کار مرکز توسعه تجارت الکترونیکی توسعه است نه رتبه‌بندی

رضا قربانی عضو هیئت مدیره سازمان نصر تهران / مدتی است مرکز توسعه تجارت الکترونیک اقدام به پایش هوشمند و رتبه‌بندی کسب‌وکارهای اینترنتی کرده است؛ تا پیش‌ازاین هر کسب‌وکاری که از پروتکل اس اس ال (SSL) در وب‌سایت خود استفاده می‌کرد به دوستاره دست می‌یافت ولی مرکز توسعه تجارت الکترونیک این کار را پیچیده‌تر کرد، به صورتی که هر کسب‌وکاری که احراز هویت می‌شود به‌صورت پیش‌فرض نماد یک ستاره می‌گیرد و برای اینکه نماد ۲ تا ۵ ستاره را بگیرد، باید وارد مراحل رتبه‌بندی بعدی شود.

پیش از این تغییرات هر کسب‌وکاری که احراز هویت می‌شد یک یا دو ستاره دریافت می‌کرد ولی بعد از تغییرات مرکز توسعه تجارت الکترونیک خیلی از کسب‌و‌کارهایی که نمادشان دوستاره بود ناگهان به یک ستاره تبدیل شدند. از آنجایی که تصویری هم که این کسب‌و‌کارها در سایت خود استفاده می‌کردند دارای دوستاره بود، این شائبه پیش آمد که به دروغ می‌خواهند بگویند دو ستاره‌اند ولی تغییری که نماد انجام داد باعث شد این مباحث هم پیش بیاید بنابراین عنوان اینکه در استفاده از نماد «اینماد» جعل صورت گرفته، دقیق نیست و تهدید به تعلیق و فیلتر کسب‌و‌کارهای اینترنتی اقدام خشنی در برابر یک رفتار معمولی است.

درباره کلمه «جعل» باید دقت کنیم وقتی این کلمه را به کار می‌بریم که فردی بدون اینکه پیش از این روند قانونی را طی کرده در حال سوء‌استفاده باشد اما در زمینه تعلیق و فیلتر کسب‌وکارهای مجازی کلمه جعل نمی‌تواند مصداق داشته باشد، چرا که بیشتر کسب‌وکارهای اینترنتی که به تازگی از سوی مرکز توسعه تجارت الکترونیک به‌دلیل جعل اینماد تعلیق یا فیلتر شده‌اند، پیش از این به‌صورت قانونی روند دریافت اینماد را طی کرده‌اند. تنها مشکلی که در این میان پیش آمده، این است آنها به جای استفاده از کد به دلایلی مانند زیبایی و هماهنگی طراحی سایت از تصویر اینماد استفاده می‌کردند و به وب‌سایت نماد لینک می‌دادند، بنابراین منطقاً این بحث جعل محسوب نمی‌شود. هر چند طبق قوانین باید کد را در سایت خود قرار می‌دادند.

ما نباید به کسب‌وکارهایی که فرآیند کسب اینماد را طی کرده‌اند، اتهام بزنیم که از قوانین تخطئی کرده‌اند. مرکز توسعه تجارت الکترونیک باید موضوع را با ظرافت پیش ببرد، نه اینکه راحت‌ترین راه که همان فیلتر و تعلیق کسب‌وکار است را انجام دهد.
باید گفت این اقدام، شایسته این مرکز نیست و تصور می‌کنم این مرکز باید تعامل جدی تری با بدنه کسب‌وکارهای اینترنتی داشته باشد.
مرکز توسعه تجارت الکترونیک همان‌طور که نامش نیز آن را یدک می‌کشد باید به توسعه کسب‌و‌کارهای اینترنتی که از عمر برخی از آنها بیش از ۱۲ سال می‌گذرد و برخی عمر و تجربه کمتری دارند، کمک کند. این نهاد باید به‌صورت پیوسته با تمام نهادهای صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی در ارتباط باشد و قبل از اجرای هر طرح و اقدامی نظرات فعالان را بشنود و بعد عملیاتی کند نه اینکه بدون نظر فعالان تصمیم به اقدامی بگیرد و بدتر اینکه به‌صورت تهدیدی و قهری عمل کند.
هیچ فعال کسب وکار اینترنتی مخالف پایش هوشمند کسب‌وکارهای فضای مجازی و رتبه‌بندی نیست ولی زمانی این اقدام‌ها می‌تواند مفید واقع شود که از زبان تهدید در آن استفاده نشود. فضای کسب‌وکارهای اینترنتی دارای پیچیدگی‌های زیادی است و اینگونه نیست که مانند کسب‌وکارهای فیزیکی مشتری ابتدا به مغازه سرزده و کالا را ببیند و بعد کالای مورد نظر خود را خریداری کند بلکه در کسب‌وکار اینترنتی مشتری ابتدا پول پرداخت می‌کند و بعد کالای خود را تحویل می‌گیرد و اخلال در کسب‌وکاری که تاکنون به‌صورت قانونی کار کرده و دارای سابقه خوب و دارای اسم و رسم است، صرفاً به‌دلیل استفاده از تصویر به جای کد آن را فیلتر کرده و مشتریان او را بی‌اعتماد می‌کند.

از سوی دیگر این کسب‌وکارهای خصوصی هستند که باید کار رتبه‌بندی را انجام دهند نه اینکه یک مرکز دولتی با زبان زور و تهدید از کسب‌وکارها بخواهد رتبه‌بندی شوند. مهم‌تر اینکه در ‌شأن یک مرکز دولتی نیست که کسب‌وکارها را ارزیابی کرده و رتبه و ستاره بدهد. در کشور ما و تمام دنیا نیز مرسوم است که شرکت‌های خصوصی کسب‌وکار‌ها را رتبه‌بندی می‌کنند؛ رتبه‌بندی موضوع خوبی است اما باید طبق قاعده‌اش و از سوی شرکت‌های خصوصی انجام شود.

یک مرکز دولتی نباید در این حوزه ورود کند چون رتبه‌بندی دارای اما و اگرهای بسیاری است و می‌تواند دامن این مرکز را بگیرد و او را از وظایف و مأموریت‌های اصلی خودش دور کند؛ و در نهایت این که این مخاطب و مشتری نهایی است که تشخیص می‌دهد کدام رتبه‌بندی به آن چیزی که فکر می‌کند نزدیک‌تر است یا درست تر.