پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در طول چند ماه گذشته، یک بار دیگر بحث کانورت بانکی یا همان مهاجرت بانکی سر زبان‌ها افتاده است و خیلی‌ها روی داشتن یا نداشتن سامانه یکپارچه بانکی بانک‌های بزرگ ایرانی صحبت کرده‌اند و گفته می‌شود حالا شرکت‌هایی مثل شرکت مقیاس بزرگ توسن و شرکت داتین برنامه‌های جدی برای ورود به بانک‌های بزرگ دارند. درست در همین روز‌ها که حرف از هدف رفتن به بانک‌های بزرگ است، یک کانورت بانکی اتفاق افتاد، کانورت بانک دی.
قبل از عید سعید قربان چندین بار خبرهایی از مانور بانک دی به گوش می‌رسید و حتی در روز عید سعید قربان و عید سعید غدیر خم، بسیاری از کارهای اصلی این کانورت انجام شد و سرانجام در آخرین شنبه مهرماه، شعب بانک دی با سامانه یکپارچه بانکی بنکو کار خود را شروع کردند.
کانورت سامانه یکپارچه بانکی یا همان کوربنک، کاری است پر ریسک، پرهزینه و سخت که ممکن است در طول حیات یک بانک، یک یا نهایت ۲ بار اتفاق بیفتد و هر بار هم که اتفاق می‌افتد نشان از این دارد که بانکی، درصدد بهبود کیفیت خدمات و تکمیل سبد محصولاتش است که قبول کرده این ریسک و سختی این کار را به جان بخرد. اما چه شد که بانک دی از سیستم قبلی‌اش کانورت کرد؟ برای یافتن پاسخ، به سراغ دکتر شاپور زارعی معاون فناوری اطلاعات بانک دی رفتیم تا داستان را از زبان او بشنویم.
.
قصه از کجا شروع شد؟
به گفته زارعی، سیستمی که بانک دی از ۵ سال پیش فعالیتش را با آن شروع کرد، خیلی سنتی بود؛ یعنی سیستمی نبوده که ازلحاظ بانکداری الکترونیک و سیستم‌های مدرن، بانک را نسبت به سایر رقبای خود متمایز کند. معاون فناوری اطلاعات بانک دی می‌گوید: در چند سال اخیر خیلی به این موضوع فکر شد که بانک دی به سمت فضایی برود که بتوان از بانکداری نوین در آن استفاده کرد و بانک را متمایز کند. به عبارتی، محصولی ارائه دهد که در بین بانک‌ها رقابت کند و بتواند شاخصه‌ای ایجاد کند. با در نظر گرفتن اینکه ما ۹۰ شعبه بیشتر نداریم، برنامه‌ریزی صورت گرفت و ما شروع به بررسی سرویس‌ها کردیم. ازیک‌طرف سرویس‌هایی که نیاز داشتیم و از طرف دیگر سرویس‌هایی که بانک‌های دیگر در داخل و خارج از کشور ارائه می‌کردند را تجمیع کردیم و سپس به شرکت‌هایی رسیدیم که می‌توانستند این سرویس‌ها را به ما بدهند. با شرکت‌های مختلف خارجی و داخلی صحبت کردیم و در‌‌نهایت به شرکت توسن رسیدیم. توسن دو محصول داشت که جزو بررسی‌های ما بود؛ فرانگین و بنکو. سبد محصولات و سرویس‌هایی که بنکو دارد، فضای مناسبی را برای ما فراهم می‌کرد و همین باعث شد بنکو را گزینه مناسبی بیابیم. جلسات متعددی داشتیم تا توسن بتواند کسب‌وکار ما را پشتیبانی کند. محصول بنکوی توسن امکانی را به ما می‌داد که امکان توسعه سریع درخواست‌ها و نیازهای بانک را می‌توانست پوشش دهد. درواقع به خاطر این مزیت، ما این انعطاف‌پذیری را داشتیم که هر چیزی را بتوانیم تعریف کنیم. با استارت کار، دیتاسن‌تر مدرن و مجهزی را هم راه‌اندازی کردیم و شروع به انتقال و کانورت کردیم.
.
عرضه سرویس اولین اولویت است
معاون فناوری اطلاعت بانک دی معتقد است در تمام این طراحی‌ها نگاه‌شان عرضه سرویس بوده است و کاملا بر پایه سرویس حرکت کرده‌اند و تاکید می‌کند که امروزه داشتن سامانه یکپارچه بانکی مزیت نیست؛ یک الزام است. به گفته وی، دکتر شفیع‌زاده مدیرعامل بانک دی نیز معتقد است که صندلی فناوری اطلاعات برای ارتباط و درست کردن تجهیزات نیست؛ بلکه باید بازاریابی و تولید محصول در آن اتفاق بیفتد.
