پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
خردجمعی (common sense) را حس عمومی یا عرف عام نیز ترجمه کرده‌اند و برخی برای تفهیم بیشتر موضوع، آن را به «جان جمعی و روح جمعی» تفسیر کرده‌اند. اندیشمندان، ماهیت و هویت کل را چیزی مستقل از جزء می‌دانند، هرچند که خود از تجمیع جزء حاصل شده است (نظریه گشتالت). به دیگر سخن، کل، صاحب دینامیزم یا دارای جان مجزایی هست که مستقل از جمع حسابی اجزای تشکیل دهنده آن بوده و بر مجموعه حاکم است.
صاحب نظران این حوزه معتقدند «خردجمعی» بر‌تر از مجموع هوش افراد یک گروه عمل می‌کند و خطاپذیری (ریسک) آن کمتر از تصمیمات فردی و حداقلی می‌باشد. براساس چنین دیدگاه و نظریاتی است که امروزه رأی و نظر اکثریت در نظام‌های سیاسی، مدیریت شرکتی و… مبنای عمل قرار می‌گیرد و آن را رفتاری عقلانی می‌دانند.
در خصوص دلایل عقلانی بودن قضاوت «خردجمعی» ذکر این مطلب ضروری است که نظر هر فرد دو عنصر را در درون خود دارد، یکی اطلاعات صحیح و دیگری غلط. اطلاعات صحیح (از آن رو که صحیح‌اند) هم جهتند و بر روی یکدیگر انباشته می‌شوند. اما خطا‌ها، غیر همسو عمل می‌کنند، لذا تمایل به حذف یکدیگر دارند. نتیجه این می‌شود که پس از جمع نظرات، آنچه می‌ماند اطلاعات صحیح است.
با ذکر این مقدمه به این موضوع می‌پردازیم که برنامه ششم توسعه در دست تهیه و تدوین است و بی‌تردید یکی از اضلاع مهم و تأثیرگذار این برنامه، نظام بانکی و از جمله موضوع فناوری‌های نوین در ساختار بانک‌هاست. برنامه ششم به عنوان یک سند بالادستی بناست تا سمت و سوی کشور را ترسیم و افق ۵ ساله آینده را روشن سازد. برای رسیدن به چشم‌اندازی روشن، چاره‌ای نیست جز اینکه از روش مدیریت علمی سود جست. برای تحقق مدیریت علمی و پیش از هر «تصمیم‌گیری»، می‌بایستی به فرایند «تصمیم‌سازی» توجه کرد. در فرایند تصمیم‌سازی نیز راهی جز هم‌اندیشی وجود ندارد. در چنین فرایندی مجموع نظرات افراد، مطرح و اطلاعات صحیح در جهت همگرایی حرکت می‌کنند و از سویی برداشت‌های ناصحیح و کم اهمیت، با عدم استقبال دیگران مواجه و مجال طرح در سطح عالی و قانون‌گذاری نمی‌یابند.
مرکز فابا با درک این مهم و برای یاری رساندن به مدیران در تدوین برنامه ششم، در ۲۷ مهرماه «نشست هم‌اندیشی بانک‌ها و شرکت‌های فناوری اطلاعات» را برگزار کرد و برای بهره‌گیری از خردجمعی، جمع عظیمی از مدیران و متخصصان در بخش‌های مختلف از جمله بانک مرکزی، بانک‌های دولتی و خصوصی، شرکت‌های فناوری اطلاعات و مدیران استانی را گردهم آورد و خوشبختانه مجموعه ارزشمندی از دیدگاه‌های مختلف مجال طرح یافت و با حضور مسئولین امر، زمینه برای ترسیم یک برنامه جامع مطابق با چالش‌ها، نیاز‌ها و ضرورت‌ها فراهم شد.
برای تکمیل این فرآیند هم‌اندیشی و بهره جستن از خردجمعی لازم است، اقدامات دیگری انجام شود. به همین منظور در این شماره از نشریه، فراخوان بیان نظرات درج شده تا با اخذ دیدگاه‌های صاحب‌نظران و کارشناسانی که در فرصت کوتاه همایش حضور نداشتند و یا زمینه برای طرح نظرات آن‌ها فراهم نشد، این حلقه از هم‌اندیشی مهیا و با تجمیع نظرات، معدل نگاه بانکداران و متخصصان برای ترسیم برنامه‌ای متکی بر دانش و تجربه همگان فراهم شود. قانون و برنامه اگر برخواسته از نظرات فعالان و ذی‌نفعان این صنعت باشد و عصاره خردجمعی در آن لحاظ شود، مشارکت همگان را نیز در اجرا فراهم و با افزایش بهره‌وری، توسعه همه جانبه و پایدار را نیز رقم خواهد زد. در چنین فرایندی بخش‌های دولتی، مدیریتی، خصوصی و متخصصان، تصویری از خود را در آن مشاهده می‌کنند و با علاقه و شور در طول ۵ سال آینده، امکان تحقق برنامه را فراهم می‌کنند.
تردیدی نیست بدون طی کردن فرایند هم‌اندیشی و بهره‌گیری از خردجمعی، حکایت برنامه‌ریزی، حکایت فیل مولوی در تاریکی خواهد شد.
پیل اندر خانه‌ای تاریک بود / عرضه را آورده بودندش هنود
دیدنش با چشم چون ممکن نبود / اندر آن تاریکی‌اش کف می‌بسود
مطابق توضیحات مولوی در مثنوی، در دل تاریکی هرکس دستش به جایی از پیل خورد، قضاوتی ویژه کرد. یکی او را چون ناودان، دیگری چون بادبزن، سومی چون ستون و… توصیف کرد.
از نظرگه گفتشان شد مختلف / آن یکی دالش لقب داد این الف
در کف هرکس اگر شمعی بدی / اختلاف از گفتشان بیرون شدی
دانش بشری، تجربیات دنیای امروز و توصیه‌های بزرگان دینی، گواه صادقی براین مدعاست که در ترسیم آینده و برنامه‌ریزی، شمع و چراغی پرفروغ‌تر از «هم‌اندیشی» وجود ندارد و تنها با «خرد جمعی» می‌توان به اهم مطالبات رسید. امید است این چراغ همیشه در دستان ما و روشنگر آینده ما باشد.
محمد ابراهیم مقدم – رئیس مرکز فابا
محمد مراد بیات – مدیرعامل مرکز فابا
منبع: مرکز فابا
