پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
پولت رو طلا کن؛ ولی از خالی‌فروش‌ها دوری کن
این روزها تب خرید طلا به صورت آنلاین بالا گرفته است؛ تقریبا جایی نیست که صحبت طلای آب شده نباشد؛ حتی کسب‌وکارهای شناخته شده فین‌تک و تجارت الکترونیکی هم پا در این بازار گذاشته‌اند
در دوران پرالتهاب اقتصادی، جستجو برای سرمایه‌گذاری‌های امن و پرسود، بسیاری از افراد را به سمت بازار طلا سوق داده است. اما این بار، دیگر خبری از خرید از طلافروشی‌های سنتی نیست؛ دنیای دیجیتال با وعده‌های جذاب و سودهای بالا، تبدیل به مقصد جدیدی برای سرمایه‌گذاران شده است. در این چند ماه اخیر تب پولت رو به طلا کن همچنان داغ است و کسب‌وکارهای آن نیز به‌سرعت روبه‌افزایش هستند. تبلیغات جذاب و وعده‌های سودآور، روزبه‌روز افراد بیشتری را به سرمایه‌گذاری در این حوزه جذب می‌کند، اما این روند روبه‌رشد، در کنار فرصت‌ها، چالش‌ها و خطرات خاص خود را نیز به همراه دارد. لازم است برای اینکه در این راه به یک مال‌باخته تبدیل نشویم با این فضا بیشتر آشنا شویم و آگاهانه به سمت آن قدم برداریم.
الزام وجود طلای خریداری شده در بانک‌های معتبر توسط بانک مرکزی
در ماه‌های اخیر، بازار طلای آنلاین به‌سرعت در حال گسترش بوده و شاهد ظهور پلتفرم‌های متعددی برای خریدوفروش طلا هستیم. بااین‌حال، فعالیت بسیاری از این پلتفرم‌ها با چالش‌ها و اما و اگرهای قانونی مواجه شده است. بانک مرکزی در واکنش به این وضعیت، از آغاز اقدامات جدی برای ساماندهی این بازار خبر داده است. به گفته مسئولان، این ساماندهی به‌منظور جلوگیری از تخلفات و حفظ امنیت سرمایه مردم آغاز شده و در حال حاضر، برخوردهایی با برخی از این پلتفرم‌ها انجام شده است.
نوش‌آفرین مؤمن‌واقفی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، در این باره توضیح داد که ساماندهی پلتفرم‌های فروش طلا، با همکاری سازمان‌های مختلفی از جمله وزارت صمت و بانک مرکزی، به‌طورجدی در دستور کار قرار گرفته است. او تأکید کرد که مواردی که با آیین‌نامه‌های مربوطه همخوانی نداشته باشد، مورد برخورد قرار خواهد گرفت.
به گفته واقفی، این ساماندهی از حدود دو تا سه هفته گذشته آغاز شده و تاکنون منجر به توقف سرویس‌دهی دو پلتفرم فروش طلا شده است. او بیان کرد که آن‌ها به دادستانی نیز نامه ارسال کرده‌اند و دوستان در این زمینه پیگیری‌های لازم را انجام داده‌اند. اگر مواردی خلاف ضوابط شناسایی شود، به‌زودی جمع‌آوری خواهد شد.
علاوه بر این، یکی از مهم‌ترین چالش‌های دیگری که اخیراً از سوی امین کلاهدوزان، رئیس مرکز تجارت الکترونیک وزارت صمت، در فضای مجازی نیز مطرح شده، خطر «خالی‌فروشی» در این بازار است. این مسئله می‌تواند سرمایه‌های مردم را به خطر بیندازد، در همین راستا، وزارت صمت و بانک مرکزی به‌تازگی اقدامات جدیدی را برای ساماندهی این بازار و جلوگیری از تخلفات پیشنهاد کرده‌اند.
