پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
بنیانگذار میلیاردر ریولوت، برنامه متحول ساختن بانکداری را در سر میپروراند
نیکولای استورونسکی در حال برنامهریزی برای گسترش شرکت خود به ایالاتمتحده است و اعتقاد دارد رقیب سرسختش، مونزو در ماههای اخیر «تسلیم» شده است
ساعت 9 روز دوشنبه است و نیکولای استورونسکی، مدیرعامل بانک دیجیتال ریولوت، در حال نوشیدن یک قهوه در دفتر اصلی استارتآپ خود در شهر کنری وورف است. در طول دوران شیوع ویروس کرونا اکثر کارکنانش از خانه کار خود را انجام میدهند اما استورونسکی که امروز یک پیراهن چهارخانه بنفش پوشیده است، همچنان به دفتر میآید. او میگوید: «من شخصاً کار کردن در دفتر را ترجیح میدهم و مقررات خاص خودم را دارم.»
استورونسکی 36 ساله، در یک سالن کنفرانس کوچک که در ریولوت با عنوان «اتاق آرام» شناخته میشود، نشسته است. شاید باید نام آن تغییر پیدا کند. وبکمی که او استفاده میکند آنقدر بالای دیوار قرار دارد که باعث شده فیلمی که پخش میشود به تصاویر دوربین مداربسته اتاق مصاحبه پلیس شباهت داشته باشد.
از زمان تأسیس ریولوت در سال 2013، این شرکت به سبکی جسورانه در سراسر جهان گسترش و 13 میلیون مشتری جذب کرده است، درحالیکه رقبای آن، از جمله مونزو، برای تبدیلشدن به یک بانک بینالمللی قدمهای سطحی برداشتهاند. استورونسکی، معاملهگر سابق بانکهای سرمایهگذاری «لمن برادرز» و «کردیت سوئیس»، با همکاری ولادیسلاو یاتسنکو، موجب گسترش ریولوت در سراسر جهان شدهاند و یک ردپای جهانی برای شرکت خود که هماکنون 5.5 میلیارد دلار (4.2 میلیارد یورو) ارزش دارد ایجاد کردهاند.
هر دو در فهرست Tech Hot 100 در رابطه با ثروتمندترین بنیانگذاران استارتآپ فناوری در بریتانیا قرار دارند؛ اما سهم بیشتر استورونسکی در ریولوت به این خاطر است که او در حال حاضر بیش از یک میلیارد دلار سرمایه دارد. استورونسکی تنها مدیر یک استارتآپ فناوری انگلیسی است که به یک ثروت دهرقمی دست پیدا کرده و در بالاترین رتبه جای گرفته است.
سیر صعودی ریولوت همیشه هموار نبوده است. شیوع ویروس کرونا و قرنطینه سراسری، ماجراجویی ریولوت در مسیر گسترش در سراسر جهان را تهدید کرد. استورونسکی میگوید: «با شروع کرونا، تمام تراکنشهای ریولوت در خارج از اروپا متوقف شد.»
استارتآپهای بانکیای چون ریولوت از تراکنشهای خارجی نسبت به تراکنشهای داخلی درآمد بسیار بیشتری کسب میکنند و ریولوت با کاهش 60 درصدی سود بالقوه کارمزدهای خود روبرو شد. او افزود: «اما در مجموع، دید مثبتی به شرکت دارم. ازآنجاکه ما بسیار متنوع هستیم، واقعاً این رکود را احساس نکردیم.»
ریولوت به دلیل خدمات جالبتوجهی که ارائه میدهد سلامت مالی خود را حفظ کرده است. این شرکت، حیات خود را درست همانند دیگر استارتآپهای فناوری مالی آغاز و در ادامه یک حساب بانکی ارتقاءیافته با یک اپلیکیشن جذاب برای کاربرانش طراحی کرد. ریولوت با این اقدامات توانست مؤسسات مالی با سابقه صدساله را از گردونه رقابت خارج کند.
بااینحال، در چند سال گذشته امپراتوری ریولوت بسیار فراتر از این افقهای نسبتاً باریک گسترش پیدا کرده است. دیگر قابلیتهای این شرکت عبارتاند از: معامله رمزارز، «ریولوت جونیور» برای کودکان، کارت فلزی پریمیوم، سرمایهگذاری روی کالاهای پایه، معامله سهام و نقلوانتقالات پولی بینالمللی.
