پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
همایش ملی فینگپ با محوریت فین‌تک و رمزارزها با سخنرانی رضا قربانی، رئیس کمیسیون فین‌تک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای؛ امین ناظمی، رئیس بخش حسابداری دانشگاه شیراز؛ پرهام محمدی، مدیر نمایندگی کارگزاری فارابی شیراز؛ محمدحسین رونقی، عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز و رضا نورمحمدی، پژوهشگر و محقق حوزه بلاکچین و با اجرای حسین فتوح نژاد صبح پنجشنبه چهارم شهریورماه به‌صورت آنلاین برگزار شد.
آمادگی رشته حسابداری برای ورود به دنیای فین‌تک
در ابتدای این همایش امین ناظمی در مورد حوزه فین‌تیک و ارزهای دیجیتال این نکته را یادآوری کرد که این حوزه کل تحولات فناوری مالی در قرن جدید و حداقل 10 سال آینده را تحت‌الشعاع قرار داده است. او به گزارشی اشاره کرد که در آن گفته شده بخش بزرگی از گردش مالی جهان تا سال 2030 به‌صورت دیجیتال خواهد بود و بر حوزه‌های مالی و لزوم آمادگی آنها برای شرایط جدید تأکید کرد.
ناظمی گفت: «تحقیقات و مدیریت از راه دور، بازی از راه دور و… همه نمونه‌هایی هستند که نشان می‌دهند هر روز بر تعداد کاربران این فضا افزوده می‌شود. از سویی استقبال از ارز دیجیتال، بانک مرکزی را وادار کرده که آن را به رسمیت بشناسد. دهه آینده از 30 فناوری برتر، نزدیک به پنج مورد آن پیرامون موضوع فناوری‌های مالی، بلاکچین، اینترنت اشیا و… خواهد بود که اهمیت موضوع را نشان می‌دهد. گردش مالی و موضوعات مرتبط با فناوری‌های مالی رو به افزایش است. آمارها نشان می‌دهد شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، گردش مالی رو به افزایشی دارند.»
او در ادامه تأکید کرد که باید در رشته‌های مالی و حسابداری به کاربرد فین‌تک و فناوری‌های نوین مالی و تغییراتی که ایجاد می‌کنند توجه کنیم.
ناظمی افزود: «موضوع حسابداران و حسابرسان عملاً با وجود فناوری‌های مالی نوین از حالت ورود اطلاعات خارج خواهد شد و کنترل‌های اطلاعاتی هم با کمک سیستم‌های دیجیتال امکان‌پذیر است، بنابراین ما اگر بخواهیم در بازارها و مشاغل پررونق و کسبوکارها حضور پرثمری داشته باشیم، باید معلومات کافی از بیگ‌دیتا، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و نرم‌افزارهای مرتبط با فین‌تک به‌دست آوریم.»
بلاکچین؛ نوع جدید فضای مجازی در شبکه اینترنت
در ادامه احمد فریدونی، مدرس ارزهای دیجیتال در کارگزاری فارابی به بحت امنیت و اهمیت آن برای بشر اشاره کرد و توضیح داد: «صحبت‌های زیادی در مورد اینکه امنیت بشر به بهبود نیاز دارد، می‌شنویم. شبکه بلاکچین و عصری که در آن به سر می‌بریم، عصر تجارت الکترونیکی است و شبکه‌ای وجود دارد که تجارت الکترونیکی را به لحاظ سرعت و کیفیت و کم‌شدن خطا و امنیت می‌تواند بهبود ببخشد. شبکه بلاکچین نوع جدیدی از فضای مجازی در شبکه اینترنت است که قصد دارد کیفیت زندگی بسیاری از افراد را بهبود ببخشد.»
او با ذکر مثالی در مورد اطلاعات کاربران یک بانک و احتمال حمله سایبری به این اطلاعات و عواقب آن، تأکید کرد که در شبکه بلاکچین چنین اتفاقی نمی‌افتد و توضیح داد: «شبکه بلاکچین یک سرور ندارد و دارای میلیون‌ها سرور است که در سراسر دنیا گسترده شده‌اند و نهاد یا شخص خاصی نمی‌تواند روی این شبکه کنترل داشته باشد.»
