پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
رفتن به جیتکس 2020 چه ارزشی برای ما دارد؟
صرف هزینه‌های زیاد برای قرار گفتن در یک جای نامناسب آن هم بدون اینکه شرکت‌ها برنامه خاصی برای حضور در رویداد داشته باشند این سوال را ایجاد می‌کند که آیا واقعا شرکت در چنین برنامه‌هایی ارزش افزوده‌ای برای شرکت‌های ایرانی دارد؟
با آمدن کرونا خیلی چیزها رفت؛ مانند رویدادها و نمایشگاه‌های بین‌المللی که همه‌ساله مکانی بود برای گردهمایی هزاران نفر و رونمایی از بسیاری از نوآوری‌ها و محصولات جدید، مشارکت‌ها، همکاری‌ها و بهانه‌ای برای آشنا شدن با کسب‌وکارها و افراد جدید.
به بهانه چنین نمایشگاه‌ها و رویدادهایی افراد می‌توانستند بودن در فضایی را تجربه کنند که پر بود از چیزهای جدید و تازه و باعث می‌شد هر روز بیشتر از دیروز فیلم‌هایی که چندین سال پیش در ژانر علمی-تخیلی می‌دیدیم، به واقعیت قابل لمسی برایمان تبدیل شود؛ این موضوع هم می‌تواند جذاب و هیجان‌انگیز باشد، هم شاید کمی ترسناک.
از نزدیک لمس کردن این حس‌ها، جذابیت و هیجانی داشت که کرونا از بین برد. نمایشگاه‌ها و رویدادها یا کنسل شدند یا محدود به فضای مجازی و آنلاین شدند و نهایتا می‌شد از داخل قابی با ابعاد محدود نظاره‌گر اتفاقات بود. با شیوع گسترده‌تر ویروس کرونا بسیاری از گردهمایی‌ها و رویدادهای کوچک و بزرگ به خاطر جلوگیری از انتقال ویروس و حفظ سلامتی افراد، برنامه‌هایشان را لغو کردند.
دوره برگزاری رویدادها به سرآمده؟
شاید یکی از اولین رویدادهایی که خبر کنسل شدنش بعد از 33 سال اعلام شد، کنگره جهانی موبایل بارسلون (MWC) بود. MWC که قرار بود 24 تا 27 فوریه 2020 برگزار شود، به خاطر همه‌گیری ویروس کرونا و مراقبت‌های بهداشتی کنسل شد و برگزارکنندگانش برگزاری این رویداد را غیرممکن می‌دانستند. البته اخباری به گوش می‌رسد که این رویداد قرار است تیرماه سال بعد برگزار شود؛ اما معلوم نیست تاریخ برگزاری‌اش پابرجا خواهد ماند یا نه.
رویدادهای اپل هم جزو رویدادهایی بود که یا کنسل یا به‌صورت کنفرانس‌های مجازی برگزار شد. برای مثال رویداد WWDC 2020 اپل به‌خاطر شیوع ویروس کرونا، برای اولین‌بار از طریق کنفرانس‌های مجازی برگزار شد. همچنین رویداد اپل که 15 سپتامبر تشکیل شد هم مانند رویداد قبلی، صرفا در فضای آنلاین قابل مشاهده بود.
اگر فاکتور کرونا را کنار بگذاریم، به نظر می‌رسد رویدادها دیگر شور و هیجان قبل را ندارند. شاید حضور جدی شرکت‌ها، محصولات و نوآوری‌هایی که فقط و فقط در یک سری رویدادهای به‌خصوص رونمایی می‌شدند، کم‌رنگ‌تر شده است. به‌عبارتی دوره برگزاری رویداد به سبک و سیاق سنتی، به سر آمده و استقبال از این برنامه‌ها دیگر مانند گذشته نیست. رویداد سبیت آلمان شاید جزو اولین برنامه‌هایی بود که به خاطر همین عدم استقبال، بعد از چهل و هشت دوره، دیگر برگزار نشد. حالا هم که به خاطر شیوع کرونا همه‌چیز آنلاین شده است ازجمله رویدادها و کنفرانس‌ها. شاید تجربه برگزاری آنلاین این برنامه‌ها، سهولت و راحتی که برای مخاطب به همراه دارد باعث شود خیلی‌ها قید برگزاری و حضور در رویدادها را بزنند و ترجیح دهند اگر قرار است اتفاق مهمی رخ دهد یا نوآوری خاصی نمایش داده شود، از منزل یا محل کارشان یا هرجای دیگر شاهدش باشند.
