راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

انواع جعل اسناد بانکی

کلاهبرداران و سارقان حرفه‌ای همیشه سعی می‌کنند تکنیک‌های خود را ارتقا دهند تا به این ترتیب بتوانند هرچه بیشتر از افراد ساده دل اخاذی کنند. یکی از راه‌های اخاذی، جعل اسناد بانکی است که سال‌هاست مرسوم است.

البته نیروهای امنیتی و پلیس همیشه یک گام از این سارقان جلو‌تر بوده و هیچ‌گاه بار کج آن‌ها به مقصد نرسیده است با این‌ وجود بهتر است شما هم با برخی از شگرد‌های جاعلان آشنا شوید تا حریف ساده‌ای برای آن‌ها نباشید.

تعریف جعل

عملی جرم است که در قانون به قید مجازات ممنوع شده باشد؛ بنابراین جرم جعل تنها در حدودی که قانون تعیین کرده، جرم است. در ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی در تعریف جرم جعل گفته شده است که جعل و تزویر عبارتند از ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی و غیر رسمی، خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تأخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر یا به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر این‌ها به قصد تقلب.

بیشترین جعل‌ها

اسناد و مدارک بانکی و بهادار در صدر آمار جعل اسناد هستند. البته اقدامات امنیتی که طی سال‌های اخیر از سوی بانک مرکزی صورت گرفته جعل اسناد بانکی و به ویژه اسکناس را به میزان قابل توجهی کاهش داده است. پیش‌تر در خبر‌ها آمده بود بیشترین مصادیق جعل در حوزه امور بانکی شامل جعل اسناد و مدارک بانکی و بهادار‌ است که ۳۶ درصد از آمار جعل را به خود اختصاص داده است.

 .

مجازات جعل اسکناس

هرکس اسکناس رایج داخلی را بالمباشره یا به واسطه جعل کند، یا با علم به جعلی بودن توزیع یا مصرف نماید، چنانچه عضو باند باشد و یا قصد مبارزه با نظام جمهوری اسلامی ایران را داشته باشد، به اعدام محکوم می‌شود.

همچنین عامل عامد و عامل ورود اسکناس مجعول به کشور به عنوان مفسد به اعدام محکوم می‌گردد، مگر آنکه عضو باند نبوده و قصد مبارزه با نظام نداشته و در محکمه ثابت شود که فریب خورده است. مرتکبان در غیر از مواردی که براساس ضوابط فوق به اعدام محکوم می‌شوند، مشمول مجازات‌های مقرر در ماده ۲۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۸/۵/۱۳۶۲ خواهند بود.

تبصره:

در کلیه صور فوق علاوه بر مجازات‌های مذکور، معادل اموالی که از راه جعل یا توزیع یا ورود یا مصرف بدست آمده است، از اموال مرتکب مصادره می‌شود.

.

روش‌های جعل

آنچه که پایه و اساس جعل را تشکیل می‌دهد امکان به اشتباه انداختن دیگری است، به نحوی که بتوان او را فریفت تا سند غیر واقعی را به عنوان سند اصلی باور کند. بنابراین امکان به اشتباه انداختن ملاک کار است نه شبیه بودن. برای مثال اگر شخصی زیر گذرنامه را امضا کند بدون آنکه کمترین اشتباهی با امضای مسئول اداره گذرنامه داشته باشد چون احتمال به اشتباه انداختن دیگری وجود دارد جرم جعل واقع شده است ولی اگر همین شخص به جای امضا از اثر انگشت در ذیل گذرنامه استفاده نماید، امکان به اشتباه انداختن دیگری وجود ندارد زیرا هر شخص عاقلی می‌داند که رئیس گذرنامه باسواد بوده و از امضا استفاده می‌کند.

.

خراشیدن یا تراشیدن: این عمل معمولا با وسایلی مثل تیغ و چاقو و نظایر آن‌ها صورت می‌گیرد، یعنی جاعل حروفی را با کمک این وسایل از روی نوشته یا سند محو می‌کند. در عمل خراشیدن جاعل بخشی از یک کلمه را محو می‌کند مثلا با حذف حرف «ن» کلمه نبود را تبدیل به بود می‌کند ولی در عمل تراشیدن جاعل کل کلمه را محو می‌کند مثلا نام یکی از خریداران را از سند بیع یا قولنامه محو می‌کند.

قلم بردن: در قلم بردن لازم نیست حرف یا کلمه‌ای به سند اضافه شود، بلکه امکان دارد جاعل با استفاده از قلم قسمت‌هایی از سند یا نوشته را نا‌خوانا کند یا بر روی آن خط بکشد.

 .

الحاق: در این مورد چیزی به سند اضافه می‌شود مثلا رقمی در مقابل چک، گذاشته شده یا با افزودن یک حرف به یک کلمه آن را به کلمه دیگری تبدیل می‌کنند. برای مثال با افزودن «ی» به کلمه (حسن) آن را به (حسین) تبدیل می‌کنند.

.

محو یا اثبات یا سیاه کردن: مقصود از محو کردن، پاک کردن بخش‌هایی از یک نوشته با وسایلی مثل مدادپاک‌کن و یا لاک غلط‌گیر یا سایر مواد شیمیایی است. 

منظور از اثبات، خارج کردن سند از بطلان است. مثل اینکه مهر «باطل شد» را از روی قبض پرداخت وجه پاک کنند. 

مقصود از سیاه کردن سند، ناخوانا کردن آن با استفاده از جوهر یا موادی مانند آن است 

دست‌بردن در تاریخ سند: 

مقصود آن است که جاعل پس از تنظیم سند و تاریخ مندرج در آن را جلو یا عقب بیندازد. مثلا تاریخ سفته را از ۴/۱/۸۲ به ۴/۲/۸۳ تبدیل کند.

.

الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر: در اینجا جاعل بخش‌هایی از یک نوشته را به بخشهایی از نوشته دیگر پیوند داده و منضم می‌کند به نحوی که حالتی به وجود می‌آید که خواننده آن را نوشته‌ای واحد تصور می‌کند. برای مثال امضایی از یک نوشته را به متن یک پیش‌نویس که امضا نشده ضمیمه کرده و می‌چسباند.

 .

به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن: در این حالت جاعل مهر فرد دیگری (مثل مهر یک شرکت و اداره یا یک فرد عادی) را بدون اجازه صاحب آن مورد استفاده قرار می‌دهد و آن را در ذیل یک نوشته یا سند به کار می‌برند. 

تمام مواردی که از آن‌ها نام برده شد از مصادیق جعل مادی است، یعنی جاعل عملی فیزیکی و مادی روی سند یا نوشته انجام می‌دهد و آن را از اصالت خارج می‌کند. 

اما گاهی اوقات جاعل، عمل مادی انجام نمی‌دهد بلکه بدون آنکه مرتکب خدشه یا تغییر در سند شود مطالب منتسب به دیگران را تحریف می‌کند.

منبع: banki.ir

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.