پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شش روند پرداخت در سال ۲۰۲۱
بیماری همه‌گیر کرونا به روندهای پرداخت نوظهور شتاب بخشید. همان‌طور که «لیلان وارون»، تحلیلگر شرکت فورستر اعلام کرده است: «هم سمت فروشنده و هم سمت مشتری برای تحول هماهنگ با شرایط متغیر بازار گام‌های سریعی را برداشتند.»
نویسنده: وایدیک تریودی / مترجم: امید آقاجانی، مدیربازاریابی ارتباط فردا / سال 2020 برای چشم‌انداز پرداخت‌ها سال تحول‌برانگیزی بود. کانال‌های پرداخت برای تحقق تقاضای مشتری و تهدیدهای در حال تکامل ویروس کووید ۱۹ تکامل پیدا کردند.
در حالی که قوانین فاصله‌گذاری اجتماعی برای امنیت عمومی اعمال می‌شد، مشتریان در سراسر طیف‌های سنی به‌سرعت با کانال‌های پرداخت دیجیتال غیرتماسی تطبیق پیدا کردند.
مطابق مطالعه منتشرشده در دسامبر ۲۰۲۰ جی‌پی مورگان؛ «۵۴ درصد از مصرف‌کنندگان موافقت کردند تا به‌دلیل همه‌گیری، اکنون بیش از پارسال از ابزارهای بانکداری دیجیتال استفاده کنند.»
از آنجایی که افراد تحت مضیقه مالی می‌خواستند با فوریت بیشتری به سرمایه‌های خود دسترسی پیدا کنند، نیاز به روش‌هایی برای پرداخت‌های آنی بالا رفت و انتظارات برای به وجود آمدن چنین روش‌هایی افزایش یافت.
لیلان وارون، تحلیلگر فورستر، به «پیمنتز دایو» (Payments Dive) گفته است: «بیماری همه‌گیر موجب شتاب‌گرفتن بسیاری از روندهایی شد که پارسال روبه‌رشد بودند. تحول از هر دو طرف (تجار و مشتریان) سرعت گرفت تا هماهنگی با شرایط متغیر بازار صورت بگیرد.»
در ادامه شش روند پرداخت را مشاهده می‌کنید که آماده تبدیل‌شدن به مدل‌های پرداخت اصلی هستند.
اول؛ پرداخت‌های اقساطی یا «الان بخرید، بعداً پرداخت کنید» یا BNPL
از سال ۲۰۱۹، پرداخت‌های دیجیتال معوق در بین کاربران محبوبیت پیدا کرده است. در سال ۲۰۲۰، وقتی تأمین مالی برای پرداخت هزینه‌های جاری به‌شدت مشکل شد، مشتریان به سراغ روش‌های پرداخت «الان بخرید، بعداً پرداخت کنید» رفتند.
«براندون رمبه»، مدیر ارشد محصول شرکت «انوستنت یودل» (Envestnet-Yodlee)، به پیمنتز دایو گفته است: «وقتی مردم گرفتار این بیماری همه‌گیر شدند، روش «الان بخرید، بعداً پرداخت کنید» به‌شدت فراگیر و در فرایندهای خرید گنجانده شد. این روش به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا به مشتریانی خدمات ارائه دهند که خواهان پرداخت در طول زمان هستند.»
در حوزه پرداخت تغییر بزرگی روی داده و تمایلی در عموم جامعه برای از بین رفتن چیزهایی که فرایند خرید را با اصطکاک (هزینه مبادله) مواجه می‌کنند، به وجود آمده است. رمبه اظهار داشت که مشتریان خواهان کانال‌های پرداخت بدون اصطکاک هستند، حال آنکه کسبوکارها می‌خواهند پایگاه مشتریان خود را حفظ کنند و هزینه‌های مبادله را کاهش دهند.
بر اساس وبینار فورستر قریب به ۳۶ درصد از بزرگسالان آمریکا به خدمات «الان بخرید، بعداً پرداخت کنید» برای خریدهای سنگین علاقه‌مندند و هم‌اکنون از آن استفاده می‌کنند یا کرده‌اند.»
پذیرش چنین خدماتی از سوی تجار نیز افزایش یافته است، چون آنها در تلاش‌اند تا تقاضای مشتریان برای پرداخت «الان بخرید، بعداً پرداخت کنید» را برآورده کنند.
وبینار فورستر اظهار داشت: «در سال ۲۰۲۰، حدود 26 درصد از خرده‌فروشان آمریکا روش پرداخت مدت‌دار را ارائه کردند.
لیلان وارون، تحلیلگر، فورستر می‌گوید: «بیماری همه‌گیر موجب شتاب‌گرفتن بسیاری از روندهایی شد که پارسال روبه‌رشد بودند… تحول از هر دو طرف، تجار و مشتریان، سرعت گرفت تا هماهنگی با شرایط متغیر بازار صورت بگیرد.»
