پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بررسی اصلاح نظام کارمزد در پنل تخصصی استیج الکامپ / شکستن فرهنگ چندساله نیازمند صرف زمان است
نشست تخصصی «پی‌اس‌پی و اصلاح نظام کاربرد» در حاشیه سومین روز از برگزاری نمایشگاه الکامپ با حضور محمدمهدی تقی‌پور، مدیرعامل به‌پرداخت ملت؛ محمدحسین کاشی، مدیرعامل پرداخت الکترونیک سداد و ابراهیم حسینی‌نژاد، مدیرعامل انیاک برگزار شد و در این پنل موضوع تاثیر اصلاح نظام کارمزد برروی شرکت‌های پرداخت مورد بررسی قرار گرفت.
تاثیر ۲۰ درصدی اصلاح نظام کارمزد بر درآمد شرکت‌های پرداخت
محمدمهدی تقی‌پور، مدیرعامل به‌پرداخت ملت در ابتدای صحبت‌های خود توضیحاتی درباره تغییرات سیستم پرداخت کشور با اصلاح نظام کارمزد ارائه کرد و گفت: «اصلاح نظام کارمزد موضوع تازه‌ای نیست و بیش از چهار سال است در مورد پرداخت آن به صورت صحبت می‌شود. در این اصلاح دو هدف اصلی پیگیری می‌شود که یکی تغییر تعرفه‌هاست؛ چراکه هشت سال است تغییری در نرخ تعرفه‌ها رخ نداده که باعث ناترازی در صورت‌های مالی شرکت‌ها می‌شود و این مسئله شرکت‌ها را از موضوعات نوسازی و به‌روزرسانی زیرساخت‌ها دور می‌کند.»
تقی‌پور ادامه داد: «نکته دوم تغییر رفتار در نظام کارمزد است. در این سیستم، یکی از ذینفعان اصلی شبکه پذیرندگان هستند، اما تاکنون کارمزدی نمی‌دادند. در نظام جدید کارمزد، این تغییر رفتار اتفاق خوش‌یمنی است و پذیرنده به خاطر سرویسی که دریافت می‌کند باید هزینه‌ای بدهد و همین باعث توسعه شده و به شرکت‌های پی‌اس‌پی کمک خواهد کرد. در حالی که در سیستم قبلی پذیرنده عادت کرده بود تمام خدمات را رایگان دریافت کند و الان فضا به سمتی رفته که خدمات ارزش افزوده می‌گیرند.»
مدیرعامل به پرداخت ملت در ادامه درباره تغییر رفتار پذیرندگان پس از این اصلاح توضیح داد: «با این اقدام توقع از سمت پذیرنده بالا می‌رود؛ چراکه وقتی قرار است برای سرویسی پول بدهد موضوع خدمات مطرح می‌شود و باید منتظر باشیم و ببینیم بازار چه رفتاری نشان خواهد داد.»
تقی‌پور درباره واکنش‌ها پس از اجرای این طرح اظهار کرد: «این کار توانسته بین ۲۰ تا ۲۴ درصد به افزایش درآمد شرکت‌های پی‌اس‌پی کمک کند که این رقم پاسخگوی افزایش حقوق امسال هم نیست. برای برخی از پذیرنده‌ها آنقدر عدد کمی برداشت می‌شود که پیامک برداشت هم برایشان ارسال نشده است؛ حتی برای تعداد زیادی از پذیرندگان از هزینه پیامک‌های بانکی هم کمتر است و در این دو روز واکنش خاصی نداشتیم. اینکه مشتری تاکنون هزینه‌ای نمی‌داده و از این پس پرداخت می‌کند، طبیعتاً حساسیت‌هایی به وجود می‌آورد.»