ارزش افزوده حضور در رویدادها برای ما چیست؟
با تمام این تفاسیر رویدادهایی هستند که به گفته خودشان با حفظ شرایط سفت و سخت بهداشتی و رعایت موارد امنیتی می‌خواهند به شیوه سابق برنامه‌شان را برگزار کنند. پاندمی کرونا شاید در زمان همیشگی برگزاری این رویدادها تاخیر ایجاد کرده باشد ولی در اصل داستانشان خللی وارد نکرده است. جیتکس یکی از رویدادهای بین‌المللی است که قدمتی حدودا چهل ساله دارد و امسال قرار است چهلمین سال برگزاری‌اش مانند همیشه در مرکز تجارت جهانی دوبی و با حضور شرکت‌ها، غرفه‌داران و بازدیدکنندگان باشد. جیتکس هم از جنس دیگر رویدادهایی است که ضعیف شده؛ شاید چندین سال قبل حضور در این رویداد در خاورمیانه هیجان زیادی داشت و از نزدیک دیدن شرکت‌های بین‌المللی و محصولاتی که برای عرضه در نمایشگاه با خودشان آورده بودند، جذابیت داشت. اما چند سالی است که جیتکس هم دیگر نمی‌تواند مخاطبینش را راضی کند. بسیاری بر این عقیده‌اند که جیتکس به نمایشگاه ضعیفی تبدیل شده و مکان مناسبی برای دیدن کارهای لبه تکنولوژی و دستاوردهای جدید نیست.
علی‌رغم بین‌المللی بودن نمایشگاه، دیگر در آن خبری از شرکت‌های شناخته‌شده بین‌المللی نیست. اگر هم برای مثال در راهروهای نمایشگاه یا در فهرست شرکت‌کنندگان رویداد، با لوگوی مایکرسافت، اوراکل یا غیره مواجه می‌شدید، به‌واسطه پارتنرهای منطقه‌ای این شرکت‌ها است. امسال که دیگر حتی در فهرست شرکت‌کنندگان جیتکس هم چنین اسامی دیده نمی‌شود. به نظر می‌رسد اهمیت رویدادهایی مانند جیتکس برای شرکت‌های شناخته‌شده بین‌المللی از بین رفته است.
در سال‌های برگزاری جیتکس، راه پرداخت فرصت حضور در پنج دوره متوالی از آن را داشته و اخبار این رویداد را پوشش داده است. در این پنج سال رضا قربانی، که به نمایندگی از راه پرداخت در جیتکس حضور داشت، معتقد بود رویداد سی‌و ششم جیتکس، یعنی رویدادی که در سال 2016 برگزار شد، در نوع خودش جزو بهترین‌ها بود و به‌طرز محسوسی از رویدادهای قبلی جلوتر و بزرگ‌تر بود. اما چنین حسی نسبت به دوره‌های بعدی وجود نداشت و تفاوت چشم‌گیری نسبت به قبل دیده نمی‌شد. رضا قربانی معتقد است جیتکس به نمایشگاه ضعیفی تبدیل شده است که دیگر رونق سابق را ندارد. علی حاجی‌زاده مقدم، مدیرعامل آدانیک هم به‌نوعی با این موضوع موافق است و می‌گوید: «نسبت به نمایشگاه‌های اروپایی و آمریکایی، به نظر من جیتکس نمایشگاهی نیست که در آن به‌دنبال کارهای لبه تکنولوژی و دستاوردهای جدید باشیم؛ صرفا زرق و برق آن بیشتر شده است.»
