پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
آیا بیتکوین به سلطه دلار پایان میدهد؟ / اسکناس زیر تیغ ارز دیجیتال
زمانی که همهگیری کرونا آغاز شد، دلار ایالاتمتحده مثل همیشه قدرتمند بود. علیرغم صحبتهایی که در مورد متزلزل شدن برتری آمریکا در جهان مطرح میشد، دلار به عنوان ابزاری برای تجارت بینالمللی و معیاری برای این بود که دیگر ملتها ارزهای ملی خود را ارزیابی کنند. دلار ارز ذخیرهای بود که اغلب بانکهای مرکزی به عنوان پسانداز آن را در اختیار دارند و حاکم بلامنازع در دنیای ارزها بود.
قبل از کشف ایالاتمتحده، در اواسط سده 1400 تنها 5 قدرت از وضعیت «ارز ذخیره» مطلوب بهرهمند بودند: پرتغال، سپس اسپانیا، هلند، فرانسه و انگلیس. سلطه آنها به طور متوسط 94 سال به طول انجامید. با شروع سال 2020، دلار 100 سالگی حاکمیت خود بر دنیای ارز را جشن گرفت. این موضوع میتواند پاسخی برای این سؤال باشد که سلطه دلار تا کی میتواند ادامه یابد؛ اما یک نکته مهم وجود دارد: نبود یک جانشین.
مدعیانی وجود دارد. اروپا به یورو که در سال 1999 معرفی شد، امیدوار بود؛ اما این ارز به دلیل تردیدهایی که در مورد اثربخشی اتحادیههای چند دولتی منطقه یورو وجود دارد نتوانسته است اعتماد جهانی را به خود جلب کند. بلندپروازیهای چین برای یوان هم چارهساز نبوده است چراکه نگرانیهای جدی در مورد خودسرانه عمل کردن یک کشور تکحزبی وجود دارد.
بنابراین مقامات آمریکایی اطمینان دارند که در واکنش به قرنطینه ناشی از همهگیری ویروس کرونا میتوانند به میزان نامحدودی دلار چاپ کنند، بدون آنکه وضعیت ارز ذخیره خود را تضعیف کنند. این موضوع به ایالاتمتحده اجازه میدهد که با وجود کسریهای بزرگ به کار ادامه دهد، بدون آنکه با پیامدهای مشهودی مواجه شود؛ اما کلاس جدیدی از مدعیان در حال ظهور است: رمزارزها. رمزارزهایی چون بیتکوین با فعالیت در شبکههای همتابههمتایی که توسط هیچ کشوری اداره نمیشود، از سوی حامیان خود به عنوان یک جایگزین غیرمتمرکز و دموکراتیک مطرح میشوند.
همهگیری ویروس کرونا باعث شده است که رمزارزها بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار بگیرند. بسیاری از افراد از ترس اینکه بانکهای مرکزی به رهبری فدرال رزرو ایالاتمتحده ارزش ارزهای خود را کاهش دهند و پول چاپ کنند، به طور عمده بیتکوین خریداری کردهاند. قیمت بیتکوین از ماه مارس 4 برابر شده است. این موضوع بیتکوین را به یکی از داغترین اهداف سرمایهگذاری تبدیل کرده است.
از زمان پیدایش بیتکوین در سال 2009، سازندگان این ارز دیجیتال امیدوارند آن را به عنوان «طلای دیجیتال» تثبیت کنند. چراکه بیتکوین یک ذخیره ارزش قابلاعتماد است که پناهگاه امنی در شرایط بحرانی ارائه میدهد؛ اما افرادی که همچنان نسبت به بیتکوین تردید دارند، به سختی در مورد سرمایهگذاری روی یک دارایی که بسیار بیثبات است احساس امنیت میکنند: آخرین حباب بیتکوین سه سال پیش ترکید و نوسانات قیمت روزانه آن همچنان 4 برابر بیشتر از طلاست.
