پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سامانه ذینفع، ابزار نظارتی بانک مرکزی در فرایند تسهیلات‌دهی شبکه بانکی / سامانه ذینفع واحد چیست؟
بانک‌ها مجاز به اعطای تسهیلات، بیش از آنچه بانک مرکزی به‌موجب دستورها یا آیین‌نامه‌های خاص تعیین کرده نیستند. سامانه ذینفع واحد به‌منظور شناسایی روابط بین مشتریان بانک‌ها و مؤسسات مالی اعم از اشخاص حقوقی (گروه‌های تجاری، شرکت‌ها و…) و اشخاص حقیقی طراحی و راه‌اندازی شده تا با شناسایی ذی‌نفعان واحد، ریسک مؤثر گروه‌های ذی‌نفعی را بر اساس آیین‌نامه بانک مرکزی برای بانک‌ها و مؤسسات مالی محاسبه کند.
فلسفه وجودی این حکم قانونی که کمابیش در کشورهای مختلف دنیا مورد توجه است، امکان تخصیص منابع بانکی به تعداد بیشتری از افراد جامعه، تنوع‌بخشی بیشتر به سبد اعتباری بانک‌ها و به حداقل رساندن زیان‌های ناشی از تمرکز منابع بانک‌ها حول یک شخص یا گروهی از افراد مرتبط با یکدیگر است که به تعبیری ذینفع واحد تلقی می‌شوند. بر همین اساس، مراجع نظارتی بانکی باید رسیدگی کنند که تسهیلات و تعهدات قابل‌اعطا به هر ذینفع واحد، مقدار و سقف معینی داشته باشد.
بانک مرکزی در سال ۱۴۰۰ توانست با بهره‌گیری از راهبردهای فناورانه، سامانه ذینفع را عملیاتی‌سازی کند. این سامانه امکان استفاده از ابزار نظارتی دقیق و متمرکز بر فرایند تسهیلات‌دهی شبکه بانکی را فراهم می‌کند.
به‌موجب مواد (۸) و (۹) آیین‌نامه پیشگیری از انباشت مطالبات غیرجاری مصوب ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی در سال ۱۳۹۷، بانک مرکزی ایران با همکاری دستگاه‌ها و سازمان‌های تأمین‌کننده اطلاعات، مکلف به استقرار سامانه ذینفع واحد شده است.
از آنجا که شناسایی روابط اشخاص از دیرباز حلقه مفقوده مبارزه با فساد در کشور بوده و استقرار این سامانه تا حد زیادی مانع از هدررفت منابع در کشور و به‌تبع آن کاهش نرخ نکول تسهیلات بانکی می‌شود، بانک مرکزی از سال 1399 با جدیت این مهم را در دستور کار قرار داد و با برگزاری جلسات فشرده با سازمان‌های ذی‌ربط و کارشناسان دبیرخانه ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی، نسبت به تهیه اقلام مورد نیاز اقدام کرد.
ذینفع واحد چیست؟
شخص حقیقی یا حقوقی به‌طور مستقل یا دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی که به‌واسطه برخورداری از روابط مالکیتی، مدیریتی، مالی، کنترلی یا به هر نحو دیگری می‌توانند موسسه اعتباری را در معرض ریسک قرار دهند، بدین ترتیب که مشکلات یکی از آنها بتواند به دیگری منتقل و منجر به عدم بازپرداخت یا ایفای به‌موقع تسهیلات یا تعهدات آنها شود، ذینفع واحد نامیده می‌شود.
موسسه اعتباری موظف است در اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات نسبت به شناسایی ذینفع واحد اقدام کند.
هفته گذشته علی‌اکبر میرعمادی، مدیر اداره ارزیابی سلامت نظام بانکی بانک مرکزی خبر داد که بانک‌ها مکلف به استقرار سامانه ذینفع واحد هستند و بانک مرکزی هم اخیراً جهت اجرایی‌شدن آن، پیگیری‌های جدی را در دستور کار خود قرار داده است.
او گفت: «اشخاص مرتبط ممکن است زمانی جزو شرکت‌های زیرمجموعه یا سهام‌داران بانک باشند یا ممکن است اشخاص دیگری باشند که به‌نوعی تصمیمات بانک را متأثر کنند و احتمال دارد منافع بانک و این دسته از افراد در تضاد باشد.»
میرعمادی افزود: «آنچه اهمیت این موضوع را دوچندان می‌کند، این است که این افراد در برخی موارد تصمیم‌گیرنده هستند و از بانک یا مؤسسه اعتباری به‌عنوان بنگاه تأمین مالی شرکت‌های تحت مدیریت خود استفاده می‌کنند؛ بنابراین در این موارد تضاد منافع ایجاد می‌شود و این افراد منافع خود را به منافع سپرده‌گذاران و عموم مردم ترجیح می‌دهند و از این بابت مخاطراتی متوجه بانک و مؤسسه اعتباری می‌شود.»