پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
عباس عینعلی / دسترسی به ابزارها و راه‌های ارتباطی بین‌المللی، مشکل در استفاده از وی‌پی‌ان‌ها و فضای ناامیدکننده داخلی اشتغال فریلنسری در کشور را تهدید می‌کند.
امروز تولید‌کنندگان، فروشندگان، تجار، خرده‌فروشان و…شکل جدیدی از ارائه محصول و خدمات را درک کرده‌اند. افزایش تقاضا در بستر آنلاین و حضور در شبکه‌های اجتماعی و ایجاد پلتفرم‌های فروش و ارتباط با مشتری اشکال جدید اشتغال را فراهم کرده و متخصصان و کاربلد‌ان این حوزه شکل جدیدی از اشتغال را رقم زده‌اند.
برنامه‌نویسان، تولید‌کنندگان محتوا، عکاسان، فیلم‌سازان، طراحان گرافیک، وب‌مستر‌ها و… به جای کارمندی، عنوانی با نام فریلنسر یا آزادکاری را برگزیده‌اند تا بهره‌وری از تخصص خود را با حفظ استقلال در همکاری با مشتریان مختلف در سراسر دنیا افزایش دهند. حالا دیگر پیداکردن نیروی متخصص در فضای بین‌المللی اقتصاد فناوری کار پیچیده‌ای نیست.
پس از بروز همه‌گیری کرونا و ایجاد شرایط قرنطینه، این شکل از کار رونق بیشتری گرفت و عرصه‌های جدیدی را فتح کرد. در ایران کسب‌وکارهایی که محصولات‌شان را در فضای آنلاین عرضه می‌کردند، کمترین آسیب را دیدند و کاربران هم در یک چرخش تاریخی موج جدیدی از تقاضا را در فضای آنلاین ایجاد کردند.
فریلنسرها هم گروهی بودند که به‌واسطه رشد کسبوکارهای آنلاین پیشرفت خوبی را در این دوره تجربه کردند؛ ابزارهای جدیدی هم برای تعامل بیشتر فریلنسرها با کارفرمایان طراحی شد؛ از ابزارهای ارتباطی برای برگزاری جلسات تا ابزارهای مانیتورینگ و مدیریت پروژه.
اما این روزها که اینترنت در ایران بدترین روزهای خود را پشت سر می‌گذارد و قلب تپنده اقتصاد آنلاین کُند می‌زند، عرصه بر فریلنسرها هم تنگ شده است. بسیاری از آنها می‌گویند پروژه‌هایی که با کارفرمایان خارجی دارند، تحت تأثیر کندی و قطعی اینترنت یا مشکل در اتصال به وی‌پی‌ان‌ها که از ابزارهای کار آنهاست، قرار گرفته است. با دو فریلنسر که در حوزه‌های مختلف مشغول فعالیت هستند گفت‌وگویی کردیم تا بحران‌ها و چالش‌های این روزها را از زبان خودشان بشنویم.
در حسرت یک روز کاری عادی!
محمدرضا نیکخواه، مدیرمحصول نرم‌افزاری / مشکلاتی که گریبان‌گیر ما شده، مشکل امروز و هفته گذشته و ماه گذشته نیست. به بسیار قبل‌تر از اینها مربوط می‌شود؛ زمانی که تحریم‌هایی علیه ایران آغاز شد و بسیاری از سرویس‌ها و ابزارهای ما روی آی‌پی‌های ایران بسته شد. اما چرا این روزها این مشکل بیشتر به چشم می‌آید؟
به‌دلیل تحریم‌های داخلی! تا پیش از این با یک وی‌پی‌ان ساده هم می‌شد به این ابزارها دسترسی داشت، یعنی فقط با یک تغییر آی‌پی می‌توانستیم به سرور یا ابزار یا کتابخانه مورد نظر خودمان متصل شویم، اما امروز دیگر مسئله این است که هیچ راهی برای ما باقی نمانده است. از صبح که شروع به کار می‌کنیم، کارمان شده آزمایش‌کردن، نصب‌کردن و راه‌اندازی وی‌پی‌ان‌های مختلف برای آغاز یک روز کاری عادی.
