پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نگاهی به اقتصاد، تجارت الکترونیکی، فین‌تک و چند موضوع جالب دیگر در چین / یک ابرقدرت جدید بالقوه
با اینکه منشاء ویروس کرونا در چین معرفی شد و ضرر و زیان‌های فراموش‌نشدنی به این کشور وارد کرد و باعث شد تا چندین ماه فعالیت‌های اقتصادی چین متوقف شود، اما این کشور همچنان رقیب سرسخت آمریکا برای تبدیل‌شدن به اقتصاد اول دنیاست
ماهنامه عصر تراکنش شماره ۳۶ / تا کمتر از 10 ما پیش هر وقت نام چین را می‌شنیدیم، یاد پرجمعیت‌ترین کشور دنیا می‌افتادیم که همین تعداد زیاد جمعیتش باعث شده زبان چینی به پرشمارترین زبان دنیا تبدیل شود. از طرف دیگر نام چین با یکی از سریع‌ترین اقتصادهای دنیا گره خورده است که از هنگام اجرای اصلاحات اقتصادی در چین برای پی‌ریزی یک اقتصاد مدرن، این کشور به بزرگ‌ترین صادرکننده و دومین واردکننده بزرگ کالا در دنیا تبدیل شد و دومین اقتصاد بزرگ دنیا بر پایه تولید ناخالص داخلی را داراست.
اما حالا شاید این صفات افضل برترین، بزرگ‌ترین، اولین و غیره که توانست چین را به‌عنوان یک ابرقدرت جدید بالقوه در دنیا معرفی کند، دیگر چندان خریدار نداشته باشد و عنوان جدیدی که این روزها چین را با آن می‌شناسند، محل شیوع ویروس کروناست.
برای اولین‌بار در شهر ووهان چین، پس از اینکه مردم بدون علت مشخصی دچار سینه‌پهلو شدند و واکسن‌ها و درمان‌های موجود مؤثر نبودند، نوع جدیدی از ویروس کرونا شناسایی شد که ابتدا به آن عنوان ان‌کاو-۲۰۱۹ داده شد. با عبور تعداد قربانیان ویروس کرونا از مرز یک‌هزار نفر، سازمان جهانی بهداشت برای بیماری ناشی از آن، نام رسمی کووید 19 (COVID-19) را انتخاب کرد. این ویروس در کنار تلفات جانی بسیار زیادی که برای چین به همراه داشت، اقتصاد این کشور را هم درگیر کرد و برای اولین‌بار در دهه‌های گذشته، تولید ملی در چین به‌شدت کاهش یافت.
به گفته اداره آمار ملی چین در پکن، تولید ناخالص ملی در سه‌ماهه نخست سال جاری در قیاس با مدت مشابه در سال قبل 6.8 درصد افت کرده است. این نخستین ارزیابی منفی اقتصاد چین از سال ۱۹۹۲ و از آغاز انتشار آمار رشد اقتصادی چین است. اقتصاد این کشور در تمامی سال ۱۹۷۶ دچار رکود بود، اما در سال ۲۰۱۹ به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان به رشدی برابر 6.1درصدی دست یافت.
اقتصاد چین از اواخر دهه 70 قرن 20 به‌سرعت تغییر کرده و در حال رشد است و بر اساس برابری قدرت خرید، چین دارای دومین اقتصاد بزرگ جهان و یک بازیگر اصلی در اقتصاد جهانی است و چنانچه رشد اقتصادی کنونی چین ادامه پیدا کند، احتمال دارد که به بزرگ‌ترین اقتصاد جهان هم تبدیل شود و حتی برخی معتقدند که تا سال 2025، چین می‌تواند 10 شهر در حد و اندازه‌های نیویورک احداث کند.