تردید افراد به ویژه آنهایی که زیاد با فناوریهای دیجیتال سروکاری نداشتهاند به خوبی نمایان است. آنها طلا را ترجیح میدهند، چراکه صدها سال به عنوان محافظ در برابر کاهش قیمت ارزهای استاندارد خریداری شده است. در یک نظرسنجی که اخیراً صورت گرفت، تنها 3 درصد از بیبیبومرها (کسانی که در دوره انفجار جمعیت پس از جنگ جهانی دوم، یعنی در حد فاصل سالهای ۱۹۴۶ و ۱۹۶۴ متولد شدهاند) اظهار داشتند که یک رمزارز دارند درحالیکه 27 درصد از نسل هزاره چنین نظری داشتند. هم چنان این تعداد در حال افزایش است و دلایل زیادی وجود دارد که فکر کنیم این گرایش قابلتوجه افراد به بیتکوین ریشههای عمیقتری دارد.
زمان تغییر بزرگ فرا رسیده است. سال گذشته، بدهیهای ایالاتمتحده به سایر کشورهای جهان، پس از چندین دهه افزایش، از 50 درصد خروجی اقتصادی آن فراتر رفت، آستانهای که از احتمال وقوع یک بحران در آینده نزدیک خبر میدهد. از آن زمان، با افزایش قرض دولت در دوران قرنطینه، این بدهیها به سرعت به 67 درصد از خروجی اقتصادی رسید و به منطقه هشدار بسیار نزدیک شد. سلطه دلار احتمالاً هنگامی به پایان میرسد که سایر کشورهای جهان نسبت به اینکه ایالاتمتحده همچنان بتواند بدهیهای خود را پرداخت کند، اعتمادشان را از دست بدهند. درست به همین شکل، ارزهایی که روزگاری در جهان مسلط بودهاند، سقوط کردهاند.
علاوه بر این، ایالاتمتحده و دیگر دولتهای بزرگ برای مهار کسری بودجههای روزافزون خود اشتیاق کمی نشان دادهاند. چاپ پول احتمالاً همچنان ادامه خواهد یافت، حتی اگر همهگیری ویروس کرونا خاتمه یابد. بیتکوین، چه مورد اعتماد باشد و چه نباشد، از گسترش بیاعتمادی به ارزهای سنتی سود خواهد برد.
همچنین بیتکوین به بلندپروازیهای خود شدت بخشیده است تا به عنوان یک ابزار مبادله جایگزین دلار شود. امروزه، اغلب بیتکوین به عنوان یک هدف سرمایهگذاری و نه برای پرداخت نگهداری میشود؛ اما این موضوع در حال تغییر است. کسبوکارهای کوچکتر، به ویژه در کشورهایی که دسترسی به دلار دشوار بوده (مانند نیجریه) یا ارز ملی بیثباتی دارند (مانند آرژانتین) در تجارت بینالمللی استفاده از بیتکوین را آغاز کردهاند. در هفتههای اخیر، پیپال و زیرمجموعه آن اپلیکیشن ونمو، ذخیرهسازی بیتکوین با هدف پذیرش آن به عنوان یک ابزار پرداخت تا سال آتی را آغاز کردهاند.
رشد سریع بیتکوین ممکن است یک حباب باشد؛ اما حتی اگر حباب آن بترکد، گرایش افراد به رمزارزها در سال جاری باید هشداری برای چاپگرهای پول دولتی در تمام نقاط جهان، به ویژه در ایالاتمتحده باشد. تصور نکنید که ارزهای سنتی شما تنها ذخیره ارزش یا ابزار مبادلهای هستند که افراد همیشه به آن اعتماد خواهند کرد. فناوریدوستان احتمالاً تلاش خود را برای یافتن جایگزینها متوقف نخواهند کرد تا زمانی که یکی را پیدا کرده یا اختراع کنند. اخیراً دولتها برای قانونگذاری این ارز دیجیتال اقداماتی صورت دادهاند، موضوعی که تنها میتواند این شورش پوپولیستی را تسریع کند.