بسیاری از خرده‌فروشان سنتی؛ مثل میسیز، گپ و نیمن مارکوس، شروع به ارائه روش پرداخت «الان بخرید، بعداً پرداخت کنید» به مشتریان گریزان از کارت‌های اعتباری کردند. وارون گفت: «بسیاری از مشتریان به خاطر اینکه بودجه‌شان را بهتر مدیریت کنند، از این خدمات استفاده می‌کنند. شما می‌توانید خرید بیشتری انجام دهید و پرداخت آن را در دوره زمانی بیشتری تقسیم کنید.»
در سال ۲۰۲۰، شرکت‌های BNPL از جمله کلارنا، افیرم، آپ‌لیفت و اسپلیت‌ایت، به‌دلیل کاهش قدرت خرید مشتریان در اثر بیماری همه‌گیر، رشد چشم‌گیری را تجربه کردند. در حالی که اسپلیت‌ایت طی سال ۲۰۲۰ حدود ۳۰۰ درصد افزایش درآمد را تجربه کرد، شاهد دو برابر شدن پایگاه مشتریانش هم بود. پارسال، اسپلیت‌ایت خدمات BNPL را نیز به بخش خدمات حرفه‌ای اضافه کرد که گزینه پرداخت اقساطی خدمات حرفه‌ای؛ مثل حسابداری، خدمات دندان‌پزشکی و حقوقی را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد.
«براد پترسون»، مدیرعامل اسپلیت‌ایت، به پیمنتز دایو گفت: «خدمات BNPL پیش از بیماری همه‌گیر در حال شتاب‌گرفتن بوده، اما استفاده روزافزون از تجارت الکترونیک در سال گذشته به‌سرعت به استقبال مشتریان از پرداخت‌های اقساطی منجر شد.»
شرکت افیرم در آغاز امسال به بورس پیوست تا به رشد خود متکی باشد و حتی کارت شرکت افیرم را برای مشتریان صادر کرد تا آنان گزینه‌های بیشتری برای خدمات BNPL داشته باشند. حدود ۱۳ درصد از مشتریان BNPL در ایالات متحده طی سه‌ماهه چهارم سال 2020 از افیرم استفاده کرده بودند (در مقایسه با هفت درصد در سه‌ماهه اول سال 2020).
طی دو سال گذشته، تأمین سرمایه از طریق سرمایه خطرپذیر برای توسعه و ارائه خدمات BNPL رشد انفجاری داشته است؛ چراکه این کانال پرداخت مشتریان زیادی را به سمت خود جذب کرد. بر اساس پژوهش فورستر سرمایه‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر روی خدمات BNPL از مبلغ 1.8 میلیارد دلار در سال 2019 به 1.9 میلیارد دلار در سال 2020 افزایش یافت که 302 میلیون دلار بیش از سال ۲۰۱۸ بود.
همزمان با اینکه نسل‌های جوان‌تر – که از کارت اعتباری گریزان هستند- جذب خدمات BNPL می‌شوند، تمام طیف‌های سنی از این کانال پرداخت استقبال کرده‌اند.
وارون می‌گوید: «داده‌های ما نشان می‌دهند که خدمات BNPL عمدتاً مورد توجه گروه‌های جوان‌تر است؛ اما در واقع، میزان استفاده از این خدمات، با گروه سنی، سازگاری دارد.»
غول‌های معروف حوزه پرداخت مثل ویزا، مسترکارت و پی‌پال (از طریق پرداخت چهارقسطی) نیز برای برآورده‌کردن تقاضای روبه‌تکامل مصرف‌کننده شروع به ارائه خدمات BNPL کرده‌اند.
در حالی که خدمات BNPL بین مصرف‌کنندگان و نیز شرکت‌ها محبوبیت و جذابیت پیدا می‌کند، باید دقت کرد که این خدمات قیودی دارند که باید به آنها پایبند بود. بسیاری از افراد به‌طور کامل نحوه عملکرد خدمات BNPL را درک نمی‌کنند و وقتی در بازپرداخت تأخیر می‌کنند، گرفتار هزینه‌های پنهان آن می‌شوند. همچنین اگر یک مصرف‌کننده از خدمات BNPL برای خرید استفاده کند، پس‌دادن کالایی که خریداری کرده (در صورتی که از خریدش پشیمان شود) برایش مشکل‌تر خواهد بود.
بر اساس تحقیقی که اخیراً در بریتانیا انجام شده، قریب به ۲۰ درصد خریدارانی که خدمات BNPL را برای خرید کریسمس انتخاب کردند، در پرداخت اقساط‌شان با چالش رو‌به‌رو شده‌اند. چنین خدماتی می‌تواند به خرید بیش از حد استطاعت افراد منجر شده و به خاطر تأخیر در بازپرداخت، موجب آسیب به رتبه اعتباری آنها شود.