اما شیوع کرونا رسیدن به این رؤیای شیرین و نشستن بر تخت پادشاهی را برای چین با چالش مواجه کرد. در پی گسترش این ویروس، بازار بورس چین با 10 درصد سقوط، ۳۹۳ میلیارد دلار از ارزش خود را از دست داد. همچنین هزاران فروشگاه بین‌المللی در چین شعب خود را تعطیل کردند و به‌دنبال اتخاذ محدودیت مسافرت، ترس از شیوع بیماری و ممنوع‌شدن تورهای داخلی و خارجی، به گردشگری چین ضربه شدیدی وارد کرد.
شرکت‌های چینی پس از پایان قرنطینه و محدودیت‌ها به‌تدریج فعالیت خود را از سر گرفتند و برخی از داده‌های اقتصادی چین نشان از بهبود دارد. آمار تجارت خارجی که ۱۴ آوریل منتشر شد نیز ثبات اندکی را نشان میدهد. صادرات چین در ماه مارس نسبت به مدت مشابه در سال قبل، 6.6 درصد کاهش یافته است. با این حال وضعیت صادرات در این ماه نسبت به ماه‌های ژانویه و فوریه که میزان رکود در آنها بیش از ۱۷ درصد بود، به‌وضوح بهبود پیدا کرده است.
واردات چین در ماه‌های ژانویه و فوریه چهار درصد کاهش یافت، اما این کاهش در ماه مارس تنها 0.9 درصد بود. بسیاری از کارشناسان تردید دارند که سطح رشد اقتصادی چین را به‌سرعت بتوان به سطح قبلی بازگرداند.
یکی دیگر از ویژگی‌های چین، نوع روابطش با آمریکاست. باید گفت که رابطه بین این دو کشور به قرن هجدهم میلادی برمی‌گردد. طی این سه قرن روابط چین و آمریکا فرازونشیب‌های بسیاری داشته است. با وجود سوءظن‌ها و نگرش‌های محتاطانه‌ای که نسبت به یکدیگر دارند، اما در عین حال همکاری اقتصادی قوی را بین خود حفظ کرده بودند تا حدی که بسیاری از رهبران جهان روابط چین و آمریکا را به‌عنوان مهم‌ترین رابطه دوجانبه قرن 21 توصیف کردند.
رابطه آمریکا با چین به دوره ریاست‌جمهوری جورج واشنگتن در سال 1845 و ایجاد پیمان «وانگیا» برمی‌گردد، اما در زمان باراک اوباما دچار تنش شد و این تنش در زمان دونالد ترامپ به اوج خود رسید و دولت ترامپ چین را به‌عنوان رقیب استراتژیک خود معرفی کرد. تنش موجود میان آمریکا و چین در دوران ترامپ با ایجاد تعرفه‌های گسترده روی واردات چین به ارزش 50 میلیارد دلار آغاز شد و با دستگیری مدیر ارشد مالی هوآوی در کانادا به جرم نقض تحریم‌ها علیه ایران ادامه پیدا کرد و با اتهاماتی که دو کشور در رابطه با همه‌گیری ویروس کرونا به یکدیگر وارد می‌کردند و همچنین تصویب لایحه امنیت هنگ‌کنگ، بدتر هم شد.
مهم‌ترین بانک‌ها
بانک صنعتی و بازرگانی چین
مدیرعامل: جیانگ جیانکینگ
تعداد پرسنل: 453048
تعداد شعب: 18106
بانک صنعتی و بازرگانی چین بزرگ‌ترین بانک جهان از لحاظ میزان سود و ارزش بازار سرمایه و یکی از چهار بانک بزرگ دولتی در جمهوری خلق چین است. بانک صنعتی و بازرگانی چین، در سال ۱۹۸۴ به‌عنوان یک شرکت محدود، توسط دولت چین، تأسیس شد. در ماه مارس ۲۰۱۰ دارایی این بانک، با بیش از 18 هزار شعبه داخلی و ۱۰۶ شعبه بین‌المللی، بالغ بر 9.1 تریلیون دلار، برآورد شد. این بانک چینی، در سال ۲۰۱۱، در فهرست بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان، تحت عنوان فوربس جهانی ۲۰۰۰، در رتبه هفتم قرار گرفت.