شعاری که به اجبار تغییر کرد
بخشی از این گسترشها در نتیجه محیط کاری سختگیرانه درون ریولوت است. از جمله این سختگیریها میتوان به ساعات کاری طولانی و محدودیتهایی در تعطیلات آخر هفته اشاره کرد که این موضوع در شعار غیررسمی سابق این شرکت یعنی «get shit done» (عبارتی محاورهای و بیادبانه که تاکید در انجام کاری را نشان میدهد) نیز مشاهده میشود. پس از آن که نارضایتی لندنیها از محیط کاری ریولوت افزایش پیدا کرد، یک تابلوی نئون در دفتر اصلی ریولوت نشان میدهد که شعار این شرکت به شعار «تمامش کن» (get it done) تغییر پیدا است.
پیشازاین، استورونسکی ضمن آن که از ساعات کاری طولانی کارکنان دفاع میکرد، متعهد شده بود که بار مسئولیت آنها را کاهش دهد. هرچند ریولوت تنوع ایجاد کرده است و دیگر صرفاً از تراکنشهای کارتی مشتریان درآمدزایی نمیکند، بااینحال، به دنبال شیوع ویروس کرونا این شرکت هم چنان در حال ایجاد تغییرات است.
استورونسکی میگوید: «ما روی برنامههای خود به مراتب دقیقتر شدهایم. پیشتر، هنگامیکه برای پیشبرد اهدافمان برنامهریزی میکردیم، به لحاظ میزان پولی که برای تحقق آنها نیاز داشتیم دقیق نبودیم.»
او افزود: «برای مثال، اگر تصمیم داشتیم شعبهای در ژاپن راهاندازی کنیم، هرگز از نظر برآورد دقیق هزینهها یک برنامه کسبوکاری دقیق را دنبال نمیکردیم. ما به محض آن که میدیدیم ژاپن بازار جذابی به نظر میرسد تصمیم میگرفتیم به آنجا برویم. با همان شعار خود که بیایید تمامش کنیم.»
استورونسکی که به موجسواری علاقهمند است و بدن ورزشکاری هم دارد مصمم است که توسعه بینالمللی ریولوت را ادامه دهد. اولین باری است که این استارتآپ قصد دارد از همان ابتدا همه کارها را با برنامهریزی پیش ببرد. گسترش ریولوت در 36 کشور باعث شده است که این کسبوکار بتواند «پذیرندگان اولیه» در هر منطقه را جذب کند. افرادی که مشتاق دریافت چنین خدماتی هستند و میخواهند حقوق ماهانه خود را در یک حساب بانکی دیجیتال قرار دهند.
همچنین این گسترشها، ریولوت را در معرض نظارتهای دقیق رگولاتوری در مقیاس جهانی قرار داده است. پس از آن که ریولوت از بانک لتونی مجوز بانکداری اروپایی دریافت کرد، برخی سیاستمداران این کشور در مورد اینکه آیا این کسبوکار به دلیل شغل پدر استورونسکی در گازپروم (یک شرکت نفت و گاز روسی) تا حدودی با کرملین ارتباط داشته است یا خیر خواستار تحقیق شدند. ریولوت هرگونه ارتباط اینچنینی را رد کرد و این تحقیقات هیچچیز مشکوکی را نشان نداد.
در حال حاضر، بزرگترین چالش ریولوت متعادل ساختن دخلوخرجها و در نهایت سودآوری است. حسابهای این شرکت در سال 2019 نشان میدهد که در همان حال که ریولوت 163 میلیون یورو درآمد کسب کرده، زیانهای این شرکت نیز سه برابر شده و به 106 میلیون یورو رسیده است.
تلاش برای رسیدن به سودآوری، مسئلهای است که تمام بانکهای دیجیتال با آن روبهرو هستند. آنه بودن (Anne Boden)، مدیرعامل استارلینگ بانک که رقیب ریولوت محسوب میشود، در اوایل سال جاری بیان داشت که «شیوع ویروس کرونا شرکتهایی که مسیر مشخصی برای سودآوری ندارند را رسوا کرد.» استورونسکی آرام به نظر میرسد و میگوید ریولوت میتواند تا پایان سال جاری به تعادل مالی برسد.