به گفته فریدونی ارزهای دیجیتال که در شبکه بلاکچین پیاده‌سازی شده‌اند، تنها می‌توانند بخش کوچکی از کاربرد بلاکچین باشند. اگر کاربردهای دیگر شبکه بلاکچین به‌سرعت و وسعتی که رمزارزها در آن به کار برده شدند، استفاده شوند، قطعاً شاهد تحول جدی در زمینه‌های مختلف زیست بشر خواهیم بود؛ مثل قراردادهای هوشمند، تجارت الکترونیکی، حذف واسطه‌گری و بهبود حریم خصوصی افراد.»
او معتقد است ارزهای دیجیتال ایده بسیار خوبی را پیاده‌سازی کرده‌اند. این ارزها با اینکه با هدف تمرکززدایی آمده‌اند و می‌خواهند نظام سلطه سیستم بانکداری سنتی را از بین ببرند، اما متأسفانه هنوز اهدافش محقق نشده، به این دلیل که بازار کریپتوکارنسی و ارزهای دیجیتال به‌نسبت کوچک، اما قابل رشد است.
شکست سلطه بانکداری سنتی
فریدونی بیان کرد: «این بازار کوچک اما قابل رشد، همچنان در دست افراد خاص یا به‌طور واضح‌تر دولت‌ها، تجار و افراد بانفوذ است. به‌راحتی می‌توان با یک توییت این بازار را تحت تأثیر قرار داد و در آن نوسان ایجاد کرد. پس هنوز هدف عمده ارزهای دیجیتال که تمرکززدایی و شکستن سلطه بانکداری سنتی است، محقق نشده؛ با اینکه به نظرم مسیرش را خوب پیش می‌رود.»
او از دامیننس بیت‌کوین و سلطه ارز دیجیتال بیت‌کوین بر کل نظام بازارهای مالی گفت: «پیش‌تر دامیننس بیت‌کوین تا 70 درصد هم می‌رسید، اما امروز به 43 درصد رسیده و حتی گاهی 39 درصد هم شده است. کلاً دامیننس عدد ثابتی نیست و با توجه به روند معاملات در بازار ارزهای دیجیتال بالا و پایین می‌شود، اما این رقم در مورد بیت‌کوین رو به کاهش است.»
مدرس ارزهای دیجیتال در کارگزاری فارابی، به نقص‌های ارزهای دیجیتال اشاره کرد و در پایان از نقش آموزش در کاهش احتمال ضرر افراد فعال در حوزه رمزارز گفت.
کمبود مطالب دانشگاهی در حوزه فین‌تک و بلاکچین
رضا قربانی دیگر سخنران این همایش آنلاین در ابتدا گفت: «اگر بخواهم به شما بگویم جهان تغییر کرده و روندهایی که ما در سال‌های آینده دنبال می‌کنیم با آن چیزهایی که در سال‌های گذشته دنبال می‌کردیم، متفاوت است، به نظرم حرف تکراری و حشوی است. همه کسانی که مخاطب این برنامه هستند و در دل موضوع قرار دارند، می‌دانند که جهان تغییر کرده، پس صحبت از تغییر جهان زائد است. من این‌طور تصور می‌کنم که شما با موضوعات آشنا هستید و حتی خیلی بیشتر از من در رابطه با فین‌تک، بلاکچین و ارزدیجیتال اطلاعات دارید.»
قربانی در پنج محور صحبت‌هایش را ادامه داد. او ابتدا از دوره‌های آموزشی بلاکچین و کریپتوکارنسی‌ها گفت. قربانی همچنین از طراحی دوره‌ای با محوریت اقتصاد دیجیتال که مدرس آن دکتر فرهاد نیلی است که زمانی رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بود، اطلاعاتی ارائه داد.
او بر لزوم آموزش آکادمیک مباحث مربوط به فناوری‌های نوین جهان در دانشگاه‌ها تأکید کرد و گفت: «دانشگاه‌ها معمولاً با تأخیر به موضوعات می‌پردازند. برای همین، ما در فضای برنامه‌نویسی و استارتاپ‌ها می‌بینیم کسانی که جریان اصلی را در دست دارند، سن و سال زیادی ندارند و حتی گاهی تحصیلات دانشگاهی جدی ندارند یا از دانشگاه اخراج شده‌اند یا آن را ترک کرده‌اند. این مسئله نباید باعث گمراهی ما شود و فکر کنیم مباحث نوین و روندهای نوآوری و فناوری هیچ نیازی به بحث‌های آموزشی ندارد، بلکه دانشگاه به‌دلیل ذات خودش چابکی کمی داشته و همیشه دیرتر به جریان‌های روز رسیده و حالا اگر ما جست‌وجو کنیم، می‌بینیم در حوزه فین‌تک یا بلاکچین مطالب دانشگاهی کمی داریم. البته این خلأ، در سال‌های گذشته، چه در زبان فارسی، چه در زبان انگلیسی تا حدی برطرف شده و ما شاهد توسعه و انتشار مطالب دانشگاهی در این زمینه هستیم. منظورم کتاب یا منابع آموزشی نیست. متونی که در دانشگاه برای تدریس استفاده می‌شود، اگر آنها را نوشته‌های دانشگاهی بنامیم، در حوزه‌های جدید مانند اقتصاد دیجیتال، اقتصاد اشتراکی، مباحث اقتصاد نوآوری و حتی اقتصاد اطلاعات، مطالب زیادی ندارند.»