امین کلاهدوزان، رئیس مرکز تجارت الکترونیک وزارت صمت، اخیراً اعلام کرد که یکی از مهم‌ترین ریسک‌ها در فروش آنلاین طلا، «خالی‌فروشی» است. این به این معناست که برخی از پلتفرم‌های خریدوفروش طلا، پول مشتریان را دریافت می‌کنند، اما طلای معادل آن را به طور واقعی در اختیار ندارند. برای مقابله با چنین تخلفاتی، بانک مرکزی اخیراً نامه‌ای صادر کرده که تأکید دارد طلای خریداری‌شده باید موجود باشد و در خزانه‌ها یا بانک‌های معتبر ذخیره شود. این اقدام به طور ویژه در راستای حفظ امنیت مالی مردم و ایجاد شفافیت بیشتر در معاملات طلا طراحی شده است. نامه بانک مرکزی که مورد حمایت مرکز «تتا» نیز قرار گرفته، می‌تواند گام مؤثری در راه جلوگیری از بروز تخلفات و خالی‌فروشی در بازار طلای دیجیتال باشد.
در کنار این اقدامات، وزارت صمت در تاریخ ۸ مردادماه سال جاری از طرح «سندباکس» خود با عنوان اولین سکوی هوشمند معاملات فلزات گران‌بها رونمایی کرد. این سامانه که به طور خاص برای جلوگیری از پدیده‌هایی مانند خالی‌فروشی طراحی شده، در حال حاضر به طور فعال نظارت‌هایی ثانویه و دقیق‌تری را بر معاملات آنلاین طلا و سایر فلزات گران‌بها اعمال می‌کند و هدف آن ایجاد بستری امن‌تر برای سرمایه‌گذاران و جلوگیری از هرگونه تخلف در بازار آنلاین طلاست.
رشد روزافزون کسب‌وکارهای طلای دیجیتال
باوجود دغدغه‌های امنیتی، بازار خریدوفروش آنلاین طلا همچنان در حال گسترش است. کسب‌وکارهای جدید به طور مداوم وارد این حوزه می‌شوند و این سؤال به ذهن می‌رسد که چرا باوجود چالش‌ها و نگرانی‌ها، شاهد چنین رشدی در این بازار هستیم؟ یکی از دلایل اصلی رشد این کسب‌وکارها، جذابیت بالای سرمایه‌گذاری در بازار طلاست. طلا به‌عنوان یک فلز گران‌بها همیشه برای مردم جذاب بوده و در شرایط بحران اقتصادی، سرمایه‌گذاری در آن به‌ویژه به‌صورت دیجیتال، برای بسیاری از افراد گزینه‌ای امن به نظر می‌رسد
علاوه بر این، سهولت در خریدوفروش آنلاین، فراهم‌آوردن دسترسی به طلا بدون نیاز به جابه‌جایی فیزیکی و امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم، از دیگر دلایلی است که باعث شده افراد بیشتری جذب این بازار شوند، اما در این میان، مهم‌ترین نگرانی‌ها، نبود نظارت کافی و قوانین شفاف است که می‌تواند به بحران‌های احتمالی منجر شود. بسیاری از کسب‌وکارهای جدید وارد شده به این حوزه هنوز مجوزهای رسمی را از نهادهای دولتی دریافت نکرده‌اند و این موضوع به‌ویژه در زمان‌های بحرانی، می‌تواند خطرات زیادی را برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد.
تخفیف‌های طلایی در بلک فرایدی؛ قانونی یا فریب؟
یکی از پدیده‌های جدیدی که در این بازار به چشم می‌آید، ارائه تخفیف‌های جذاب بر روی طلا، به‌ویژه در ایام خاص مانند بلک فرایدی است. این سؤال به وجود می‌آید که چگونه می‌توان بر روی طلا که قیمت آن به‌صورت جهانی و بر اساس عیار و وزن مشخص تعیین می‌شود، تخفیف گذاشت؟ برخی از پلتفرم‌ها ادعا می‌کنند که این تخفیف‌ها به دلیل کاهش هزینه‌های جانبی یا حذف اجرت طلا است، اما آیا این کاهش قیمت‌ها به طور واقعی منصفانه و قانونی است؟ برای مثال، دیجی‌کالا به مناسبت بلک فرایدی تخفیف‌هایی بر طلاهای خود ارائه کرده و در تبلیغات خود اعلام کرده بود که اگر در این مناسبت کاربران خریدی داشته باشند، هیچ کارمزدی از خریداران دریافت نمی‌شود.
