راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

علی صالح‌آبادی؛ از ریاست بر سازمان بورس تا تکیه‌بر مسند بانک مرکزی / کاربران شبکه‌های اجتماعی چه نظری درباره رئیس تازه بانک مرکزی دارند؟

زهرا داستانی/ ابراهیم رئیسی پس از گذشت 15 روز از ادای سوگندش در مجلس شورای اسلامی به نظر می‌رسد تصمیم قطعی خود را برای مهم‌ترین نهاد اقتصادی کشور گرفته و علی صالح‌آبادی را برای ریاست بانک مرکزی انتخاب کرده است. او با 43 سال سن از جمله مسئولان جوانی است که در کابینه دولت سیزدهم حضور دارد. هرچند این تصمیم قطعی و نهایی نشده، اما گمانه‌زنی‌ها در خصوص حضور او در بانک مرکزی واکنش‌های بسیاری را در میان کاربران شبکه‌های مجازی به همراه داشته است.

تا پیش از اعلام رسمی از سوی دولت و نوشته‌شدن نام علی صالح‌آبادی در کنار عنوان ریاست بانک مرکزی، گزینه‌های متعددی برای این پست از سوی برخی منابع در رسانه‌ها مطرح‌شده بود؛ نام‌هایی همچون رضا راعی و عبدالله طالبی، دو مدیر بانکی که هر دو سابقه برکناری عجیب و پرابهامی را در کارنامه خود دارند. پیش‌بینی‌های دیگر نیز حکایت از آن داشت که اکبر کمیجانی که در هفته‌های پایانی دولت روحانی بر مسند ریاست نشسته، جایگاه خود را در بانک مرکزی حفظ کند. همچنین از اصلی‌ترین گزینه‌ها برای تصدی این پست محمدرضا فرزین، مدیرعامل کنونی بانک کارآفرین بود، اما هیچ‌کدام از این پیش‌گویی‌ها درست از آب درنیامد و سرانجام به نظر می‌رسد ابراهیم رئیسی، علی صالح‌آبادی، مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران را به‌عنوان رئیس بانک مرکزی انتخاب کند. فردی نسبتاً جوان و کم‌حاشیه که بورس در دوره ریاست او بر این سازمان روزهای نسبتاً خوشی را در مقایسه با امروز سپری کرده است.


رئیس  احتمالی بانک مرکزی کیست؟


نام علی صالح‌آبادی به دولت احمدی‌نژاد گره ‌خورده است. دولتی که برای اولین‌بار او را با کابینه‌اش دعوت کرد و سمت ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار را به صالح‌آبادی اعطا کرد. صالح‌آبادی آذر سال ۱۳۸۴ که هم‌مان با تصویب قانون بازار اوراق بهادار به سمت دبیرکل سازمان کارگزاران بورس و اوراق بهادار تهران منصوب شد و خرداد ۱۳۸۵ پس از تأسیس سازمان بورس و اوراق بهادار، از سوی شورای عالی بورس به‌عنوان رئیس سازمان انتخاب شد. او حدود یک دهه هدایت بازار سرمایه کشور را بر عهده داشت و آذرماه ۱۳۹۳ از ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار ایران استعفا داد. در سوابق اجرایی صالح‌آبادی مسئولیت‌هایی چون مدیر تالار منطقه‌ای بورس کرج و مسئول بررسی‌های سرمایه‌گذاری در شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، سازمان تأمین اجتماعی و ستاد اجرایی فرمان امام نیز به چشم می‌خورد. او عضو کمیته فنی هیئت خدمات مالی اسلامی IFSB مالزی نیز هست.

حالا اما او قرار است سکان بانک مرکزی ایران را به دست گیرد؛ مهم‌ترین نهاد اقتصادی در ایران که تعیین‌کننده بسیاری از تحولات در اقتصاد ایران است.


واکنش کاربران به رئیس جدید بانک مرکزی


برخی از فعالان بورس انتخاب علی صالح‌آبادی را اولین سیگنال مثبت دولت سیزدهم به بازار سهام می‌دانند و معتقدند انتخاب او به‌عنوان یک گزینه بورسی و کاربلد، می‌تواند بورس و سهام را رونقی دوباره بخشد. هرچند همه بر این عقیده نیستند و انتخاب صالح‌آبادی برای ریاست بانک مرکزی را از جمله اشتباهات دولت سیزدهم قلمداد کرده‌اند. موج موافقت و مخالفت با رئیس جدید بانک مرکزی به شبکه‌های اجتماعی هم رسیده است. یکی از کاربران توییتر علی صالح‌آبادی را یکی از موجه‌ترین انتخاب‌های ابراهیم رئیسی در تیم اقتصادی دولت سیزدهم دانسته و او را جوانی نخبه و خلاق خوانده که قریب به یک دهه کم‌حاشیه‌ترین مدیریت بر تالار شیشه‌ای بورس را در کارنامه خود دارد.

اما همه واکنش‌ها به علی صالح‌آبادی به تمجید و تعریف از او و سوابقش ختم نمی‌شود. برخی دیگر از کاربران با طعنه به دولت سیزدهم و حضور تعداد زیادی از وزرای دولت احمدی‌نژاد در کابینه‌اش نوشته‌اند که با انتصاب علی صالح‌آبادی به سمت رئیس بانک مرکزی، دولت سوم احمدی‌نژاد کامل‌تر شده است.

عده‌ای از کاربران نیز به جهش یکباره علی صالح‌آبادی از رشته الهیات در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به رشته مدیریت مالی در دوره دکترا اشاره کرده‌‌‌اند و از اقدامات او در بورس از جمله ایجاد بازار سرمایه اسلامی در دهه 80 نوشته‌اند و مقالات او در این حوزه را به اشتراک گذاشته‌اند.