رئیس کمیسیون فین‌تک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای ادامه داد: «این مسئله را بر دانشجویان واجب و لازم می‌دانم که وقت و انرژی بگذارند و بر سیلابس‌های دانشگاه متکی نباشد. این‌طور تصور نکنیم که ما چون در ایران زندگی می‌کنیم، مباحث‌مان با جهان خیلی متفاوت است و نباید به این موضوعات بپردازیم. این نگاه اشتباه است. در سال‌های گذشته در عرصه اقتصاد نوآوری، کسب‌وکارهایی در ایران شکل گرفته‌اند، مثل کافه‌بازار، دیجی‌کالا و… که در همین لبه حرکت کردند و جلوتر از روندهای روز بودند. آن‌قدر در فضای کسب‌وکار و اقتصاد کشور خلأ وجود دارد که اگر کسی یک مقدار تلاش کند، به موفقیت می‌رسد.»
فین‌تک قصه عجیب‌وغریبی نیست
قربانی محور بعدی صحبت‌هایش را به تعریف فین‌تک یا فناوری‌های مالی اختصاص داد. او تصریح کرد: «فین‌تک قصه عجیب‌وغریبی نیست. فین‌تک یعنی مقوله‌ای به نام کابرد فناوری و نوآوری در خدمات مالی. پس به زبان ساده فین‌تک یعنی کاربرد نوآورانه فناوری در خدمات مالی. وقتی از خدمات مالی صحبت می‌کنیم، چند حوزه اصلی داریم؛ بانک و پرداخت، پول و سرمایه گذاری، بیمه و مباحث مدیریت ریسک و سازمان بورس و اوراق بهادار.»
رئیس هیئت‌مدیره مؤسسه عصر تراکنش در ادامه افزود: «اگر به حدود 20 سال قبل برگردیم، می‌بینیم که استفاده این حوزه‌ها از فناوری بسیار کم بوده و در پشت صحنه استفاده‌های محدودی می‌شد. به‌طور خاص اگر فضای بورس را در نظر بگیریم، در دهه اخیر چهره بورس تغییر کرده و مردم به کمک ابزارهای خود می‌توانند به سامانه‌های بورسی متصل شوند. اگر از قدیمی‌های بورس سؤال کنید، می‌بینید در گذشته این‌طور نبود که افراد با موبایل و لپ‌تاپ معامله‌گری انجام دهند و حتماً باید در ساختمان بورس حاضر می‌شدند و همه‌چیز کُند و کاغذی بود و فضا برای برخی افراد و کسبوکارها رانتی بود و پیچیدگی زیادی داشت. چه چیزی باعث شد که موضوعی مثل بورس شفافیت پیدا کند؟ ورود فناوری‌های نوین مالی. فین‌تک راجع به پایه و اصول صحبت نمی‌کند، یعنی حسابداری بر پایه همان اصولی که از 400 سال پیش شروع شده، جلو می‌رود، ولی خدماتی که در فضای مالی خلق می‌شود و پایه همه آنها علم حسابداری است، در سال‌های گذشته به‌شدت تغییر کرده است. این تغییرات در جهان و ایران اکوسیستمی را خلق کرده که به آن اکوسیستم فین‌تک می‌گوییم. این اکوسیستم 9 بخش اصلی دارد که هیچ‌کدام وحی منزَل نیست. این موارد بر مبنای خروجی کسب‌وکارهای فعال در جهان شکل گرفته و ممکن است در سال‌های آینده تغییر کند و همین حالا هم در حال بررسی هستیم و یک بخش دیگر احتمالاً بر اساس کسب‌وکارهای در حال رشد داخل و خارج کشور به این 9 بخش اصلی اضافه می‌شود.»
