پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
فرهاد اینالوئی از دلایل برگزاری رویداد چالش توسعه سرویس مبتنی بر داده می‌گوید / داده باز و چالش‌های آن در ایران
رویداد «چالش توسعه سرویس مبتنی بر داده باز ۱۴۰۱» با همکاری پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و بخش ایرانی موسسه بین‌المللی مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) و با حمایت شرکت ملی انفورماتیک 25 الی 27 مهرماه برگزار می‌شود و مهلت پیش‌ثبت‌نام در این رویداد نیز تا 15 مردادماه ادامه دارد. افراد می‌توانند با استفاده از تمام فضای دادههای باز و یا نیمه‌باز، در وب‌گاه‌های سازمان‌ها و شرکت‌ها ایده‌های تئوری و عملیاتی خود را در حوزه داده‌ها باز در این سمینار ارائه دهند.
طبق اعلام پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات طرح‌های برگزیده که دارای ارزش کسب‌وکاری باشند، ضمن حمایت مالی در این رویداد، به پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین سندباکس رگولاتوری بانک مرکزی جهت اخذ حمایت‌های ویژه معرفی خواهند داشت.
داده و موضوعات مربوط به آن از جمله مواردی هستند که با پیشرفت و توسعه هرچه بیشتر تکنولوژی اهمیت ویژه‌ای در سطح سازمان‌ها، کسب‌وکارها و حتی دولت‌ها پیدا کرده‌اند و بنابراین بررسی نحوه استفاده و پردازش آن‌ها و قانون‌گذاری‌های لازم در این حوزه نیز لازم و ضروری است و سؤالات زیادی در این خصوص مطرح است. به همین دلایل و به بهانه برگزاری رویداد چالش توسعه سرویس مبتنی بر داده باز به سراغ فرهاد اینالوئی معاون فناوری اطلاعات بانک ایران زمین و عضو کمیته علمی این رویداد رفتیم تا نظرات او را در خصوص این رویداد و به طور کل مسئله دادههای باز بدانیم.
ایران در حوزه Open Data نوپاست
فرهاد اینالوئی، معاون فناوری اطلاعات بانک ایران‌زمین در این خصوص می‌گوید: «از آنجایی که خدمات مبتنی بر دادههای باز نوپاست و ما به تازگی وارد این عرصه شده‌ایم هنوز مقرراتی بر آن‌ها حاکم نشده است لذا توسعه و ارائه این‌گونه خدمات با چالش‌های زیادی روبه‌رو است.»
طبق توضیحات اینالویی قرار است در این سمینار به این مطالب و مشکلات حوزه دادههای باز در ایران پرداخته و در صورت امکان راه‌کارهایی نیز برای حل مشکلات موجود ارائه شود.
به عقیده معاون فناوری اطلاعات بانک ایران‌زمین یکی از مشکلات اصلی ما در این حوزه مالکیت و حاکمیت داده است. سؤالاتی نظیر اینکه حاکمیت، مالکیت و مدیریت داده‌ها و یا اینکه قانون‌گذاری موضوعات مربوط به داده‌ها بر عهده چه کسانی است از جمله موارد و چالش‌هایی هستند که در حوزه ارائه خدمات مبتنی بر دادههای باز مطرح می‌شوند.
به گفته اینالویی ما در حال حاضر نیاز داریم در قوه مقننه قوانینی برای موضوع داده‌ها داشته باشیم و بررسی این موارد و همچنین بررسی عملکردهای جهانی در این حوزه از دیگر اهداف برگزاری این سمینار است.
بخش تئوری و عملی رویداد
او در خصوص بخش تئوری و عملیاتی سمینار می‌گوید: «در حوزه تئوری موضوعات زیادی نظیر مالکیت، جابه‌جایی، امنیت داده‌ها و … مطرح می‌شود و می‌توان به آن‌ها پرداخت؛ اما در حوزه عملیاتی موضوعات دیگری مطرح می‌شود نظیر اینکه اگر ما بتوانیم داده‌ها را در اختیار سرویس‌دهندگان و فین‌تک‌ها قرار دهیم چه پیش خواهد آمد؟ آیا آن‌ها می‌توانند از این داده‌ها استفاده کنند؟ این موضوعات بخش عملیاتی رویداد است یعنی دادههای به‌هم‌ریخته‌ای را در اختیار شرکت‌کنندگان قرار دهیم و از آنان بخواهیم سرویس‌هایی را بر روی این داده‌ها تعریف کنند. قاعدتاً بعضی از این سرویس‌ها می‌توانند بر اساس تکنولوژی‌های روز دنیا نظیر هوش مصنوعی، ماشین لرنینگ و … باشند.»
اینالوئی توضیح می‌دهد: «ما سعی می‌کنیم در این همایش دسترسی به open api و دادههای باز را برای تیم‌هایی که قابلیت ارائه سرویس دارند فراهم کنیم و بتوانیم بر اساس دانش آن‌ها خروجی‌های عملیاتی مناسبی داشته باشیم.»
