پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
فعالان رمزارز به بهانه رویداد 9 ژانویه نیازهای روز اکوسیستم را معرفی کردند / کاربردپذیری و شفافیت؛ رانۀ پیش روی بازار کریپتو
رویداد نه ژانویه، 19 و 20 دی‌ماه 1402 با محوریت رمزارز، بلاکچین و دارایی دیجیتال برگزار می‌شود. این رویداد قرار است علاوه بر رصد دگرگونی‌های رمزارزها و فناوری‌های مرتبط، نگاهی به فضای اکوسیستم و نیازهای آن داشته باشند. در همین راستا در گفت‌وگویی با فعالان حوزه رمزارز مهم‌ترین نیازهای فعلی اکوسیستم و خلأهای موجود را بررسی کرده‌ایم.
آن‌طور که متخصصان حوزه بلاکچین و رمزارز می‌گویند، مغفول ماندن ظرفیت‌ها و کاربردهای فناوری بلاکچین و رویکردهای جزیره‌ای از موانع پیشرفت اکوسیستم رمزارز ایران و از اصلی‌ترین موضوعاتی هستند که اکوسیستم باید بر آن متمرکز شود. موضوع اصلی و مهم دیگر شفاف نبودن قوانین و رفتار صفر و صدی تنظیم‌گر است که نه فقط نیاز امروز، بلکه دغدغه فعالان حوزه از همان روزهای اول شکل‌گیری اکوسیستم است.
کاربردپذیری؛ پدیده‌ای دستورناپذیر
به گفته عباس آشتیانی، مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران، نگاه سایر کشورها به حوزه رمزارز و بلاکچین حمایتی و بر مبنای مدیریت ریسک بوده است. اکثر کشورها تلاش کرده‌اند این پدیده دستورناپذیر را کاربردپذیر کنند و با حداکثر مشاهده‌پذیری و شفافیت با آن برخورد کرده و به سمت سایر فناوری‌ها مانند هوش مصنوعی حرکت کنند. در ایران اما رویکرد اتخاذشده صفر و یکی است و این نگاه باعث شده نتوانیم از مسائل ابتدایی فراتر برویم.
او صراحتاً عنوان کرد که نمی‌توانیم دور یک اقتصاد بی‌مرز، مرز بکشیم. آشتیانی حوزه دارایی‌های رمزنگاری‌شده را دستورناپذیر می‌داند و معتقد است برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های این حوزه باید واقعیت درک شود که در تمام دنیا بهینه بودن یا نبودن منجر به رویکرد مدیریت ریسک شده و جهان از تجربه‌های تلخ محدودسازی، فاصله گرفته است.
جای خالی حضانت در اکوسیستم
محمد طهرانی، کارشناس بلاکچین و اقتصاد توکن نیز گفت: «یکی از بزرگ‌ترین مسائلی که جای آن را خالی می‌بینم یک نهاد امین و کاستودی است. به نحوی باید نقش حضانت در فضای اکوسیستم ایفا شود. نمی‌دانم این نقش از سمت حاکمیت ایفا خواهد شد یا از سمت یک مجمعی از فعالان اکوسیستم که به وجود بیاید. فکر می‌کنم این موضوع یکی از مسائلی است که جای خالی آن در اکوسیستم به چشم می‌خورد و فعالان صنعت بلاکچین باید کم‌کم به فکر آن باشند یا خودشان یک مجمعی راه بیندازند یا اینکه صبر کنند دولت برایشان یک کاری انجام دهد.»
اولویت سرمایه‌گذاران ایرانی، برون‌مرزی است
«چرا ما از کشورهای همسایه عقب هستیم؟» طاها تهرانی، پژوهشگر و مدرس حوزه بلاکچین و رمزارز با مطرح‌کردن این سؤال، یکی از اصلی‌ترین نیازهای فعلی اکوسیستم رمزارزی را ضعف سرمایه‌گذاری و نبود افراد قوی و نخبه به دلیل مهاجرت و فریلنسری عنوان کرد: «سرمایه‌گذاران بزرگ ایران سرمایه خود را به خارج از ایران می‌برند، زیرا می‌دانند آنجا فضا وجود دارد و از سمتی دیگر استعدادهای ایرانی، سه سال کار کرده و یک فناوری را توسعه داده‌اند، اما خریداری ندارند و به درآمد نمی‌رسند و همین منجر به دست از تلاش کشیدن در ایران می‌شود.»
آینده صرافی‌ها مبهم است
حسین غضنفری به‌عنوان فعال حوزه رمزارز محدودسازی صرافی‌های رمزارزی را یکی از ضعف‌های اکوسیستم می‌داند. به گفته او، وقتی یک بازاری شروع به رشد می‌کند، به آن گرایش نشان می‌دهند و به دنبال یادگیری‌اش می‌روند و آن یکی دو سال قبلی که بازار راکد بوده و فرصت ورود یا تعامل را داشتند را از دست می‌دهند: «بسیار بدیهی است که محدودسازی صرافی‌ها به تغییر کانال فعالیت‌های نامنظم منجر می‌شود. آیا ما می‌توانیم یک کسب‌وکاری داشته باشیم که بدانیم در پنج سال دیگر هم قانونی است یا خیر؛ در واقع فضای فکری صرافی‌ها در حال حاضر مبهم است و فرد هر ماه در حال ریسک کردن است.»
