راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

فرصت‌های زیادی در نبود قوانین شفاف و منعطف در بازار سرمایه از بین رفت

شماره ۴۷ ماهنامه عصر تراکنش حمیدرضا مختاریان، مدیر ارشد دیجیتال کارگزاری مفید / در سال‌های اخیر شرایط خاصی که برای بورس به وجود آمد و فرازونشیب بی‌سابقه‌ای که به‌دنبال داشت، باعث شد تا همه متوجه پتانسیل فوق‌العاده بورس شوند؛ هم بدنه دولت و حکومت که برخی معتقدند با هوشمندی در شرایط تحریم از منابع حاصل از آن استفاده کردند و هم جامعه با ابزارهای بازار سرمایه آشنا شد. در این بین به‌خصوص در زمانی‌ که در آتش بورس دمیده می‌شد و همه آحاد مردم، فارغ از سطح دانش و ریسک‌پذیری به سرمایه‌گذاری در بورس دعوت می‌شدند، طبیعتاً این بازار رشد فزاینده‌ای را تجربه کرد. رشد چشم‌گیر بازار، استقبال مردم و دعوت همه‌جانبه دولت باعث شد که توسعه محصولات مرتبط با آن توسط بازیگران قدیمی این صنعت سرعت یابد و برای بازیگران جدید جذاب شود. تا جایی‌ که سوپراپلیکیشن‌هایی مانند اسنپ و آپ خواهان ورود به این حوزه هستند.

ولث‌تک به ‌معنای حوزه‌ای است که سرمایه‌گذاری و مدیریت سرمایه دست‌ به ‌دست فناوری و محصولات نرم‌افزاری می‌دهد تا ارزش‌های جدیدی را خلق کند. در شرایط خاص بازار سرمایه در روزهای اوج خود، مردم با هر درجه از دانش تخصصی و ریسک‌پذیری درگیر بازار سرمایه شده بودند. حال آنکه اغلب آنها با ابزارهای گوناگون این بازار آشنا نبودند و مستقیماً وارد معاملات پرریسک سهام شده بودند. در چنین شرایطی بهترین فرصت برای توسعه محصولاتی بود که مردم را با روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری آشنا کنند و این فرصت را به آنها بدهند که با دانش اندک، ریسک معقولی را بپذیرند و از سودی متناسب بهره‌مند شوند. با رصد این فرصت مناسب، بازیگران ریز و درشتی شروع به فعالیت کردند. برخی محدود به اطلاع‌رسانی و سیگنال‌دهی در شبکه مجازی بودند و برخی خدمات پیشرفته مدیریت ثروت نظیر سبدگردانی اختصاصی، خریدوفروش آنلاین صندوق‌های سرمایه‌گذاری، معاملات الگوریتمی و امکان طراحی استراتژی معاملاتی به سادگی چند کلیک و بدون نیاز به دانش کدنویسی را ارائه دادند که در نوع خود با استقبال هم مواجه شد، اما متأسفانه به‌دلیل رگولاتوری پیچیده و غیرمنعطف در حوزه بازار سرمایه با بسیاری از این طرح‌های نوآورانه و جدید برخورد قانونی شد و کارشان به تعطیلی کشید و درست در جایی که خلق این ارزش‌ها می‌توانست به آشنایی و استفاده صحیح از بازار سرمایه کمک کند، با برخورد قانونی در نطفه خفه شد.

حداقل انتظاری که از دولت و نهادهای ناظر می‌رفت این بود که اگر در تدوین قوانین اصلاحی و شکل‌گیری این بازار کمکی نمی‌کند، حداقل با آن مخالفت و ممانعت نکند تا قانون‌گذار خود را به این محصولات نوآورانه برساند و قوانین را تطبیق دهد. البته این نکته موضوع جدیدی نیست و در حوزه‌هایی غیر از ولث‌تک و خارج از ایران نیز طبیعی است که قانون‌گذار همیشه عقب‌تر از فناوری‌ها، محصولات و خدمات نوآور حرکت کند، اما انتظار می‌رود که به ‌جای اینکه با تحمیل هزینه‌های قانونی در مقابل حرکت‌های جدید بایستد، در کنارشان قرار بگیرد و از خودشان برای اصلاح مسیر کمک بگیرد.

کشور ما یک ‌بار این تجربه را در حوزه پی‌تک داشته؛ جایی که بازار انحصاری پی‌اس‌پی‌ها از یک طرف و تقاضای خدمات پرداخت خرد از طرف دیگر باعث شکل‌گیری شرکت‌های جدیدی شد که تجربه خدمات با کیفیت بهتر حوزه پرداخت را فراهم کرد. در آنجا نیز هرچند در ابتدا هزینه‌های قانونی وجود داشت، اما بالأخره به همت نهادهای مختلف قوانینی وضع شد تا شرکت‌های پرداخت‌یاری و امثال آنها بتوانند زیر سایه نهادهای ناظر فعالیت قانونی خود را داشته باشند. متأسفانه بازار سرمایه چابکی لازم را نسبت به بازار بانکی نداشت و فرصت‌های زیادی در نبود قوانین شفاف و منعطف از بین رفت. پس از اتمام دوران اوج بازار سرمایه و سقوط تاریخی نرخ شاخص، زمانی‌ که اعتماد مردم نسبت به بازار سرمایه و سازوکار آن از بین رفت، مردم به‌دنبال مأمنی بهتر برای سرمایه خود بودند که کم‌وبیش با جو جهانی رمزارزها مقارن شد.

شاید بتوان گفت تجربه توجه مردم و توسعه محصولات جدید در بازار سرمایه، به‌نوعی در بازار رمزارز تکرار شد و کم‌وبیش رفتار مشابهی از قانون‌گذار سر زد. البته تحولاتی اخیراً شکل گرفته که نوید چابکی بیشتر و فضایی بازتر برای توسعه محصولات جدید را می‌دهد که امیدواریم این تلاش‌ها به نتیجه برسد و بیش از این شاهد از بین رفتن فرصت‌ها نباشیم.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.