بانک سازندگی چین
مدیرعامل: ژانگ ژیانگو
تعداد پرسنل: 345971
تعداد شعب: بیش از 13629
بانک سازندگی چین هم یکی از چهار بانک بزرگ در جمهوری خلق چین است که در سال 2011 به‌عنوان دومین بانک بزرگ جهان از لحاظ ارزش بازار معرفی شد. در حال حاضر این بانک در فهرست بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان در رتبه سیزدهم قرار دارد. این بانک در کشور چین، در حدود 13 هزار 629 شعبه داخلی دارد. علاوه بر این، شعب زیادی در خارج از کشور چین نیز دارد. شعب بین‌المللی این بانک، در شهرهای فرانکفورت، هنگ‌کنگ، ژوهانسبورگ، نیویورک، سئول، سنگاپور، توکیو و سیدنی مستقر است و تمامی آنها، توسط شرکت تابعه این بانک واقع در شهر لندن، مدیریت می‌شوند. مجموع دارایی‌های بانک سازندگی در سال ۲۰۰۹ معادل 4.1 تریلیون دلار برآورد شده است.
بانک کشاورزی چین
مدیرعامل: جانگ یون
تعداد پرسنل: 473691
تعداد شعب: 24000
بانک کشاورزی چین یکی از چهار بانک بزرگ جمهوری خلق چین است که در سال 1951 تأسیس شد. این بانک علاوه بر شعبی که در چین دارد، دارای شعب فعال بین‌المللی در خارج از چین مانند هنگ‌کنگ، لندن، توکیو، فرانکفورت، نیویورک، سیدنی، سئول و سنگاپور نیز هست. بانک کشاورزی چین حدود ۳۲۰ میلیون مشتری حقیقی و 7.2 میلیون مشتری حقوقی، در قالب شرکت‌های بزرگ و کوچک، همچنین نزدیک به 24 هزار شعبه اصلی و فرعی دارد. این بانک در اواسط سال ۲۰۱۰، به‌صورت شرکت عمومی درآمد و در ارائه عمومی اولیه، با بالاترین قیمت فروش اولیه سهام، واگذار شد و در سال ۲۰۱۱، در فهرست بزرگ‌ترین بانک‌های جهان، رتبه هشتم را به خود اختصاص داد. همچنین در همین سال در فهرست فوربس جهانی ۲۰۰۰، در رتبه ۲۵ از بزرگ‌ترین شرکت‌های عمومی جهان قرار گرفت.
بانک چین
مدیرعامل: لی لیهویی
تعداد پرنسل: 311000
تعداد شعب: بیش از 25000
بانک چین در سال 1912 و به دستور «سون یات سن»، رئیس‌جمهور وقت آن زمان، راه‌اندازی و جایگزین بانک دولت پادشاهی چین شد. این بانک در حال حاضر قدیمی‌ترین بانک فعال در کشور چین است و در سال ۲۰۰۹، دومین بانک بزرگ در جمهوری خلق چین و پنجمین بانک بزرگ جهان بر پایه میزان ارزش بازار معرفی شد. مجموع دارایی‌های این بانک 3.092 هزار میلیارد دلار عنوان شده و فعالیت‌هایش شامل بانکداری شرکتی، بانکداری شخصی، بانکداری سرمایه‌گذاری و بیمه می‌شود.
رتبه اول تجارت الکترونیکی در دنیا در دستان چین
بر اساس گزارش اخیر ای‌مارکتر، تجارت الکترونیکی 1.94 هزار میلیارد دلاری چین در سال 2019، این کشور را در رتبه نخست تجارت الکترونیکی در دنیا قرار داده و رقم منتشرشده در این گزارش نشان میدهد که این بازار، سه‌برابر بازار تجارت الکترونیکی ایالات متحده آمریکاست.
