پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
وقتی سیستم‌های بانکداری قدیمی 40 سال پیش با تلفن همراه آیفون 6 که دو ماه از عمر آن گذشته برخورد می‌کند، نتایج جالبی ندارد. سیستم‌های بانکی بر پایه پردازنده‌های مرکزی ایجاد شده و برای پردازش گروهی تراکنش‌ها در پایان روز طراحی شده است، اما گوشی‌های هوشمند می‌خواهند عملکردی به‌طور آنی داشته باشند. مشتریان نمی‌خواهند یک مانده‌حساب در بانک بگیرند، یک مانده‌حساب در خودپرداز، و شاید یک مانده‌حساب سوم هم به‌صورت اینترنتی و چهارمی با تلفن همراه خود. این مشکل در آمریکا با توجه به این‌که سیستم‌های پرداخت به‌صورت گروهی پردازش تراکنش‌ها را انجام می‌دهد و اغلب 3 تا 5 روز زمان می‌برد تا پرداخت نهایی اعمال شود، مشکل را بیشتر می‌کند.
مسئله جایگزینی سیستم‌های یکپارچه بانکی (Corebank) همیشه تشبیهی کلیشه با خود به همراه داشته؛ این‌که خیلی‌ها آن را به تعویض موتور هواپیمای جت در حال پرواز تشبیه کرده‌اند. بنابراین شاید جای تعجب نباشد که موسسه مطالعات مالی سِلِنت (Celent) در گزارشی که در سال 2003 منتشر کرد، تاکید کرده این سال، سال جایگزینی سیستم‌های یکپارچه بانکی است، و البته کمی هم عجیب است.
در آمریکا، بانک BBVA سیستم ارائه‌شده توسط شرکت اَکسِنچر آلنووا (Accenture Alnova) را مورد بهره‌برداری قرار داد، و اخیرا شرکت خدمات پرداخت دیسکاور فایننشال (Discover Financial) سیستم یکپارچه شرکت اینفوسیس با نام فاینَکل سیستم (Finacle System) را جایگزین سیستم‌های قبلی خود کرده است. تی‌سی‌اس (TCS) نیز در راه ورود به بانک آمریکایی زیونز (Zions) است، البته هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد.
قیاس‌هایی که در مورد موتور جت، تعویض چرخ‌های ماشین مسابقه‌ای در حال حرکت و عمل قلب با تغییر سیستم بانکی می‌شد، زمانی تاثیرگذار بود که مدیران عامل بانک‌ها، عمر سیستم‌های قدیمی خود را با تاریخ بازنشستگی خود مقایسه و اندازه‌گیری می‌کردند و موفق هم می‌شدند.
شرکت مطالعات فناوری گارتنر در گزارشی آورده: تاثیرات وسیع و قابل‌توجه نوسازی سیستم یکپارچه بانکی، و عمر نسبتا کوتاه دوران تصدی رئیسان فناوری اطلاعات بانکی، مسئولیت جایگزینی این سیستم‌های یکپارچه را در دامان اعضای هیئت‌رئیسه و رئیسان گذاشته است. بازی در حال تغییر است، و همه از نقش جدیدی که پیداکرده‌اند راضی نیستند، و شاید دانش کافی برای اجتناب از تصمیم‌گیری‌های ضعیف را نداشته باشند.
دان فری رئیس بخش مطالعات گارتنر و نویسنده گزارش میدانی جادویی برای بانکداری یکپارچه خرد جهانی، می‌گوید: شاید دیگر لازم به نگرانی این رئیسان فناوری اطلاعات بانکی نباشد. انتخاب بین یک سیستم آنی نوین و سیستم‌های قدیمی دیگر قابل‌اجتناب نیست. اجزا، رابط‌های نرم‌افزاری، استانداردها و فناوری ابری باهم ترکیب شده تا گزینه‌های مختلفی را برای رئیسان درمانده فناوری اطلاعات پیشنهاد کند که این انتخاب الزاما تهدیدی برای موقعیت شغلی آن‌ها محسوب نمی‌شود. تقسیم‌بندی سیستم به اجزای مختلف (جزءبندی) این امکان را به بانک‌ها می‌دهد تا بدون نیاز به تعویض کل سیستم، عملکردهای موردنیاز را جایگزین کنند، و این عمل باعث کارآمد شدن سیستم می‌شود، مانند به‌اشتراک گذاشتن سیستم محاسبات نرخ سود در بین تمام سیستم‌ها.
گارتنر می‌گوید: برخی فروشندگان در حال حرکت به سمت مهاجرت به سیستم‌های اجزا-محور هستند. این موج، در حال ایجاد تغییراتی در مرزهای بازار هستند، و درنتیجه جواب این سوال که: سیستم یکپارچه به چه معناست؟ را سخت‌تر می‌کند.
دان فری پیشنهاد می‌دهد بانک‌ها سابقه عملیاتی شرکت‌های فروشنده خدمات را زیر نظر بگیرند. باید شرکت خدماتی را انتخاب کنید که نقشه راه معتبری ارائه دهند که قبلا توانایی قدم‌برداشتن در این مسیر را داشته‌اند.
