پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
از طرح دوستی مایکروسافت با متا تا آینده زاکربرگ / از متاورس و آینده انحصاری چه می‌دانید؟
نسیم بنایی / یکی از انتقادهایی که همیشه به مارک زاکربرگ، کارآفرین و میلیاردر آمریکایی وارد میشود این است که شرکت تحت اداره او یعنی فیسبوک، بیش از اندازه وسیع و بزرگ است و باید برخی از بخش‌های آن واگذار شود. برای مثال منتقدان همیشه می‌گفتند زاکربرگ باید اینستاگرام را واگذار کند. دلیلش هم روشن است، آن‌ها سعی دارند از این طریق جلوی انحصارطلبی را بگیرند. اما پاسخ زاکربرگ همیشه این بوده: «بیایید با خرید بیشتر، بزرگ‌تر شویم!»
چندی پیش خبر آمد که نام فیسبوک به «متا» (Meta) تغییر کرده و به همین خاطر عده‌ای از منتقدان گفتند زاکربرگ در حالی‌که به دنبال برندسازی مجدد است، در عین‌حال تلاش دارد از این طریق، آینده شرکت خود را به سمت دنیای متاورس تغییر دهد. ظاهراً حالا مایکروسافت هم تصمیم گرفته با زاکربرگ همراهی کند تا این آینده محقق شود. اما همه این‌ها یعنی چه و قرار است چه تحولی در دنیا ایجاد کند؟
متاورس یعنی چه؟
آنچه به عنوان متاورس در دنیای امروز می‌شناسیم هنوز به صورت کامل محقق نشده و در ابتدای راه است. متاورس (Metaverse) در حقیقت شکلی فرضی و خیالی از اینترنت است که در محیط سه‌بعدی مجازی کاربرد دارد. همه محاسبات در چنین دنیایی به صورت کامپیوتری صورت می‌گیرد.
به این ترتیب متاورس هنوز به عنوان یک رویای بلندپروازانه در دنیای فناوری شناخته میشود و دنیای مدرن با همه پیشرفت‌هایش، هنوز محدودیت‌های بسیاری برای تحقق این ایده دارد.
با این حال به نظر می‌رسد زاکربرگ با برندسازی مجدد برای شرکت فیسبوک و تغییر نام آن به «متا» به دنبال سلطه و انحصار در آینده متاورسی است. نشانه‌هایی هم وجود دارد که این هدف زاکربرگ را روشن‌تر می‌کند.
زاکربرگ و دنیای متا
درست یک روز پس از اعلام تغییر نام فیسبوک به متا بود که این شرکت اعلام کرد مقدار زیادی پول صرف قراردادی برای خرید شرکت ویت‌این (Within) کرده، شرکتی که ارائه‌کننده اپلیکیشن‌های فراطبیعی است و با یکی از پیشروان ابزارهای وی‌آر (VR) همکاری دارد. برخی افراد می‌گویند فیسبوک یا متای امروز بیش از ۵۰۰ میلیون دلار در این زمینه هزینه کرده‌است.
قراردادهای متاورسی دیگری هم وجود دارند که شرکت متا در مورد آن‌ها اقدام کرده‌است. عمده آن‌ها با شرکت‌های فعال در حوزه بازی (Gaming) و همچنین تولیدکنندگان ابزارهای وی‌آی (VR) است. همه این قراردادهایی که تعجب‌برانگیز هستند در نهایت قرار است آینده شرکت متا را شکل دهند. با این تفاسیر، به نظر شما آینده این شرکت قرار است چیزی جز انحصار بر دنیای متاورس باشد؟
به جز اینستاگرام و واتساپ که بخشی از زیرمجموعه‌های متا را تشکیل می‌دهند، بقیه ظاهرا همگی قرار است در حوزه متاورس فعال باشند. به این ترتیب آینده‌ای که زاکربرگ برای آینده شرکت خود در ۲۰۳۱ ترسیم می‌کند، آینده‌ای متاورسی است که حالا مایکروسافت هم تلاش دارد در آن سهم داشته باشد.
سهم مایکروسافت در متاورسِ زاکربرگ
شرکت فیسبوک که امروز با عنوان متا شناخته میشود و شرکت مایکروسافت، رقبای دیرینه هستند که سال‌هاست برای از میدان خارج کردن یکدیگر، تلاش می‌کنند. اما حالا دنیای متاورس به قدری پیچیده است که این دو رقیب قدیمی را کنار هم نشانده است.
به‌تازگی متا اعلام کرد قرار است از طریق شراکت با مایکروسافت، پروژه ورک‌پلیس (Workplace) را پیش ببرند. برخی می‌گویند این شراکت به نفع متا خواهد بود و برخی هم معتقدند مایکروسافت روی دست متا می‌زند و از این شرکت در این زمینه پیشی می‌گیرد. اما شاید نکته اصلی این باشد که در نهایت، این دو شرکت انحصار را در این زمینه در اختیار خواهند گرفت و به غولی شکست‌ناپذیر تبدیل خواهند شد که دیگر شرکت‌ها توان رقابت با آن‌ها را نخواهند داشت.
البته شرکت متا چندی پیش هم در اعلامیه‌ای گفته بود: «ما نمی‌توانیم به تنهایی متاورس را خلق کنیم. به توسعه‌دهندگان و همکاران و کارشناسان و منتقدان در این عرصه نیاز داریم.» به این ترتیب زاکربرگ و رفقایش می‌دانند که باید برای خلق دنیای حقیقت مجازی، بیشتر بخرند و بیشتر تلاش کنند تا علاوه بر ایجاد این دنیا، بتوانند بر آن سلطه هم داشته باشند. نکته اینجاست که همین مشارکت‌ها و همکاری‌ها باعث میشود که قانون‌گذاران در آمریکا در زمینه قوانین ضد انحصار، سردرگم شوند و نتوانند انحصارطلبی را به راحتی به دام بیندازند.
آینده متاورس و زاکربرگ، آینده‌ای در انحصار است. هرچند دنیای متاورس هنوز رنگ واقعیت به خود نگرفته و دنیایی خیالی به شمار می‌آید اما اگر کسی بتواند بر این دنیای پیش رو، سلطه پیدا کند، همانی است که اکنون در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده و به شکلی هوشمندانه سعی دارد کل دنیا را از آنِ خودش کند.