قانون‌گذاری و تنظیم‌گری دغدغه امروز ماست
بر اساس گفته‌های قربانی در قلب این 9 بخش اصلی فین‌تک، بلاکچین قرار دارد و اصطلاحاً به آن اقتصاد توکن می‌گویند، اما فین‌تک فقط بلاکچین نیست و بخش دیگری به اسم پی‌تک هم وجود دارد.
او در ادامه توضیحاتی در مورد بانک‌تک ارائه داد و به لندتک و فناوری‌های تأمین مالی و وام‌دهی اشاره کرد. به گفته قربانی در گذشته تأمین مالی بر عهده بانک‌ها بوده است. او توضیح داد: «اخیراً توجهات به بورس بیشتر شده تا در بازار اولیه بتوان برای کسبوکارها تأمین مالی کرد. در ایران هم کسب‌وکارهایی روی کار آمده‌اند مثل لندتو، دیجی‌پی، تالی، دارا و… . این کسبوکارها بحث سپرده‌گیری و تأمین مالی (یعنی کاری که بر عهده بانک‌هاست) را انجام می‌دهند. یکی از معروف‌ترین کسب‌وکارهای این حوزه در جهان کیک‌استارتر بود. این شرکت، تأمین مالی بسیاری از کسبوکارها را انجام داده است.»
قربانی حوزه مهم دیگر را PFMها معرفی کرد. او در این مورد توضیح داد: «در گذشته نرم‌افزارهای حسابداری اگر محدود به کسبوکارها بودند، امروز افراد برای مدیریت مالی خودشان هم از این نرم‌افزارها استفاده می‌کنند و ما در ایران نمونه‌هایی مثل نیوُ و پارمیس را داریم.»
بر اساس توضیحات قربانی اینشورتک یعنی کاربرد نوآوری‌های نوین در فضای بیمه و بیمه‌گری و ولث‌تک یعنی کاربرد فناوری نوین در حوزه‌های بورسی و سرمایه‌گذاری که ما در ایران نمونه‌های موفقی از آن را شاهدیم مانند کارگزاری فارابی که یکی از مصداق‌های بارز ولث‌تک در ایران است.
قربانی در ادامه بیان کرد: «همه بخش‌هایی که ما می‌شناسیم به کمک فناوری متحول شده، به غیر از بخش قانون‌گذاری و رگولاتوری. در اینجا از فناوری در قانون‌گذاری و تنظیم‌گری استفاده می‌شود که دغدغه امروز ماست. بحث‌هایی مانند طرح صیانت نیز در حوزه پیشروانه رگ‌تگ قرار می‌گیرد. گاهی دوستان با پیش‌فرض‌های غلط به رگولاتوری موضوعات ورود می‌کنند و ممکن است به نتایج غلطی برسند. بحث‌هایی مثل انحصارگرایی و مقابله با آن، حفاظت از حریم خصوصی، حفاظت از حریم شخصی و امنیت سایبری همه در همین حوزه جا می‌گیرند.»
قربانی معتقد است اطراف حوزه های فین‌تک بخش‌های پشتیان قرار دارند مانند بانک مرکزی، بیمه مرکزی، سازمان بورس و در امتدادش شرکت‌های بیمه، شرکت‌های بورس، کارگزاری‌ها، صندوق‌ها و بانک‌ها قرار می‌گیرند. در بیمه حدود پنج بیمه و سه رگولاتور داریم. در زمینه بورس در امتداد سه رگولاتور چهار بازار و نزدیک به 108 کارگزاری داریم. 600 شرکت در فضای بورس فعالیت می‌کنند همچنین 600 شرکت سهام‌شان را در بورس عرضه کرده‌اند. در بانک هم 40 بانک و موسسه بانکی داریم. شرکت‌های پرداخت هم در امتداد قرار دارند و 12 PSP داریم که زیر نظر شاپرک کار می‌کنند و شرکت‌های فناوری مانند فناپ، خدمات انفورماتیک، توسن و… هم هستند که به کل این سیستم فین‌تک گفته می‌شود.»