با توجه به اینکه چین بزرگ‌ترین جامعه آنلاین دنیا را دارد، در نتیجه پیش‌بینی ای‌مارکتر بر این است که مصرف‌کنندگان امسال حدود دو هزار میلیارد دلار در حوزه تجارت الکترونیکی خرده‌فروشی هزینه کنند. البته باید گفت که این پیش‌بینی، 7.7 درصد پایین‌تر از پیش‌بینی‌ای است که پیش از شیوع کرونا درباره چین شده بود. هرچند با وجود کرونا باز هم مقام اولی تجارت الکترونیکی به کشور دیگری نمی‌رسد و همچنان در اختیار چین قرار دارد.
علی‌بابا بزرگ‌ترین بازیگر این حوزه است که در کنار بازیگران دیگری مانند «جی‌دی» و «پیندودو» توانسته‌اند 83.6 درصد بازار تجارت الکترونیکی خرده‌فروشی سال 2020 را در اختیار داشته باشند. علی‌بابا را نه به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت تجارت الکترونیکی در چین؛ بلکه به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت در دنیا هم می‌شناسند. درآمد این شرکت در سال 2020، حدود 72 میلیارد دلار عنوان شده است.
معرفی برترین استارت‌آپ‌های فین‌تک در چین
با توجه به سرمایه‌گذاری 26.1 میلیارد دلاری آمریکا روی فین‌تک‌ها در سال 2019، مقام اول سرمایه‌گذاری فین‌تکی به این کشور می‌رسد و به گفته اکسنچر، میزان سرمایه‌گذاری چین در آن سال 1.9میلیارد دلار بوده که نسبت به سرمایه‌گذاری 25.5 میلیارد دلاری سال قبلش، کاهش قابل توجهی داشته است. گزارش جدید اکسنچر نشان میدهد که سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های فین‌تک جهانی در سال 2019 به‌دنبال جنگ تجاری میان آمریکا و چین، کاهش 3.7 درصدی داشته است.
با این حال نمی‌شود تأثیر چین در دنیای فین‌تک را نادیده گرفت. بر اساس گزارشی از «ارنست اند یانگ»، میزان پذیرش فناوری در چین در سال 2018، 69 درصد بوده و با توجه به 600 معامله صورت‌گرفته در آن سال، می‌توان گفت که چین جزء رهبران فین‌تک دنیا محسوب می‌شود. در ادامه به پنج مورد از برترین فین‌تک‌های چین اشاره می‌کنیم.
آنت‌فایننشال
گروه سرویس‌های آنت‌فایننشال، شرکتی وابسته به غول تجارت الکترونیکی چینی یعنی علی‌باباست. این شرکت به‌عنوان باارزش‌ترین شرکت فین‌تکی و یونیکورن در دنیا با ارزش 150 میلیارد دلار شناخته می‌شود. آنت‌فایننشال از فناوری‌های مانند بلاکچین، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و غیره برای ارائه سرویس‌های مالی به عموم مردم و همچنین افرادی که دسترسی به سرویس‌ها و خدمات مالی و بانکی ندارند، استفاده می‌کند. از مهم‌ترین برندهایی که زیر نظر آنت‌فایننشال فعالیت می‌کنند، می‌توان به علی‌پی اشاره کرد. علی‌پی توانست در سال 2013 عنوان بزرگ‌ترین پلتفرم پرداخت موبایلی را به دست آورد و از پی‌پال پیشی بگیرد.
