکنون این سند در مرحله اخذ نظر از دستگاه‌های مختلف و جمع‌بندی و اصلاحات است. مصوبه شورای عالی فضای مجازی در لایه سیاست‌های کلان است و احتمالاً بخش‌هایی از آن هم به قانون احتیاج داشته باشد.»
با این وجود، هنوز ابهامات زیادی درباره قانون‌گذاری حوزه رمزارزها و متولی اصلی آن وجود دارد. با اینکه بارها از طرف مسئولان مختلف به این نکته اشاره شده که قانون‌گذاری حوزه رمزارزها فقط مربوط به یک نهاد نیست و با همکاری دستگاه‌های مختلف باید انجام شود، شاید به نظر برسد بانک مرکزی با جدیت بیشتری این موضوع را دنبال می‌کند. با این حال، باید منتظر یک سند جامع در خصوص قانون‌گذاری حوزه رمزارزها باشیم.