آن‌ها در رویکرد جدیدشان، روی مباحثی مثل بانکداری خرد، بانکداری شرکتی و بانکداری اختصاصی تمرکز بیشتری کردند و این حوزه‌ها را شاخه‌بندی کردند که به‌صورت مجزا بتوانند روی آن‌ها کار کنند.
.
بستر جدید، خدمات جدید
دکتر زارعی می‌گوید: کار خیلی خاصی که با استفاده از بستر بنکو انجام دادیم روی بازار سرمایه است. زیرا بازاری است که دولت، بانک مرکزی، سازمان بورس و کشورهایی که درحال‌توسعه هستند تمایل به سرمایه‌گذاری در این سمت را دارند. ما نگاه‌مان این بود که وارد صنعتی نشویم که تورم‌زا باشد، بنابراین به سمت بازار سرمایه رفتیم و آن را خیلی توسعه دادیم. یک کارگزاری نیز داخل بانک داریم که آن را پایلوت قرار دادیم و طرح‌هایمان را آنجا می‌بریم. ما تسهیلاتی را برای کارگزاری‌ها فراهم کردیم و کارگزاری‌های زیادی به سمت ما تمایل پیداکرده‌اند که از سرویس‌های خود یا سرویس‌هایی که به سرویس‌های الکترونیکی اضافه می‌کنیم در اختیارشان بگذاریم.
وی در ادامه می‌گوید: ما ادبیات جدیدی را باب کردیم و در حال همگرا کردن تمام سرویس‌های پولی، مالی و بیمه هستیم؛ به این صورت که وقتی مشتری ما وارد سیستم می‌شود همه سرویس‌ها را بتواند داشته باشد، مانند بیمه، بازار سرمایه، و هر چیز دیگری؛ ما بانک را به‌صورت هلدینگ دیده‌ایم؛ نه ازاین‌جهت که سرویس‌ها را ازلحاظ سازمانی توسعه دهد، بلکه سرویس‌های هلدینگی ارائه دهد.
بحث وفاداری در کنار سرویس‌های مالی انجام می‌شود. اما قبل از به میان آمدن بحث وفاداری، باید یک سازمان که سرویس الکترونیک می‌دهد بحث چرخش پولی‌اش کامل شود. زارعی در این خصوص می‌گوید: ما در بازار سرمایه و خیلی بازارهای دیگر سعی کردیم حوزه چرخش پول را ببندیم؛ یعنی اگر بیمه باشد، تراکنش آن باید سمت بانک بیاید، بنابراین وقتی به این صنعت می‌رویم، چرخه آن کامل می‌شود. این مسائل باعث شد ما دایره خیلی خوبی از خدمات درست کنیم.
آن‌ها در بانک دی تمرکز ویژه‌ای هم روی بانکداری سازمانی دارند و ساختارش را به‌مرور دارند شکل می‌دهند و زیرساخت آن را به قسمت‌های تخصصی خود می‌دهند که بازاریابی کنند و آن را توسعه دهند.
.
چرا بانک دی بنکو را انتخاب کرد؟
زارعی چند دقیقه‌ای هم از تجربه‌های قبلی‌اش در کار با شرکت توسن می‌گوید و می‌رسد به امروز؛ او می‌گوید: زمانی که می‌خواستم برای بانک دی تصمیم بگیرم، زمانی که سرویس‌های بنکو را دیدم دیگر نمی‌خواستم به سمت نگین و فرانگین بروم. بعد از اولین جلسه‌مان با شرکت توسن، متوجه شدم در این ۵ سال شرکت توسن یک چیز دیگری شده است؛ سرویس‌ها، سبد محصولات و تکنولوژی خیلی متفاوت شده بود. مشخص بود توسن نیز رشد خود را ادامه داده است. به نظرم اکنون توسن این انعطاف‌پذیری را دارد و سریع می‌تواند یک نرم‌افزار و محصول را برای ما درست کند و همچنین مزیت‌هایی را به ما می‌دهد که بتوانیم از برخی از سرویس‌هایش استفاده نکنیم و از جایی دیگر آن را وارد سیستم کنیم. این حس خیلی خوبی به بانک می‌دهد و این حس خوب را، توسن در نرم‌افزار بنکو به ما داد. با تحت وب شدن بسترهای جدید، امکانات هم گسترده شده و زیرساخت‌ها عوض شده است؛ از طرفی ما نیز امکاناتمان بیشتر شده و نیاز‌هایمان عوض شده و چیزهای بیشتری از سرویس می‌خواهیم. نکته دیگری نیز در توسن عوض شده؛ توسن امروزه یک جای سیستماتیک است و کار در آن به‌راحتی انجام می‌شود و نیازی نیست مانند قبل، بالای سر کار باشم یا چیزی را اجبار کنم. بحث کنترل پروژه و سیستماتیک بودن واقعا برای ما در کانورت مشهود بود.
.