او در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره چگونگی دریافت کارمزدها و اینکه به‌صورت واسطه‌ای یا مستقیم توسط پی‌اس‌پی انجام می‌شود، گفت: «در صنعت برای پرداخت‌های مختلف مدل‌های متفاوتی متصور است. در صنعت پرداخت از ابتدا این‌گونه بود که شاپرک وجوه را جمع‌آوری کند و اگر بخواهیم روال را عوض کنیم، تغییر رفتار عمده‌ای است، اما اینکه زمان‌های تسویه را عوض کنیم جای کار دارد و می‌شود به این موضوع ورود کرد. مثلاً اینکه مثل صنعت تلکام اجرا شود ایده‌آل است و اما اگر نخواهیم این‌گونه اجرا کنیم و شاپرک دریافت‌کننده باشد، باید زمان تسویه‌ها را تغییر دهیم. این صنعت اکنون به‌شدت دچار بحران نقدینگی است و وقتی پولی بعد از سه ماه به دست شرکت برسد، خود یک بحران جدی است.»
مدیرعامل به‌پرداخت ملت در توضیح اینکه دائم گفته می‌شود شبکه پرداخت مستهلک شده، آیا پی‌اس‌پی‌ها دنبال راه‌های جدید رفته‌اند، بیان کرد: «این شرکت‌ها دنبال بازارهای جدید هستند، اما یک فضای خاکستری داریم و الان بسیاری از شرکت‌ها خدمات ارزش افزوده می‌دهند، منتها هنوز فضای مورد تأیید نداریم. شرکت‌های پی‌اس‌پی نمی‌توانند در این فضای خاکستری باشند.»
او در پایان با اشاره به پروژه اتصال دستگاه‌های پوز به سامانه جامع مالیاتی گفت: «به‌عنوان بخشی از نظام پرداخت وظیفه داشتیم در این پروژه همکاری کنیم، اما انتظار داشتیم هزینه‌هایی که به شرکت‌های پی‌اس‌پی در این تحمیل می‌شود نیز به‌گونه‌ای تأمین شود.»
به هیچ پذیرنده‌ای دیگر کارمزد پرداخت نمی‌شود
محمدحسین کاشی، مدیرعامل پرداخت الکترونیک سداد در این پنل توضیحاتی درباره ساختار جدید اصلاح نظام کارمزد ارائه کرد و گفت: «این موضوع دو جنبه دارد که یکی سمت رگولاتور است و با مشخص کردن اصلاح نظام کارمزد مسیر را به سمتی می‌برد که تنش بین پذیرنده‌ها کم شود یا به حداقل برسد. الان توافقاتی در این حوزه بین ۱۲ شرکت پی‌اس‌پی انجام شده که به هیچ پذیرنده دیگری کارمزد پرداخت نشود و این را به حداقل برسانیم. تأکید مجموعه رگولاتور و بانک مرکزی این است که کارمزد در داخل شرکت بماند و صرف بهسازی زیرساخت‌ها و خدمات شود.»
او در ادامه با اشاره به پدیده کارمزدخواهی در طول سالیان گذشته گفت: «چند سال فرهنگ متفاوتی وجود داشته و شاید در روز اول نتواند به نقطه صفر برسد، اما نقطه خوبی است و می‌تواند مسیر را هموار کند. در واقع این نقطه شروع در سمت پی‌اس‌پی‌هاست و تنها در صورتی محقق می‌شود که همه ۱۲ شرکت موجود در توافق با همدیگر این اتفاق را رقم بزنند.»
کاشی با تأکید بر اینکه از روز گذشته و آغاز اصلاح نظام کارمزد مشکل خاصی ایجاد نشده؛ چراکه عدد خیلی بزرگی کسر نشده، در توضیح اینکه آیا پذیرنده‌های کوچک همچون سوپرمارکت‌ها با این اصلاح همراه می‌شوند گفت: «به نظرم به‌تدریج همه پذیرنده‌ها آن را قبول می‌کنند، اما با توجه به شکستن فرهنگ چندساله نیازمند صرف زمان است.»
مدیرعامل پرداخت الکترونیک سداد درباره مدل پرداخت کارمزد به پی‌اس‌پی‌ها نیز توضیح داد: «در مدل کنونی پی‌اس‌پی‌ها همیشه پول را با تأخیر دریافت می‌کنند و همین باعث می‌شود برنامه‌ریزی در حوزه‌های مختلف سخت‌افزاری، نرم‌افزاری، نیروی انسانی، زیرساخت و… با تأخیر انجام شود. از نظر من مدل کنونی ایده‌آل نیست و باید هزینه به صورت مستقیم به پی‌اس‌پی پرداخت شود.»