تنسنت
اگر بخواهیم برای علی‌بابا و آنت‌فایننشال رقیب سرسختی معرفی کنیم، تنها گزینه موجود تنسنت است. در بخش‌های مختلفی می‌توان صفت «بزرگ‌ترین» را کنار نام تنسنت به کار برد؛ از جمله بزرگ‌ترین شرکت‌های بازی ویدئویی، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های رسانه اجتماعی در دنیا، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاری خطرپذیر و همچنین یکی از باارزش‌ترین شرکت‌های دنیا محسوب می‌شود. یکی از افتخارات تنسنت راه‌اندازی «وی‌بانک»، اولین بانک تمام‌آنلاین چین است که ارزش آن در سال 2018 به 21 میلیارد دلار رسید. سوگلی تنسنت بدون شک سرویس «وی‌چت‌پی» است که «جک ما»، بنیان‌گذار علی‌بابا، آن را «حمله پرل هاربر» به علی‌پی توصیف می‌کند. وی‌چت اپلیکیشن پرداخت موبایلی، رسانه اجتماعی و پیام‌رسان چینی است که با بیش از یک میلیارد کاربر فعال ماهیانه، به‌عنوان اولین سوپراپ معرفی شد.
بیتمین تکنولوژیز
این شرکت تراشه‌های ای‌سیک (مدارهای مجتمع با کاربرد خاص) برای استخراج بیت‌کوین طراحی می‌کند. این شرکت در سال 2013 در پکن تأسیس شد و در سال 2018 توانست به بزرگ‌ترین طراح تراشه‌های ای‌سیک برای استخراج بیت‌کوین در دنیا تبدیل شود. همچنین مدیریت دو استخر بزرگ استخراج بیت‌کوین یعنی BTC.com و Antpool هم در اختیار بیتمین قرار دارد.
لوفاکس
لوفاکس پلتفرم مدیریت ثروت و وام‌دهی اینترنتی است که در ابتدا توسط گروه «پینگ‌آن»، راه‌اندازی شد. لوفاکس در سال 2011 تأسیس شد و ابتدا کارش را با وام‌دهی فردبه‌فرد آغاز کرد و دومین شرکت وام‌دهی فردبه‌فرد در چین محسوب می‌شود. البته اکنون گفته می‌شود که این شرکت در حال گسترش بیشتر کسب‌وکارش است.
جی‌دی فایننس
جی‌دی فایننس یک شرکت فناوری دیجیتال است که از سال 2013 به‌عنوان یک شرکت مستقل کار خودش را آغاز کرد. جی‌دی فایننس متعلق به شرکت جی‌دی، یکی از بزرگ‌ترین خرده‌فروشان آنلاین B2C در چین است. جی‌دی فایننس 10 بازوی کسب‌وکاری دارد که امور مالی مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها را پوشش میدهد. هدف این شرکت این است که بتواند با استفاده از فناوری‌های بیگ‌دیتا، هوش مصنوعی، محاسبات ابری، بلاکچین و اینترنت اشیا، سرویس‌های دیجیتالی، آنلاین، آفلاین را در سه حوزه داده، کاربر و اتصالات ارائه دهد.
چشم‌انداز بانک جهانی برای چین
از زمان اصلاحات چین در سال 1978، چین توانست به موفقیت چشم‌گیری در توسعه خودش داشته باشد. از نگاه بانک جهانی امروزه چین یک کشور با درآمد متوسط محسوب می‌شود که همچنان چالش‌های خودش را دارد. بانک جهانی هم برای رفع شکاف‌های نهادی و افزایش مشارکت خود، با چین همکاری دارد. در ادامه توضیحات مختصری درباره چین از نگاه بانک جهانی که آخرین بار در آوریل 2020 به‌روزرسانی شده، ارائه می‌دهیم. از زمان شروع اصلاحات در چین، رشد تولید ناخالص داخلی این کشور به‌طور متوسط 10 درصد در سال بود و حدود 850 میلیون نفر هم از وضعیت فقر خود خارج شدند.
