پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
تحول دیجیتال یک خط مستقیم نیست
مسیر تحول دیجیتال یک خط مستقیم نیست و نخواهد بود و حتی مقصدی مشخص و شفاف ندارد. با همگام‌شدن بانک‌ها با فناوری و سازگاری با تغییرات لحظه‌ای آن، دوره‌های تحول سریع‌تر و به‌دنبال آن دوره‌های کُندتر را خواهیم دید. بازار نیازهای خود را تغییر خواهد داد و مؤسسات بزرگ با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهند بود
رضایوسف بیک، معاونت نوآوری و زیرساخت توسعه؛ شرکت بهسازان ملت / فناوری‌های دیجیتال، دنیای امروز را طوری هدایت می‌کند که به‌تدریج صنعت مالی را تحت تأثیر قرار داده و در آینده آن را دگرگون می‌کند. تحول دیجیتال در حال تبدیل‌شدن به یک ویژگی جدایی‌ناپذیر در صنعت مالی و بانکی شده است.
اما این تحول دقیقاً چیست؟
به‌طور خلاصه، تحول دیجیتال؛ فرایندهای کسب‌وکاری، محصولات و خدمات یک بانک را با فناوری ترکیب کرده و در نهایت به ایجاد مدل‌های جدید کسب‌وکاری و توسعه یک اکوسیستم باز در صنعت مالی منجر خواهد شد که تمامی بازیگران بازارهای مالی را درگیر می‌کند. از اهداف اصلی بانکداری دیجیتال رویکرد مشتری‌محوری، شخصی‌سازی پیشنهادها و سرعت در ایجاد خدمات است. برای رسیدن به این منظور بانک‌های بزرگ تمایل دارند فرایندهای دیجیتال خود را به‌تنهایی توسعه دهند. برای این کار ، آنها تیم‌های دیجیتالی داخلی را ایجاد می‌کنند که کسب‌وکار ، فناوری اطلاعات و بازاریابی را با هم ترکیب کنند.
اگرچه ممکن است غیرمنصفانه به نظر برسد، اما بانک‌هایی که سال‌هاست سیستم فناوری اطلاعات خود را توسعه می‌دهند، بیشتر در معرض آسیب‌پذیری در برابر چالش‌های مدرن هستند. سیستم‌های آنها با وجود داشتن والاترین نیت، اغلب با استفاده از راه‌حل‌های منسوخ فناوری ساخته شده‌اند.
این سیستم‌ها در نهایت در میان مجموعه‌ای پرکاربرد از ویژگی‌ها، ارتباطات و توسعه‌های سفارشی که طی سال‌های گذشته انجام شده، گرفتار شده‌اند و در نهایت این سیستم‌های قدیمی در یک فضای رقابتی که به‌طور پویا تغییر می‌کند، عقب می‌مانند و نوآوری برای آنها دشوارتر می‌شود.
یکی از کارهایی که بسیاری از بانک‌ها و مؤسسات مالی برای رهایی از مشکل فوق باید روی آن سرمایه‌گذاری کنند، مشارکت‌های استراتژیک با فین‌تک‌هاست. در حالی که بانک‌ها درک عمیق‌تری از صنعت بانکداری دارند، فین‌تک‌ها در به‌کارگیری فناوری تجربه بیشتری دارند.
همزمان، شرکت‌های فین‌تک تغییراتی را ایجاد می‌کنند که مدل‌های کسب‌وکاری را به شکل دیجیتالی ترجمه کرده تا از طریق راهکار بانک به‌عنوان سرویس (BaaS) تجارب بهتری را به مشتری ارائه دهند. در این حالت، بانک‌ها از مؤسسات مالی کلاسیک به سازمان‌های دیجیتال در نوع خود تبدیل می‌شوند.
مزیت اصلی تحول دیجیتال در صنعت بانکداری، استانداردسازی و اتوماسیون است که به افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و بهبود تعامل با مشتریان و کارمندان منجر می‌شود. علاوه بر آن، برای رسیدن به این هدف، به یک استراتژی دقیق نیاز است تا سیستم‌های دیجیتال، برنامه‌ها، تجربه مشتری و کل زیرساخت‌ها را با هم ترکیب کنیم. امر دیگری که در ایجاد یک بانک دیجیتال نیاز است، ساده‌سازی فرایندها، فرهنگ سازمانی جدید و راه‌حل‌های انعطاف‌پذیر فناوری اطلاعات است که از سرعت و رقابت در بازار پشتیبانی می‌کنند.
