پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آشنایی با قرارداد تجاری هوشمند با استفاده از بستر بلاکچین / سازوکارهای اتخاذی برای استفاده از رمزارز به‌منظور صادرات و واردات کشور
احسان محمودی / نشست تخصصی با موضوع «سازوکار استفاده از رمزدارایی برای تجارت خارجی» توسط کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران برگزار شد. محمدرضا طلایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران؛ امیر عابدی، رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق ایران و احمد صالحی، فعال صادراتی و پژوهشگر اقتصادی، در این نشست حضور داشتند.
صنعت بلاکچین نقش بسزایی در ایجاد شفافیت دارد
محمدرضا طلایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران با اشاره به اینکه صنعت بلاکچین با رشد سریعی در دنیا در حال حرکت است، افزود: «کشورهای بسیاری در حال استفاده از این پتانسیل هستند تا بتوانند با استفاده از این صنعت امنیت و شفافیت خود را افزایش داده و با حذف واسطه‌گری و موانع جغرافیایی، هزینه‌های تجارت خود را کاهش دهند و روند تجارت را تسهیل کنند.»
باید با صنعت بلاکچین همراه شد
به گفته او، در این راستا کشور ما نیز چاره‌ای به‌جز قرار گرفتن در این جریان و همسو شدن با سایر کشورهای دنیا را ندارد؛ بنابراین باید از ویژگی‌های صنعت بلاکچین استفاده کند تا بتواند در بخش تجاری و در زمینه اسناد تجاری هوشمند بهره‌مندی بیشتری را به دست آورد. از این رو از ابتدای دوران کرونا تاکنون 58 برنامه دیجی‌تاک برگزار شده تا بتوان به افزایش نقش ICT در توسعه کسب‌وکارها کمک کرد.
افزایش صادرات فناوری اطلاعات در گرو عدم اجبار به بازگشت ارز حاصل از صادرات
طلایی بر این باور است که در سازمان توسعه تجارت آمادگی صدور پروانه صادراتی برای صادرات فناوری اطلاعات وجود دارد. با این حال نباید ارز حاصل از صادرات فناوری اطلاعات منوط به بازگشت ارز در چرخه سیستم بانکی کشور باشد تا بتوان شاهد صادرات فناوری اطلاعات و محتوای دیجیتال با رقم‌های خرد و در ادامه با رقم‌های چند میلیون دلاری باشیم.
تحقق استفاده از اسناد تجاری هوشمند در آینده نزدیک
طبق گفته‌های او استفاده از اسناد تجاری هوشمند در آینده نزدیک در دنیا به امری رایج تبدیل خواهد شد. همچنین از صنعت بلاکچین در جهت بهره‌مندی از اسناد تجاری هوشمند استفاده خواهد شد. این نوع از قرارداد راه‌حلی است که در آینده رخ خواهد داد.
شرکت‌های بزرگ و کوچک در میزان ایجاد اعتماد و اطمینان متفاوت هستند
احمد صالحی، فعال صادراتی و پژوهشگر اقتصادی با اشاره به کاربردهای قرارداد هوشمند در زمینه توسعه تجارت گفت: «قدرت مانور شرکت‌های SME در مقابل شرکت‌های دولتی بیشتر است؛ زیرا ابعاد بزرگ و قدرت مالی بالایی دارند، بنابراین نمی‌توانند از مزیت چابکی شرکت‌های کوچک برخوردار باشند. البته از طرف دیگر شرکت‌های SME به میزان شرکت‌های بزرگ و دولتی، از اعتبار و اعتماد بالایی برخوردار نیستند.»
بازگشایی ال‌سی توسط سیستم بانکی، بستری اعتمادساز برای تجارت حال حاضر است
به گفته او، در تجارت بین‌الملل، معاملات تجاری از طریق بازگشایی ال‌سی صورت می‌پذیرد. از این مسیر برای طرفین، یک قرارداد تجاری بااطمینان انجام می‌شود. از این رو مهم‌ترین مزیتی که سبب توسعه تجارت بین‌الملل می‌شود، توسط خدمات شبکه بانکی فراهم شده است. در این راستا باید در نظر داشت که تنها مسئله نقل‌وانتقال پول بین طرفین مطرح نیست، بلکه ایجاد اعتماد و شفافیتی که از طریق این بستر فراهم می‌شود نیز مدنظر است.
ویژگی قرارداد هوشمند تجاری
او همچنین با بیان اینکه بلاکچین بستری برای ذخیره داده به‌صورت امن و غیرمتمرکز است، توضیح داد: «این موضوع اطمینانی را ایجاد می‌کند که بتوان در این بستر از قرارداد هوشمندی بهره برد که غیر قابل تغییر و دارای قابلیت اجرای خودکار است. این قرارداد برنامه‌ای است که بر اساس منطق اگر و آنگاه نوشته می‌شود؛ به‌طوری که امکانی را در بستر بلاکچین فراهم می‌کند تا بتوان تجارتی با اطمینان بیشتر را نسبت به شیوه‌های مرسوم تجربه کرد.»