BNPL در آمریکا هنوز در مراحل اولیه پذیرش مصرف‌کنندگان قرار دارد و به همین دلیل در حال رشد فزاینده است. در صورتی که استفاده‌کنندگان از خدمات اینچنینی به‌طور منفی تحت تأثیر محصولات پرداختی قرار بگیرند،BNPL می‌تواند در معرض تحقیق کمیسیون تجارت فدرال و اداره حفاظت مالی از مصرف‌کننده قرار گیرد؛ ناظرانی که بر رفتار وام‌دهی نظارت می‌کنند تا موارد غیرمنصفانه، کلاهبردارانه یا اعمال و رویه‌های توأم با سوءاستفاده را کشف کنند.
دوم؛ پرداخت‌های دیجیتال
بر اساس مطالعات ویروس‌شناسی، ویروس کووید ۱۹ می‌تواند تا ۲۸ روز روی اسکناس زنده بماند؛ موضوعی که مصرف‌کنندگان را وادار می‌کند برای جلوگیری از ابتلا به کووید و گسترش آن از کانال‌های پرداخت دیجیتال استفاده کنند.
مصرف‌کنندگان خود را با استفاده از کانال‌های پرداخت دیجیتالی همچون tap-to-pay، تجارت الکترونیکی و کیف پول دیجیتال تطبیق دادند تا حین پرداخت هیچ‌گونه تماسی نداشته باشند. بر اساس پژوهش FIS دو مورد از محبوب‌ترین انواع پرداخت عبارت بودند از: پرداخت‌های موبایلی و کیف پول دیجیتال؛ چون اینها در سال ۲۰۲۰ تراکنش‌های نقدی را تحت‌الشعاع خود قرار دادند.
«دیوید شیپر»، تحلیلگر مؤسسه آیت (Aite)، به پیمنتز دایو می‌گوید: «در ماه‌های پس از مارس ۲۰۲۰، تعداد تراکنش‌های مالی موبایلی دوبرابر شدند.»
مطالعه «فایزرو ریسرچ» (Fiserv research) نشان داد که تقریباً ۲۴ درصد از پاسخگویان معتقد بودند پرداخت از طریق کیف پول‌های موبایلی ایمن‌ترین راه برای جلوگیری از گسترش کووید ۱۹ هستند.
شیپر می‌گوید: «صادرکنندگان کارت می‌خواهند در حوزه پرداخت‌های موبایلی بیشترین حرف را برای گفتن داشته باشند. آنها دارندگان کارت‌‌هایشان را تشویق می‌کنند تا کارت خود را به کیف پول موبایلی‌شان متصل کنند.»
بر اساس پژوهش مؤسسه آیت عرضه کارت‌های دیجیتال و کیف پول دیجیتال مزایای زیادی برای صادرکنندگان کارت دارد. مثلاً امنیت بالاتر، استفاده بیشتر را سبب می‌شود و استفاده بیشتر از کارت‌های دیجیتال، این احتمال را بیشتر می‌کند که دارنده کارت، در حساب دیجیتالش پول (اعتبار) نگه دارد و به‌موقع بدهی‌هایش را پرداخت کند (تا امکان استفاده از کارت دیجیتالش برایش حفظ شود).
دیوید شیپر، تحلیلگر، مؤسسه آیت می‌گوید: «صادرکنندگان کارت می‌خواهند در حوزه کیف پول‌های موبایلی، بیشترین حرف را برای گفتن داشته باشند.»
مطابق پژوهش جونیپر (Juniper) پیش‌بینی می‌شود تعداد کاربران کیف دیجیتال از 2.6 میلیارد نفر در سال 2020 به بیش از 4.4 میلیارد نفر تا سال ۲۰۲۵ برسد. در ضمن، انتظار می‌رود کل مبلغ هزینه‌شده از طریق کیف پول دیجیتال تا سال ۲۰۲۵ نسبت به 5.5 تریلیون دلار کنونی دوبرابر شده و به رقم ۱۰ تریلیون دلار برسد.
بر اساس برآورد سایت ای‌مارکتر، متعلق به مؤسسه اینسایدر اینتلیجنس، در ایالات متحده و در سال ۲۰۲۰ حدود 86.9 میلیون کاربر قریب به 131.4 میلیارد دلار از طریق پرداخت‌های موبایلی هزینه کردند که از نظر ارزش دلاری حدود ۲۰ درصد بیش از 110.5 میلیارد دلاری است که 71.5 میلیون کاربر در سال ۲۰۱۹ از این طریق هزینه کردند.
شیپر می‌گوید: «کارت‌های فعالی که ماهیت کیف پول موبایلی دارند، هنوز کمتر از ۱۰ درصد از کل کارت‌ها را تشکیل می‌دهند، بنابراین، امکان زیادی برای رشد این روش پرداخت وجود دارد. به‌علاوه، رشد پرداخت با کیف پول موبایلی و صدور کارت‌های دیجیتال ادامه خواهد داشت.»
