راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

امتحان بزرگ صندوق نوآوری و شکوفایی در برابر شفافیت

صندوق نوآوری شکوفایی در سال ۱۳۹۱ بر این مبنا کار خود را آغاز کرد تا بتواند به اقتصاد دانش‌بنیان کشور کمک کند. در مقدمه اساسنامه این صندوق آمده است: «این صندوق به‌منظور تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، کاربردی کردن دانش و دستاوردهای پژوهشی و تکمیل زنجیره ایده، محصول و بازار از شرکت‌های دانش‌بنیان پشتیبانی و حمایت کرده و خدمات مالی و اعتباری ازجمله کمک، تسهیلات و مشارکت برای آن‌ها تأمین می‌کند. به‌طورکلی هدف نهایی صندوق نوآوری و شکوفایی به‌عنوان یک‌نهاد توسعه‌ای کمک به رونق اقتصادی کشور از طریق حوزه‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های برتر است.»

در طول این سال‌ها نیز طبق آماری که این صندوق ارائه داده رقم‌های قابل‌توجهی از تسهیلات را به شرکت‌های دانش‌بنیان اختصاص داده است. اگر سری به صندوق نوآوری و شکوفایی بزنید آمارهایی از ضمانت‌نامه‌ها، تسهیلات و تعداد قابل‌توجهی از شرکت‌های دانش‌بنیان مواجه می‌شوید.

طبق آماری که در صندوق نوآوری و شکوفایی درج‌شده است در سال ۱۳۹۹ بیش از ۵ هزار میلیارد تومان به شرکت‌های دانش‌بنیان تسهیلات ارائه‌شده است؛ که این رقم در مدت مشابه سال ۱۳۹۸ کمتر از ۳ هزار میلیارد تومان بود. همچنین طبق آماری که صندوق نوآوری و شکوفایی ارائه داده بیش از ۲۷۰۰ عدد تسهیلات در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۳۹۹ قرار گرفته است. اگر یک حساب سرانگشتی انجام دهیم در طول یک سال گذشته به هریک از شرکت‌های دانش‌بنیان به‌طور میانگین حدود ۲ میلیارد تومان تسهیلات تعلق‌گرفته است. این در حالی است که تعداد تسهیلات در طول سال ۹۸ کمی بیش از ۱۲۰۰ مورد بود.

این آمار نشان می‌دهد که طی دو سال چه به لحاظ میزان تسهیلات و چه به لحاظ تعداد آن همه‌چیز جهشی دو برابری داشته است و از زمان تأسیس این صندوق در سال ۹۹ یک رکورد قابل‌توجه به ثبت رسیده است.

علی وحدت رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی نیز اخیراً در مراسمی عنوان کرده بود که طی دو سال بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان خدمات مالی از سمت صندوق ارائه‌شده است و اکنون نیز ۵۸۰۰ شرکت دانش‌بنیان فعال در کشور وجود دارد. وحدت همچنین در سخنان خود ابراز امیدواری کرده است که در سال جاری شرکت‌های دانش‌بنیان فروشی معادل ۱۵۰ هزار میلیارد تومان را ثبت خواهند کرد.

همچنین اگر دوباره به آمار بازگردیم، در طول سال ۹۹ صندوق نوآوری و شکوفایی بیش از ۲۴۰۰ میلیارد تومان ضمانت‌نامه صادر کرده که این موضوع نیز با رشد حدود دو برابری نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ بوده است. اما همه این آمار اگرچه به لحاظ کمی نشان‌گر توسعه اقتصاد دانش‌بنیان کشور محسوب می‌شود اما آیا این اعداد ارقام نشان‌دهنده توسعه کیفی اقتصاد دانش‌بنیان در کشور نیز هست؟

پاسخ به این سؤال قطعاً به‌راحتی به دست نمی‌آید زیرا اگر اولین اصل را شفافیت در ارائه تسهیلات در نظر بگیریم به نظر می‌رسد این شفافیت در تعداد هست اما مشخص نیست دقیقاً چه شرکت‌هایی از این تسهیلات بهره بردند و یا اینکه چه شرکت‌هایی از ضمانت‌نامه‌های صندوق استفاده کردند. موضوعی که اگر اعداد و ارقام امیدوارکننده آن در قدم اول شما را سر شوق می‌آورد اما هنگامی‌که در جست‌وجوی دیدن اینکه چه شرکت‌های چه میزان تسهیلات و چه میزان ضمانت‌نامه دریافت کردند شما را ناامید می‌کند؛ زیرا هیچ آمار دقیق و روشنی از آن به‌صورت عمومی وجود خارجی ندارد.

از طرفی ابهام دیگر بحث وجود ۵۸۰۰ شرکت دانش‌بنیان فعال در کشور است و از طرفی در سال گذشته بیش از ۲۷۰۰ مورد تسهیلات ارائه شده است. این به آن معنی است که حداقل نیمی از این شرکت‌های فعال تسهیلات دریافت می‌کنند و در گام بعدی این تسهیلات و ارائه خدمات از سمت صندوق نوآوری تا چه زمانی برای این شرکت‌ها ادامه خواهد داشت و حتی این سؤال مطرح می‌شود آیا شرکت‌هایی هستند که بیش از یک مورد تسهیلات در سال دریافت کردند یا خیر.

حال صندوق نوآوری شکوفایی برای ارائه کارنامه موفق خود در برابر یک امتحان بزرگ قرار دارد و آن شفافیت است. اگر این صندوق آمار دقیق و روشنی از شرکت‌هایی که از صندوق تسهیلات دریافت کردند را منتشر کند کارنامه آن به‌مراتب قابل دفاع‌تر از شرایط حاضر خواهد بود، اما اگر این اتفاق رخ ندهد، همواره این صندوق با یک علامت سؤال بزرگ و جدی مواجه است که این تسهیلات و خدماتی که صندوق ارائه کرده در چه مسیری بوده و آیا توانسته به اقتصاد دانش‌بنیان کشور کمک کند یا خیر.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.