پذیرش دغدغه‌های رگولاتور
از نگاه سعید احمدی‌پویا، مدیرعامل بنیاد ققنوس، جلوگیری از رفتارهای جزیره‌ای و تعامل با رگولاتور یکی از اصلی‌ترین پارامترهای توسعه اقتصاد دیجیتال است: «ما خیلی جزیره‌ای عمل می‌کنیم و کل سهم اقتصاد دیجیتال از GDP کشور پنج درصد است و همین مقدار هم به تجارت الکترونیک و شرکت‌های بزرگی نظیر دیجی‌کالا برمی‌گردد. این مسئله باعث می‌شود نتوانیم آن‌طور که باید با رگولاتور صحبت کرده و دغدغه‌هایمان را مطرح کنیم. اگر فعالیت‌هایمان از حالت جزیره‌ای خارج شود و اکوسیستم توسعه یابد، آنقدر سفره این حوزه گسترده می‌شود که تا سال‌های سال انواع کسب‌وکارها از آن بهره می‌برند.»
امیرعباس امامی، فعال حوزه بلاکچین و رمزارز هم معتقد است اکوسیستم برای توسعه نیازمند تعامل با رگولاتور است و در این مسیر باید مورد پذیرش نهاد ناظر قرار بگیرد و این مهم در گروه مطالبه‌گری و شناساندن اکوسیستم به آنهاست: «اکوسیستم رمزارز ایران در گذشته وضعیتی جزیره‌ای داشت و امروز که با شما صحبت می‌کنم به یکپارچگی و بلوغ رسیده و توان این را دارد که با مطالبه‌گری‌هایش به بخش بزرگی از خواسته‌هایش برسد. ما برای اینکه مورد قبول رگولاتور قرار بگیریم، باید در وهله اول دغدغه‌های او را بپذیریم و این به‌رسمیت‌شناختن، آغازگر بسیاری از تغییرات خواهد بود. تولید محتوا، پژوهش و شناساندن مزایای توسعه رمزارزها در ایران از وظایفی است که برعهده اکوسیستم رمزارز کشور است. مهم‌ترین مسئله این است که در این مسیر امید خود را از دست ندهند و استمرار داشته باشند و حتی اگر لازم بود تاوان آن را هم بدهند.»
اقداماتی برای کاربردپذیری صنعت بلاکچین
محمد قاسمی، مدیرعامل مزدکس نیز از اهمیت درک کاربردپذیری ظرفیت‌های بلاکچین می‌گوید. از نگاه او، حوزه رمزارز با صرافی‌ها و تبادل‌ها از حوزه‌هایی است که اکوسیستم دارایی دیجیتال باید روی آنها تمرکز کند. قاسمی به‌رسمیت‌شناختن دارایی دیجیتال به‌عنوان کلاس دارایی را برای اکوسیستم نیازی می‌داند که کاربردپذیری صنعت بلاکچین کمک بسزایی می‌کند.
مصطفی قمری، مدیرعامل بینوست نیز تصریح کرد: «فعالان بازار سرمایه این موضوع را مطرح می‌کنند که در بازار رمزارزها مهم‌ترین مشکل این است که ارزشی در آن خلق نمی‌شود و عملاً یکسری موارد در آن خریدوفروش می‌شود و زمانی قیمت چیزی بالا می‌رود که در آینده خریداری وجود داشته باشد. زمانی می‌توانیم بگوییم فناوری بلاکچین، فناوری پویا و زنده‌ای است که اتفاقاً بیشتر به سمت کاربردهای واقعی برود و در زندگی واقعی مردم کارکردی پیدا کند. راهکار رفع این وضعیت هم، کاربردپذیری دارایی دیجیتال به‌واسطه توکنایز کردن است.»
نیازهای تریدر و هنرمندان ایرانی
نرگس مرادآبادی، تریدر حوزه رمزارزها نیز نیاز تریدرها را اطمینان از امنیت معرفی می‌کند و معتقد است کندی وی‌پی‌اس‌ها و قطع و وصلی وی‌پی‌ان‌ها از عمده‌ترین چالش‌های تریدرهای ایرانی هستند. او می‌گوید تغییر آی‌پی در پلتفرم‌های خارجی هزینه زیادی دارد و موضوع احراز هویت در پلتفرم‌های خارجی باعث می‌شود دائم در حال مهاجرت از پلتفرم‌ها باشیم.
به اعتقاد مرادآبادی، وجود صرافی ایرانی با تنوع ارزی، مارکت فیوچرز، عمق خوب و حجم نقدینگی بالا اصلی‌ترین نیاز تریدرهای ایرانی است.
از نگاه دلارام عسگری، کارشناس اقتصاد هنر، بسترهای داخلی ان‌اف‌تی‌ها موفق عمل نکردند؛ گرچه این شرایط از دلایل متفاوتی ناشی است. بسترهای معاملاتی ما نتوانستند آن تشویق‌های لازم را به هنرمندان‌مان ارائه دهند و آنها را برای ورود به حوزه توجیه کنند یا تبلیغات ضعیفی به دلیل نبود زیرساخت و بودجه داشتند. برای آن دسته از هنرمندانی که وارد فضا شدند هم چالش حقوقی و بحث مالکیت وجود دارد.
او صراحتاً عنوان کرد که خلاء این حوزه، نبود قوانین مشخص است. در این شرایط آنها مجبورند سراغ بسترهای معاملاتی خارجی بروند و بر آنها تمرکز داشته باشند؛ زیرا هم بحث دیده شدن وجود دارد و هم‌اینکه احساس می‌کنند شاید قاعده و قانون آنها پیشرفته‌تر از ما باشد.»