اتریوم؛ بستری برای قرارداد هوشمند
طبق صحبت‌های صالحی، از بین تمامی بلاکچین‌های موجود یکی از بهترین بسترهایی که می‌تواند خدمات قرارداد هوشمند را فراهم کند، اتریوم است؛ با این تفاوت که به کوین اتر ارتباطی ندارد. به گفته او، اتریوم بهترین نوع خدمات را برای این نوع از قراردادها ارائه می‌دهد، همچنین از مقبولیت عمومی برخوردار است؛ از این رو قرارداد هوشمند می‌تواند در کنار مسیر رایج نقل‌وانتقال پول از طریق بانک، ارزش جدیدی را از جمله امنیت، کاهش هزینه، سرعت و روند خودکار پروسه ایجاد کند.
او همچنین در ادامه اضافه کرد که قرارداد هوشمند هویت مستقلی دارد که می‌توان به حساب این قرارداد پول واریز کرد، اما در تجارت رایج و در نظام بانکی تنها می‌توان برای اشخاص حساب بانکی ایجاد کرد.
اقدامات در حال انجام برای استفاده از رمزارزها در تجارت کشور چیست؟
او با بیان اتفاقاتی که در مدت پنج ماه گذشته در بانک مرکزی و سازمان توسعه تجارت در زمینه نحوه استفاده از رمزارزها برای واردات و صادرات رخ داده، گفت: «آیین‌نامه‌ها و مصوبات لازم برای استفاده از رمزارزها در زمینه صادرات و واردات به سرانجام رسیده و روند عملیاتی آن به‌زودی و به‌صورت پایلوت اجرایی خواهد شد؛ با این حال روند معامله با استفاده از رمزارز برای واردات در گام اول با استفاده از رمزارز استخراج‌شده خود، در گام دوم استفاده از رمزارز غیر و در گام بعدی استفاده از رمزارز حاصل از صادرات صورت خواهد پذیرفت که پیاده‌سازی روند اجرایی آن نیز در مرحله نهایی قرار دارد و در ادامه به سامانه جامع تجارت متصل خواهد شد، همچنین برای صادرات تدابیری در نظر گرفته شده تا حداقل تداخل را با رویه‌های فعلی داشته باشد.»
مصوبه نحوه استفاده از رمزارزهای حاصل از استخراج داخلی برای واردات عملیاتی نشده است
به گفته امیر عابدی، رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق ایران و رئیس اتاق ایران و قزاقستان، در طول سال‌های اخیر با چالش‌هایی در زمینه انتقال ارز مواجه هستیم، با این وجود مصوبه‌ای در سال 1399 توسط هیئت‌وزیران مبنی بر ضوابط ناظر بر چگونگی استفاده از رمزارزهای حاصل از استخراج داخلی توسط واحدهای صنعتی برای پرداخت‌های ارزی در زمینه واردات به تصویب رسید که این مصوبه به‌دلیل موانع قانونی که وجود داشته، تاکنون عملیاتی نشده است.
شرکت‌های کوچک در توفان‌های ارزی دچار مشکل می‌شوند
رئیس اتاق ایران و قزاقستان معتقد است که تجارت امروز با روند حال حاضر خود با ارزشی برابر صدها هزار میلیارد دلار و از طریق کانال بانکی صورت می‌گیرد و این روش‌های جدید به روند طبیعی تجارت امروز دنیا تبدیل نشدند. در ادامه عابدی اشاره کرد که در دو دهه گذشته شرکت‌های بزرگ از قدرت و لابی‌های سنگینی در زمینه مبادلات تجاری برخوردار هستند و به‌دلیل قدرتی که دارند، به‌آسانی دچار مشکل نمی‌شوند؛ همچنین باید در نظر داشت که بیش از 20 میلیارد دلار از سهم صادرات کشور، توسط شرکت‌های بزرگ و دولتی انجام می‌شود، بنابراین می‌توان گفت که این شرکت‌های کوچک هستند که در توفان تغییرات ارزی و سیاست‌گذاری‌های اشتباه دولت‌ها دچار مشکل می‌شوند.
عدم وجود قوانین و مقررات لازم به‌منظور استفاده از رمزارز برای تجارت
او بر این باور است که شرکت‌های خریدار و فروشنده، به‌دلیل وجود مباحثی قبیل شفافیت مالی، حسابداری، مالیاتی و پول‌شویی، نمی‌توانند تجارت خود را در خارج از شبکه بانکی انجام دهند. به گفته او، صادرات ایران با کشورهای همسایه و منطقه اوراسیا بیش از 10 میلیارد دلار است؛ با این حال امکان جابه‌جایی پول از طریق رمزارز نخواهد بود و این مبادلات بین طرفین باید از طریق انتقال ارز توسط سیستم بانکی یا انتقال کالا صورت بگیرد. با این وجود می‌توان بخشی از تعهدات ارزی خود را خارج از عرف بین‌المللی و از طریق رمزارز انجام داد؛ بنابراین برای تحقق استفاده از رمزارزها در چرخه مبادلات تجاری، نیازمند وضع قوانین و مقرراتی در کشور و سایر کشورهای دنیا هستیم که البته اکنون شاهد برداشتن گام‌هایی توسط برخی کشورها در این زمینه هستیم.