پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
هر روز تعداد لوازم و وسایل هوشمندی که در زندگی روزمره از آن استفاده می‌کنیم بیشتر می‌شود و ورود هر یک از این‌ها به منزله تغییر در سبک زندگی است. برنامه کاری روزم را با تبلتی که امروزه جایگزین کاغذ و قلم‌های دیروز است بررسی کردم. برخلاف همیشه روز خلوتی بود و می‌توانستم به سفر در شهر هوشمندی بپردازم که با در اختیار دادن خدمات مورد نیاز با روش هوشمندانه و با استفاده از آخرین فناوری‌های روز ما را به شهروند هوشمند تبدیل کرده است.
.
سکانس اول: ایستگاه اتوبوس
قبل از شروع سفر با وارد کردن کد #۷۲۰* و ارسال دستور خرید شارژ در کمتر از یک دقیقه اشتراک تلفن همراه خود را شارژ کردم و برای صرفه جویی در هزینه‌های روزانه و رسیدن به مقصد در کوتاه‌ترین زمان ترجیح دادم از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنم.
در ایستگاه اتوبوسی که مجهز به تابلوی RTPIS بود و زمان تقریبی ورود اولین اتوبوس به ایستگاه را بر روی آن نشان می‌داد، منتظر آمدن اتوبوس شدم.
در کمتر از پنج دقیقه، اتوبوس وارد ایستگاه شد و با ورود اتوبوس «من کارت» را به دستگاه کارت خوان جلوی در نزدیک کردم. پس از کسر مبلغ، هم صحبت با پیرمردی شدم که از همه چیز، حتی از ورود من کارت به شهر شاکی بود:
.
«بابا جان، ما قبلا با بلیت یک قرونی شهر رو می‌گشتیم و حالا برای ۱۰۰ متر جابه جا شدن باید ۳۵۰ تومان پول خرج کنیم.»
سوالی به ذهنم آمد: چرا سازمان اتوبوسرانی با در نظر گرفتن مسافت در پرداخت هزینه‌ها، امکان صرفه جویی هزینه‌های جابه جایی را برای شهروندان فراهم نمی‌کند؟
پیرمرد نبود جایگاه‌های شارژ من کارت در بسیاری از ایستگاه‌های اتوبوس و عدم شارژ مبالغ پایین توسط باجه داران من کارت را از دیگر مشکلات دانست و گفت: «این باجه داران من کارت‌ها را کمتر از ۱۰۰۰ تومان شارژ نمی‌کنند و به گفته خودشان اتوبوسرانی گفته کمتر از ۱۰۰۰ تومان شارژ نکنید!»
.
سکانس دوم: ایستگاه بعدی
با توقف اتوبوس جلوی یکی از ایستگاه‌ها، تعدادی مسافرخانم وارد شدند و تنها چند نفری از این افراد از کارت‌های خود استفاده کردند و بقیه افراد بدون پرداخت بهای جابجایی وارد اتوبوس شدند.
.
راننده: «اینکه ده نفر سوار شدید، فقط پنج تا کارت زدید بی‌انصافی نیست؟!»
با شنیدن صحبت‌های راننده، حس کردم تا رسیدن به یک جامعه آرمانی هوشمند فاصله زیادی داریم.
در ادامه مسیر و توقف در ایستگاه بعدی، مسافری بدون توجه به عدم کسر مبلغ از من کارت و اعتراض راننده وارد اتوبوس شد. با دیدن این صحنه یاد دستگاه‌های «تیک‌بان» افتادم. با وجود این دستگاه‌ها که کار نظارت، بازرسی و نمایش اعتبار من کارت را درسامانه‌های مبتنی بر کارت‌های غیر تماسی انجام می‌دهند، دیگر چنین اتفاقاتی نمی‌افتد.
سه ایستگاه به مقصد مانده بود، تصمیم گرفتم چند دقیقه‌ای را با راننده در خصوص تاثیرات پروژه «بلیت الکترونیک» بر کار و زندگی راننده‌های اتوبوس صحبت کنم:
به کنسول راننده نزدیک شدم، سر صحبت را با پرسیدن نظرش درباره بلیت الکترونیک باز کردم.
راننده می‌گفت: «از وقتی بلیت الکترونیکی ارائه شد درآمد ما کاهش پیدا کرد. برخی متاسفانه انصاف ندارند و توجه نمی‌کنند که درآمد ما از همین کارت زدن‌ها است. از طرفی دیگر اتوبوسرانی «من کارت» را گران کرده و مردم حاضر نیستند پولی برای خرید این کارت‌ها بدهند. یا از دیگران کارت می‌گیرند و یا با گفتن «ببخشید من کارت ندارم، بعد می‌زنم» وارد اتوبوس می‌شوند.»
.
سکانس سوم: رفتن به بانک پاسارگاد و در خواست کارت مشترک بانک و من کارت
از اتوبوس که پیاده شدم، به تقاطعی رسیدم که مجهز به سیستم ثبت تخلفات چراغ قرمز بود. آرایش منظم خودرو‌ها پشت خط عابر، نشان از آگاهی رانندگان نسبت به این سامانه داشت، در حالی‌که در تقاطع روبرو اینچنین نبود.