اینفوسیس در راس بهترین شرکت‌های فروش خدمات در گزارش میدان جادویی گارتنر بوده است. اگرچه آن‌ها بزرگ‌ترین نیستند، اما اینفوسیس ایده‌های انقلابی‌ای در مورد توانایی‌های خود و نیازهای بانک‌ها دارد و می‌داند بانک‌ها چه می‌خواهند. آن‌ها خود را از شرکت‌های فیزرو (Fiserv) و اف‌آی‌اس (FIS) بالاتر کشیده‌اند.
دیسکاور فایننشال از راهکار اینفوسیس با نام فینَکل برای سیستم بانکداری یکپارچه آنی خود بهره گرفته است. دان فری با اشاره به این‌که هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌اند، گفت: ما برای عقب نماندن از سرعت رشد کسب‌وکارها، توجه خود را معطوف ارائه‌دهندگان خدمات کرده‌ایم
گزارش گارتنر بیان می‌کند بازگشت سرمایه یک پروژه سیستم یکپارچه باید تا 24 ماه باشد. دان فری می‌گوید زمانی که برخی بانک‌های بزرگ متوجه شدند افزودن یک سیستم یکپارچه عظیم به قلب بانک شدنی نیست، فشارها برای بازگشت سریع‌تر سرمایه نیز بیشتر شد، زیرا هزینه‌ها بسیار بالا بود و پروژه‌ها در موعد مقرر به اتمام نمی‌رسید.
دان فری می‌گوید: این مهاجرت، زمانی بین 8 تا 10 سال لازم داشت و زمانی که کار به اتمام می‌رسد، ایده‌هایی که بر اساس آن کار خود را شروع کرده‌اید دیگر کارایی قبلی را ندارند. امروزه حداکثر زمانی که برای بازگشت سرمایه قابل‌قبول باشد، 24 ماه است. آن‌ها می‌خواهند کار به‌سرعت انجام گیرد. تقسیم‌بندی اجزا، به‌علاوه استفاده از استانداردهایی مانند بییان (BIAN) اجزای مختلف را قادر می‌سازد با یکدیگر در تعامل باشند، و کلیدی برای تحقق به‌کارگیری سریع‌تر سیستم و ارزش‌آفرینی بیشتر است.
این توانایی‌های حیاتی {افزایش چابکی، تنوع منابع و هزینه‌های عملیاتی کمتر} از طریق تبدیل سیستم‌های یکپارچه بانکی تک‌بخشی یا یک‌دست به مجموعه‌ای بزرگ‌تر و متشکل از اجزای کوچک‌تر با عملکرد مجزا، قابل تحقق است. این فرآیند جزءبندی نام دارد.
این کار، بانک‌ها را قادر می‌سازد بخشی از سیستم‌ها و یا تمام آن‌ها را به یک معماری سرویس‌محور بر پردازش‌های ابری داخلی یا خارجی منتقل کنند. درنهایت، برخی فروشندگان خدمات شروع به ارائه فروشگاه نرم‌افزارهای بانکی یکپارچه خواهند کرد. بانک‌ها از سازندگان قدیمی سیستم‌های فناوری اطلاعات هستند؛ اما اکنون آن‌ها به یک واسطه برای سیستم‌های بانکی شرکت‌های فروشنده خدمات تبدیل‌شده‌اند.
دان فری می‌گوید: توزیع و غیر متمرکزسازی فناوری اطلاعات، راهی است که بیشتر بانک‌ها آن را انتخاب خواهند کرد. فناوری ابری نیز یکی از بخش‌های اساسی آن خواهد شد. اگر بخواهیم سیستم یکپارچه را به اجزای کوچک‌تری تقسیم کنیم، برخی از قسمت‌ها را می‌توانیم از منابع خارجی تامین کنیم و با کمک نیروی داخلی خود، تمرکز را بر بخش‌های کلیدی و استراتژیک بگذاریم. یک رئیس فناوری می‌تواند به دنبال بهترین گزینه‌ها باشد، صرفه‌جویی‌های قابل‌ملاحظه‌ای ایجاد کند، و تامین برخی موارد را به منابع خارجی واگذار کند.
بییان نقشی کلیدی در صنعتی‌سازی فناوری بانکی است که برای کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت به‌کارگیری سیستم‌های جدید لازم است. امروزه هزینه ادغام یک سیستم می‌تواند 3 تا 10 برابر یک مجوز نرم‌افزاری باشد. این گزارش در پایان می‌گوید مدیران ارشد و اعضای هیئت‌رئیسه بانکی باید اهداف کاری خود را تشخیص دهند و توجه کنند فروشندگان چه محصولاتی ارائه می‌دهند.
فناوری‌های یکپارچه در حال تبدیل‌شدن به معماری‌هایی با چابکی و سرعت بالا هستند، و عواقب تصمیم‌گیری اشتباه، ماندگار خواهد بود و بانک‌ها را در معرض خطر رقابتی قرار می‌دهد.
ترجمه: احسان روحی
منبع: ماه‌نامه پرداخت و بانکداری الکترونیک عصر ارتباط؛ شماره 16