راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

جزئیات بودجه بانک مرکزی / از رشد 78درصدی درآمد تا سود چند هزار میلیاردی از شرکت‌های تابعه

علی رمضانیان / بانک مرکزی جمهوری اسلامی به‌عنوان یک شرکت دولتی، خود یکی از بزرگترین بنگاهدارهای ایرانی تلقی می‌شود که دارای شرکت‌های زیرمجموعه و توابع بزرگی است که درآمدهای چند هزار میلیارد تومانی سالانه دارند.

به گزارش «راه‌ پرداخت»، درآمدهای عملیاتی چندهزار میلیارد تومانی بانک مرکزی، در کنار ردیف بودجه شرایط خاصی را برای این بانک رقم زده که نیاز به افشاگری و شفافیت در اسرع وقت دارد؛ چراکه طبق قانون، تمامی شرکت‌های دولتی موظف به انتشار وضعیت خود بوده و باید اطلاعات درآمدی و هزینه‌ای خود را در اختیار عموم قرار دهند و بانک مرکزی با توجه به داشتن شرکت‌های بزرگی مانند شرکت ملی انفورماتیک، شاپرک و توابعی چون خدمات انفورماتیک و درآمد بالا، باید صورت‌های مالی تمامی شرکت‌های زیرمجموعه را شفاف و روشن در اختیار عموم قرار دهد.

بر اساس این گزارش، در لایحه بودجه سال آینده، بودجه بانک‌ها و شرکت‌های دولتی معادل 3097 هزار و 696 میلیارد تومان خواهد بود که با توجه به رقم 2231 هزار و 407 میلیاردی سال 1401 یعنی تقریباً 40 درصد به این رقم اضافه شده است. گفتنی است که در سال 1400 درآمد شرکت‌های دولتی و  بانک‌ها 1571 هزار و 321 میلیارد تومان بود که در سال آینده نسبت به سال 1400 این درآمد دوبرابر خواهد شد.

برای بانک مرکزی در بودجه 1402 مبلغ 25 هزار و 658 میلیارد تومان درآمد در نظر گرفته شده که در مقابل 15 هزار و 658 میلیارد تومان هزینه لحاظ خواهد شد. در بودجه سال 1400، درآمد بانک مرکزی 10 هزار و 973 میلیارد تومان و هزینه این بانک هفت هزار و 23 میلیارد تومان تعیین شده بود، اما در سال 1401 درآمد بانک مرکزی با ۳۱.۵ درصد افزایش به رقم 154 هزار و 432 میلیارد تومان و هزینه بانک مرکزی با افزایش ۴۸.۵ درصد به رقم 10 هزار و 430 میلیارد تومان رسیده است.

نکته عجیب در سال جاری، رشد 78درصدی درآمد بانک مرکزی نسبت به سال گذشته است. این در حالی است که هزینه بانک فقط 50 درصد نسبت به سال 1401 رشد یافته است.

عمده هزینه‌های بانک مرکزی مربوط به جایزه سپرده قانونی بانک‌ها، ضرب سکه و چاپ اسکناس، کارمزد پرداختی بابت نگهداری حساب‌ها، مدیریت ذخایر ارزی، سامان‌دهی بازار ارز، نظارت بر بانک‌ها و نظارت بر صرافی‌هاست. علاوه بر اینها، ذخایر و اندوخته جاری بانک مرکزی مبلغ دو هزار و 592 میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.

بانک مرکزی خود دارای شرکت‌های بزرگی مانند ملی انفورماتیک و شاپرک و غیره است که بعضاً به­ صورت تودرتو اداره می‌شوند، اما از این محل درآمدهای چند هزار میلیارد تومانی کسب می‌کند. به‌عنوان مثال یکی از توابع شرکت ملی انفورماتیک مبلغ شش هزار میلیارد ریال سود خالص طی شش‌ماهه نخست سال 1401 محقق کرده یا شاپرک از هر تراکنش در ایران که به چند میلیارد فقره می‌رسد، کارمزد دریافت می‌کند، اما هیچ کدام از این درآمدها تاکنون به‌صورت علنی منتشر نشده است.

در حقیقت، بانک ‌مرکزی باید چهار هدف را دنبال کند؛ ثبات سطح عمومی قیمت‌ها و کنترل تورم، ثبات و سلامت شبکه بانکی، حمایت از رشد اقتصادی و اشتغال و در آخر حفظ ارزش واقعی پول ملی. این وظایف نیاز به استقلال بانک مرکزی دارد، اما به عقیده خوشپور، کارشناس مسائل بودجه، بانک مرکزی در حد یک دپارتمان کوچک دولت تلقی می‌شود و دارای هیچ استقلالی نیست.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.