از دیگر موضوعاتی که در این سه‌ماه اخیر توسط نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا، اعلام شد این است که ۷۰ تا ۸۰ درصد مراجعات به این اتحادیه مربوط به افرادی است که از سایت‌ها و صفحات اینستاگرامی طلا و سکه خریده‌اند و متضرر شده‌اند. به‌عنوان‌مثال مواردی وجود داشته که افراد از دیوار طلای بدون فاکتور خریداری کرده‌اند و هنگام فروش در طلافروشی متوجه شده‌اند که طلا بدل بوده است.
بذرافشان بارها نسبت به خریدوفروش طلا و سکه از طریق دیجی‌کالا، اسنپ و دیوار اعتراض کرده و اعلام کرده است که این پلتفرم‌ها به فروش طلای بدون فاکتور و فاقد استاندارد می‌پردازند، اما باوجود این اعتراض‌ها، هیچ نهادی تاکنون پاسخگو نبوده و جلوی فعالیت این سایت‌ها را نگرفته است. او بیان می‌کند که موارد متعددی از فروش سکه‌های غیربانکی و تقلبی از این طریق وجود داشته که موجب زیان خریداران شده است.
یکی از نمونه‌های این تخلفات، فردی است که از دیجی‌کالا سکه پارسیان خریداری کرده و هنگام فروش در طلافروشی معتبر متوجه شده است که سکه بدل بوده است. دیجی‌کالا نیز از پذیرش مسئولیت خودداری کرده و ادعا کرده است که به دلیل باز شدن بسته‌بندی سکه، مسئولیتی متوجه آن‌ها نیست. این در حالی است که این فرد سکه را برای اولین‌بار در طلافروشی بازکرده بود و دستش به جایی بند نبوده است.
بذرافشان تأکید می‌کند که معاملات طلا و سکه باید توسط افراد متخصص و با مجوز صنفی و امنیتی انجام شود. او توصیه می‌کند که خریداران حتماً از واحدهای معتبر طلا و سکه خرید کنند و فاکتور رسمی دارای مهر و هولوگرام دریافت کنند.
در مثالی دیگر، دیجی‌کالا روزانه حدود ۴ هزار سکه پارسیان می‌فروشد که اکثر آن‌ها کسری وزن دارند. علاوه بر این، این سکه‌ها با نام افراد غیرمرتبط عرضه می‌شوند و مشخص شده است که فروشنده هیچ‌گونه مسئولیتی در ضرب یا توزیع آن‌ها ندارد. این پلتفرم اجرت پایین‌تری برای این سکه‌ها اعلام می‌کند، اما خریداران در هنگام تسویه باید ۵ درصد سود به دیجی‌کالا پرداخت کنند. بدین ترتیب، اجرتی که به‌ظاهر کاهش‌یافته، به طور غیرمستقیم جبران می‌شود و خریداران ضرر می‌کنند.
این موارد نشان می‌دهد که بسیاری از مردم به دلیل عدم آگاهی، فریب تبلیغات جذاب این پلتفرم‌ها را می‌خورند و با ضررهای مالی قابل‌توجهی مواجه می‌شوند. سکه‌های غیربانکی نیز از جمله مواردی هستند که مشتریان به دلیل تفاوت‌های فنی از جمله رنگ، کنگره، گنبد، و فونت قادر به تشخیص آن‌ها نیستند و این امر نیاز به خرید از واحدهای معتبر را دوچندان می‌کند.
رئیس اتحادیه طلا هشدار می‌دهد که شکایات از خرید سکه‌های غیربانکی، پارسیان‌های دارای نقص و طلای بدل از طریق این پلتفرم‌ها به طور فزاینده‌ای افزایش‌یافته است. به‌طورکلی، ۷۰ تا ۸۰ درصد مراجعات به اتحادیه طلا مربوط به این‌گونه تخلفات است. او تأکید دارد که اگر نظارت قانونی و برخورد جدی با این پلتفرم‌ها انجام نشود، در بلندمدت شاهد بروز فاجعه خواهیم بود.
