پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
محرمیان در پاسخ به راه پرداخت: تراکنش‌های رمزارزی در شبکه قمار قابل شناسایی است
آویده علم جمیلی / معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی طی نشستی خبری با رسانه‌ها به تشریح برنامه‌ها و اقدامات این بانک در مقابله با سوءاستفاده از ابزارهای بانکی و پرداخت در حوزه قمار و شرطبندی سایبری پرداخت.
مهران محرمیان، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در این نشست با تأکید بر اینکه عمل مجرمانه قمار و شرطبندی سایبری رفتاری شخصی و متکی به افراد مجرم نیست، گفت: «این عمل مجرمانه بر اساس بررسی‌های و تحقیقات عمیق و گسترده همکارانم در بانک مرکزی متکی به اکوسیستم پیچیده‌ای است که ارتکاب به آن را برای داوطلبان قمار و شرطبندی در فضای سایبری، تسهیل و تسریع کرده است.»
او ادامه داد: «دقیقاً به همین خاطر نیز از مدت‌ها قبل در بانک مرکزی به این نتیجه رسیدیم که برای مقابله با این پدیده نیازمند اقداماتی همه‌جانبه در کشور هستیم تا بتوانیم به‌صورت هماهنگ و فرایندی با قمار و شرطبندی سایبری مقابله کنیم.»
محرمیان افزود: «بررسی مدل فرایندی قمار و شرطبندی سایبری نشان می‌دهد برای مقابله با آن باید در شش حوزه انتظامی و امنیتی، فرهنگی و اجتماعی، فناوری ارتباطات و اطلاعات، اقتصادی، حقوقی و قضایی و نهایتاً خدمات بانکی و پرداخت به هماهنگی لازم و دقیق بین دستگاه‌ها و نهادهای مسئول هر یک از این حوزه‌ها رسید.»
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با اشاره به دسته‌بندی شش‌گانه مزبور گفت: «اقدامات و هماهنگی‌هایی چه از لحاظ قانونی و مقرراتی و چه از جنبه‌های عملی باید انجام می‌گرفت که خوشبختانه تا حد مطلوبی حاصل شده است.»
او ادامه داد: «برای اثربخشی بیشتر این اقدامات هماهنگ، پیشنهادهایی از سوی بانک مرکزی به نهادهای مسئول ارائه شده تا نهایتاً هزینه این رفتار مجرمانه برای مرتکبان و مسببان افزایش یابد.»
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی تصریح کرد: «ما در بانک مرکزی به‌عنوان مسئول حوزه خدمات بانکی و پرداخت در اولین و یکی از مهم‌ترین اقدامات، تلاش کردیم بازیگران اصلی کسب‌وکار قمار و شرطبندی سایبری را شناسایی و دسته‌بندی کنیم.»
او افزود: «این بازیگران در چهار لایه استفاده‌کنندگان، پشتیبانان شریان‌های مالی، پشتیبانان کسب‌وکاری و سرشاخه‌ها دسته‌بندی شده‌اند.»
محرمیان در تشریح چهار لایه فوق گفت: «لایه اول که همان استفاده‌کنندگان هستند، در واقع قماربازان و اجاره‌دهندگان ابزارهای بانکی و پرداخت را شامل می‌شوند؛ اجاره‌کنندگان کارت و ارائه‌دهندگان غیرمجاز خدمات پرداخت نیز در لایه شریان‌های مالی قرار می‌گیرند؛ در لایه پشتیبانان کسب‌وکاری این توسعه‌دهندگان تارنماها، تبلیغ‌کنندگان و گردانندگان تارنماها هستند که زمینه انجام این عمل مجرمانه را تسهیل می‌کنند تا در نهایت سرشاخه‌ها به‌عنوان ذی‌نفعان اصلی سود ببرند.»
او ادامه داد: «بر اساس این مدل از اکوسیستم قمار و شرطبندی سایبری، بانک مرکزی اقدامات خود را در چهار محور و هشت اقدام، برنامه‌ریزی کرده است.»
به گفته محرمیان، مقابله با قمارخانه‌داران، مقابله با قماربازان، یافتن سرشاخه‌های اصلی و نهایتاً انجام سلسله‌اقدامات پیشگیرانه برای به دام انداختن کاربران شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، از جمله اقدامات بانک مرکزی در این راستا هستند.
او در تشریح اقدامات انجام‌شده که به‌طور مستمر در حال پیگیری است، گفت: «رصـد، شناسایی و تحلیـل مستمر شگردهای مورد استفاده در تارنماهای قمار و شرطبندی از جمله این اقدامات مبارزه‌ای است که طی آن با روش‌های پرداخت وجوه لازم برای قمار و شرطبندی برخورد می‌شود.»
محرمیان افزود: «در دسته پرداخت‌های ریالی روش‌هایی مانند سوءاستفاده از واسطه‌های نرم‌افزاری برنامک‌های پرداخت، کارت‌به‌کارت توسط شخص قمارباز، سوءاستفاده از ابزارهای اینترنتی، سوءاستفاده از ابزارهای بانکداری الکترونیکی و… به کار گرفته می‌شوند که بانک مرکزی برای جلوگیری از این سوءاستفاده‌ها روش‌های متناسبی را در پیش گرفته است.»
