پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
تخمین روند بیماری کرونا در ایران قبل و بعد از واکسیناسیون
با توجه به این که تا کنون تعداد 10,168,674 دوز واکسن زده شده است و فقط حدود 9 درصد حداقل یک دوز و حدود 2.8 درصد به طور کامل واکسینه شده‌اند (تا تاریخ 11 مرداد ماه 1400)؛ در صورت ادامه کندی واکسیناسیون، شرکت نبض‌افزار پیش‌بینی می‌کند که تعداد مبتلایان تا انتهای اسفندماه 1400 به حدود 8.3میلیون نفر (حدود دو برابر تعداد فعلی) و تعداد مرگ و میر به 150 هزار نفر (حدود دو برابر تعداد فعلی) خواهد رسید.
علیرضا صفرزاده، محمدجواد حیدریان، رضا شریفان‌فر و محمدرضا جمالی از شرکت نبض‌افزار در پژوهشی مشترک روند بیماری کرونا در ایران قبل و بعد از واکسیناسیون را تخمین زدند. گزارش دیگری سال گذشته در راه پرداخت در همین راستا منتشر شد که می‌توانید از اینجا آن را مطالعه کنید.
در این پژوهش با استناد به آمار رسمی، شیوع ویروس کرونا در ایران از بهمن ماه 1398 آغاز شد. آرمان شرکت نبض افزار این بوده است که با پایش و بهبود خدمات اساسی کشور سطح رفاه و زندگی را در کشور بالا ببرد و به همین دلیل از ابتدای شروع کرونا در کشور به دنبال مدل‌سازی رفتاری این بیماری بود تا دید مناسب‌تری از وضعیت موجود ایجاد کند. در همین راستا اولین تحلیل روند شیوع کرونا در23 اسفند ماه 98 در شرکت نبض‌افزار صورت گرفت.
در این تاریخ تعداد مبتلایان در کشور به صورت رسمی در حدود 11 هزار نفر اعلام شده بود. در گزارش تخمینی که برای کشور ایران تهیه شده بود عنوان شد در تاریخ 25 فروردین ماه سال 1399 تعداد مبتلایان به 80 هزار نفر خواهد رسید و در تاریخ 26 فروردین ماه سال 1399 این تخمین محقق شد.
با توجه به این که تا کنون تعداد 10,168,674 دوز واکسن زده شده است و فقط حدود 9 درصد حداقل یک دوز و حدود 2.8 درصد به طور کامل واکسینه شده‌اند (تا تاریخ 11 مرداد ماه 1400)؛ در صورت ادامه کندی واکسیناسیون، شرکت نبض‌افزار پیش‌بینی می‌کند که تعداد مبتلایان تا انتهای اسفندماه 1400 به حدود 8.3 میلیون نفر (حدود دو برابر تعداد فعلی) و تعداد مرگ و میر به 150 هزار نفر (حدود دو برابر تعداد فعلی) خواهد رسید.
پس از شروع موج پنجم و بالا رفتن آمار کرونای دلتا آمار اعلامی دوباره بررسی شد و مدل‌سازی برای بررسی چند کشور صورت گرفت. بررسی‌ها به صورتی است که ابتدا روند شیوع بیماری مدل شده است و سپس تاثیر واکسیناسیون بر روی مدل ارایه شده نشان داده شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد زمانی که حدود 50 درصد از کل جمعیت واکسینه شوند، روند مرگ و میر بین 71 تا 79 درصد کاهش پیدا می‌کند.
مدل‌سازی‌های صورت گرفته برای کشور آلمان، امریکا، ترکیه و رژیم صهیونیستی (اسراییل) انجام شد. در ادامه به بررسی هرکدام از کشورها پرداخته می شود و در نهایت رفتار کرونا در ایران بررسی خواهد شد. تحلیل‌هایی که در ادامه انجام شده با استفاده از داده‌های استخراج‌شده از پایگاه داده موجود در تارنمایkaggle.com انجام گرفته است. این داده‌ها بر اساس آمار رسمی اعلام شده توسط سازمان بهداشت جهانی جمع‌آوری‌شده است.
بررسی وضعیت کشور های مختلف
براساس بررسی‌های انجام شده رفتار این بیماری در چند کشور نمونه، مشاهده شد که در این کشورها روند بیماری از یک تابع درجه 2 پیروی می‌کند. با توجه به تخمین صورت گرفته، تاثیر واکسیناسیون سریع در روند مبتلایان به کرونا و مرگ‌ومیر به وضوح مشهود است. به عنوان مثال درصورتی که واکسیناسیون در کشور آلمان صورت نمی‌گرفت؛ تعداد کل مبتلایان در این کشور 55 درصد و تعداد کل مرگ‌ومیر بر اثر کرونا 50 درصد بیشتر از تعداد فعلی می‌بود.
وضعیت کرونا در ایالات متحده آمریکا
در کشور ایالات متحده، با شروع زودهنگام واکسیناسیون همگانی نسبت به سایر کشورهای مورد بررسی، پس از گذشت 3 ماه، دولت این کشور به خوبی توانست روند ابتلا و مرگ و میر را کنترل کند. (جدول 1 و شکل 1)
جدول 1 نشان می‌دهد که در ایالات متحده آمریکا در بازه 4 ماهه فروردین تا تیرماه 1400، به علت واکسیناسیون حدود 18.5 میلیون نفر کمتر به کرونا مبتلا شده اند و حدود 129 هزار نفر از مرگ بر اثر کرونا نجات یافته‌اند.
