پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
اولین همایش که در سال گذشته به همت همکارانم در پژوهشکده پولی و بانکی برگزار شد، با استقبال شایانی از طرف همکاران نظام بانکی، موسسات و کارشناسان مرتبط روبرو شد؛ چرا که برای اولین بار مقام سیاست‌گذار و ناظر نظام پولی کشور محملی را برای بیان تحولات، برنامه‌ها و چالش‌های نظام بانکی در خصوص بانکداری الکترونیکی فراهم کرد تا تمامی دست اندر کاران این حوزه به تشریک نظرات و تجربیات خود بپردازند و به نوعی گفتمان همراه مفاهمه میان نهادهای مختلف مرتبط با موضوع توسعه، تقویت و قوام پیدا کند.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، سید محمود احمدی دبیرکل این بانک با اعلام این مطلب افزود: تجربه برگزاری همایش اول، مشوقی شد برای این که همایش دوم با توان بیشتری برگزار شود که جا دارد از این فرصت استفاده کرده و از آقای دکتر نیلی و همکارانشان در پژوهشکده پولی و بانکی و همچنین از حامیان این همایش تشکر کنم.
وی با اعلام این نکته که آغاز دهه هشتاد شمسی مصادف با تعریف و پیشبرد طرحی بود که بعدها نام «طرح نظام جامع پرداخت» را به خود گرفت، افزود: مقارن با همین زمان در سال ۲۰۰۱ بانک تسویه بین‌الملل (BIS) با مشارکت بانک‌های مرکزی عمده جهان، اصول دهگانه کمیته بال در خصوص سامانه‌های پرداخت و تسویه را نهایی و منتشر کرد که به مدت یک دهه راهنمای عمل بانک‌های مرکزی در ایجاد و نظارت بر نظام‌های پرداخت تلقی می‌شد.
وی با تمجید مرحوم دکتر نوربخش، رییس کل فقید بانک مرکزی افزود: در آن زمان مرحوم دکتر نوربخش با توجه به شم دقیق و تجربه گرانقدرش در بانکداری مرکزی، پیش از بسیاری از سیاستگذاران و بانکداران کشور، اهمیت حیاتی نظام‌های پرداخت و تسویه در میدان عمل بانکداری کشور و آسیب‌های ناشی از فقدان اتخاذ نگرشی راهبردی به این موضوع را دریافت و با پیگیری شخصی در جلساتی که به ریاست ایشان به عنوان بالاترین مقام بانک مرکزی به صورت مرتب تشکیل می‌شد، طرح و اجرای نظام جامع پرداخت را پایه‌ریزی کرد.
گفتنی است طرح نظام جامع پرداخت بر مبنای اصول کمیته بال شامل یک سند مهم تحت عنوان «راهبرد پرداخت‌ها» (Strategy on Payments) در کشور بود که در سال ۱۳۸۱ تدوین شده و به تصویب بانک مرکزی رسید. بر اساس این راهبرد، ایجاد سامانه‌های ملی پرداخت شامل:
- «ساتنا» به عنوان نظام تسویه و پرداخت‌های کلان
- «تابا» به عنوان سامانه تامین نقدینگیِ
- «ساتنا»، «پایا» به عنوان سامانه پرداخت‌های انبوه
- مرکز «شتاب» به عنوان سوئیچ کارت ملی
- «نماد» به عنوان بستر امنیتی
و سامانه‌های جانبی دیگر به عنوان پشتیبان تعریف و جایگاه آنها در نظام بانکی کشور احصا شد. این سند همچنین با توجه به عملکردهای بهینه جهانی، معیاری روشن از نقش‌هایی که یک بانک مرکزی نوین باید در صحنه نظام‌های پرداخت و تسویه ایفا کند، به دست داد که باعث شد با عمل به آن تغییری راهبردی در نگرش و ساختار عملکرد بانک مرکزی در حوزه بانکداری الکترونیکی روی دهد.
دبیرکل بانک مرکزی تصریح کرد: بر اساس این راهبرد و برنامه‌های اجرایی پیوست آن، مرکز «شتاب» که در سال ۱۳۸۱ با همکاری چهار بانک به صورتی آزمایشی شروع به کار کرده بود، در سال ۱۳۸۲ زیر نظر بانک مرکزی، تمامی بانک‌های کشور را تحت پوشش قرار داد. متعاقب آن در سال ۱۳۸۵ «ساتنا»، در سال ۱۳۸۸ «پایا»، در سال ۱۳۸۹ «تابا» و در سال ۱۳۹۰ «نماد» راه‌اندازی شده و به مرحله عملیاتی رسیدند.
وی با اشاره به اهمیت روزافزون«شتاب»،«ساتنا» و«پایا» و نقش حیاتی که این زیرساخت‌ها در نظام بانکی و زندگی روزمره مردم ایفاء می‌کنند، تاکید کرد: این سامانه‌ها در مجموع بیش از پنج برابر تولید ناخالص ملی را در هر سال انتقال داده و جابجا می‌کنند.
احمدی در ادامه افزود:سامانه‌های پرداخت کشور به لحاظ ابزاری و کاربری، با عملکردهای بهینه جهانی همترازی می‌کنند و بانکداری و پرداخت الکترونیکی به بخشی از نیازهای اساسی زندگی روزمره شهروندان تبدیل شده است. خدمتی که امروزه در نظام بانکی و حوزه بانکداری الکترونیک به مردم ارائه می شود، با هیچ یک از خدمات دیگر قابل مقایسه نیست.
طی این فاصله در زمانی اندک، یکی از شگفتی‌های عملکرد نظام بانکی است؛ به گونه‌ای که آنچه که می‌بینیم و تجربه می‌کنیم، از آنچه که تا همین چند سال پیش برایمان رویایی دور و دراز بود بسیار فراتر رفته است.
وی در مورد اهمیت وجود راهبرد گفت:راهبرد پرداخت‌ها و برنامه‌های اجرایی آن سندی شد که مدیریت بانک مرکزی، با وجود تغییرات انجام شده طی دهه اخیر، همواره به آن متعهد مانده و اجرای آن را در سرلوحه عمل خود قرار داد.
دبیرکل بانک مرکزی گفت: در این تجربه، دو نکته مهم به چشم می‌خورد:
یکی تدوین راهبرد بر مبنای دانش و تجربه جهانی و دیگری تعهد مدیریت ارشد به اجرای آن، علیرغم تغییر اشخاص. که این امر را باید برگ زرینی در کارنامه نظام بانکی و بانک مرکزی دانست که با قوت این نکته را اثبات کرد که راهبرد و نگرش راهبردی، امری تزیینی و آکادمیک نیست که با مقتضیات بومی ما بیگانه باشد؛ بلکه راهبرد چنانچه به درستی تدوین شود و در صورتی با تعهد به اجرا همراه باشد، تحولاتی عظیم را رقم می‌زند که اثرات مثبت آن منجر به بهبود قابل توجه زندگی آحاد مردم می‌شود.لذا راهبرد مهم است و تعهد به اجرای راهبرد، ضمانت به انجام و سرانجام رسیدن آن است.
وی خاطر نشان ساخت: راهبرد پرداخت‌های کشور پس از یک دهه به ثمر نشسته و تاثیرات آن در عمل بروز کرده است. نظام پرداخت عقب مانده کشور در دهه هفتاد شمسی به نظام پرداختی پیشرفته بدل شده، اینک زمان آن است که به دنبال راهبردی باشیم که با شرایط جدیدمان سازگار باشد. راهبردی که از قضا با تحولی مهم در عرصه بین‌المللی هم مقارن شده است.
منبع: بانک مرکزی