اینجا عقل تصمیم می‌گیرد، نه احساسات
دکتر زارعی معتقد است معاون یا مدیر فناوری اطلاعات در یک مجموعه بانکی اصلا نباید آدمی احساسی باشد؛ حتما باید بتواند تشخیص دهد و مقایسه کند. او می‌گوید: در جلسه اولی که داشتیم گفتم یکسری سرویس‌های شما را نمی‌خواهم. مثلا گفتم اینترنت بانک شما را ازلحاظ شکل ظاهری دوست ندارم ولی ازلحاظ فنی مشکلی وجود ندارد. به ما گفتند کسب‌وکار ما را بومی‌سازی می‌کنند و روی آن محصول موردنظر پیاده می‌کنند. این خیلی خوب است. ما باید رابط کاربری خود را برای مشتری بگذاریم. یکی از مشکلات ما با نگین این بود که محصولاتمان دائما مثل هم بود. الان به دلیل اینکه تعداد بانک‌هایشان زیاد شده، اصلا جذابیت ندارد. اینکه ما بتوانیم پوسته را عوض و بومی‌سازی کنیم در کیش‌ویر نبود. کیش‌ویر قدیم مانند ماشین فورد سابق بود که الان ژاپنی شده و انعطاف آن زیاد شده است.
از او در خصوص تفاوت بین نگین و بنکو می‌پرسیم و اینکه چرا بنکو را انتخاب کرده است. او می‌گوید: اتفاقا سوال جالبی است؛ قبل از هر چیز اگر یک نرم‌افزار را از ۰ تا ۱۰۰ درصد در نظر بگیریم باید بدانیم که نرم‌افزار‌ها هیچ‌وقت به ۱۰۰ درصد نمی‌رسند؛ از نظر من نرم‌افزار نگین یک نرم‌افزار ۸۰ درصدی است اما نرم‌افزار بنکو به نظر من ۷۰-۶۰ درصد بیشتر نیست؛ اما نکته‌ای که وجود دارد این است که با توجه به توسعه‌ای که بانکداری الکترونیک تا یک الی دو سال دیگر می‌کند، بنکو، ما را به بالای ۹۰ درصد می‌رساند.
خوشبختانه نه‌تن‌ها انعطاف‌پذیری بنکو، بلکه سبد محصولات توسن که سبد کاملی است دست ما را باز گذاشته است. مثل خدمات اعتباری، هوش تجاری، بحث شبکه‌های اجتماعی، بحث خدمات شهری مثل بلیت الکترونیک و مواردی ازاین‌دست که بسیاری از این خدمات را بعد از بومی‌سازی در بانک دی، استفاده می‌کنیم. وقتی دکتر شفیع‌زاده می‌گوید ما داریم جهش بزرگی می‌کنیم، واقعا حرف درستی است.
.
آموزش مشتریان همراه با توسعه خدمات
از او در خصوص اینکه به‌یک‌باره حجم زیادی از خدمات را می‌خواهند به مشتریان خرد و کلان ارائه کنند می‌پرسیم. آیا ترس این وجود ندارد که مشتریان به استفاده از این خدمات روی نیاورند؟ معاون فناوری اطلاعات بانک دی می‌گوید: اینکه ما سرویسی را ایجاد کنیم و مشتریمان از آن استفاده نکند یا روند توسعه آن کم باشد، این مشکل ما است. ما در شعبه یکسری نماینده پرورش داده‌ایم و آن‌ها را موظف کردیم که درصد مشخصی را باید رشد کنند؛ یعنی به‌طور مثال اینترنت بانک در هرماه میزان مشخصی باید رشد کند؛ یعنی مشترک را صدا کن و آموزش بده! آموزش مهم‌ترین بخش آن است. حتی روابط عمومی برنامه‌های آموزشی را تدوین کرده است. ما ازلحاظ آموزشی چند جهت مختلف را به مشترکین خود می‌رسانیم. در بانکداری شرکتی گروهی را در حال راه‌اندازی کردن هستیم که این مسائل را در شرکت‌ها اجرا کند زیرا بانکداری شرکتی نیز اهمیت خیلی زیادی دارد. درواقع ما معتقدیم سرویس‌های الکترونیکی باعث می‌شود مشتری روی یک بانک قفل شود. بانکداری شرکتی یکی از این کار‌ها است. وقتی داخل آن می‌شود، به دلیل فرآیندهای اداری آن نمی‌تواند خود را از آن قطع کند.
دکتر زارعی در خاتمه عنوان نمود: همان‌طور که آقای دکتر شفیع‌زاده مدیرعامل بانک دی در مراسم افتتاحیه سامانه کوربنکینگ جدید بانک عنوان نمودند، راه‌اندازی سامانه جامع بانکداری الکترونیک دی از سوی نخبگان ایرانی سرآغاز یک رخداد بسیار بزرگ است که ان‌شاءالله در آینده نزدیک شاهد پیامدهای مثبت آن خواهیم بود.
منبع: ماه‌نامه بانکداری و پرداخت عصر ارتباط؛ شماره 15