هرچند، تراکنش‌های موبایلی روبه‌افزایش‌اند، اما در معرض حملات سایبری نیز هستند. مطابق گزارش اخیر شرکت سیفت (Sift)، شرکتی فعال در حوزه جلوگیری از کلاهبرداری‌های دیجیتال، طی یک سال کلاهبرداری در تراکنش‌هایی که از طریق کیف‌های دیجیتال انجام می‌شوند، ۳۳ درصد افزایش یافت. این در حالی است که مقدار سرقت‌شده از تراکنش‌های موبایلی طی یک سال ۹ درصد افزایش یافته است. شکایات استفاده‌کنندگان از کیف پول‌های دیجیتال به CFPB در مورد تراکنش‌های موبایلی و حوزه ارز دیجیتال نیز طی یک سال ۵۹ درصد افزایش پیدا کرده است.
شرکت‌هایی مثل پی‌پال کیوآرکدهایی را عرضه کردند تا کانال‌های پرداخت دیجیتالی دیگری را به مشتریان و تجار ارائه دهند. «جیم ماگاتز»، معاون ارشد پرداخت‌های چندمنظوره (omni payments) در پی‌پال، به پیمنتز دایو می‌گوید پی‌پال و کیوآرکدهای شرکت ونمو در بیش از 600 هزار خرده‌فروشی به کار گرفته شده‌اند.
ماگاتز می‌گوید: «پی‌پال در سال ۲۰۲۰ با 29 شرکت بزرگ نظیر CVS، نایکی، میسیز و فوت‌لاکر قرارداد کانال پرداخت QR خود را به امضا رساند. ما نسبت به سال گذشته شاهد افزایش ۱۹درصدی در حجم کل پرداخت‌های مصرف‌کنندگانی هستیم که از کیوآرکدهای ما استفاده می‌کنند.»
بر اساس گزارش مک‌آفی (McAfee) افزایش پرداخت‌های موبایلی و مبتنی بر کیوآرکد آنچنان که ممکن است به نظر برسد، ایمن نیستند. کیوآرکدها فرصت جدیدی به اسکمرها داده تا به شکل شرکت‌های قانونی ظاهر شوند و لینک‌های مخرب را گسترش دهند.
کانال‌های پرداخت مبتنی بر صدا کم‌کم مورد توجه قرار می‌گیرند، چون می‌توانند پرداخت‌ها را از فاصله‌ای دورتر و با حداقل راه‌حل‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری جدید پردازش کنند. «لیسنر»، یک فین‌تک وابسته به ویزا که برای احراز هویت و پرداخت موبایلی از فناوری فراصوت استفاده می‌کند، در جریان همه‌گیری کووید ۱۹ طی یک دوره سه‌ماهه، حدود ۳۰۰ درصد افزایش در حجم تراکنش‌هایش را تجربه کرد.
سوم؛ طلوع تجارت الکترونیکی و پرداخت‌های نهفته (embedded payments)
طی همه‌گیری کووید افراد بیشتری به خرید آنلاین روی آوردند، به همین دلیل فروش الکترونیکی خرده‌فروشی در ایالات متحده رونق گرفت. در سال ۲۰۲۰، حدود 794.5 میلیارد دلار از طریق کانال‌های تجارت الکترونیکی هزینه شد؛ یعنی یک افزایش 32.4درصدی در مقایسه با سال ۲۰۱۹. در سال 2020، سهم فروش‌های آنلاین از کل فروش‌ها در ایالات متحده به 14.4 درصد رسید، در حالی که سهم فروش آنلاین از کل فروش‌ها در سال 2019 معادل 11 درصد بود.
خرده‌فروشان، از جمله کسبوکارهای کوچک که پیش از این تجربه فروش آنلاین نداشتند، در خلال تعطیلی فروشگاه‌ها حضور خود در دنیای تجارت الکترونیکی را افزایش دادند. بنابر ادعای شرکت اسکوئر، فعال حوزه پرداخت‌های دیجیتال، از فوریه ۲۰۲۰ تا جولای، سهم کسب‌وکارهایی که پرداخت‌های آنلاین را پذیرفتند 13.2 درصد افزایش یافت.
بنابر گزارش اینسایدر اینتلیجنس، حتی در بخش‌هایی که تجربه‌ای در استفاده از این کانال فروش نداشتند، مثل فروش مواد غذایی و نوشیدنی‌ها، خریدهای سالانه ۲۰۲۰ حدود 74 درصد رشد کرده؛ افزایشی بیش از سه‌برابر سال ۲۰۱۹.
تجارت الکترونیکی در کل طیف‌های سنی افزایش یافت. پیش از شیوع بیماری همه‌گیر، مشتریان مسن‌تر در مقایسه با بزرگسالان جوان‌تر خرید آنلاین بسیار کمتری انجام می‌دادند. اما کهنسالان که بیشتر در معرض کووید ۱۹ هستند، برای کاهش ریسک بیماری به شیوه‌های دیجیتال گرایش پیدا کردند.