بلاکچین فراتر از کریپتوکارنسی و رمزارز است
قربانی در ادامه صحبت‌هایش موضوع اکوسیستم بلاکچین را مطرح کرد. او توضیح داد: «اکوسیستم بلاکچین فراتر از کریپتوکارنسی و رمزارز و بیت‌کوین است، البته بیت‌کوین یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای این حوزه تا امروز بوده، اما بسیاری از ما فکر می‌کنیم این حوزه مانند فضای وب و اینترنت که با بستر محدودی خود را شناسانده بود، با تغییر و تحول جدی روبه‌رو می‌شود.»
او ادامه داد: «اکوسیستم بلاکچین امروز 12 بخش اصلی دارد. صرافی یا اکسچنج یکی از بخش‌های بلاکچین است، هرچند صرافی ترجمه درستی برای اکسچنج نیست و باید از واژه تبادل و مراکز تبادل استفاده کرد. نوبیتکس و اکسیر که در زمینه مبادله رمزارز فعالیت می‌کنند، جزء این صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران هستند. در سطح بالاتر ماینرها را داریم. همه بلاکچین‌ها مبتنی بر ماین و ماینینگ نیستند و در همه حوزه‌های بلاکچین ماینر نداریم، اما امروز ماینرها بخش مهمی از اصلی‌ترین دستاوردهای بلاکچین مثل بیت‌کوین هستند.»
قربانی در ادامه در مورد ارائه‌دهندگان تشریح کرد: «ارائه‌دهندگان شامل شرکت‌هایی می‌شود که خدمات اینترنتی، ISP ،FCP و زیرساخت اینترنتی به ما ارائه می‌دهند و دیتاسنترهای بزرگ دارند. در حوزه ماینینگ به‌عنوان مثال یکی از ارائه‌دهندگان زیرساخت به این شکل عمل می‌کند که فضایی را فراهم می‌کند تا افراد دستگاه‌های ماین خود را آنجا قرار بدهند و از امکاناتی مثل برق، تجهیزات و نگهداری استفاده کنند. به‌جز این سه گروه، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران را هم داریم. سرمایه‌گذاران این حوزه افراد متفاوتی هستند؛ همان‌طور که کارآفرین فعال در حوزه فناوری با کارآفرینی که در صنایع نوین یا اقتصاد دیجیتال فعال است، تفاوت دارد. کارآفرینان و سرمایه‌گذاران این عرصه باید اکوسیستم، ادبیات و روندهایش را بشناسند و ما به‌مرور در دنیا می‌بینیم که سرمایه‌گذاران این حوزه در حال شکل‌گیری هستند و راه خودشان را پیدا می‌کنند. قطعاً تحقق نکاتی که در مورد سرمایه‌گذاران این حوزه بیان کردم، به پژوهشگران و اینفلوئنسرها نیاز دارد. همین امروز در حوزه فین‌تک و بلاکچین پژوهشگران و اینفلوئنسرهای زیادی داریم که پژوهش می‌کنند و بحثی که درمورد آموزش مطرح کردم، در این نقطه مهم است، یعنی ما به کسانی نیاز داریم که بتوانند به شکل پیوسته محتوای آموزشی تولید کنند و اینفلوئنسرهایی که بتوانند با مردم و مخاطبان خاص یا عام صحبت کنند.»
او در ادامه نودها را کسانی معرفی کرد که دفاتر کل را نگهداری و تغییرات را آنجا ثبت می‌کنند و در امتداد ماینرها قرار می‌گیرند. نودها اگر در بلاکچینی قرار بگیرند که نیازی به ماینینگ نباشد، به شیوه دیگری عمل می‌کنند. یعنی ممکن است در بلاکچینی ماینر نداشته باشیم، اما به احتمال زیاد نودها را داریم.
توسعه‌دهندگی؛ پرطرفدارترین شغل حوزه بلاکچین
رضا قربانی با تأکید بر اینکه شغل توسعه‌دهندگی فنی امروز یکی از پرطرفدارترین مشاغل حوزه بلاکچین است، از لزوم فراگیر شدن پذیرندگان در این حوزه گفت. او بیان کرد: «آمازون و تسلا یکی از بزرگ‌ترین پذیرنده‌ها هستند. تسلا یک دوره‌ای بیت‌کوین را پذیرفت، اما بعد محدودیت ایجاد کرد.»
به نظر قربانی سرویس‌دهنده‌های پرداخت مثل پی‌اس‌پی‌ها در ایران، کسب‌وکارهایی هستند که کل اکوسیستم را ترغیب می‌کنند تا برای انتقال ارزش از این سرویس‌ها استفاده کنند. کیف پول‌ها یا نرم‌افزارهای مدیریت دارایی هم در این بین مطرح است و باید فراتر از بحث‌های کریپتویی به آنها نگاه کرد.