امروزه چین کشوری با درآمد متوسط و دومین اقتصاد بزرگ جهان است، اما سرانه درآمد آن هنوز یک‌چهارم کشورهای با درآمد بالاست و حدود 373 میلیون چینی زیر خط فقر، یعنی درآمد 5.50 دلار در روز، زندگی می‌کنند. با توجه به اندازه چین، نمی‌توان از اهمیت آن در توسعه منطقه‌ای و جهانی غافل ماند. همچنین چین را به‌عنوان بزرگ‌ترین انتشاردهنده گازهای گلخانه‌ای معرفی کرده‌اند که بر آلودگی آب‌‌وهوای دیگر کشورها تأثیرگذار است. به همین خاطر رفع مشکلات جهانی محیط‌زیست بدون مشارکت چین امکان‌پذیر نیست.
تأثیری که چین بر دیگر کشورها دارد، فراتر از اینهاست. بسیاری از چالش‌های توسعه‌ای پیچیده‌ای که چین با آنها روبه‌رو می‌شود، مربوط به دیگر کشورهاست؛ از جمله رفتن به سمت یک مدل رشد جدید، رشد سالخوردگی، ایجاد یک سیستم بهداشتی مقرون‌به‌صرفه و ترویج استفاده کمتر از انرژی کربنی. این تأثیر چین بر دیگر اقتصادهای در حال توسعه از طریق تجارت، سرمایه‌گذاری و ایده‌های جدید به وجود آمده است.
اپل چینی همچنان در پی کمال است
شیائومی شرکت الکترونیکی متعلق به بخش خصوصی در پکن است که از ابتدای انتشار اولین گوشی‌های هوشمند در ماه آگوست ۲۰۱۱، سهم بزرگی از بازار چین را به دست آورد و آن را به طیف وسیع‌تری از لوازم الکترونیکی مصرفی گسترش داد. به گفته مجله فوربس «لی جون»، بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت، بیست‌وسومین مرد ثروتمند چین است. این شرکت تاکنون بیش از سه‌هزار کارمند به‌طور عمده در چین، هند و سنگاپور استخدام کرده و در حال گسترش به کشورهای دیگر مانند روسیه و اندونزی نیز هست.
از محصولات موفق این شرکت می‌توان به redmi note 7 اشاره کرد که در ژانویه 2019 معرفی شد و از آن به‌عنوان پرفروش‌ترین گوشی سال 2019 یاد می‌شود. شرکت شیائومی به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان مطرح گوشی هوشمند شناخته شده و در ابتدا با رشد سرسام‌آور خود بازار کشور مادرش یعنی چین را تحت کنترل محصولات خود درآورد و با گسترش در بازارهای کشورهایی مثل هند و مالزی پیشرفتش چندبرابر شد.
قبلاً تمرکز اصلی شیائومی بر ساخت گوشی‌های هوشمند با قیمت مقرون‌به‌صرفه و کیفیت بالا بود، ولی خلاقیت شیائومی انتها نداشت و وارد سایر بازارهای کالای الکترونیکی و گجت هوشمند نیز شد. محصولاتی مثل پاوربانک شیائومی، تصفیه هوا شیائومی، ترازو شیائومی، تلویزیون شیائومی، انواع هدفون، هدست و هندزفری شیائومی، اسپیکر شیائومی، دوربین شیائومی، دستبند سلامتی شیائومی، لپ‌تاپ شیائومی، تبلت شیائومی و غیره همگی طیف کالایی شیائومی را شامل می‌شوند. این کالاها محصول شرکتی است که در سال ۲۰۱۰ به‌عنوان یک استارت‌آپ کوچک که ابتدا هدفش طراحی گوشی هوشمند بسیار ارزان‌قیمت و فروش آن از طریق اینترنت بود، وارد بازار شد.
کیفیت محصولات شیائومی نیز به قدری بالاست که آن را اپل چین یا اپل ۲ می‌شناسند. سهم شیائومی از بازار گوشی‌های هوشمند جهان در حدود 5.8 درصد است و این عدد نشان‌دهنده این است که شیائومی در رتبه پنجم جهان قرار دارد، رتبه پنجم برای شرکتی که طی پنج سال به آن رسیده، بسیار شگفت‌انگیز و جالب است.
نویسنده / مترجم
محدثه دهباشی