«سارا گروتا»، مدیر خدمات مشاوره‌ای بدهی و محصولات جانشین در گروه مشاوره‌ای «مرکاتور» (Mercator)، طی وبیناری اظهار داشت: «به‌نوعی همیشه احساس می‌کنیم مصرف‌کنندگان در پذیرش عادات جدید خدمات بانکی و پرداخت نسبتاً کُند هستند. با این وجود، واقعاً شاهد بودیم مصرف‌کنندگان، مشتریان و اعضا عملاً عادات خود را تقریباً بسیار سریع تغییر می‌دهند، البته گاهی این کار را از روی ناچاری، یا زمانی انجام می‌دهند که انگیزه درستی پیدا می‌کنند.»
بنابر گزارش اینسایدر اینتلیجنس فقط ۱۶ درصد از کاربران اینترنت بالای 65 سال، در ماه می ۲۰۱۹ حداقل یک بار در هفته به شکل آنلاین خرید کردند، در حالی که ۴۳ درصد از همین افراد طی سال ۲۰۲۰ بیشتر از یک بار در هفته به خرید آنلاین روی آوردند.»
اینسایدر اینتلیجنس می‌گوید: «تا سال 2024، از هر پنج دلار خرج‌شده در بخش خرده‌فروشی ایالات متحده، یک دلار به فروش آنلاین اختصاص خواهد داشت.»
بنابر گزارش اینسایدر اینتلیجنس در حالی که خرده‌فروشی درون‌فروشگاهی با وجود فروکش‌کردن کووید ۱۹ رو به افزایش است، رویدادهای سال ۲۰۲۰ گرایش به تجارت الکترونیکی را تقریباً برای دو سال سرعت بخشیدند.
بنابر گزارش مذکور؛ «تا سال 2024، از هر پنج دلار خرج‌شده در خرده‌فروشی‌های ایالات متحده یک دلار به فروش الکترونیکی اختصاص خواهد داشت. حجم فروش آنلاین نیز همزمان با بهبود تجربه‌های خرید آنلاین، نزدیک‌شدن فروش مغازه‌‌های خرده‌فروشی به رکوردهای فروش و حفظ عادات سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ از سوی مشتریان به رقم 1.205 تریلیون دلار بالغ خواهد شد.»
چهارم؛ پرداخت‌های آنی و تراکنش‌های تسویه‌حساب خودکار
وقتی تأمین مالی، به‌خصوص در تمام دنیا، در مضیقه بود، مشتریان می‌خواستند هرچه سریع‌تر به سرمایه‌های خود دسترسی پیدا کنند. با ظهور پرداخت‌های همتا‌به‌همتا کسبوکارها نیز کم‌کم انتظار داشتند انتقال هم کارآمدتر شده و با سرعتی مثل پی‌پال یا کش‌اپ انجام شود.
بر اساس مطالعه جی‌پی مورگان، نیروهای خویش‌فرما، مدعیان بیمه و کسبوکارهای کوچک و متوسط انتظار دارند فوراً به سرمایه‌های خود دسترسی پیدا کنند.
بر اساس مطالعه ACI Worldwide؛ طی سال ۲۰۲۰ بیش از 70.3 میلیارد تراکنش پرداخت آنی در سطح جهانی انجام شد؛ یعنی افزایش ۴۱درصدی نسبت به سال 2019. این مطالعه حاکی از آن است که با نزدیک به دو میلیارد تراکنش پرداخت آنی انجام‌شده طی سال ۲۰۲۰، پیش‌بینی می‌شود آمریکای شمالی تا سال ۲۰۲۵ از بالاترین رشد برخوردار باشد.
سارا گروتا، مدیر خدمات مشاوره‌ای بدهی و محصولات جانشین در گروه مشاوره‌ای مرکاتور می‌گوید: «ما در ایالات متحده مدت‌ها بود که واقعاً نیازی به پرداخت‌های آنی نداشتیم… اما این امر در حال تغییر است، چون مردم انتظار بیشتری دارند و مؤسسات مالی شاهد مزیت بیشتری در افزایش سرعت پرداخت‌ها هستند.»
از آنجا که اکثر مؤسسات مالی زیرساخت لازم برای حمایت از پرداخت آنی را ندارند، مشتریان برای انجام تراکنش‌های آنی به اپلیکیشن‌های همتا‌به‌همتا گرایش پیدا می‌کنند. گروتا می‌گوید بر اساس نظرسنجی مرکاتور ۷۰ درصد از مشتریان بانکی، پارسال حداقل یک بار از خدمات سامانه‌های همتا‌به‌همتا استفاده کرده‌اند.
گروتا می‌گوید: «شما به تعداد تراکنش‌های مالی نگاه می‌اندازید و می‌بینید که به‌عنوان مؤسسه‌ای مالی سهمی در فرایند انجام این تراکنش‌ها ندارید؛ مشتریان شما جای دیگری این فرایند را طی کرده‌اند. این امر واقعاً باعث تأمل شما (مؤسسات مالی) می‌شود. خدمت همتا‌به‌همتا می‌تواند راه‌حل بسیار مهمی برای ارائه باشد.»