این مسئله نشان می‌دهد که در شرایط اقتصادی کنونی که مردم برای سرمایه‌گذاری، هزینه‌های زیادی را متحمل می‌شوند، وجود نظارت دقیق بر این بازار و آگاهی‌بخشی به خریداران ضروری است. اگر پلتفرم‌ها به تعهدات خود عمل نکنند یا دچار تخلفاتی نظیر فروش طلای تقلبی شوند، سرمایه‌های مردم به خطر افتاده و اعتماد عمومی نیز تضعیف خواهد شد.
مسئله مهمی که باید به آن پرداخت این است که مردم برای خرید از این کسب‌وکارها، گاهی از بسیاری از لذت‌ها و حتی نیازهای روزمره خود می‌گذرند تا بتوانند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند و در شرایط اقتصادی موجود از این سرمایه‌گذاری بهترین بهره را داشته باشند، اما اگر پلتفرم‌ها دچار خالی‌فروشی یا مشکلات فنی شوند، سرمایه‌های این افراد چه خواهد شد؟ آیا آن‌ها می‌توانند به سرمایه خود دسترسی پیدا کنند یا در معرض خطر از دست دادن آن خواهند بود؟
چگونه از مال‌باخته شدن در بازار طلای آنلاین جلوگیری کنیم؟
بازار طلای آنلاین و طلای آب‌شده همان‌طور که می‌تواند سودآور باشد، ریسک‌های قابل‌توجهی نیز به همراه دارد. برای حفظ امنیت سرمایه و جلوگیری از مال‌باخته شدن، رعایت نکات و اصول مشخصی الزامی است.
اولین و مهم‌ترین گام برای ورود به بازار طلای آنلاین، انتخاب پلتفرم‌های معتبر و مورداعتماد است. این پلتفرم‌ها باید دارای مجوز رسمی از نهادهای نظارتی، مانند بانک مرکزی باشند. مجوزهای رسمی، تضمینی برای فعالیت قانونی و شفاف این پلتفرم‌ها هستند و به کاربران اطمینان می‌دهند که سرمایه‌گذاری آن‌ها در محیطی امن انجام می‌شود.
یکی از اشتباهات رایج در این بازار، خرید از کانال‌های ناشناس در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام یا اینستاگرام است. بسیاری از فروشندگان در این فضاها، مجوز یا اعتبار مشخصی ندارند و خرید از آن‌ها خطرات بسیاری به همراه دارد. این کانال‌ها به‌ویژه به دلیل نداشتن زیرساخت‌های حقوقی و نظارتی، مستعد کلاهبرداری و فروش طلای تقلبی هستند؛ بنابراین، بهتر است برای خریدوفروش طلا، تنها به پلتفرم‌های رسمی و شناخته‌شده اعتماد کنید.
پیش از هرگونه خرید، لازم است قیمت طلا را از منابع معتبر بررسی کنید. برخی از پلتفرم‌ها یا فروشندگان ممکن است قیمت‌هایی غیرمنطقی ارائه دهند یا هزینه‌های اضافی از مشتریان دریافت کنند. مقایسه قیمت‌ها با نرخ روز بازار، نه‌تنها به شما کمک می‌کند از پرداخت هزینه‌های غیرمنطقی جلوگیری کنید، بلکه شفافیت معامله را نیز افزایش می‌دهد.
همچنین، پس از انجام خرید، حتماً رسید رسمی و معتبر دریافت کنید. این رسید باید تمام مشخصات دقیق خرید شما، از جمله وزن، عیار، قیمت و هزینه‌های جانبی، را در بر داشته باشد. داشتن سند معتبر به شما کمک می‌کند در صورت بروز هرگونه اختلاف یا مشکل، بتوانید حقوق خود را پیگیری کنید.
یکی دیگر از مواردی که پیش از خرید باید به آن توجه کنید، تحقیق دربار آن پلتفرم است. تجربه دیگر کاربران و نظرات آن‌ها می‌تواند اطلاعات مفیدی درباره اعتبار و کیفیت خدمات فروشنده به شما بدهد. این تحقیق ساده می‌تواند از بروز مشکلات بسیاری جلوگیری و تجربه خرید شما را ایمن‌تر کند.