چهار شرط لازم برای تحول دیجیتال در بانکداری
۱. تغییرات اساسی در فناوری‌های سنتی: صنعت بانکداری دارای سابقه طولانی در ایجاد زیرساخت‌های فناوری است. در یک نظرسنجی، نزدیک به 70 درصد از پاسخ‌دهندگان اظهار داشتند که زیرساخت‌های فناوری فعلی مؤسسه آنها سدی در برابر تحول دیجیتال است. 30 درصد دیگر باید این سؤال را اشتباه درک کرده باشند. در حالی که رویکردهای ابتکاری برای کمک به ادغام و ایجاد سیستم‌های اصلی فعلی وجود دارد، تا زمانی که درصد بیشتری از مؤسسات، سیستم‌های اصلی قدیمی خود را با راه‌حل‌های مبتنی بر ابر جایگزین نکنند، تحول دیجیتال بانکی اتفاق نمی‌افتد.
۲. بلوغ در هوش مصنوعی: به نظر نمی‌رسد کسی باشد که فکر کند در دنیای امروز هوش مصنوعی تأثیر زیادی در بانکداری ندارد. بر این اساس می‌توان گفت صنعت بانکداری تا زمانی که هوش مصنوعی را در تمامی محصولات خود جایگذاری نکرده باشد، به تحول دیجیتال دست پیدا نکرده است. صنعت بانکداری در ایران با این هدف بسیار فاصله داشته و حتی اقدامات اساسی در راستای اصلاح مسیر شروع نشده است.
۳. فرهنگ سازمانی: فناوری با سرعت سرسام‌آوری در حال رشد و پیشرفت است، اما فرهنگ سازمانی گاه سال‌ها در بانک‌ها ثابت می‌ماند. در اینجا فقط افراد زیرمجموعه نیستند که «به تغییر نیاز دارند». مسئله این است که ، با 30 تا 40 سال تجربه در صنعت بانکی ، بسیاری از رهبران فعلی بانک‌ها، باورهای عمیقی در مورد مدیریت صنعت بانکداری دارند که باید متحول و دگرگون شوند. در حالی که هستند مدیران و رهبرانی که نیاز به تکامل فکری خود را در حوزه فناوری تشخیص داده‌اند، اما تحول دیجیتال در بانکداری تا زمانی که نمایندگانی از نسل X در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک مسلط نشوند، اتفاق نمی‌افتد.
۴. شوک‌های بیشتر و بیشتر: به نظر می‌رسد دنیای بانکداری در کشورهای مدرن متقاعد شده که بحران ویروس کرونا به تسریع تحول دیجیتالی بانکداری کمک کرده است. بر اساس آمارها پیش‌بینی می‌شود 25 درصد از مشتریان این بانک‌ها قصد دارند کمتر از شعب استفاده کنند یا استفاده از آن را به‌طور کامل قطع کنند، اما اگر در پی بحران ویروس کرونا، شاهد بهبودی V شکل در اقتصاد باشیم، مفهوم هرگونه تسریع در تحول دیجیتال بانکی از بین می‌رود.
اوقات خوب در اکثر سازمان‌ها باعث ایجاد رضایت می‌شود. بهبود سریع اقتصادی باعث خوشحالی بیشتر بانک‌ها برای برداشتن پای خود از پدال گاز تحول دیجیتال خواهد شد، در حالی که همه‌گیری‌ها، یک نمونه شدید از شوک به نظام بانکی هستند، صنعت بانکداری برای ادامه کار موتور تحول دیجیتال، به شوک‌های بیشتری مانند رکود اقتصادی، فناوری‌های جدید و تغییرات نظارتی، نیاز دارد.
در پایان باید گفت مسیر تحول دیجیتال یک خط مستقیم نیست و نخواهد بود و حتی مقصدی مشخص و شفاف ندارد. با همگام‌شدن بانک‌ها با فناوری و سازگاری با تغییرات لحظه‌ای آن، دوره‌های تحول سریع‌تر و به‌دنبال آن دوره‌های کُندتر را خواهیم دید. بازار نیازهای خود را تغییر خواهد داد و مؤسسات بزرگ با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهند بود و در نهایت رهبرانی که فکر می‌کنند این یک روند سریع خواهد بود، کسی را به‌جز خود فریب نخواهند داد.