پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
ناصر حکیمی: CBDC ابزار پرداخت دیجیتالی و تعهد مستقیم بانک مرکزی به دارندگان آن است
معاون سابق فناوریهای نوین بانک مرکزی در رویداد ارز دیجیتال بانک مرکزی مطرح کرد: «ویژگی که CBDC نسبت به پولهای دیجیتال دارد، این است که ابزار تعهد بانک مرکزی است و به اندازه پول نقد اعتبار دارد.»
رویداد ارز دیجیتال بانک مرکزی امروز در حال برگزاری است و تا ساعت 20 ادامه دارد. ناصر حکیمی، معاون سابق فناوریهای نوین بانک مرکزی یکی از سخنرانان حاضر در رویداد ارز دیجیتال بود که درخصوص فرصتهایی که CBDC ایجاد میکند، صحبت کرد. به عقیده او بانکهای مرکزی دیر یا زود به سمت CBDC پیش خواهند رفت و موسساتی که کارکرد بانک مرکزی را دارند در نهایت باید این پدیده را بپذیرند و قواعد آن را وضع و عرضه کنند. او در این رویداد ابعاد مختلف ارز دیجیتال بانک مرکزی و مزیتهای آن اشاره کرد.
حکیمی به توضیح نقش بانک مرکزی و تهدیدها یا فرصتهایی که برای ارز دیجیتال بانک مرکزی وجود دارد، پرداخت. او در ابتدا تعریفی از ارز دیجیتال بانک مرکزی ارائه داد و گفت: «ارز دیجیتال بانک مرکزی شکل دیجیتال پول بانک مرکزی است که از مانده حسابهای تسویه بانکها نزد بانک مرکزی متمایز میشود. در این باره دو استنتاج وجود دارد اول اینکه CBDC ابزار پرداخت دیجیتالی است و دوم اینکه تعهد مستقیم بانک مرکزی به دارندگان آن است.»
حکیمی در ادامه به دو نوع CBDC جامع و محدود اشاره کرد و در این باره گفت: «اسکناس برای کاربردهای افراد بین همدیگر انجام میشود و افراد به صورت تجاری معاملات خود را به صورت اسکناس انجام نمیدهند. CBDC این خاصیت را دارد که پرداختهای تجاری را پوشش دهد. نکته بعدی این است که CBDC برای پرداختهای خرد و نظیر به نظیر هم قابل استفاده است، اما برخی بانکهای مرکزی روی پرداختهای تجاری توقف کردهاند.»
او در خصوص اهمیت پیدا کردن پرداخت دیجیتالی نسبت به پرداخت نقدی گفت: «تمایل مردم به پرداخت الکترونیکی به جای نقدی، شیوع ویروس کرونا، جایگزینی پول خصوصی بانکی به جای نقد از جمله مواردی است که باعث شده پرداخت دیجیتالی اهمیت پیدا کند.»
حکیمی مشترکات بین پول و CBDC را برشمرد و درباره آن توضیح داد: «سه ویژگی پول، ابزار پرداخت، محاسبه ارزش کالا و خدمات و ذخیره ارزش است که CBDC هم دارد. تفاوت مهم این است که CBDC قابلیت مبادلات بینالمللی را برای افراد ایجاد میکند. بدین معنی که وقتی از پول با مفهوم سنتی آن استفاده میکنیم امکان اینکه پرداخت بینالمللی انجام دهیم، بسیار محدود است، اما CBDCهایی که در جهان پذیرفته شدهاند، میتوانند نقش پرداخت بینالمللی را حتی از روی موبایل ایجاد کنند.»
او در ادامه به فعالیتهای بانک مرکزی دنیا در ارتباط با CBDC اشاره کرد و گفت: «۸۰ درصد بانکهای مرکزی بررسی CBDC را آغاز کردهاند. بنابراین بحث فانتزی و محدود به چند کشور نیست. ۵۰ درصد نیز بانکهای مرکزی نیز CBDC زا بهصورت پایلوت آغاز کردهاند. ۱۰ درصد بانکهای مرکزی هم به سمت توسعه CBDC رفتهاند. اما باید این را در نظر داشته باشیم که CBDC آنقدر جدید است که هنوز هیچ اصل مشخص و جهان شمولی ندارد.»
توجه به نوآوری و ارتقای مداوم CBDC
بهگفته حکیمی آن چیزی که در افق فعلی دیده میشود این است که CBDC ابزار مهمی خواهد بود که بتواند قدرت خود را روی پول تثبیت کند. بنابراین این مقوله برای بانک مرکزی مهم است. همچنین باعث میشود که پرداختهای بینالمللی متحول شود. ویژگی که CBDC نسبت به پولهای دیجیتال دارد، این است که این ابزار تعهد بانک مرکزی است و به اندازه نقد اعتبار دارد.
اصول اساسی CBDC از نظر حکیمی سه اصل را در بر میگیرد. اصل اول این است که بانک مرکزی باید مراقب باشد که CBDC سیاستهای پولی را تحت تأثیر جدی قرار ندهد. اصل دوم این است که CBDC مکمل است، اما جایگزین تام نیست و دیگر ابزارها باید به حیات خود ادامه دهند. همچنین بانک مرکزی باید بحث نوآوری و ارتقای مداوم برای CBDC را فرصت بدانند و این کار را به نحو احسن انجام دهد.
به باور حکیمی بانکهای مرکزی دیر یا زود به سمت CBDC پیش خواهند رفت و موسساتی که کارکرد بانک مرکزی را دارند در نهایت باید این پدیده را بپذیرند و قواعد آن را وضع و عرضه کنند.
او توضیح داد که در ساختار CBDC پدیدهای به نام اپراتور وجود دارد، به طور مثال بانکها، بانک مرکزی، اپراتورها و ارائهدهندگان خدمات پرداخت چهار رکنی هستند که اکوسیستم CBDC را تشکیل میدهند. در این میان ما میتوانیم اپراتورهایی داشته باشیم که تحت کنترل بانک مرکزی، CBDC را منتشر کنند. بنابراین بانک مرکزی لازم نیست درگیر تصدیگری در خصوص انتشار پول دیجیتال باشد. حضور بانک مرکزی به صورت فعالانه و نه منفعلانه میتواند به رونق گرفتن بحث CBDC در کشور کمک کند و باید اثرات CBDC در مختصات بومی کشور سنجیده شود.