من روزانه از طریق دیسکورد جلسه‌هایم را با تیم می‌گذارم، با زِن‌هاب مدیریت پروژه می‌کنم، با ورسل و نتلیفای تست می‌کنم، مجبورم برای تست و بیزینس به کیف پول‌های وب۳ متصل شوم، در حالی که مهم‌ترین نود آنها Infura ما را تحریم کرده است.
تیم توسعه ما هزار جور پکیج آماده در کد استفاده کرده است؛ یکی برای مدیریت فرم، یکی برای آپلود فایل و…، همه اینها یا از ایران بسته‌اند یا آنها ما را تحریم کرده‌اند. برای طراحی به adobe XD و فیگما نیاز داریم که فیلتر است و تحریم.
دوستان دولوپر و دوواپس بهتر می‌توانند از رنج‌هایشان برای نگهداری و توسعه صحبت کنند. این محدودیت‌ها نمی‌گذارد به پچ‌ها و بسته‌های امنیتی سیستم‌های عامل دسترسی داشته باشیم. همین امر خطر حمله سایبری را در سراسر کشور افزایش می‌دهد.
با این اوصاف من اگر وی‌پی‌ان نداشته باشم، چطور می‌توانم کار کنم؟ باور کنید بعد از بسته‌شدن وی‌پی‌ان‌ها، سه نفر از اعضای تیم در ترکیه خانه گرفته‌اند، یعنی حاضر شده‌اند خانه و زندگی‌شان را رها کنند و با هزینه بالاتر در یک کشور دیگر خانه اجاره کنند تا بتوانند کارشان را حفظ کنند.
جالب اینجاست که حتی اگر قرار باشد ما پلتفرم‌های داخلی را توسعه دهیم، باز هم به اینترنت بین‌الملل نیاز داریم، به دسترسی‌هایی نیاز داریم تا بتوانیم پکیج‌ها و ابزارهایمان را دانلود کنیم. اینکه آقایان اصرار دارند همه از پلتفرم‌های داخلی استفاده کنند، آیا به توسعه آن هم فکر کرده‌اند یا به منابعی که ما برای توسعه همین محصولات نیاز داریم؟ اصلاً مگر می‌شود بدون ارتباط با منابع اصلی توسعه نرم‌افزار، چیزی تولید کرد؟
مشکل اینجاست که هنوز درک نکرده‌اند کار تولید نرم‌افزار یعنی صادرات! یعنی ارزآوری. نمی‌دانم شاید اینترنت برای کسانی که پلتفرم‌های معروف داخلی را توسعه می‌دهند، وصل باشد و مایی که کوچک‌تر هستیم، چنین دسترسی‌ای نداریم. البته خودشان هم به چالش خوردند که بحث اینترنت طبقاتی را وسط کشیدند، اما این نوع برخورد و این شکل از بستر آنلاین، آن هم به این نحو، نه معقول است، نه ناکارآمد.
تا پیش از این اختلالات، فریلنسرها، توسعه‌دهندگان و طراحان نرم‌افزار ایران در خارج از کشور اقبال خوبی داشتند و جزو نیروهای بااستعداد متعهد و ارزان‌قیمت به حساب می‌آمدند. چه چیز برای شرکت‌های خارجی از این بهتر؟ این فرصتی بود که هر کس اگر مهارتی برای ارائه داشت، می‌توانست کار کند. شکلی از کار و شغل بود که ارزآور بود، حالا به‌واسطه این اتفاقات، ریسک همکاری با ایرانی‌ها برای تمامی شرکت‌های خارجی بالا رفته است.
