پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
با آغاز سال نو صنایع مختلف سعی می‌کنند با پیش بینی آینده برنامه ریزی جامعی برای رشد خود تبیین کنند. در این گزارش سعی کردیم با بررسی آنچه در سال 2023 گذشت، به موضوعاتی که امسال در صنعت فناوری مالی (فین‌تک) مورد توجه هستند و پیشرفت آن را رقم می‌زنند، اشاره کنیم. رگ‌تک یکی از مواردی است که به عنوان مهم‌ترین روند امسال به آن اشاره می‌کنیم.
بعد از اتفاقات کرونا، مردم و صنعت مالی با چالش‌هایی روبه‌رو شدند که سطح محبوبیت، امنیت و سرعت فین‌تک را جابه‌جا کرد؛ به‌طوری‌که در حال حاضر حدود 90 درصد از مردم آمریکا از سرویس‌های آن استفاده می‌کنند. با استقبال کسب‌وکارها و شرکت‌ها از راه‌حل‌هایی که فین‌تک برای چالش‌های جدید دنیای مالی ارائه می‌دهد، پیش‌بینی می‌شود این صنعت در سال 2030 حدود 698 میلیارد دلار ارزش پیدا کند؛ درحالی‌که سال 2020 فقط 110 میلیارد دلار ارزش داشته است.
در ایران هم فین‌تک هرچند صنعتی نوظهور است اما مهم است ما بتوانیم آینده آن را پیش‌بینی کنیم و همراه با جهان پیش برویم. اگر خود را با باقی بازیگران فعال در این صنعت مقایسه نکنید، شکست می‌خورید. به همین دلیل باید آنچه را که قرار است در این صنعت اتفاق بیفتد پیش‌بینی کنید، روندها را بشناسید، پیشرفت‌ها را تشخیص دهید و چالش‌ها را مدیریت کنید.
فناوری‌های تنظیم‌گری (رگ‌تک)
اولین روندی که باید توجه ویژه‌ای به آن داشت رگ‌تک (RegTech) است. این فناوری سعی دارد فضایی امن، سریع و کم‌هزینه برای پیروی از قوانین و مقررات مالیاتی ایجاد کند. تمام کسب‌وکارها، چه بزرگ و چه کوچک، باید از مجموعه گسترده‌ای از قوانین مالی پیروی کنند که هر روز تغییر می‌کند. هم پیروی از این قوانین و هم به‌روز بودن شرکت‌ها زمان و انرژی زیادی می‌برد.
رگ‌تک با کمک تکنولوژی‌های گوناگون مثل هوش مصنوعی، بلاکچین، فضای ابری و… به افزایش دقت، سرعت و کاهش هزینه‌ها و صرف انرژی کمک کرده است. در نتیجه این اتفاقات است که قیمت نهایی خدمات هم کاهش پیدا می‌کند.
با پیشرفت تکنولوژی‌های مرتبط و به‌روزرسانی قوانین، رگ‌تک با سرعت چشمگیری در حال تغییر است. یکی از اصلی‌ترین روندهای سال جدید در فین‌تک، مسئله ارتباط فین‌تک، رگولاتور و رگ‌تک است.
هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی (AI & ML)
بعد از کرونا و انفجار موج تیک‌تاک، هیچ تکنولوژی‌ای به اندازه ChatGPT مردم را سرگرم نکرده بود. همه‌گیری هوش مصنوعی به این شکل، نشان از ورود این تکنولوژی به عرصه زندگی مردم داشت و صنعت فین‌تک هم از استفاده از آن سر باز نزد. گره‌خوردن هوش مصنوعی به فین‌تک باعث تغییرات زیادی در این صنعت شد. طبق آمار و پیش‌بینی‌ها، تا سال 2026 هوش مصنوعی حدود 26 میلیارد دلار از بازار فین‌تک را به خود اختصاص می‌دهد و تقریباً تمام کسب‌وکارها به هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی وابسته می‌شوند.
کارهایی که هوش مصنوعی انجام می‌دهد بسیار زیاد است که بخشی از آن شامل مدیریت داده‌های مشتری، ارائه پیشنهاد استراتژی‌های مدیریتی، کشف خطاهای انسانی، کنترل کیفیت بانکداری، ارتباط مستقیم با مشتریان از طریق ربات‌های چت و برنامه‌های خودآموز، کمک به مشتریان در انتخاب آگاهانه فرصت‌های سرمایه‌گذاری و هدایت تصمیمات مالی پیچیده بر اساس پیش‌بینی می‌شود.
هوش مصنوعی با جمع‌آوری و پردازش داده‌ها هم به مؤسسات مالی و هم به مشتریان کمک می‌کند. مشتریان خدمات بهتر و شخصی‌تری دریافت می‌کنند و هم‌زمان مؤسسات سلامت مالی مشتریان خود را با صرف زمان کمتر بررسی کرده و در زمان کمتری تخلفات مالی را شناسایی و رفع می‌کنند. از طرفی با کمک هوش مصنوعی بر کارمندان خود هم به شکل‌های مختلفی نظارت خواهند داشت.
