پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
معرفی روشهای مختلف کلاهبرداری به نام رمزارزها
احسان قاضیزاده مدیرعامل اکسیر: وقتی صحبت از کلاهبرداری در حوزه رمزارزها به میان میآید تصور بر این است که با ظهور مفهومی به نام رمزارز یا رمزدارایی حجم گستردهایی از کلاهبرداریهای نوین پا به عرصه ظهور گذاشتهاند؛ در صورتی که شواهد خلاف این موضوع را نشان میدهد و اتفاقاتی که در سالهای اخیر در این حوزه رخ داده است به نحوی تکرار همان روشهای قدیمی کلاهبرداری است
ناآگاهی و بیاطلاعی افراد درباره یک موضوع خاص، یکی از مهمترین دلایل هر کلاهبرداری اینترنتی و سایبری است. مجرمان سایبری از بیاطلاعی افراد در جهت منافع خود استفاده میکنند و با وعده بهسرعت پولدار شدن، افراد را طعمه خود میکنند. طی سالهای اخیر با گسترش فضای رمزارزها، کلاهبرداریها ازطریق آن و یا به نام آن نیز افزایش پیدا کرده است و افرادی که در سودای یک شبه پولدار شدن هستند، به محض ورود به یکی از این روشهای کلاهبرداری ضرر هنگفتی میکنند و بعضا تمام داراییشان را نیز از دست میدهند. باید توجه داشته باشیم که فعالیت نهتنها در حوزه رمزارزها که در تمامی حوزهها برای سرمایهگذاری نیاز به دانش و تجربه دارد. در نتیجه به توصیهها و داستانهای یک شبه پولدار شدن بهشدت مشکوک باشید؛ با روشهای پانزی آشنا باشید، به پروژههایی که ادعاهای شگفت میکنند و وعدههای خیلی شیرین میدهند نیز مشکوک باشید. حتما نظر و بررسی دیگران در مورد آن پروژه را ببینید، حتما پرونده و سابقه تیم پشت آن پروژه را بررسی کنید و چشم و گوش بسته پولتان را دست افراد طمعکاری که در این حوزه فراوانند، ندهید. در این گزارش در گفتوگو با احسان قاضیزاده مدیرعامل اکسیر به برخی از انواع روشهای کلاهبرداری که با نام رمزارزها انجام میشوند، اشاره کردهایم.
طبق صحبتهای قاضیزاده، وقتی صحبت از کلاهبرداری در حوزه رمزارزها به میان میآید تصور بر این است که با ظهور مفهومی به نام رمزارز یا رمزدارایی حجم گستردهایی از کلاهبرداریهای نوین پا به عرصه ظهور گذاشتهاند؛ در صورتی که شواهد خلاف این موضوع را نشان میدهد و اتفاقاتی که در سالهای اخیر در این حوزه رخ داده است به نحوی تکرار همان روشهای قدیمی کلاهبرداری است که این بار با رنگ و بوی رمزارزها معرفی میشوند. «روشهایی مانند سرمایهگذاری جمعی، لیزینگهای تقلبی، مشارکت در ساختهای تقلبی، فروش سهامهای غیر واقعی، اجاره هویت فردی و حسابهای بانکی برای فرار مالیاتی و واردات و … سالهاست که در کشور ما در حال گرفتن قربانی است و عملا هیچ ارتباطی به رمزدارایی هم نداشته و ندارند. این نشان میدهد رفتار کلاهبرداران و قربانیان آنها در طول سالیان متوالی تغییر شگرفی نکرده است و فقط با ورود فناوریهای جدید، این روشها نیز بهروزرسانی میشوند.» در ادامه نگاهی به روشهای کلاهبرداری که قاضیزاده اشاره کرد، خواهیم داشت.
۱. ICOها
شاید بتوان گفت ICOها در سال 2017 و Defi در سال 2020 پر بحثترین مفاهیمی بوده است که در سطح جهانی، افراد کلاهبردار با استفاده از این دو مفهوم (که در ذات خود مفاهیم درستی هستند) اقدام به جمعآوری پول از مردم و سپس کلاهبرداری کردهاند. در ICOها، کلاهبرداران با استفاده از جو عمومی ناشی از ورود پروژههای موفق برای سرمایهگذاری اولیه جمعی، اقدام به انتشار یک سپیدنامه، یک وبسایت، یک گروه تلگرامی با تعداد زیادی عضو غیر واقعی کرده تا بتوانند صورت موجهی به پروژه خود بخشیده و اعتماد قربانیان را به خود جلب کنند و اقدام به جذب سرمایههای آنها کنند.
۲. پروژههای cloud mining
در حوزه ماینینگ پروژههای cloud mining نیز بستر بسیار مناسبی برای جمعآوری پول از افراد و سپس کلاهبرداری تبدیل شده است؛ علیالخصوص که در کشور ما بهواسطه تاخیری که در ورود غالب فناوریها به نسبت روند جهانی وجود دارد، لذا روشهای کلاهبرداری نیز با تاخیر در کشور نمایان میشود، امروز شاهد تبلیغات گسترده در خصوص مشارکت در پروژههای cloud mining هستیم که بر اساس شواهد بسیاری از آنها غیر واقعی و کلاهبرداری هستند.
۳. اخذ پول جهت خرید رمزارز
به جز موارد بالا که کلاهبرداری بهصورت جمعی و در مقیاس بزرگ قابل انجام هست، کلاهبرداریهای دیگری نیز وجود دارند که قربانیان بهصورت موردی درگیر میشوند. مانند اخذ پول جهت خرید رمزارز و عدم تحویل آن به خریدار و یا تحویل دادن دارایی که ارزش آن بسیار کمتر از توافق صورت گرفته است و یا مبادله یک دارایی و کالا با رمز دارایی که به دلیل عدم آگاهی قربانی امکان کلاهبرداری وجود دارد (فارغ از این موضوع که آیا اصل معامله با استفاده از رمزداراییها در کشور به رسمیت شناخته شده و یا خیر).
۴. پولشویی
روشهای دیگر کلاهبرداری نیز وجود دارد که در آنها رمزداراییها بهعنوان تسهیلکننده دیگر روشهای کلاهبرداری محسوب میشوند و غیرمستقیم میتوانند در این زمینه دخیل باشند؛ مانند پولشویی از طریق رمزارز در بحث فیشینگ کارتهای بانکی. یعنی کلاهبرداران در حوزه فیشینگ برای شستن پول فیشینگ از رمزداراییها استفاده میکنند.
اطلاعرسانی، آموزشهای صحیح و فراگیر و همچنین اصلاح زیرساختهای بانکی کشور و همچنین حضور پلتفرمهای تبادل حرفهایی و قوی میتواند تا حد بسیار زیادی جلوی سواستفاده کلاهبرداران را در این حوزه گرفته و ریسک فعالیت آنها را افزایش دهد.