حال هیچ کس خوب نیست
علی اقدم، توسعه‌دهنده / واقعیت تلخ این است که ما برای این شرایط آماده بودیم. درس‌هایی که از آبان ۱۳۹۸ گرفتیم، امروز به درد ما خورد. ما این شرایط را پیش‌بینی کرده و برای آن آماده بودیم و به همین دلیل کمترین آسیب را دیدیم. اگر کسب‌وکارها برای چنین روزی برنامه‌ای نداشته‌اند، باید کمی هم خودشان را مقصر بدانند، چون وقتی این شرایط یک بار اتفاق افتاده، ممکن است دوباره هم اتفاق بیفتد. پس باید برای آن روز سخت آماده بود.
ابزارهای مورد نیازمان را فراهم کردیم. هر آنچه باید برای این روزها برمی‌داشتیم، با خود برداشتیم. حتی در بعضی از شاخص‌ها هم می‌توانم بگویم رشد داشتیم. روزهای بدتر از این را هم تصور کردیم و برایش راه‌حل و چاره‌ای اندیشیده‌ایم. بازار هدف و مخاطب‌مان را تغییر دادیم تا در صورت تکرار موقعیت‌هایی شبیه آبان ۱۳۹۸ کانال‌های باثبات‌تری داشته باشیم.
ما بعد از آبان ۱۳۹۸ استراتژی‌های خود را آهسته‌آهسته تغییر دادیم تا در شرایط اینچنینی بتوانیم دوام بیاوریم و حداقل تیم‌مان را حفظ کنیم، اما مسئله اصلی جای دیگری است. مشکل اینجاست که حال هیچ کس خوب نیست. هیچ کس دست و دلش به کار نمی‌رود. صحبت‌هایی هم که از حاکمیت شنیده می‌شود، این حس را القا می‌کند که انگار قرار نیست این شرایط درست شود.
شکل فیلترینگی نیز که این بار اتفاق افتاده، متفاوت با سال ۱۳۹۸ است. اینترنت را نمی‌توانند کاملاً مسدود کنند. به همین خاطر راه‌هایی برای کسب‌وکارها وجود دارد تا به ابزارهای مورد نیازشان برسند. هرچند سخت و زمان‌بر است، اما شدنی است. این روند معلوم نیست تا چه زمانی بخواهد ادامه پیدا کند.
کسانی که حرف از اینترنت طبقاتی می‌زنند، دانسته یا ندانسته کشور را به سمت تباهی می‌برند. محدودسازی اینترنت باعث می‌شود دانش به‌روز در جریان نباشد. الان اگر ما چیزی یاد گرفته‌ایم به خاطر این است که دسترسی به منابع علمی خوب و به‌روز داشتیم. سرعت تغییر در دنیا بسیار زیاد است.
اینترنت محدود باعث جلوگیری از گردش آزاد اطلاعات می‌شود و این موضوع رفته‌رفته عقب‌ماندگی به وجود می‌آورد. یعنی ما نیروی متخصص کمتری خواهیم داشت. جبران این عقب‌ماندگی هم به زمان زیادی نیاز دارد و هم هزینه و انرژی زیادی برای آن صرف می‌شود.
اخبار مختلفی از کسبوکارهای بزرگ به گوش می‌رسد که دست به تعدیل نیرو زده‌اند. همچنین حرف از تعدیل‌های دیگر در آینده نزدیک می‌زنند. ما تمام تلاش‌مان را کردیم تا هم‌تیمی‌هایمان را حفظ کنیم. برای حفظ روحیه بچه‌ها جلسات مختلفی برگزار می‌کنیم. با توجه به اینکه از قبل آماده این شرایط بودیم، به آنها اطمینان می‌دهیم که شرایط کاری پایداری خواهند داشت، اما وقتی این خبرها را در شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم چه حالی پیدا می‌کنیم. ما هم اوضاع این روزها را می‌بینیم، اوضاع جامعه را می‌بینیم. حال هیچ کس خوب نیست.
منبع
کارنگ