رئیس کمیسیون فین‌تک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای از دعوت به مطالعه به‌عنوان محور چهارم صحبت‌هایش یاد کرد و گفت: «به غیر از سایت راه پرداخت، ماهنامه‌ای به نام «عصر تراکنش» را برای مدیران ارشد بانکی تولید و منتشر می‌کنیم. ما هفته‌نامه‌ای هم به نام «کارنگ» داریم که به‌صورت اختصاصی روی اقتصاد نوآوری متمرکز است. تابه‌حال 75 کتاب هم طی حدود دو سال اخیر منتشر کرده‌ایم و نزدیک به 30 کتاب هم آماده انتشار داریم.»
او بخشی از صحبت‌های خود را به کتاب بلاکچین برای کسبوکارها اختصاص داد که به‌زودی از انتشارات راه پرداخت منتشر می‌شود.
ورود به شبکه بیت‌کوین؛ بدون اجازه!
قربانی اظهار کرد: «برای اینکه بتوانیم تشخیص بدهیم یک بلاکچین واقعی چیست، پنج عامل وجود دارد. بلاکچین آمده تا جایگزین سیستم‌های اعتمادساز موجود شود. یکی از مهم‌ترین مصادیقش هم پول و کریپتوکارنسی است. پنج المان در یک بلاکچین واقعی وجود دارد که قابل بررسی است. اولی این است که غیرمتمرکزسازی اتفاق بیفتد. یعنی دفترکل یا هر چیزی که در آنجا ارزش دارد یا تبادل مالی آن را ثبت می‌کنیم، در دستان یک نفر نباشد. غیرمتمرکزسازی و توزیع‌شدگی موضوع مهمی است. تمام تمرکز نباید در اختیار یک رایانه یا یک نهاد باشد. این مهم‌ترین و سخت‌ترین بخش بلاکچین است و معمولاً بیشتر بلاکچین‌هایی که می‌شناسیم، غیرمتمرکز نشده‌اند، به همین علت می‌گوییم بیت‌کوین مهم‌ترین دستاورد این فضاست، چون این بخش را به‌خوبی ایجاد کرده و وقتی می‌خواهیم به‌عنوان نود یا ماینر وارد شبکه بیت‌کوین شویم، لازم نیست از هیچ کسی اجازه بگیریم!»
او تأکید کرد: «غیرمتمرکزسازی را با توزیع اشتباه نگیرید. امروز دیتاسنترهای گوگل توزیع‌شده است و در سراسر جهان وجود دارند، اما تصمیم‌گیری در رابطه با سرورهای گوگل توزیع‌شده نیست، پس غیرمتمرکزسازی وجود ندارد، یعنی جای مشخصی به اسم گوگل قوانین را بررسی و بهروزرسانی می‌کند و باید آن قوانین را پذیرفت، اما در مورد بلاکچین بیت‌کوین و بلاکچین‌هایی که به اندازه کافی توزیع‌شده و غیرمتمرکز هستند، این‌گونه نیست.»
رئیس هیئت‌مدیره مؤسسه تراکنش رمزنگاری را از دیگر بخش‌های بلاکچین معرفی کرد و توضیح داد: «امروز ما اصطلاحاتی مانند ارزهای رمزنگاری‌شده یا رمزارز را زیاد می‌شنویم. این رمزنگاری و استفاده از کلید عمومی و خصوصی برای حل مسائل امنیتی و امنیت سایبری است. افراد بدون اینکه هویت‌شان مشخص شود، می‌توانند KYC انجام بدهند. تغییرناپذیری هم عامل دیگری است که در بلاکچین وجود دارد. این مفهوم یعنی چیزی که یک بار در بلاکچین ثبت شده، غیرقابل تغییر است؛ مگر اینکه اکثریت اجماع کنند که از اصطلاح FORG برای آن استفاده می‌کنند. FORG یعنی ما می‌خواهیم چیزی را در زنجیره بلوک تغییر بدهیم و برای این کار لازم است که اکثریت با هم اجماع کنند.»
