پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آیا اینشورتک بازی را به بیمه سنتی باخته؟ / محدودیت به بهانه رگولاتوری
رویکرد مدیرعامل پلنت، در پی انتشار بخشنامه بیمه مرکزی در هفته گذشته و ایجاد چارچوب‌های سخت‌گیرانه برای اعمال نظر بر این اساس است که باید درک کنیم این نهاد دولتی، نگران جایگاه و موقعیت خود در صنعت بیمه کشور و پاسخگو به توقعات شبکه بزرگ فروش قدیمی است.
بعد از پرداخت‌یارها و بحرانی که در سال گذشته برای پیشبرد برنامه‌های خود با بانک مرکزی از سر گذراندند؛ حالا نوبت به اینشورتکی‌ها رسیده. استارتاپ‌هایی که صنعت بیمه را به گونه‌ای دیگر نگاه می‌کنند و خواستار تغییر چارچوب‌های خشک و سخت از پیش تعیین شده‌اند هفته گذشته با اعلام ممنوعیت فعالیت از طرف بیمه مرکزی مواجه شدند. بیمه مرکزی دوم تیر با صدور بخشنامه‌ای اعلام کرد، اگر شرکت‌های بیمه یا نمایندگان آنها با کارگزاری‌های برخط غیرمجاز همکاری کنند، از واگذاری کد یکتا به آنها جلوگیری شده و با نمایندگان متخلف برخورد خواهد شد.
از همین رو برخی از استارتاپ‌های بیمه‌ای در پی این بخشنامه با قطع همکاری از طرف شرکت‌های بیمه‌ای مواجه شدند. این موضوع در حالی است که نخستین روز انتشار این خبر، برخی فعالان حوزه بیمه همچنان به همکاری خوشبین بودند و انتظار واکنشی با این سرعت را نداشتند. حالا اما این یک باور جدی است که قوانین منعطف‌تر شوند. به گفته مدیرعامل پلنت: «لازم است در بازنگری قوانین بیمه، بعضی موارد حذف یا اضافه شوند. به هر روی با تغییراتی که در کل دنیا به وجود آمده، خواسته‌های مشتریان نیز شکل‌های متفاوت‌تری به خود گرفته است»
آیا جایگاه رگولاتوری متزلزل شده؟
محمود کریمی مدیرعامل پلنت، درباره جایگاه رگولاتوری بیمه مرکزی و تاثیر بخشنامه اخیر این نهاد بر استارتاپ‌های حوزه اینشورتک به راه پرداخت می‌گوید: «رگولاتور وظایفی از جنس حاکمیت دارد. از همین رو احتمال دارد با سخت‌گیری و تدوین مجموعه چارچوب‌ها و مرزهای کنترلی، حد بالای تسلط و محدودیت را انتخاب کند. از آنجایی که رگولاتور خود را نایب حاکمیت می‌داند، جایگاه و رفتاری همراه با قدرت دارد و همیشه درباره متزلزل شدن قدرت و کنترل‌گری خود نگران است. از طرفی حتی نگران آن است که در برابر پرسش‌هایی قرار بگیرد که پاسخ قطعی برای آنها نداشته باشد.»
کریمی در ادامه توضیحات خود با بیان مثالی می‌گوید: «این مثال از واقعیت و آنچه اتفاق می‌افتد فراتر است، اما تصور کنید؛ رگولاتور ترافیک می‌تواند برای مدیریت، خیابان‌ها را مسدود کند یا مردم را مجبور به ماندن در خانه کند. از طرفی دیگر در نقطه مقابل این تصمیم اعلام کند، خودتان هر کاری می‌خواهید با هم انجام دهید و ترافیک را خودتان بهبود دهید. در این مثال به هر حال زندگی مردم دچار اختلال می‌شود.»
او در ادامه می‌گوید: « با توجه به این موضوع،نیاز است به رگولاتور یادآوری کنیم که نباید برای اعمال قدرت خود، به رونق کسب‌و‌کارها صدمه‌ای وارد کند. همچنین انتظار می‌رود، ایجاد انگیزه برای ورود بازیگران جدید و خوب بازی کردن نقش‌آفرینان کنونی باید جزو اولویت‌های رگولاتور باشد. مجوز و کنترل‌های مجوزی، راه‌حلی قدیمی و بازدارنده است و دست‌کم کندی ورود بازیگران را به دنبال دارد.»