مطابق مطالعه جی‌پی مورگان تقریباً ۶۰ درصد از بازار ایالات متحده انتظار وجود پرداخت آنی را دارند. این مطالعه مدعی است که بسیاری از کشورها، مانند بریتانیا، از سال ۲۰۰۸ پرداخت‌های آنی را ارائه داده‌اند، اما «در ایالات متحده، نسبت به کشورهای دیگر، به‌دلیل وجود تعداد بسیار بیشتری از بانک‌ها میزان پیچیدگی بسیار بالاست.»
گروتا اظهار می‌دارد: «مدت‌ها بود که در ایالات متحده واقعاً نیازی به پرداخت‌های آنی نداشتیم… اما این امر در حال تغییر است، چون مردم انتظار بیشتری دارند و مؤسسات مالی شاهد مزیت بیشتری در افزایش سرعت پرداخت‌ها هستند.»
گروتا معتقد است اتاق‌های پایاپای در آمریکا تحت مالکیت بزرگ‌ترین مؤسسات مالی؛ مثل ولزفارگو، بنک آو آمریکا و سیتی‌بنک، مؤسسات مالی کوچک‌تر را از ملحق‌شدن به این شبکه دلسرد می‌کنند، چون آنها نمی‌خواهند از خدمات رقبا استفاده و بابت آن هزینه پرداخت کنند.
بانک فدرال‌رزرو پروژه «فِدناو» را کلید زده که همه مؤسسات مالی را درون یک شبکه پرداخت آنی گرد هم می‌آورد. نزدیک به ۲۰۰ مؤسسه مالی؛ از جمله ویزا، مسترکارت و تیمنوس، به این پروژه پیوسته‌اند تا به این بانک در ایجاد سیستمی کمک کنند که طی ۳۶۵ روز سال برای ارائه پرداخت‌های آنی با همه مؤسسات مالی کل کشور همکاری می‌کند.
طی سال ۲۰۲۰، پرداخت‌های شبکه تسویه‌حساب خودکار نیز شاهد افزایش بودند، چون تراکنش‌های اعتباری و بدهی به خاطر خریدهای آنلاین افزایش یافتند. مطابق گزارش اینسایدر اینتلیجنس بسیاری از پرداخت‌های B2B نیز به سمت پرداخت‌های تسویه‌حساب خودکار گرایش پیدا کردند، چون معمولاً هزینه این کار کمتر از یک دلار برای هر تراکنش است و «آن را به گزینه جذابی مبدل می‌کند، به‌ویژه برای انتقال‌های با مبالغ بالا».
تسویه‌حساب خودکار برای جایگزینی چک‌های دیجیتال بانکی ابداع شد، اما به‌دلیل پردازش سریع و هزینه‌های پایین آن در تراکنش‌ها به‌شدت رایج شده است. به گفته ناچا (Nacha) پرداخت‌های تسویه‌حساب خودکار، با وجود فعالیت کُند اقتصادی، طی سال ۲۰۲۰ رکورد زدند و با افزایش 8.2درصدی به 28.6 میلیارد پوند رسیدند.
پنجم؛ تکامل پرداخت‌های همتا‌به‌همتا
بعد از بحران مالی ۲۰۰۸، پرداخت‌های همتا‌به‌همتا محبوبیت پیدا کردند و طی سال 2020، با وجود همه‌گیری جهانی کووید ۱۹، شاهد رشد چشم‌گیری بودند. آنچه به مثابه روشی کارآمد، ساده و سریع برای انتقال وجوه نقد و تقسیم صورت‌حساب پیتزا بین دوستان آغاز شد، به پلتفرمی چندوجهی تبدیل شد که تقریباً مانند بانک کار می‌کند.
طبق گزارش اینسایدر اینتلیجنس اپلیکیشن‌های ونمو، زیلی و اسکوئر‌کش به پشتوانه رشد وسیع کاربران طی سال ۲۰۲۰ با دستیابی به درآمدی معادل 393.9 میلیارد رواج بیشتری یافته‌اند.
ماگاتز از شرکت پی‌پال می‌گوید: «ما شاهد افزایش ۲۴درصدی حساب‌های جاری بودیم، تقریباً ۷۳ میلیون حساب خالص جدید و تقریباً ۴۱ تراکنش پرداخت در هر حساب اضافه شدند که همگی، طی سال ۲۰۲۰، به حجم کل پرداخت ۹۳۶ میلیارد دلاری رسیدند.»
