پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
چگونه از قیدوبند وام‌دهی سنتی بانک‌ها رها شویم / لندتک‌ها ابزاری برای پایان یک سلطه
لندتک‌ها می‌توانند برای اعطای تسهیلات خُرد، بسیار ساده، جذاب و لذت‌بخش باشند؛ چراکه دیگر نمی‌خواهید تضامین آنچنانی به بانک‌ها بدهید، اما باید مراقب بود که برای همیشه بدهکار لندتک‌ها نباشیم
ماهنامه عصر تراکنش شماره ۴۳ و ۴۴ / طی دو سال گذشته قیمت اجناس به حدی با نوسان همراه بوده که شاید قید خرید بسیاری از لوازمی را که به‌دنبال آن بودیم، زدیم. در چنین شرایطی اگر روزی تلفن همراه یا کامپیوترهای شخصی ما که این روزها به ابزار ضروری زندگی تبدیل شده با مشکل مواجه شود، چه باید کرد؟ آیا می‌توانیم دست روی دست بگذاریم و تنها به بالا رفتن قیمت آنها نگاه کنیم.
اگر به شکل سنتی بخواهیم به موضوع نگاه کنیم، ساده‌ترین راه دریافت وام از بانک‌هاست. اما همان پروسه دریافت وام از بانک هفت خوان رستمی است که شاید در میانه راه قید آن را بزنید؛ چراکه برای دریافت آن در اولین گام باید ضامن دولتی یا حداقل معتبر داشته باشیم که اکنون با شرایط امروز زندگی حتی نمی‌توانیم از کسی درخواست ضامن‌شدن را داشته باشیم.
در دنیا اما تا حدودی این موضوع برطرف شده است. کارت‌های اعتباری به ابزاری تبدیل شده تا بسیاری بتوانند عدم توانایی خرید نقدی وسایل مورد نیاز خود را از این طریق جبران کنند. بسیاری از شرکت‌ها به مشتریان خود اعتبار می‌دهند و هر کسی بر مبنای اعتباری که دارد، میتواند خرید انجام دهد.
البته نکته این پرداخت‌های اعتباری اینجاست که اعتبار شما به وسیله فردی دیگر تضمین نمی‌شود؛ بلکه این گردش حساب و عملکرد مالی شماست که تعیین می‌کند بر مبنای آن به شما اعتبار تعلق گیرد. البته این نکته را نباید فراموش کرد که کارت اعتباری مثل هر چیز دیگری جنبه‌های مثبت و منفی خود را دارد. از یک طرف می‌توانیم بسیاری از نیازهای خود را هر زمان که بخواهیم، برطرف کنیم و در سویی دیگر میتواند شما را همیشه بدهکار کند.
اما به نظر می‌رسد با توجه به شرایطی که اقتصاد ایران با آن دست به گریبان است، خواه‌ناخواه نحوه وام و اعتباردهی سنتی دیگر جوابگوی نیاز افراد نیست. در این بین طی یک سال گذشته، رفته‌رفته لندتک‌ها در ایران وارد گود شده‌اند. لندتک را می‌توان یکی از شاخه‌های فناوری‌های مالی در دنیا دانست که روزبه‌روز جای خود را بیش از گذشته در جوامع باز می‌کند. طی یک سال گذشته تلاش شد تا شرایط تسهیلات و اعتباردهی به افراد تغییر کند.
بسترهایی مانند دیجیپی، لندو و حتی قسطا رفته‌رفته جای خود را در میان کاربران پیدا می‌کنند. هرچند سقف وام و اعتباردهی این شرکت‌ها اکثراً تا 20 میلیون تومان است، اما همین رقم میتواند بستری را برای رفع بسیاری از نیازهای افراد فراهم کند. از طرفی دیگر با توجه به شرایطی که بر اقتصاد ایران حاکم شده، به نظر می‌رسد سال ۱۴۰۰ فرصتی تاریخی پیش روی ما قرار داده تا مدل‌های کسب‌وکاری کارت اعتباری، خرید قسطی و تسهیلات اصلاح شود و به‌نوعی شاهد ظهور لندتک‌های جدی در سال ۱۴۰۰ خواهیم بود. شرکت‌های اعتبارسنجی، تسهیلگران پرداخت و کسب‌وکارهایی که زمینه خرید مطمئن در فضای دیجیتال را فراهم می‌کنند، در سال ۱۴۰۰ رشد می‌کنند و فضای جدیدی را خلق خواهند کرد.