وضعیت کرونا در رژیم صهیونیستی (اسراییل)
در وضعیتی مشابه با کشور ایالات متحده، رژیم صهیونیستی با شروع واکسیناسیون زودهنگام توانست پس از واکسینه کردن 50 درصد جمعیت شیوع و سرعت مرگ و میر را به‌خوبی کنترل کند. (جدول 2 و شکل 2)
جدول 2 نشان می‌دهد که در رژیم صهیونیستی (اسراییل) در بازه 4 ماهه فروردین تا تیرماه 1400، به علت واکسیناسیون حدود 526 هزار نفر کمتر به کرونا مبتلا شده‌اند و حدود 4 هزار نفر از مرگ بر اثر کرونا نجات یافته‌اند.
وضعیت کرونا در آلمان
کشور آلمان پس از حدود یک سال از شیوع ویروس کرونا، واکسیناسیون سراسری را آغاز کرد. پس از گذشت حدود 2 ماه از تاریخ یادشده و واکسیناسیون حدود 50 درصد جمعیت، با وجود شیوع سویه‌های جدید این ویروس، روند ابتلا و مرگ‌ومیر در این کشور نزولی شده است. (جدول 3 و شکل 3)
جدول 3 نشان می‌دهد که در آلمان در بازه 4 ماهه فروردین تا تیرماه 1400، به علت واکسیناسیون حدود 1.4 میلیون نفر کمتر به کرونا مبتلا شده اند و حدود 41 هزار نفر از مرگ بر اثر کرونا نجات یافته‌اند.
وضعیت کرونا در ترکیه
کشور ترکیه با وجود شروع واکسیناسیون همگانی از بهمن ماه 1399، موفق به کنترل شیوع ویروس کرونا و کاهش نرخ مرگ میر نبود و روند ابتلا و مرگ و میر با وجود واکسیناسیون حدود 20 درصد جمعیت سیر صعودی به خود گرفت. ولی از خردادماه 1400، دولت این کشور با افزایش 3 برابری سرعت واکسیناسیون توانست روند ابتلا و مرگ و میر را کاهش دهد. (جدول 4 و شکل 4)
جدول 4 نشان می‌دهد که در ترکیه در بازه 4 ماهه فروردین تا تیرماه 1400، به علت واکسیناسیون حدود 707 هزار نفر کمتر به کرونا مبتلا شده اند و حدود 3 هزار نفر از مرگ بر اثر کرونا نجات یافته‌اند.
وضعیت در ایران
در حال حاضر حدود 10 درصد از جمعیت ایران حداقل یک واحد (Dose) واکسن دریافت کرده اند. روند مبتلایان در ایران از یک معادله درجه 2 پیروی می‌کند. در صورتی که روزی 500 هزار واحد واکسن تزریق شود تا انتهای مهرماه حدودا 50 درصد مردم واکسینه خواهند شد و بر طبق رفتار نشان داده شده، نمودار مرگ و میر و مبتلایان به صورت شکل 5 خواهد بود و به صورت میانگین روزانه تعداد فوتی‌ها به حدود50 نفر تا 56 نفر می‌رسد که این مقدار برابر یک دهم آمار فعلی است. با ادامه روند واکسیناسیون تا پایان سال تخمین زده می‌شود تعداد فوتی ها 22 نفر در روز خواهد بود.
این درحالی است که تخمین زده می‌شود اگر روند فعلی بیماری ادامه داشته باشد و واکسیناسیون به تعداد کافی صورت نگیرد، تعداد کل مبتلایان تا آخر سال 1400 در حدود 8.3 میلیون نفر و آمار مرگ و میر برابر 150 هزار نفر به صورت تجمعی یعنی حدود 2 برابر تعداد فعلی خواهد رسید.
شکل 5 روند فعلی کرونا (خط آبی)، تخمین وضعیت ایران در صورت عدم واکسیناسیون گسترده و به موقع (خط چین آبی) و تخمین وضعیت ایران درصورت واکسیناسیون با نرخ 500 هزار واحد در روز (خط چین نارنجی) را نشان می‌دهد.
با توجه به جدول 5 تاثیر عملکرد ضعیف در مدیریت کنترل بیماری و عدم واکسیناسیون سریع و به موقع مشاهده می‌شود.
طبق برآوردها ارزش هر انسان بین 1.5 تا 7 میلیون دلار تخمین زده می‌شود. از دست دادن افراد جامعه به دلیل ضعف مدیریتی، به منزله از بین بردن سرمایه‌های ملی یک کشور است. در حال حاضر به دلیل انجام نگرفتن واکسیناسیون به موقع مانند کشورهای مورد مطالعه در این پژوهش، ماهانه حداقل 9.2 میلیارد دلار سرمایه انسانی از دست می‌رود.
جدول 6 ریسک مرگ یک انسان در ایران بر اثر کرونا را نسبت به دیگر کشورها نشان می‌دهد. به عنوان مثال ریسک مرگ یک فرد در ایران، 13.5 برابر ریسک مرگ یک فرد در آلمان است.
شکل 6 نشان دهنده وضعیت واکسیناسیون ایران در منطقه است. از این شکل می‌توان تفاوت در میزان واکسیناسیون ایران و ترکیه را مشاهده کرد.
امید است که تحلیل‌های صورت گرفته بتواند تصمیم‌سازی مناسبی برای دولتمردان کشور ایجاد کند و فارغ از مسایل سیاسی و امنیتی در لایه‌های مختلف حاکمیت، سلامت ایرانیان در اولویت قرار گیرد.