رشد تراکنش‌های همتا‌به‌همتای موبایلی، قبل از همه‌گیری کووید، به‌دلیل رواج استفاده از آن به وسیله مشتریان جوان‌تر، یعنی بیشترین کاربران آن، کاهش پیدا کرده بود، اما با فراگیر شدن کووید ۱۹ حجم آن طی سال ۲۰۲۰ به 393.9 میلیارد دلار رسید، یعنی از میزان 375.1 میلیارد دلار طی سال ۲۰۱۹ حدود پنج درصد افزایش یافت و انتظار می‌رود تا پایان سال ۲۰۲۲ به رقم 538.7 میلیارد دلار دست یابد. تعداد کاربران نیز از ۷۹ میلیون نفر طی سال ۲۰۱۹ به ۸۲ میلیون نفر طی سال ۲۰۲۰ افزایش یافت و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۴ به ۱۰۰ میلیون نفر برسد.
سود حاصل از این نوع تراکنش‌ها، به‌خصوص به وسیله مشتریان قدیمی‌تر رو به افزایش گذاشت، این افراد برای جانشین‌کردن وجوه نقد و چک‌ها به این خدمات روی آوردند. بسیاری از پلتفرم‌های پرداخت برای حفظ مشتریان خود خدمات دیگری مثل سرمایه‌گذاری و تجارت، تراکنش‌های رمزارز و کارت‌های نقدی را ارائه دادند.
«تالی بیکر»، تحلیلگر ارشد شرکت آیت می‌گوید: «اکثر اپلیکیشن‌های همتا‌به‌همتا در جست‌وجوی راه‌هایی برای درآمدزایی هستند و به‌منظور افزایش درآمد، محصولات و خدماتی شبیه بانک را عرضه می‌کنند. پی‌پال، ونمو و اسکوئر‌کَش همگی در تجارت رمزارز، به‌عنوان راهی برای درآمدزایی، سرمایه‌گذاری کرده‌اند.»
پی‌پال معتقد است ارزهای دیجیتال، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی و همکاری با بانک‌های مرکزی و قانون‌گذاران راه‌های جدیدی را برای مبادله ارزش و تجارت قدرتمند جهانی و خدمات مالی می‌گشاید. پی‌پال به اضافه‌کردن و حفظ مشتریان در پلتفرم نیز کمک کرده است.
ماگاتز می‌افزاید: «مشتریانی که رمزارز را خریداری کرده‌اند، پیش از انجام این خرید تقریباً دوبرابر دفعات ورود به پلتفرم برای خرید رمزارز وارد پلتفرم پی‌پال شده‌اند.»
در طول دوران همه‌گیری، سیستم همتا‌به‌همتا به کمک کسبوکارهای کوچک و متوسط شتافت. چون آنها در جست‌وجوی روش‌های غیرتماسیِ جانشین برای قبول پرداخت‌ها بودند. پی‌پال و ونمو روش‌های پرداخت کیوآرکد را برای پرداخت‌های درون‌فروشگاهی راه‌اندازی کردند که به بسیاری از کسبوکارهای کوچک و متوسط کمک کرد تا پرداخت‌های غیرتماسی را با هزینه‌های کم یکپارچه‌سازی سخت‌افزار قبول کنند.
ماگاتز می‌گوید: «ما بیش از ۲۰ میلیارد دلار از پرداخت‌های مصرف‌کنندگان (بالغ بر حدود ۱۰ میلیون نفر) را انجام دادیم که در فروشگاه از پی‌پال استفاده کردند. محصولات و خدمات ما هرگز به اندازه امروز برای مشتریان‌مان مناسب و مهم نبوده‌اند.»
پی‌پال در پلتفرمش ۲۹ میلیون حساب بازرگانی دارد که از کیوآرکد یا کانال‌های پرداخت همتا‌به‌همتایش برای انجام پرداخت‌ها استفاده می‌کنند.
به گفته بیکر پرداخت‌ها طی سال‌های آینده حتی بیشتر تکامل پیدا خواهند کرد.
بیکر اظهار می‌دارد: «فکر می‌کنم روش‌های پرداخت همتا‌به‌همتا برای معاملات خرد رایج‌تر می‌شوند. به‌علاوه، احتمال بالایی وجود دارد که این کار (تجارت و سرمایه‌گذاری در رمزارز) به درآمدزایی از اپلیکیشن منجر شود و در وهله بعدی موجب تعامل بیشتر مصرف‌کننده می‌شود.»
ششم؛ پرداخت‌های فرامرزی
در اقتصادی جهانی شده، کم‌کم نیاز به تراکنش‌های سریع‌تر، ارزان‌تر و کارآمدتر بین کشورها به یک ضرورت مبدل می‌شود. پرداخت‌های فرامرزی در خلال افزایش جهانی‌شدن و خریدهای آسان‌تر فرامرزی قبل از شیوع کووید ۱۹ به‌طور مدام افزایش می‌یافتند.
بر اساس گزارش مک‌کنزی روندهای پرداخت فرامرزی طی سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۱۳۰ هزار میلیارد دلار شدند و درآمد ناشی از آنها تقریباً به ۲۲۴ میلیون دلار رسید. طی سال ۲۰۲۰، تجارت و مسافرت متوقف شدند و مستقیماً بر تراکنش‌های فرامرزی تأثیر گذاشتند.