این حوزه در بستر آموزه‌های محمد یونس بنگلادشی شکل گرفته که او را می‌توان خالق و مخترع وام‌دهی خُرد دانست. او معتقد بود بانکداری فقرا باید زمینه دسترسی به تسهیلات خُرد را تسهیل کند. ولی احتمالاً کلاس‌های دارایی بزرگ‌تر مانند خودرو و ملک هم در این حوزه قرار خواهند گرفت.
زیرشاخه‌هایی مثل پراپ‌تک در این بخش فعال خواهد شد و کسب‌وکارهایی که در زمینه خریدوفروش ملک یا حتی اجاره فعالیت می‌کنند، قدرت بیشتری پیدا می‌کنند. همچنین کسب‌وکارهایی که در زمینه ارزش‌گذاری و تضمین معامله خودرو فعالیت می‌کنند، قدرت و نفوذ بیشتری می‌یابند. از زیرشاخه‌های این حوزه تأمین مالی جمعی است که احتمالاً بعد از سال‌ها چالش، شاهد رشد آرام این حوزه هم خواهیم بود.
در این میان حتی شرکت‌هایی مانند دیجیپی با پشتوانه خود در دیجی‌کالا می‌توانند سرویس‌دهی قدرتمندی داشته باشند. لندو نیز که شیوه اعتبارسنجی مخصوص به خود را دارد، یک فروشگاه اینترنتی به نام تیمچه راه‌اندازی کرده که به‌صورت اعتباری به کاربران خود سرویس می‌دهد.
حتی با آزاد شدن سهام عدالت از سوی دولت در خردادماه سال گذشته، برخی به این فکر افتادند که با پشتوانه سهام عدالت بتوانند به مردم کارت اعتباری اعطا کنند. حتی سیمرغ تجارت گام‌های اولیه خود را برای اجرای طرح پادیز در بستر اهدای اعتبار با پشتوانه سهام عدالت برداشته است.
آپسان نیز که محصول مشترک شرکت توسن و آسان‌پرداخت محسوب می‌شود، کیف پولی راه‌اندازی کرده که تا یک ماه می‌توانید بدون بهره از اعتبار آن استفاده کنید و در تاریخی خاص بدهی خود را تسویه کنید، اما می‌توان از آن در قالب وام نیز استفاده کرد، اما پس از مدت یک‌ماهه روی بدهی‌تان، سود خواهد آمد.
اگر سری به سایت ماشین‌چی بزنید، می‌توانید تا سقف 499 میلیون تومان برای خرید ماشین وام دریافت کنید، اما به شرط اینکه شرایط لازم را داشته باشید؛ چراکه باید به میزان بدهی‌تان چک داشته باشید که اصلی‌ترین نقطه اعتبارسنجی شما در این مسیر است.
در این بین نباید فراموش کرد که ابزاری برای تضمین خرید نیز به میان آمده است. شرکتی مانند تضمین‌چی در این قالب تلاش می‌کند تا امن‌ترین سرویس تضمین خرید را نیز ارائه دهد تا مبلغ هر خریدی را که در فضای مجازی انجام می‌دهید، با اطمینان کامل از خرید، پرداخت کنید.
اما یک حقیقت را نباید فراموش کرد؛ اگرچه سال 1400 میتواند سال توسعه لندتک‌ها و یک فرصت بزرگ در مسیر توسعه این کسب‌و‌کار باشد، اما همان‌قدر که این اتفاق خوشحال‌کننده است، زنگ خطر یک بحران را نیز به صدا درخواهد آورد و آن بحران بدهی است.
اگر این مسیر هدایت‌شده پیش برود، میتواند بسیاری را از قیدوبند شرایط سخت دریافت تسهیلات از بانک‌ها رها کند، ولی روی دیگر این سکه زمانی است که عده کثیری از دریافت‌کنندگان وام نتوانند تعهدات خود را پرداخت کنند. آن زمان است که مشکلات زیادی به بار خواهد آمد که به یک بحران اقتصادی تبدیل خواهد شد و این را نباید فراموش کرد که همه ما می‌توانیم وارد چرخه‌ای از دریافت اعتبارهای بی‌انتها شویم.
نویسنده / مترجم
میثم سلیمانی