راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

تأمین مالی ۱۰۰هزار میلیاردتومانی معاملات بورس کالا با اوراق گام

مدیر اداره تأمین مالی زنجیره تولید بانک مرکزی از تأمین مالی غیرتورمی بخش تولید با انتشار اوراق گام خبر داد و گفت: «در راستای متنوع‌سازی روش‌های تأمین مالی غیرتورمی تولید و رفع مشکلات اعتباری بنگاه‌ها، امسال حداقل ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از معاملات بورس کالا با ابزارهای اعتباری مانند اوراق گام تأمین مالی می‌شود.»

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، حمید آذرمند، مدیر اداره تأمین مالی زنجیره تولید بانک مرکزی تصریح کرد: دستورالعمل معاملات بورس کالا با استفاده از ابزارهای اعتباری به شبکه بانکی ابلاغ و زیرساخت‌های لازم فراهم‌ شده است که انتظار می‌رود این هدف در نیمه دوم سال جاری محقق شود.


اوراق گام چیست؟


یکی از اقداماتی که بانک مرکزی اخیراً آن را اجرا کرد، بازنگری و اصلاح دستورالعمل اوراق گام بود. اوراق گام یک ابزار تأمین مالی تعهدی است که به علت برخی اشکالات و محدودیت‌ها، کارکرد محدودی در تأمین مالی تولید داشت.

بر اساس دستورالعمل جدید، اوراق گام ابزاری برای تأمین مالی زنجیره‌ای خواهد بود. طبق دستورالعمل جدید، بانک‌ها مبتنی بر فاکتور و بنا به درخواست مشتریان، اوراق گام را صادر می‌کنند و در اختیار فروشنده مواد اولیه قرار می‌دهند. این اوراق از ابتدای صدور تا سررسید اوراق، به‌منظور خرید مواد اولیه قابلیت انتقال در زنجیره را خواهند داشت. ضمن این که امکان عرضه آن در بازار ثانویه نیز همواره وجود دارد.

در دستورالعمل جدید، حد اعتباری بنگاه تا ۱۳۰ درصد فروش سال قبل افزایش‌ یافته و معافیت از نسبت‌های نظارتی و محدودیت‌های کنترل رشد ترازنامه برای بانک‌ها منظور شده است. حسب مصوبات، اوراق گام صرفاً در سامانه بانک مرکزی و توسط بانک‌ها صادر می‌شود؛‌ بنابراین شفافیت و نظارت‌پذیری آن به شکل مناسبی امکان‌پذیر است.

اوراق گام یک ابزار تأمین مالی برای بنگاه‌های اقتصادی به‌حساب می‌آید که با استفاده از آن می‌توان سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی را بدون آثار تورمی تأمین کرد. این اوراق توسط بانک‌های عامل و در سررسید یک تا ۱۲ ماه منتشر می‌شود و بازپرداخت آن نیز توسط بانک‌ها در سررسید تضمین می‌شود. کارمزد صدور این اوراق همانند کارمزد ضمانت‌نامه است و بانک‌ها مجازند به مشتریان خود در کارمزد صدور اوراق تخفیف بدهند.

ذی‌نفع اوراق سه گزینه دارد: انتقال به ذینفع جدید بابت خرید کالا و خدمت تنزیل در بازار سرمایه و نگهداری اوراق و تسویه در سررسید.

حد اعتباری بالاتر در مقایسه با تسهیلات بانکی، امکان انتقال به بازار سرمایه در هر زمان توسط ذی‌نفع، امکان انتقال در زنجیره به سهولت و بدون کارمزد و  معافیت‌های مؤثر جهت تشویق بنگاه‌ها ازجمله مزایای اوراق گام است. 


عملکرد اوراق گام چگونه بوده است؟


مجموع اوراق گام صادرشده توسط بانک‌ها از بهمن ۱۳۹۹ تا پایان مهر ۱۴۰۱ برابر ۳۰.۲ هزار میلیارد تومان است که بیش از ۲۱.۴ هزار میلیارد تومان آن مربوط به عملکرد ماه‌های اخیر است. 

بنا به اعلام بانک مرکزی در سال نخست استفاده از این ابزار صرفاً برخی صنایع مانند خودرو‌، قطعه‌سازی و لوازم‌ خانگی از این ابزار استفاده کردند؛ ولی در چهار ماه اخیر، طیف بسیار متنوعی از فعالیت‌های اقتصادی شامل صنایع خودرو، قطعه‌سازی، لوازم‌ خانگی، صنایع غذایی، کشاورزی، صنایع دارویی، صنایع شیمیایی، فلزات اساسی، محصولات فلزی، مصالح ساختمانی، صنایع الکتریکی و الکترونیکی از این ابزار برای تأمین مالی تولید استفاده کرده‌اند. 

همچنین تعداد صدور اوراق گام توسط بانک‌ها به ۱۱۲ فقره و تعداد بانک‌های فعال در صدور اوراق به ۱۰ بانک افزایش‌ یافته است. البته مجوز صدور اوراق گام به ۲۴ بانک ابلاغ‌ شده و بانک‌های دارای مجوز صدور اوراق گام می‌توانند از طریق سامانه گام و در چارچوب ضوابط ابلاغی بانک مرکزی اقدام به انتشار اوراق کنند. 

با توجه به مصوبات ستاد اقتصادی دولت، تکلیف شده حداقل ۲۰ درصد از کل تسهیلات پرداختی به بخش تولید در سال جاری از طریق تأمین مالی زنجیره‌ای صورت پذیرد. به‌منظور تحقق هدف‌گذاری مذکور، به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی‌ شده که تا پایان سال جاری حداقل به میزان ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از معاملات بورس کالا از طریق ابزارهای اعتباری مانند اوراق گام تسویه شود. همچنین تأمین مالی سرمایه در گردش زنجیره نفت، گاز، فرآورده‌های نفتی، پتروشیمی و صنایع شیمیایی و نیز زنجیره صنایع غذایی و کشاورزی حداقل به میزان ۱۰۰ هزار میلیارد تومان با استفاده از ابزارهای تأمین مالی زنجیره‌ای از قبیل اوراق گام صورت پذیرد.


طرح تأمین مالی زنجیره‌ای چه تفاوتی با اوراق گام دارد؟


تأمین مالی زنجیره‌ای، مجموعه‌ای از شیوه‌ها و عملیات تأمین مالی است که منجر به بهبود مدیریت سرمایه‌ در گردش بنگاه‌های تولیدی می‌شود. در این شیوه‌ها، انواع زیرساخت‌ها و ابزارهای مالی (مانند گام، برات الکترونیک، ‌کارت اعتباری،‌ اعتبار اسنادی و…) مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این میان، «اوراق گام» یکی از انواع ابزارهای مالی است که می‌تواند برای تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی استفاده ‌شود. در این خصوص در نظر است با اصلاح و رفع نواقص دستورالعمل گام، در آینده نزدیک از این ابزار به طور گسترده‌تری در تأمین مالی زنجیره‌ای استفاده شود.

بنابراین ابزارهایی مانند برات الکترونیکی، سفته الکترونیکی، کارت اعتباری، اعتبار اسنادی داخلی مدت‌دار، اوراق گواهی اعتبار مولد (گام) و سایر ابزارهای مالی و تجاری مجازی هستند که مؤسسه اعتباری با به‌کارگیری آنها می‌تواند اقدام به ارائه خدمات تأمین مالی زنجیره‌ای و گردش اعتبار در طول زنجیره‌های تأمین کند.

منبع بانک مرکزی
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.