قربانی در ادامه صحبت‌هایش یکی از بخش‌های سخت بلاکچین یعنی توکنیزاسیون را مورد بررسی قرار داد. او در این مورد بیان کرد: «توکن نمادی از ارزش است. بلیت‌های مترو و اتوبوس همه توکن (توکن متمرکز) هستند. بیت‌کوین که در شبکه بیت‌کوین معامله می‌شود یا اتر که در شبکه اتریوم معامله می‌شود، همه توکن هستند. توکنیزاسیون مبحث مهمی است. بیشتر شبکه‌های بلاکچینی به غیر از بیت‌کوین و اتر، تغییرناپذیر، رمزنگاری‌شده و توزیع‌شده هستند، اما معمولاً غیرمتمرکز نیستند و در نتیجه توکنیزاسیون را هم ندارند. در یک روند تکاملی در سال‌های آتی احتمالاً در این قسمت تغییراتی اتفاق می‌افتد. اگر کسی به شما گفت بلاکچینی ساخته و می‌خواهد در آن فعالیت کند، از او پنج سؤال بپرسید؛ غیرمتمرکزسازی، توکنیزاسیون، تغییرناپذیری، رمزنگاری و توزیع‌شدگی در این بلاکچین چگونه انجام می‌شود؟ با این پنج سؤال می‌توان مدل ذهنی درستی از بلاکچین داشت و بلاکچین‌ها را بررسی کرد.»
شرکت‌های یونیکورن؛ از تخیل تا واقعیت
محمدحسین رونقی، عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز سخنران دیگر این همایش آنلاین بود. او در قالب یک فایل صوتی ضبط‌شده در مورد فناوری‌های تحول‌آفرین با تمرکز بر بلاکچین به ذکر نکاتی پرداخت.
رونقی در صحبت‌هایش علاوه بر اهمیت توجه سازمان‌ها به عصر دیجیتالی‌شدن، بر لزوم کسب مهارت دانشجویانی که قصد دارند در آینده کسب‌وکاری راه‌اندازی کنند، تأکید کرد.
رونقی در مورد مفهوم یونیکورن به ذکر نکاتی پرداخت و توضیح داد: «ارزش برخی شرکت‌ها یا استارتاپ‌ها به بیش از یک میلیارد دلار می‌رسد. این رقم واقعاً زیاد است. واژه یونیکورن در واقع نام یک موجود تخیلی است و به این دلیل روی سازمان‌های مذکور نام یونیکورن می‌گذارند، چون با این میزان سرمایه حالت دست‌نیافتنی و تخیلی دارند. تا فوریه 2021 حدود 531 شرکت توانسته‌اند به این رقم دست پیدا کنند. این شرکت‌ها از سال 2014 به بعد تراکم بیشتری پیدا کردند.»
او در مورد محوریت کار این شرکت‌ها این‌طور گفت که بیشتر آنها در زمینه فین‌تک، نرم‌افزار، ترابری و… فعال‌اند.
او از دانشجویانی گفت که مدام در دوره‌های آموزشی گوناگون ثبت‌نام می‌کنند، اما نمی‌دانند دقیقاً چه دوره‌ای به کار آنها می‌آید و فقط هزینه می‌کنند و گاهی نتیجه هم نمی‌گیرند و متخصص نمی‌شوند. رونقی تصریح کرد: «دانشجو باید توانمندی، استعداد و علاقه خود را در نظر بگیرد و با یک مشاوره خوب مسیر حرکتش را مشخص کند و اگر قرار است دوره‌ای ببیند، در مسیر علاقه و اهدافش باشد و متخصص آن حوزه شود.»
50 درصد اقتصاد دنیا تا سال 2025 اشتراکی می‌شود
این عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در مورد اقتصاد اشتراکی عنوان کرد: «ما قبل از این می‌خواستیم مالکیت همه‌چیز را داشته باشیم، اما در بحث اقتصاد اشتراکی نیازی نیست به‌دنبال کسب مالکیت همه‌چیز باشیم، بلکه می‌توانیم وقتی به چیزی احتیاج داریم، آن را برای مدتی که لازم است، اجاره کنیم. این مفهوم کلی اقتصاد اشتراکی است.»
او با استناد به آمارهایی این‌طور گفت که تا سال 2050 بازار اقتصادی به میزان 50 درصد به‌صورت اشتراکی اداره خواهد شد و زیرساخت‌ها برای دستیابی به این هدف باید آماده شود.
به گفته رونقی ما باید یاد بگیریم از داده‌های اطراف به‌خوبی بهره ببریم؛ عصر اطلاعات یعنی دوره‌ای که باید بتوانیم از اطلاعات موجود بهترین استفاده را بکنیم؛ چه شهروند عادی باشیم، چه متخصص.