امور مالی غیرمتمرکز
امور مالی غیرمتمرکز اصطلاحی برای فعالیت اقتصادی در بستر رمزارزها یا بلاکچین است که واسطه‌های مالی را در خرید ارز دیجیتال از میان برمی‌دارد. این صنعت با الگوگرفتن از نقش بلاکچین در بیت‌کوین، امور مالی را از سیستم مالی و سیاسی سنتی جدا می‌کند. نقطه قوت فعالیت اقتصادی در این فضا، شفافیت و دوری از سانسور و تبعیض است.
سیستم‌های متمرکز و سنتی آزادی و سرعت عمل را در معاملات محدود می‌کنند. در این فضا مؤسسه‌ای مالی می‌تواند معاملات شما را کنترل کند یا پرداخت شما را با تأخیر یا توقف مواجهه کند. اما با ظهور بیت‌کوین این مؤسسه‌ها کم‌رنگ‌تر شدند و دریچه‌ای نوین در پرداخت و معاملات باز شد.
به‌تازگی مفاهیم تولید محصول، استخراج نقدینگی، انعطاف‌پذیری و عمومی بودن برنامه‌ها، الگوهای پولی و ساخت محصولات مالی جدید، بازار وام و استیبل‌کوین‌ها یا رمزارزهای پایدار در فضای امور مالی غیرمتمرکز پررنگ شده‌اند و آینده امور مالی غیرمتمرکز را به دست گرفته‌اند.
امور مالی تعبیهشده
وقتی شرکت غیرمالی خدمات و محصولات مالی ارائه دهد، مثلاً فروشگاه آنلاینی که بیمه ارائه می‌کند، در بخش امور مالی تعبیهشده قرار می‌گیرد. امور مالی تعبیهشده خدمات مالی را دقیقاً در همان لحظه که مورد نیاز است، تأمین می‌کند. بر اساس پیش‌بینی‌ها، انتظار می‌رود ارزش بازار امور مالی تعبیهشده تا سال 2030 به رقم 128 میلیارد دلار برسد. پرداخت تعبیهشده بخش مهمی از این بازار است که تا سال ۲۰۲۴ بیش از یک میلیارد انسان از خدمات آن استفاده خواهند کرد.
در تجارت الکترونیک، خرده‌فروشان خدمات بانکی را مستقیماً در وب‌سایت خود ارائه می‌کنند، بدون اینکه نیاز باشد مشتری را به بانک ارجاع دهند. در واقع منظور از اقتصاد تعبیهشده و امور مالی تعبیهشده، این است که خدمات مالی و پرداخت آنلاین در اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های شرکت‌های غیرمالی جاسازی شده‌اند تا مشتری برای پرداخت نیاز به هیچ کار اضافه‌ای نداشته باشد.
بازار امور مالی تعبیهشده در سال آینده تحت تأثیر چهار مورد است:
- گسترش روابط بین ارائه‌دهندگان خدمات مالی و شرکت‌های غیرمالی
- جریان‌های درآمدی جدید و راه‌های خلاقانه برای خلق ارزش
- عرصه رقابت جدید شرکت‌های مالی و غیرمالی
- مشارکت شرکت‌های مالی و برندها برای ارائه امور مالی تعبیهشده بدون نیاز به تیم متخصص
الان بخر، بعداً پرداخت کن (BNPL)
سرویس «الان بخر، بعداً پرداخت کن» شباهت زیادی به خریدهای قسطی دارد. با استفاده از این سرویس در هنگام خرید به واسطه‌ای متصل می‌شوید و این واسطه تمام هزینه خرید شما را تأمین می‌کند. در عوض متعهد می‌شوید تمام هزینه را تا زمان معینی، اصولاً کمتر از پرداخت قسطی مثلاً تا 20 روز، به این واسطه پرداخت کنید.
در این روش پرداخت نیازی به بررسی اعتبار مشتری و ضامن معتبر نیست. خدمات راحت و سریع، در قسط‌‌هایی بدون بهره و انعطاف‌پذیر ارائه می‌شوند؛ در نتیجه کل این فرایند جایگزینی عالی برای کارت‌های اعتباری است و مشتری را وفادارتر می‌کند.
تمام این مزایا سرویس «الان بخر، بعداً پرداخت کن» را به یک نوع سرمایه‌گذاری بسیار محبوب تبدیل کرده و انتظار می‌رود حجم معاملاتی BNPL از 120 میلیارد دلار در سال 2021 به 576 میلیارد در سال 2026 برسد.
چهارراه آینده
در قرن اطلاعات، داده‌های زیادی جابه‌جا می‌شوند که هرکدام درجه‌ای از اهمیت را دارند. در این میان داده‌های مالی باید امنیت بالایی داشته باشند و بار قوانین زیادی را به دوش می‌کشند. رگ‌تک به عنوان صنعتی که با قوانین مالی سروکار دارد و تسهیل‌گر رابطه صنعت و قانون گذار است، تمام ابعاد صنعت فین‌تک را تحت شعاع قرار می‌دهد.
هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، امور مالی تعبیهشده، امور مالی غیرمتمرکز مخصوصاً بلاکچین و خدمات مالی آنی در کنار هم قرار است آینده فین‌تک را تعیین کنند و در نهایت این مشتری باشد که با تمایل بیشتری از خدمات مالی دنیای دیجیتال استفاده کند.
نویسنده / مترجم
مترجم: مریم آزادی‌طلب