بر اساس گزارش اینسایدر اینتلیجنس حجم تراکنش‌های فرامرزی ویزا پس از افزایش هفت‌درصدی طی سه‌ماهه سوم سال 2019 در سه‌ماهه سوم سال 2020 حدود ۲۹ درصد کاهش یافت. حجم تراکنش‌های فرامرزی مسترکارت نیز در مقایسه با افزایش ۱۶درصدی طی سه‌ماهه سال ۲۰۱۹ حدود ۳۶ درصد کاهش یافت.
«اریکا باومان»، تحلیلگر شرکت آیت اظهار می‌دارد: «طی سال ۲۰۲۰ نیز شاهد کاهش فعالیت پرداخت‌ها بودیم، اما در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۰ این فعالیت به روال سابق برگشت. انتظار داریم این حجم فعالیت طی سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ افزایش یابد.»
اریکا باومان تحلیلگر شرکت آیت می‌گوید: «کسب‌وکارهایی که پرداخت‌های فرامرزی انجام می‌دهند، از اصطکاک و فرایند پرداخت‌های فرامرزی ناامید می‌شوند و در جست‌وجوی راه‌های جانشین برای حذف بعضی از این نقاط ضعف هستند.»
کاهش پرداخت‌های فرامرزی را می‌توان به ویژگی‌های بانکداری سنتی نسبت داد که بیش از ۳۰ سال اجرا شده است. پژوهش شرکت آیت حاکی از آن است که «فرایند چندمرحله‌ای موجود در بانکداری سنتی با مسائل ذاتی‌ای که دارد، موجب اصطکاک در فرایند پرداخت و دریافت می‌شود».
باومان می‌افزاید: «کسب‌وکارهایی که پرداخت‌های فرامرزی انجام می‌دهند، کم‌کم از اصطکاک موجود در فرایند پرداخت‌های فرامرزی ناامید می‌شوند و در جست‌وجوی راه‌های جانشین برای حذف بعضی از این نقاط ضعف هستند.»
در مدل سنتی کنونی بانکداری، یک کسب‌وکار دستورات پرداخت را به بانکش می‌فرستد. این بانک که احتمالاً در کشور مقصد حضور فیزیکی ندارد، مبلغ مذکور را به «بانک عامل» می‌فرستد. بانک مذکور آن مبلغ را به بانک عامل دیگری می‌فرستد که این پرداخت را به پول رایج کشور مقصد تبدیل می‌کند.
حجم عمده‌ای از نوآوری‌ها در چشم‌انداز پرداخت فرامرزی رخ می‌دهند، چون کانال‌های سنتی پرداخت عامل قدیمی هستند و چند روز طول می‌کشد تا تراکنش با هزینه‌های نسبتاً زیاد انجام شود.
معمولاً بازارهای نوظهور به‌دلیل فقدان زیرساخت لازم برای مدل‌های بانکداری عامل نادیده گرفته می‌شوند. با این حال، بانک‌های عامل همچنان کوچک می‌شوند.
باومان می‌گوید: «اگر در منطقه نوظهوری هستید، معمولاً چنین بانک‌هایی ریسک زیاد و سود کم دارند، چون شما حجم پرداخت‌های لازم را ندارید؛ به‌علاوه، فناوری‌هایی وجود دارند که این پرداخت‌ها را به شکل آسان‌تری انجام می‌دهند.»
باومان می‌گوید شرکت‌های فین‌تک و مدل‌های بهتر فناورانه می‌توانند به ارائه کانال پرداخت بهتر و دسترسی به بازارهای نوظهور کمک کنند. وی ادامه می‌دهد که این امر فضایی را در بازار ایجاد خواهد کرد که می‌تواند به افزایش ارائه‌دهندگان خدمات به‌عنوان پرداخت منجر شود.
ویزا، مسترکارت، مانی‌گرام و دیگر مؤسسات با خدماتی برای تسهیل پرداخت‌های فرامرزی بهتر شروع به فعالیت می‌کنند. اخیراً، مانی‌گرام خدمتی را برای انتقال پول به کیف پول دیجیتال، تقریباً از هر جایی از جهان، راه‌اندازی کرده و هم‌اکنون این شرکت از سراسر جهان به مشتریان و فروشندگان متصل می‌شود.
ویزا نیز برای تسهیل بهتر پرداخت‌های سریع‌تر اقدام به راه‌اندازی کانال‌های پرداخت فرامرزی همتا‌به‌همتا و B2B کرد و اخیراً با تملک ارث‌پورت آن شبکه را گسترش بخشید.
باومان ادامه می‌دهد: «شاید مؤسسات بزرگ‌تر مالی که ابزار لازم برای ساخت کانال‌های پرداخت فرامرزی خود را دارند، اقدام به انجام این کار کنند؛ حال آنکه مؤسسات مالی کوچک‌تر به‌دلیل ارزانی نسبی فین‌تک‌ها در جست‌وجوی شراکت با آنها هستند.»