برخی دیگر از کاربران، مداخله در معاملات، انحصاری‌کردن کارگزاری‌ها، عدم اجازه برای تأسیس کانون سهام‌داران، ریزش تاریخی شاخص بورس در سال 1387 و بستن رسانه‌های بورسی با شعار رانت‌ستیزی را از جمله اقدامات علی صالح‌آبادی در دوران ریاستش بر سازمان بورس عنوان کرده‌اند. اقداماتی که پیامدهای منفی برای بورس ایران به بار آورده و همچنان تبعات آن در این بازار دیده می‌شود. البته این کاربران به اقدامات مثبت رئیس جدید بانک مرکزی اشاره کرده‌اند. آنها طراحی و راه‌اندازی سامانه کدال (سامانه یکپارچه گردآوری، نظارت و انتشار الکترونیکی اطلاعات) را مهم‌ترین دستاورد مثبت علی صالح‌آبادی در دوران حضورش در بورس می‌دانند. سامانه‌ای که با مكانيزه‌كردن جمع‌آوری، بررسی و انتشار اطلاعات مالی شرکت‌های ثبت‌شده و سایر اشخاص در بورس، به شفافیت این بازار کمک کرده است.


آمار و ارقام بورسی در زمان ریاست صالح‌آبادی


اگرچه اکنون نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از عملکرد صالح‌آبادی و اقداماتش در حوزه پولی و مالی در بانک مرکزی داشت اما بررسی عملکرد او در سازمان بورس باعث شده که مخالفان و موافقان به هم بتازند. مخالفان با دید ریزبین‌تری اقدامات او را در سازمان بورس می‌سنجند اما موافقان با نگریستن به آمارهای بورسی از سال 1385 تا 1393، او را فردی کارآمد برای بانک مرکزی می‌دانند؛ آمارهایی که علی صالح‌آبادی پس از استعفایش از سمت ریاست سازمان بورس در گفت‌وگو با مهر به آنها اشاره کرده است.

به گفته صالح‌آبادی، ارزش بورس تهران پس از استعفایش یعنی در سال 1393 به رقم ۳۱۸ هزار میلیارد تومان رسیده و فرابورس نیز ارزشی در حدود ۶۵ هزار میلیارد تومان دارد. همچنین دو بورس کالایی، یعنی بورس کالای ایران و بورس انرژی نیز معاملات پرحجم و جایگاه خوبی پیدا کرده و بعضاً ارزش معاملات روزانه بورس کالا حتی از بورس تهران هم فراتر رفته است.

به گفته او، ارزش معاملات سالیانه اوراق بهادار در بازار سرمایه در سال 1393 به حدود ۱۲۷ هزار میلیارد تومان رسیده که این رقم، در سال 1384 یعنی ابتدای کار صالح‌آبادی حدود شش هزار میلیارد تومان بوده است. او در اظهاراتش افزایش حجم معاملات سالیانه اوراق بهادار را از دستاوردهای کاری خود عنوان کرده و افزوده است: «حجم معاملات سالیانه اوراق بهادار از حدود ۱۵ میلیارد سهم در سال 1384، به حدود ۳۰۰ میلیارد سهم در سال 1393 رسیده است.»

انجام معاملات پرخطر در بورس از دیگر اقداماتی است که علی صالح‌آبادی می‌گوید توسط او و تیمش در سازمان بورس رقم خورده و سبب شده ارزش معاملات آنلاین سهام به بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان در سال 1393 برسد.

به گفته صالح‌آبادی، در حوزه بورس کالایی نیز ارزش معاملات از حدود ۲.۵ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۸۴، به بیش از ۴۳ هزار میلیارد تومان در سال 1393 رسیده است. افزایش تعداد کدهای معاملاتی در بورس از دیگر دستاوردهایی است که صالح‌آبادی به آن اشاره کرده است. او گفته: «تعداد کدهای معاملاتی در بورس در سال 1393 به حدود هفت میلیون و ۶۰۰ هزار کد رسیده، در حالی که در سال 1384 حـدود سه میلیون و ۱۰۰ کد معاملاتی در بورس وجود داشته است.»

اما آمارهای دیگری در بورس در سال‌های ریاست علی صالح‌آبادی بر سازمان بورس وجود دارد. از جمله نزول 19 درصدی شاخص بازار سهام در طول سال 1387 که سرمایه فعالان بسیاری را در این بازار کاهش داد. نزول شاخص بورس در سال 1387 در حالی بود که شاخص کل بورس تهران در زمان انتخابات نهم ریاست‌جمهوری و آغاز کار علی صالح‌آبادی در سازمان بورس در محدوده 12 هزار واحد قرار داشت اما پس از برگزاری انتخابات بنای نزول گذاشت و از آن تاریخ تا تابستان سال 1387 افت ارزش بازار سهام ادامه داشت تا اینکه با آغاز تابستان و صعود ارزش سهام شرکت‌های تولید‌کننده فولاد و سنگ‌آهن، بار دیگر شاخص بورس تهران در مدار صعودی قرار گرفت و توانست خود را به محدوده 12 هزار واحد نزدیک کند اما این صعود‌ها ادامه نیافت و شاخص بورس تهران نتوانست از مرز 13 هزار و 882 واحد  (رکورد سال 1383) عبور کند و بار دیگر شاخص‌های بورس تهران روند نزولی را در پیش گرفت و شاخص بورس تهران در طول سال 1387، 19 درصد کاهش یافت.

حال باید دید در شرایط پرتلاطم اقتصاد ایران صالح آبادی می‌تواند در ساختمان میرداماد شرایط جدیدی را رقم بزند یا خیر.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.