باید و نباید رگولاتوری
مدیرعامل شبکه نوآفرینی پلنت با اشاره به روند رگولاتوری در حوزه‌های مختلف نیز چنین می‌گوید: «خوب است رگولاتوری در حوزه اینشورتک تلاش کند، به صورت نامحسوس مرزهای تحت نظارت و کنترل خود را گسترش دهد و از سویی دیگر جایگاه حاکمیتی خود را نیز از دست ندهد. حال رگولاتوری در اینشتورتک را با رگولاتورهایی که در صنایع دیگر وجود دارد مقایسه کنید. برای مثال در حوزه فین‌تک‌ها، بانک مرکزی، در موضوع تاکسی‌های اینترنتی، سازمان تاکسی‌رانی و در موضوع آژانس‌های آنلاین گردشگری، سازمان هواپیمایی و میراث فرهنگی و گردشگری و در هر کسب کار دیگری در کل دنیا، اگر رگولاتور نگاهی بسته داشته باشد، دیوارهایی با قطر و طول زیاد خواهد کشید.»
«این در حالی است که اگر رگولاتور نگاهی بر مبنای توسعه داشته باشد، دیوارهایش را مدام به پرده‌های نازک، تبدیل می‌کند و با انعطاف بیشتری حرکت خواهد کرد. در چنین شرایطی، زمینه بروز فساد از بین رفته و در مقابل، زمینه‌سازی بروز رشد و توسعه نیز فراهم می‌شود. حالا با در نظر گرفتن این موارد، درباره هر تصمیم و ابلاغی در گذشته یا آینده و یا هر بخشنامه‌ای می‌توان اظهار نظر کرد.»
او با بیان دیدگاه شخصی‌اش درباره رگولاتوری و تاکید بر اثر تصمیم‌ها و رفتارهای آن در دو بازه زمانی کوتاه و میان‌مدت بر اینشورتک، ادامه می‌دهد: «رویارویی رگولاتور با نوآوری و نوگرایی و وجود بازیگران غیر بیمه‌ای، با توجه به سخت‌گیری‌های فنی که در این صنعت وجود دارد، در گرو مواجهه‌های بسیار زودهنگام است. چنین تصمیماتی، خیلی سریع به دیگران پیام دشواری حضور در بازار بیمه را می‌دهد. پیام تصمیمات عجولانه چیزی نیست مگر اینکه، چارچوب‌ها سخت‌گیرانه است و توقع روی گشاده نداشته باشید.»
اینشورتک جایگاه خود را پیدا نکرده
کریمی مخالف اظهار نظرهایی درباره موقعیت اینشورتک‌ها مبنی بر پیدا شدن جایگاه این صنعت است. به اعتقاد او: «ما شاهد حضور جدی اینشورتک‌ها در بازار بیمه کشور نیستیم. در حال حاضر، تعداد محدودی مقایسه‌گر قیمت و پلتفرم فروش داریم. از طرفی دیگر این سوال مطرح است که مگر چند مقایسه‌گر قیمت داریم که عملکرد چشمگیری داشته باشند و در نقطه رو به رشد و نزدیک شدن به سودآوری باشند. چند استارتاپ فعال و نشسته در فرایندهای درونی یک شرکت بیمه‌ای داریم که به جز فروش، ارزیابی، پرداخت خسارت و کارشناسی را فناورانه کرده باشند؟ تا چه حد مساله‌های فنی بیمه فناورانه شده‌اند؟ چقدر این صعنت بر مبنای داده‌ها پیش می‌رود؟»
رویکرد کریمی، در پی انتشار بخشنامه بیمه مرکزی در هفته گذشته و ایجاد چارچوب‌های سخت‌گیرانه برای اعمال نظر بر این اساس است که باید درک کنیم این نهاد دولتی، نگران جایگاه و موقعیت خود در صنعت بیمه کشور و پاسخگو به توقعات شبکه بزرگ فروش قدیمی است. او در تشریح این نگرانی بیمه‌مرکزی می‌گوید: «با احترام نسبت به جایگاه بیمه‌مرکزی و پذیرش نقش رگولاتوری آن، پیام بخشنامه این است که رفتاری مبنی بر تایید نگاه نوگرایانه و حضور بازیگران غیر بیمه‌ای از خود نشان نمی‌دهیم و پیش از تعامل، اعلام تصمیم می‌کنیم. اگر جز این باشد استارتاپ‌های بیشتری به سوی بازار بیمه می‌آیند.»