به عقیده حاجی‌زاده مقدم شاید از نظر محتوایی اتفاق هیجان‌انگیزی در این نمایشگاه رخ ندهد و باتوجه به اینکه جیتکس نمایشگاه تخصصی حوزه خاصی نیست، به همین خاطر بیشتر حالت Show Room فضای فناوری را پیدا کرده است.
حتی اگر بخواهیم از این پتانسیل نمایشگاه هم استفاده کنیم، محیطی که قرار است غرفه شرکت‌ها در آنجا قرار بگیرد و مزیت دیده‌شدن را برایشان داشته باشد، بسیار مهم است و به نظر می‌رسد متاسفانه پاویونی که به شرکت‌های ایرانی در جیتکس اختصاص دارد، جای مناسبی نیست. هر سال اتاق بازرگانی پاویونی برای حضور شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های ایرانی فراهم می‌کند ولی حاجی‌زاده مقدم که تجربه حضور به‌عنوان غرفه‌دار در این نمایشگاه را دارد، معتقد است پاویون ایران در جای متروکه نمایشگاه بوده و آن‌چنان بازدیدکننده ندارد. تجربه حضور آدانیک در جیتکس تجربه خوشایندی برایشان نبوده است. حاجی‌زاده مقدم می‌گوید باتوجه به مسائل مرتبط با تحریم‌ها و ارتباطات بانکی که داریم، اگر شرکتی پایه و اساس ایرانی داشته باشد شاید نتواند کار موثری در چنین رویدادهایی انجام دهد مگر اینکه پارتنر قوی غیرایرانی داشته باشد.
از طرف دیگر این نگاه وجود دارد که جیتکس فرصتی شده برای بازاریابی برای مشتریان ایرانی توسط شرکت‌های ایرانی، در خارج از کشور. مدیرعامل آدانیک می‌گوید در چنین مواردی شاید مشتری و شرکت، ایرانی باشند ولی دیده‌شدن کسب‌وکار ایرانی در show room با یک مقیاس جهانی، برای آن کسب‌وکار مزیت به شمار می‌آید.
چنین تجربه‌ای را زرین پال هم داشته است. با علی امیری هم‌بنیان‌گذار زرین پال درباره تجربه حضورشان در جیتکس صحبت کردیم. او هم چنین اتفاقی را تایید کرد و گفت: «هرچند اتفاق خوبی نیست ولی اگر کسب‌وکارهای ایرانی، شرکای تجاری ایرانی را خارج از ایران ببینند می‌توانند تعاملات بهتری باهمدیگر شکل دهند. این موارد متاسفانه یا خوشبختانه وجود دارد و شرکت در رویدادهای این چنینی در این زمینه به ما کمک کرده است. برای مثال ما در رویداد باکوتل (در آذربایجان) توانستیم ارتباط بهتری با وزارت ارتباطات خودمان برقرار کنیم.»
پز دادن با جیتکس
بازاریابی برای مشتریان ایرانی توسط شرکت‌های ایرانی در خارج از کشور! به گفته کسانی که تجربه حضور در رویدادهای خارجی را داشته‌اند، این اتفاق بین شرکت‌ها مد شده ولی آیا نمی‌شود همین مشتریان ایرانی را در داخل کشور خودمان پیدا کنیم؟
مسلما وقتی شرکت در رویدادهای خارج از کشور مطرح می‌شود، موضوع برندینگ اهمیت بسیاری پیدا می‌کند. به گفته حاجی‌زاده مقدم به دلیل اینکه بسیاری از شرکت‌ها اصولا در بازار منطقه فعال‌اند چاره‌ای جز حضور در این نمایشگاه‌ها ندارند و اتفاقا مخاطب اصلی چنین نمایشگاه‌هایی هم همین کسب‌وکارها هستند. مانند شرکت جی‌اس‌اس که به‌طور مستقل و با هدف برندینگ در جیتکس شرکت می‌کند. طی صحبت‌هایی که با این شرکت داشتیم، آنها در نمایشگاهی مانند جیتکس به‌دنبال فروش محصول یا عقد قرارداد برای جامعه هدف داخلی نیستند اما برای بازار بین‌المللی، قضیه کاملا فرق دارد و گویا در این زمینه جیتکس توانسته به آنها کمک کند.