کاشی ضمن یادآوری اینکه نوآوری یک رکن است و اگر به این سمت نرویم تجارت ما دچار مشکل خواهد شد گفت: «این نوآوری است که می‌تواند روزنه‌ای برای شرکت‌ها در حوزه‌های مختلف باز کند، اما با چالش‌هایی ازجمله عدم شفافیت و نبود سند بالادستی مثل کیف پول مواجه هستیم. بخشی نیز به جسارت شرکت‌ها بازمی‌گردد که چقدر بخواهند به این موضوع ورود کنند و نوآوری داشته باشند. از طرفی شرکت‌های پی‌اس‌پی ناگزیر به اعمال تغییرات دستگاه‌ها و استانداردهای اجرایی و امنیتی هستند و اینها مسائل اجتناب‌ناپذیری است که رخ می‌دهد. اما مهمترین قسمت تمرکز روی پرداخت‌های اینترنتی و موبایلی است و اینکه رگولاتوری بتواند با تنظیم قوانین جدید در شبکه پرداخت کشور نوآوری ایجاد کند. در مجموع باید به سمتی برویم که نوآوری شبکه را بچرخاند.»
این شروع کار است
ابراهیم حسینی‌نژاد، مدیرعامل انیاک دیگر شرکت‌کننده در این پنل بود و در ابتدای صحبت‌های خود درباره تغییرات تاثیر اصلاح نظام کارمزد بر شبکه پرداخت توضیح داد و گفت: «از این طریق درآمدهای پی‌اس‌پی‌ها بهتر می‌شود؛ چراکه چند سالی بود حاشیه‌های سود آنها کاهش پیدا کرده بود و هدف درآمد بیشتر بود که از محل خود مصرف‌کننده تأمین شود. اما این دستاورد اصلی نیست؛ دستاورد اصلی این است که هر بخش با توجه به هزینه‌ها و منافع در سمت خدمات‌دهندگان به سمت منطقی شدن پیش برود. الان اکثر بانک‌ها به سمتی رفته‌اند که در مناقصات، کارمزد را یکی از اصلی‌ترین آیتم‌ها قرار می‌دهند که خطرناک است و باعث می‌شود بانک در جایگاه واقعی نباشد و فکر کند هزینه‌ای نمی‌دهد و اگر قرار است هزینه‌ای بدهد، نفع واقعی باشد. مهمترین اتفاق این است که پذیرنده انتظار بیشتری خواهد داشت و طبیعتاً به پی‌اس‌پی‌ها رجوع خواهد کرد و سرویس بیشتری خواهد خواست و برای پذیرنده جای سؤال است که چرا هزینه بیشتر بدهد و پاسخ به این سوال را بانک و پی‌اس‌پی با سرویس‌دهی و خدمات بهتر باید پاسخ دهد.»
او در توضیح اینکه آیا چهارچوب کنونی می‌تواند توقعات را برآورده کند، گفت: «این را یک نقطه شروع می‌دانم. وقتی طرح‌ریزی می‌کنیم بیشتر استاتیک بازار را تأمین می‌کنیم و به نظر اتفاق مثبتی خواهد بود، اما باید در نظر بگیرید که این نقطه شروع است و احتمالاً برای گام‌های بعدی هم طرح‌ریزی وجود دارد.»
حسینی‌نژاد در واکنش به اینکه آیا شکستن فرهنگ کارمزد نگرفتن یک‌روزه رخ می‌دهد، گفت: «طبیعتاً نه! نه رگولاتور و نه بانک مرکزی انتظار ندارند که یک‌ماهه هم تثبیت شود و این یک فرایند بلندمدت است و هر نظام کارمزدی اگر یک اتاق فکری داشته باشد که موضوعات را آنالیز کند، قطعاً تبعات کمتری خواهد داشت.»