سؤالی که وجود دارد این است که ریولوت تا چه اندازه میتواند سودآوری کند؟ استورونسکی به اعداد و ارقام بزرگی اشاره میکند. او با خونسردی میگوید: «راستش را بخواهید، این مسئله واقعاً اهمیتی ندارد.»
او در ادامه افزود که ترجیح میدهد به حاشیه سود شرکت نگاه کند تا میلیونها یا میلیاردها پوند. استورونسکی به همین ترتیب در مورد رقیب لندنی خود، استارتآپ مونزو که اوایل این ماه حق اشتراک کارت فلزی خود را ارائه داد، با خونسردی سخن میگوید: «من فکر میکنم مونزو به لحاظ کسبوکاری تسلیم شده است. میتوانید افت ارزش آن را ببینید.»
در واقع، ارزش مونزو از دو میلیارد یورو به 1.25 میلیارد یورو کاهش پیدا کرد، این در حالی است که اوایل امسال این شرکت 60 میلیون یورو سرمایه جذب کرد. استورونسکی در مورد مونزو که اغلب رقیب سرسخت ریولوت به شمار میرود میگوید: «من احساس میکنم اشتباهی رخ داده است و آنها از نظر نوآوری توانایی خود را از دست دادهاند. من واقع نگران کاری که مونزو انجام میدهد نیستم.»
چشمانداز استورونسکی وسیعتر است. او میگوید: «من به ایالاتمتحده و آنچه کشآپ، چایم و رابینهود انجام میدهند نگاه میکنم. من فکر میکنم در حال حاضر آنها احتمالاً رقبای قویتری از مونزو هستند.»
ریولوت هفتهها با درخواست مجوز بانکداری ایالاتمتحده فاصله دارد، گام مهمی که میتواند موجب صعود آن به لیگ برتر فناوری مالی (یعنی بازار آمریکا) شود. بااینحال برای استارتآپها راهیابی به سیستم بانکداری ایالاتمتحده دشوارتر است و احتمالاً سالها طول میکشد که درخواست مجوز تأیید شود.
عرضه اولیه در بورس
گام بدیهی بعدی عرضه اولیه است. به نظر میرسد ریولوت پس از جمعآوری 917 میلیون دلار سرمایه از سرمایهگذاران، بودجه تأمین سرمایه خطرپذیر خود را به اتمام رسانده است. استورونسکی میگوید: «اگر خوششانس باشیم، به این زودیها به تأمین سرمایه بیشتر نیازی نخواهیم داشت.»
اما اگر چنین معضلی فرا برسد، او پذیرهنویسی در بازار سرمایه را آخرین راهحل نمیداند. در عوض، او این اقدام را یک سکوی پرتاب در مسیر پیشرفت این شرکت توصیف میکند. او میگوید: «عرضه اولیه هرگز مقصد نهایی نیست و بیشتر شبیه به ابزاری برای رسیدن به هدف است؛ اما هدف نیست.»
ریولوت در لندن عرضه اولیه خواهد شد یا نیویورک؟ عرضه اولیه در لندن ممکن است مقدار پول موجود را محدود کند اما میتواند حامل یک پیام سیاسی باشد، دراینباره که کسبوکارهای فناوری میتوانند پس از برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) به پیشرفت خود در بریتانیا ادامه دهند. استورونسکی میگوید: «ما این مسئله را تاکنون مورد ارزیابی قرار ندادهایم.»
بااینحال، مقصد آتی ریولوت همان چیزی است که از قبل برنامهریزی شده است. آمریکای لاتین مقصد معینی است و استورونسکی حتی چین را به عنوان یک بازار بالقوه جدید در نظر دارد.
اما استورونسکی، اولین میلیاردر حوزه استارتآپهای فناوری انگلیسی ابتدا باید ریولوت را به تعادل مالی برساند و این شرکت را از بحران شیوع ویروس کرونا خارج کند. اگر او از عهده این کار بربیاید، این کسبوکار میتواند بهترین گزینه برای کشور انگلیس در راستای بازسازی جهان بانکداری باشد و به یک غول فناوری جهانی تبدیل شود.