از تقاطع گذشتم و به مسیر ادامه دادم. در راه با دستگاه Vending Machine یا همان ماشین فروش خودکار موادغذایی روبرو شدم که برعکس بقیه دستگاه‌های مشابه محلی برای دریافت اسکناس نداشت!
متوجه قسمت NFC Reader و جمله «من کارت خود را نزدیک کنید» شدم. کاربرد این دستگاه استفاده از «من کارت» برای پرداخت هزینه محصول به جای اسکناس است. کارتی برای پرداخت‌های خرد شهری و جایگزینی ایده آل برای پول‌های خرد و اسکناس‌هایی که با ورود طرح «پیوند» همه گیر شده است.
این کارت به کیف پول الکترونیکی تبدیل شده است و علاوه بر پرداخت هزینه‌های جابه جایی درون شهری می‌‌تواند برای خرید از سوپرمارکت، نانوایی و اصناف خرده فروشی مورد استفاده قرار گیرد.
برای درخواست کارتی جدید با قابلیت کیف الکترونیکی به نزدیک‌ترین شعبه بانک پاسارگاد مراجعه کردم. کارتی با قابلیت ارائه خدمات بانکی و همچنین پرداخت‌های خرد شهری.
این خدمت به تازگی و برای اولین بار در مشهد توسط بانک پاسارگاد و با همکاری شهرداری مشهد مقدس و شرکت توسعه فناوری‌های هوشمند اتیک پارس، یکی از شرکت‌های زیرمجموعه فناپ ارائه شده و در واقع کیف پول الکترونیک همراه شهروندان است و دارندگان آن علاوه بر پرداخت و انتقال وجه از طریق خدمات بانکی می‌توانند از آن در پرداخت وجوه خرد در سطح شهر مشهد استفاده کنند.
.
سکانس چهارم: مامور راهنمایی و رانندگی
نگاهم به پلیس‌‌های راهنمایی و رانندگی افتاد که درحال نوشتن برگه‌های جریمه خودروهای متخلف در معابر شهری بودند. به سراغ نماینده راهور می‌روم و از تاثیرات سامانه‌های ثبت تخلفات هوشمند شهری بر فعالیت پلیس می‌پرسم، می‌گوید:
«کاهش چشمگیر تصادفات رانندگی و مرگ و میر در سال‌های ۹۱ و ۹۲ یکی از مهم‌ترین خدمت سامانه‌های ثبت تخلفات سطح شهر است که البته چون تعداد آن‌ها هنوز زیاد نیست قطعا تا رسیدن به نقطه ثبات فاصله زیادی داریم.»
مدتی پیش آمار‌ها را که می‌دیدم متوجه دو نکته مثبت و منفی شدم: نکته منفی مربوط به جریمه مبلغ ۲۰ میلیارد ریال به صورت ماهانه توسط سامانه‌های هوشمند ثبت تخلفات سرعت است و نکته مثبت آن به کاهش میزان تصادفات و همچنین نظارت بر عملکرد رانندگان بر می‌گردد. بنابراین در سرزمین هوشمند راستی آزمایی به عین قابل اجرا است و در نگاه قانون هر کس خود قاضی خود است.
در ادامه از یکی از کار‌شناسان ترافیک درباره اثرات کاربرد سامانه‌های هوشمند تخلفات بر عملکرد مدیریت ترافیک شهری پرسیدم، گفت: «تهیه نقشه الگوی ترافیکی شهر و میزان پراکندگی ترافیک در بخش‌های مختلف به تفکیک معابر عبوری، روز، ساعت و تعداد خودروی عبوری در هر بازه زمانی با استفاده از داده‌های استخراج شده از این سامانه‌ها صورت می‌گیرد و همچنین میزان ماندگاری سفر و اعلام آمار مسافرت‌های درون و برون شهری، تهیه اطلاعات میزان ورود مسافران به تفکیک استان و شهر از دیگر عواملی است که توسط این سامانه انجام می‌شود.»
پس می‌توان گفت این سامانه هوشمند تنها جریمه نمی‌کند بلکه یاری دهنده کار‌شناسان ترافیکی در ایجاد الگوهای روان ترافیک در سطح شهر است.
بعد از صحبت با کار‌شناس ترافیک، به اتاق نماینده آگاهی شهر مشهد وارد شدم و نظراتش را در مورد تاثیرات سامانه‌های ثبت تخلفات هوشمند بر افزایش امنیت و کاهش جرایم جویا شدم.
گفت: «یکی از تاثیراتی که این سامانه هوشمند داشته افزایش کشف خودروهای سرقت شده است که این امکان با استفاده از قابلیت‌های برخط (Online) این سامانه انجام می‌شود.»
به محل کارم رسیدم و با مرور کوتاهی بر ساعت‌های گذشته متوجه تغییراتی شدم که تاکنون به آن‌ها دقت نکرده بودم. باید قبول کنیم که دیگر زندگی ما فاصله زیادی با گذشته پیدا کرده و ورود تکنولوژی، سبک زندگی را تغییر داده است. تکنولوژی‌ها وارد زندگی ما می‌شوند و ما باید تلاش کنیم به بهترین نحو از آن‌ها بهره‌مند شویم.
گزارش از محمد حسین راشد محصل
منبع: فناپ