به‌نظر می‌رسد برای برخی از شرکت‌های ایرانی شرکت در چنین رویدادهایی صرفا به‌رخ کشیدن توان مالی‌شان باشد و همینطور فرصتی تا مخاطبان ایرانی، آنها را در کنار پارتنرهای خارجی‌شان ببینند. این دیده شدن درنهایت شاید منجر به ایجاد مشارکت و همکاری میان دو طرف ایرانی شود، اتفاقی که می‌شود در همین ایران هم رخ بدهد. به عبارتی اگر قرار است آورده و ماحصل شرکت در نمایشگاه‌هایی مانند جیتکس برای شرکت‌های ایرانی، پیدا کردن مشتریان ایرانی باشد، باید گفت که آورده به نسبت گرانی است.
همه این به‌رخ کشیدن‌ها، دیده‌شدن‌ها و ارتباطاتی که خیلی‌ها به بهانه‌شان راهی رویدادهای این چنینی می‌شوند شاید دیگر مانند قبل ارزشی نداشته باشد آنهم به دو دلیل: اول اینکه جیتکس دیگر رویدادی نیست که در سطح بین‌الملل از اهمیت زیادی برخوردار باشد و این موضوع را می‌توان از جای خالی شرکت‌های بزرگ دنیا متوجه شد. از این شرکت‌ها صرفا اسامی کارشناسان و مدیران ارشدی که برای سخنرانی و شرکت در پنل دعوت شده‌اند، دیده می‌شود. درواقع می‌توان اینطور گفت که جیتکس دیگر مانند گذشته چیزی برای عرضه ندارد و به همین خاطر هم از اهمیت افتاده است. دلیل دوم به خاطر قوی نبودن حضور استارت‌آپ‌ها و شرکت‌هایی است که در قسمت پاویون ایران حضور دارند. این قوی نبودن را به دلیل تجربه‌های متوالی از حضور در جیتکس و مقایسه شرکت‌های ایرانی با دیگر شرکت‌ها و شرکت‌کنندگان در نمایشگاه و همینطور تقریبا دست خالی برگشتن آنها از رویداد می‌گوییم.
صرف هزینه‌های زیاد برای قرار گفتن در یک جای نامناسب آن هم بدون اینکه شرکت‌ها برنامه خاصی برای حضور در رویداد داشته باشند این سوال را ایجاد می‌کند که آیا واقعا شرکت در چنین برنامه‌هایی ارزش افزوده‌ای برای ما دارد؟ زمانی که اهمیت این رویدادها و استقبال از آنها در سراسر دنیا کم‌رنگ شده، آیا صرف هزینه‌های سنگین برای حضور در رویداد ارزشی دارد؟ تازه اگر خوش‌بین باشیم و فکر کنیم که همه صرفا برای بودن در رویداد و دیدن نمایشگاه و شرکت در سخنرانی‌ها و کنفرانس‌ها راهی خارج از کشور می‌شوند. در کنار این هزینه‌ها، خطر ابتلا به کرونا را هم به عوارض جانبی حضور در این رویدادها اضافه کنید. با همه اینها آیا می‌ارزد هزینه کنیم، سلامتی خود و اطرافیانمان را به خطر بیندازیم و همچنان به‌دنبال شرکت کردن در این رویدادها باشیم؟ چه دلیلی می‌تواند چنان قدرتی داشته باشد که ما را ملزم به شرکت در جیتکس 2020 کند؟