محدودیت در قیمت‌گذاری، راهگشا یا بن‌بست
یکی از بندهای مهم بخشنامه اخیر بیمه مرکزی، پیرامون تعیین و تکلیف قیمت بیمه و ممنوعیت هر گونه کاهش قیمت از طرف بیمه‌گر بود. به نظر می‌رسد بیمه‌مرکزی این موضوع را خط قرمزی جدی می‌داند و حاضر نیست با ایجاد رقابت و تغییر و تحول در روند قیمت‌ها، هیچ کسب‌وکاری در این حوزه فعال باشد. در این شرایط سوال دیگری مطرح می‌شود، آیا اگر بیمه مرکزی فقط بخواهد وظیفه نظارتی خود را انجام دهد و نخواهد با بخشنامه‌ها و تهدید و ارعاب کنترل‌گری کند، شرکت‌های بیمه‌ای می‌توانند شرایط را تدوین کنند یا خیر؟
کریمی در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «من ابتدا از دید مشتری به مسئله نگاه می‌کنم. اگر از منظر مردم به عنوان متقاضیان بیمه به مسئله نگاه کنیم، باید کل قانون بیمه از ابتدا مورد باز نگری قرار بگیرد. مردم هم جزو آن‌هایی هستند که در ضریب نفوذ نزدیک دو و نیم بیمه نقش کنونی دارند و چه آن‌هایی که در ضریب سه برابری مورد انتظار این عدد (نزدیک هشت) حضور خواهند داشت.»
او با تشریح چگونگی این بازنگری می‌گوید: «لازم است در بازنگری قوانین بیمه، بعضی موارد حذف یا اضافه شوند. به هر روی با تغییراتی که در کل دنیا به وجود آمده، خواسته‌های مشتریان شکل‌های متفاوت‌تری به خود گرفته است. از همین‌رو ضروری است که در قوانین نیز تغییراتی حاصل شود. اگر این تغییرات را به زودی انجام ندهیم در نهایت با هزینه بیشتر مجبور به اعمال آنها خواهیم شد.»
«از طرفی دیگر فکر می‌کنم هر گاه دیوارهای بلند و قطور به نادرست کشیده شوند، در یک قفاصله زمانی، به اجبار باید در این دیوارها بازنگری کرد. فهم من بدون ادعای تخصص فنی در صنعت بیمه، این است که می‌توان روابط را کشسان کرد. برای مثال اگر می‌خواهیم آزادی قیمت به وجود بیاوریم، برای آن محدوده و شرایط، قائل شویم.»
تعامل، آخرین چاره در مسیر تغییر
کریمی با اشاره به تجربه کشورهایی که از این مراحل گذر کرده‌اند می‌گوید: «باید به این نکته توجه کرد که در کشورهای توسعه‌یافته، چگونه رگولاتور بدون ایجاد مانع به وظایف خود عمل می‌کند. با مطالعه‌های موردی درباره این موضوع در نهایت، ما هم می‌توانیم اصل را پیاده کنیم. مگر نه این که در ابتدا فقط شرکت واحد اتوبوس‌رانی فعالیت می‌کرد؟ این در حالی است که امروز، شرکت‌های بخش خصوصی هم جابه‌جایی مسافر درون شهر را با اتوبوس انجام می‌دهند. این موضوع در مورد پست هم وجود داشت. در گذشته، فقط شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران وجود داشت، اما اکنون اپراتورهای پستی متعددی مشغول به کار هستند.»
او همچنین با تاکید بر اهمیت توجه به امکان تغییر و توسعه در صنایع و خدمات مختلف می‌گوید: «اگر بیمه مرکزی بازگشای این مسیر و گره‌گشا نباشد، این صنعت رشد نمی‌کند و احتمالا استارتاپ‌هایی هم که حضور دارند رونق خود را در بازارها و صنعت‌های دیگر جستجو می‌کنند. امیدوام فرصت هم‌آفرینی و هم‌نشینی را از دست ندهیم و تعامل و گفتگوی سازنده و کارشناسی را مبنای تصمیم فرض کنیم.»
