پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ابلاغیه واردات خودرو با رمزارز به نفع چه کسانی صادر شد؟ / احتمال شکل‌گیری بازار سیاه حواله‌های خودرو خارجی
خودروهای خارجی قرار است با پرداخت رمزارز خریداری و وارد ایران شوند؛ این اولین استفاده رسمی از رمزارز برای پرداخت در ایران است، اما نحوه اجرای این تصمیم به‌معنای مشارکت و فراگیری استفاده از رمزارز برای تمامی واردکنندگان و تولیدکنندگان رمزارز نیست. طبق این سیاست، تنها از رمزارزهایی که منشاء داخلی دارند، می‌توان استفاده کرد و همین محدودیت، احتمال شکل‌گیری بازار سیاه برای حواله‌های واردات خودروی خارجی را قوت بخشیده است.
چهارم شهریورماه، آئین‌نامه واردات خودرو توسط محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شد. براساس متن این آئین‌نامه قرار است معادل یک میلیارددلار منابع ارزی برای واردات خودرو خارجی تامین شود که این منابع از محل ارز حاصل از صادرات، رمز دارایی و سرمایه‌گذاری خارجی (با تایید سازمان سرمایه‌گذاری خارجی) خواهد بود. اما اینکه از این حجم یک میلیارددلاری چه میزان از آن قرار است با رمزارز تامین شود، هنوز مشخص نیست.
پیش‌تر علیرضا پیمان پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت اعلام کرده بود که «در حال حاضر چند مجموعه که مجوز رسمی رمزارز داشتند به صورت مقدماتی برای خود کالا وارد کرده‌اند و در مجموع ثبت سفارش واردات به میزان 10 میلیون دلار از طریق رمزارز انجام شده است.»
با این حال از این اظهارنظر هم نمی‌توان به‌طور قطع گفت که آیا منظور از واردات کالا، خودرو است یا هر نوع کالایی؛چرا که رئیس سازمان توسعه تجارت گفته: «اینکه چه کالایی و از کدام کشور بوده به دلیل محرمانه بودن اعلام نخواهد شد.»
بنابراین آنچه فعلا براساس ابلاغیه واردات خودرو مشخص شده، این است که یکی از ابزارهای پرداخت ثبت سفارش خودرو، رمزارز است اما حجم و سهم آن مشخص نیست.
انحصارگرایی در ثبت سفارش با رمزارز
نکته مهم دیگر درخصوص ثبت سفارش خودرو با رمزارز، منشا این ارز است. طبق تصمیم دولت، فقط رمزارزهایی می‌توانند برای واردات خودرو استفاده شوند که منشاء داخلی داشته و توسط ماینرهای مجوزدار استخراج شده باشند.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی، «فقط کسانی که استخراج رمزارز انجام داده‌اند، در چارچوب آیین‌نامه مصوب هیئت وزیران می‌توانند از آن برای واردات استفاده کنند.»
بنابراین هنوز مشخص نیست این دستورالعمل به معنای این است که ماینرها می‌توانند رمزارز استخراج‌شده خود را در اختیار ثبت‌کننده سفارش خودرو قرار دهند یا شخصاً ماینرها وارد کار واردات خودرو می‌شوند. اگر گزینه دوم عملیاتی شود، با رقابتی بودن بازار جذاب و پررونق واردات خودرو در تناقض است و خطر انحصارگرایی با باز شدن دست ماینرها در واردات خودرو همراه خواهد شد.
همچنان که کامران سلطانی‌زاده، دبیرکل کانون صرافان عنوان کرده: «مطابق اعلام بانک مرکزی، مبادله و خرید و فروش رمزارزها به عنوان سرمایه‌گذاری ممنوع است، اما افرادی که مجوز قانونی امکان استخراج رمزارز از وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) و وزارت نیرو دارند، می‌توانند از رمزارز استخراج‌شده برای واردات استفاده کنند.»
پس به نظر می‌رسد جامعه هدف ابلاغیه واردات خودرو در مورد استفاده از رمزارز، بیشتر از اینکه فعالان بازار خودرو و مصرف‌کنندگان خودروی خارجی باشد، به طور خاص معطوف به ماینرهاست؛ البته نه همه ماینرها، بلکه فقط ماینرهای در انحصار رگولاتور یا البته کسانی که از قبل هم دستی در بازار خودرو دارند و هم در ماینینگ. به تعبیر دیگر رگولاتور با ثبت سفارش واردات از طریق رمزارزهای استخراج‌شده توسط ماینرهایی که مجوز قانونی دارند، قدمی برای سهم بیشتر آنها در بازارهای دیگر همچون بازار خودرو برداشته است.
فربد زاوه، کارشناس خودرو در گفت‌وگو با «راه پرداخت» در خصوص همین ابلاغیه واردات خودرو، مهم‌ترین ایراد آن را تعیین سقف منابع ارزی برای واردات خودرو می‌داند. به گفته او، تعیین سقف یعنی اعمال محدودیت و انحصارگرایی.
زاوه تاکید می‌کند که همین انحصارگرایی را می‌توان در محل تخصیص رمزارز برای واردات خودرو هم ردیابی کرد.
طبق شنیده‌ها، یک گروه خودرویی که اتفاقا خودش جزو دارندگان بزرگ مزرعه استخراج رمزارز نیز هست، در نهایی شدن چنین سیاستی نقش داشته است. البته می‌توان این انتظار را هم داشت این ابلاغیه بیشترین منفعت را اتفاقا برای کسانی داشته باشد که هم خود استخراج‌کننده رمزارز هستند و هم یکی از بازگیران بازار خودرو.
کنار هم قرار دادن این گزاره‌ها نشان می‌دهد، چندان هم نمی‌توان به انجام واردات خودرو با رمزارز خوش‌بین بود؛ چراکه قرار نیست نه رمزارزهای تأمینی به‌صورت رقابتی و با نقش‌آفرینی بازیگران زیادی انجام شود و نه ثبت سفارش واردات خودرو در دسترس همه خواهد بود؛ سقف یک میلیارددلاری واردات خودرو هم محدود است و می‌توان پیشبینی کرد که فرصت ثبت سفارش به همه متقاضیان نخواهد رسید.
فربد زاوه، کارشناس خودرو هم در همین رابطه پیشبینی می‌کند، احتمالا بعد از ثبت سفارش خودروی خارجی و خصوصاً تأمین ارز آن از سوی ماینرهای خاص و معدود، بازار سیاه حواله‌فروشی خودرو خارجی قوت بگیرد و این پدیده می‌تواند حتی قیمت خودروهای داخلی را هم تحت تأثیر منفی خود قرار دهد.
اعتباربنزین وانت بارها