بانک مرکزی در خصوص تبلیغات سایت‌های شرطبندی چه کرده است؟
محرمیان، در پاسخ به سؤال راه پرداخت مبنی بر اینکه سایت‌های شرطبندی با یک جست‌وجوی ساده در گوگل به‌راحتی در اختیار عموم مردم قرار می‌گیرند و اغلب‌شان نیز در فضای مجازی فعالیت دارند و حتی برخی پشتیبانی 24 ساعته را نیز جزء خدمات خود نوشته‌اند، بانک مرکزی و به‌صورت کلی سایر ضابطین با این‌گونه تبلیغات چگونه برخورد می‌کنند و آیا منتظر اولین تراکنش هستند تا به افراد اخطار دهند یا از قبل شماره کارت‌های اعلام‌شده را زیر نظر می‌گیرند؟ گفت: «خیر. نه‌تنها ما منتظر نمی‌مانیم تا تراکنشی از سوی کارت‌های اعلام‌شده انجام شود، بلکه سایر نهادهایی که در این حوزه فعال هستند، به‌مانند نیروهای انتظامی، امنیتی و قضایی نیز منتظر نمی‌مانند تا اقدامی از سوی این افراد صورت بگیرد و بعد وارد عمل شوند. همان‌طور که اعلام شد ما برخورد یا نظارت هوشمند را قدم اول شناسایی تراکنش‌های مبنی بر قمار در نظر می‌گیریم. بدین معنا که ابتدا سرخط آن از تراکنش‌ها گرفته می‌شود و به‌صورت خودکار و هوشمند به سایتی که پول‌ها به آن منتقل می‌شود، هدایت می‌شویم. در ادامه نیز پس از آنکه تراکنش انجام شد، تحلیل هوشمند انجام می‌دهیم. پس مشاهده می‌شود که برخورد ما با این‌گونه تبلیغات به‌صورت کلی، منفعلانه نبوده و فعال است. در واقع اقداماتی که هم‌اکنون نیز در حال انجام است، به‌صورت پرو اکتیو است.»
در ادامه خانم آقایی نیز در خصوص تبلیغ سایت‌های شرطبندی در برخی سایت‌ها توضیحاتی ارائه داد. او گفت: «در بانک مرکزی یک تیم نظارت بر تبلیغات مرتبط بانکی وجود دارد که محدودیت‌هایی درباره عدم دریافت سفارش‌های تبلیغاتی ابلاغ کرده‌اند. با توجه به این بخشنامه که به وزارتخانه‌های ارشاد، کشور، ورزش و سازمان صداوسیما ارسال شده، در صورتی که سفارش‌پذیران دست به تبلیغات سایت‌های شرطبندی بزنند، مقام ناظر باید با آنها برخورد کند؛ چراکه بانک مرکزی نه امکان شناسایی این تبلیغات را دارد و نه اختیار مقابله با آنها را.»
تراکنش‌های رمزارزی در شبکه قمار نیز قابل شناسایی است
در حال حاضر بخشی از قماربازان، دارندگان سایت‌های شرطبندی و به‌طور کلی قمارخانه‌ها، به تغییر شیوه پرداخت به‌صورت رمزارز روی آورده‌اند. محرمیان در پاسخ به این سؤال که اگر افراد درگیر شرطبندی، به جای پول رایج از رمزارزها استفاده کنند، در این صورت بانک مرکزی چه راهکاری برای مقابله با آنها دارد، گفت: «در دنیا کلمه اکوسیستم برای سایت‌های شرطبندی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ چراکه این رشته از فعالیت‌ها، یک اکوسیستم دارد و مهم‌ترین خصوصیت یک اکوسیستم نیز زنده‌بودن آن است. همین ویژگی اکوسیستم را قادر می‌سازد که از محیط اطراف بازخورد بگیرد و خود را تصحیح و حتی به‌روز کند. یکی از روش‌های به‌روزرسانی نیز استفاده از ابزارهای جدید پرداخت، یعنی رمزارزهاست که البته مختص ایران نیست؛ چراکه تقریباً در همه‌جای دنیادیده می‌شود که با رمزارزها چالش‌های فراوانی دارند که همگان نیز از آن آگاه‌اند. تقریباً می‌توان ادعا کرد در اکثر کشورها، از شبکه‌های خلاف از جمله شبکه قمار برای پول‌شویی و اهداف دیگر استفاده می‌شود. البته روش‌هایی برای برخورد با آن وجود دارد. به‌عنوان مثال، زنجیره تراکنش‌هایی که در بلاکچین انجام می‌شود، برای همه افراد قابل شناسایی است. بدین‌صورت که با وجود پنهان‌ماندن هویت فرد، اما تراکنش‌های او واضح و در دسترس خواهد بود. »
او در ادامه صحبت‌های خود در خصوص همکاری‌های بین‌المللی برای شناسایی پول‌های کثیف نیز گفت: «در حال حاضر همکاری‌های بین‌المللی برای شناسایی پول‌های کثیفی که وارد شبکه رمزارزها می‌شود، در حال انجام است. در نتیجه به نظر می‌رسد استفاده از این نوع پول‌ها ممنوع خواهد شد. مقابله با رمزارزها به‌عنوان یکی از روش‌های خلافکارانه در حوزه قمار، اقدامی سخت است، اما هیچ کشوری به این بهانه برای مقابله با آن دست روی دست نمی‌گذارد تا خلافکاران حوزه رمزارزها هر کاری را انجام دهند. در ایران نیز در حال دریافت و توسعه سرویس‌هایی برای شناسایی این اقدامات در حوزه قمار هستیم.»