او همچنین در خصوص اصلی‌ترین معیار انتخاب ایده‌ها در این رویداد توضیح می‌دهد: «اصلی‌ترین معیار ما برای برگزیدن ایده‌ها این است که راه‌کارهای ارائه‌شده چه در زمینه تئوری و چه در زمینه عملیاتی چه مشکلی را از صنعت حل می‌کند. فایده ایده‌ها برای کاربر نهایی، مشتریان و نهادهایی که این داده‌ها را در اختیار قرار می‌دهند نیز از جمله معیارهای ماست. به طور مثال اگر بانکی دادههای باز را در اختیار قرار داد کسانی که در سمینار شرکت می‌کنند با استفاده از آن داده‌ها چه مزیت رقابتی را برای بانک ایجاد می‌کنند و یا اینکه چه مشکلی را از بانک حل می‌کنند.»
به گفته معاون فناوری اطلاعات بانک ایران‌زمین تحلیل اطلاعات با استفاده از روش‌های جدید می‌تواند مزیتی برای شرکت‌کنندگان در این رویداد باشد.
فرهاد اینالوئی با تأکید مجدد بر اینکه در ایران ما به طور کلی در ابتدای راه هستیم و موضوع دادههای باز هنوز از لحاظ قانونی وضعیت مشخصی ندارد عنوان می‌کند: «یکی از چالش‌هایی که در این سمینار به آن می‌پردازیم موضوعات مربوط به رگولاتوری است.»
او ادامه می‌دهد: «در ایران فعلاً به صورت سلیقه‌ای عمل می‌کنیم و به این علت که هنوز قانونی در این زمینه وجود ندارد خیلی از مؤسسات از اینکه دادههای خود را در اختیار مراکز نوآوری، استارتاپ‌ها، فین‌تک‌ها و به صورت کلی یک مجموعه بیرونی قرار دهند ابا دارند و ممکن است مورد شکایت از سوی کسانی که خود را مالکین داده‌ها می‌دانند قرار گیرند.»
معاون فناوری اطلاعات بانک ایران‌زمین در خصوص تأثیر تکنولوژ‌هایی نظیر اینترنت نسل پنجم و بلاکچین بر موضوع داده باز می‌گوید: «جامعه بشری و تکنولوژی به سمت توزیع‌شدگی می‌رود و توزیع‌شدگی لاجرم کاربرد Open Data را گسترش خواهد داد. نسل پنجم اینترنت و بلاکچین نیز از جمله فناوری‌هایی هستند که به توزیع‌شدگی دیتا و پردازش کمک زیادی کرده‌اند. ما هنوز فارغ از موضوع فناوری چالش‌های زیادی داریم به طور مثال ما هنوز سیستم‌های احراز هویت آن‌چنانی نداریم و حتی اگر به سمت این موضوع برویم به سمت سیستم احراز هویت متمرکز می‌رویم. سیستم‌های فدرالی احراز هویت مثال خوبی برای این موضوع هستند به طور مثال گاهی افراد می‌توانند با اکانت گوگل خود وارد یک سایت کاریابی شوند .در این صورت گوگل افراد را احراز هویت می‌کند و اطلاعات مورد نیاز و مربوط به آن‌ها را به واسطه اینکه پیش‌تر تأییدهای لازم را از افراد دریافت کرده است در اختیار آن سایت کاریابی قرار می‌دهد.»
ما نیازمند قانون‌گذاری در حوزه دیتا هستیم
طبق توضیحات اینالوئی از لحاظ قانون مسائل و مشکلات زیادی در ایران در حوزه داده باز وجود دارد. هنوز به لحاظ قانونی مشخص نیست که بانک‌ها می‌توانند برخی داده‌ها را در اختیار فین‌تک‌ها قرار دهند. به لحاظ قانونی مشخص نشده است که چه کسی مالک اطلاعاتی است که افراد در اختیار بانک‌ها قرار می‌دهند. به طور مثال آیا بانک‌ها می‌توانند آدرس پستی یک مشتری را در اختیار یک مجموعه ارائه‌دهنده خدمات فین‌تکی قرار دهند یا خیر؟
او می‌گوید: «البته در استانداردهای جهانی مالکیت دادههای مشتریان بر عهده خود آنان است اما در ایران این مسئله وجود ندارد مثلاً از پیامک‌های تبلیغاتی مختلفی که به مشتریان ارسال می‌شود مشخص است که بدون اجازه مشتریان شماره آن‌ها در اختیار مجموعه‌هایی قرار داده شده است. طبعاً در این صورت موضوعات مالکیت داده و حریم شخصی رعایت نشده است. این‌ها چالش‌های مهمی هستند که در این سمینار بررسی خواهد شد و امیدواریم که بتوانیم راه‌کارهای مناسبی در این خصوص ارائه دهیم و به قانون‌گذاران این حوزه نیز کمک کنیم.»
توصیه‌هایی برای شرکت‌کنندگان
اینالوئی در انتها خطاب به شرکت‌کنندگان در این رویداد می‌گوید: «من به شرکت‌کنندگان این حوزه این است که به موضوع open APIها و استانداردسازی‌های لازم در این حوزه توجه بیشتری داشته باشند. انتظار من از شرکت‌کنندگان نیز این است که به استانداردهایی نظیر GDPR که به حوزه حریم خصوصی مشتریان ورود می‌کند هم توجه و مطالب لازم را ارائه کنند.»