رمزارز؛ بزرگ‌ترین کلاهبرداری دنیا
رضا نورمحمدی، پژوهشگر و محقق حوزه بلاکچین دیگر مهمان همایش ملی فینگپ بود. او در مورد پتانسیل بالقوه ارزهای دیجیتال، آینده ممکن برای آن و جایگاه ایران در این حوزه، توضیحاتی بیان کرد.
به گفته نورمحمدی نظرات مختلفی در مورد حوزه بلاکچین و موضوع رمزارزها وجود دارد؛ عده‌ای می‌گویند بزرگ‌ترین کلاهبرداری دنیاست، عده‌ای نیز معتقدند که باید از کنارش عبور کنیم و…
نورمحمدی پتانسیل بالفعل و بالقوه این حوزه را شبیه کوه یخی دانست که ما فقط قسمتی از آن را می‌بینیم و بخش‌های بزرگی از آن زیر آب است.
به گفته او؛ زمانی افراد برای تحصیل در رشته رایانه به دانشگاه می‌رفتند و در کنار آنها گروهی دیگر برق، پزشکی و… می‌خواندند، اما امروز همان افرادی که مثلاً پزشکی خوانده‌اند هم باید رایانه را بشناسند. در مورد هوش مصنوعی هم چنین شرایطی حاکم بوده است. زمانی فقط افرادی که رشته رایانه خوانده بودند، به سراغ هوش مصنوعی می‌رفتند و این یک تخصص بود، اما امروز به ابزار تبدیل شده و هر کس در هر رشته‌ای که درس می‌خواند، باید یادگیری ماشین، هوش مصنوعی و… را بشناسد و در رشته خودش از آن استفاده کند. این یعنی موضوع از حالت تخصصی و ابزاری به یک موضوع عمومی تبدیل شده است.
تبدیل کریپتوکارنسی به یک ابزار همگانی
نورمحمدی معتقد است کریپتوکارنسی امروز تخصص محسوب می‌شود. او گفت: «امروز همه افراد کریپتوکارنسی را نمی‌شناسند، اما به‌زودی به یک ابزار تبدیل می‌شود و همین‌جاست که تفاوت پتانسیل بالقوه و بالفعل آن را می‌فهمیم.»
او در تعریف فناوری بلاکچین این‌طور گفت: «بلاکچین مسئله اعتماد را حل می‌کند. این فناوری موضوع اعتماد بین افراد را حل می‌کند و در بدترین حالت ممکن هم این کار را انجام می‌دهد و روی سخت‌ترین قسمت برای جلب اعتماد دست گذاشته است، یعنی پول و سرمایه. این حوزه حساس‌ترین بخش دنیای تجارت است.»
به اعتقاد نورمحمدی اگر بلاکچین در زمینه پول و سرمایه به‌صورتی کار کرد که مشکلی نداشت، پس در هر صنعت دیگری هم کارآمدی دارد.
او از رؤیای اقتصاد غیرمتمرکز و به واقعیت پیوستن آن با به وجود آمدن دنیای کریپتورکانسی گفت.
نمی‌توان مقابل فناوری ایستاد
نورمحمدی در ادامه چهار حوزه اصلی و هدف بلاکچین را معرفی و تصریح کرد: «قانون‌گذاری در حوزه بلاکچین با آنچه تا امروز می‌دانستیم، متفاوت است. این قانون‌گذاری باید جلوی هرج‌ومرج را بگیرد. فناوری سیال اگر قرار باشد مورد هجمه قرار بگیرد، از جای دیگری رشدش را ادامه می‌دهد. مقابله قانون‌گذار و فناوری تا جایی ادامه دارد که به یک نقطه تعادل برسند. قانون‌گذار یک جایی خسته می‌شود و کوتاه می‌آید.»
او کوتاه‌آمدن قانون‌گذار در مقابل بلاکچین و رمزارز را مصداق زانو زدن آن دانست و در مورد فناوری‌هایی که به ایران وارد شده‌اند، تأکید داشت که اصولاً فناوری‌هایی که وارد ایران می‌شوند، دست‌دوم هستند و همیشه نمونه اولیه ابزارها و فناوری‌ها در بیرون از ایران وجود دارد.
به نظر نورمحمدی بلاکچین، اولین فناوری‌ای است که ما ایرانی‌ها همراه و همزمان با همه دنیا می‌توانیم از آن بهره ببریم.
