پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بانک‌های تهران عملاً از ۱۳۴۴ هزار میلیارد تومان سپرده به میزان ۱۱۳۱ هزار میلیارد تومان یعنی ۸۴ درصد سپرده‌ها را تسهیلات پرداخت کرده‌اند و ۱۶ درصد یا ۲۱۳ هزار میلیارد تومان را برای سپرده قانونی و نقدینگی مورد نیاز شعب حفظ کرده‌اند. از این رقم معادل ۱۲۷ هزار میلیارد تومان ۹.۴ درصد سپرده‌ها را سپرده قانونی و ۸۶ هزار میلیارد تومان یا ۶.۴ درصد کل سپرده‌ها را به‌عنوان نقدینگی مورد نیاز شعب یا سقف اعتباری حفظ کرده‌اند.
این نسبت‌ها از میانگین بانک‌ها و استان‌های کشور فاصله دارد و در حالی که نسبت تسهیلات در کشور ۷۸ درصد است در تهران به ۹۳ درصد رسیده است. همچنین در حالی که ۱۹ درصد سپرده‌ها در بانک‌ها باقی مانده این سهم در تهران بیش از ۶ درصد بوده و در عین حال در حالی که سپرده قانونی در بانک‌های کشور بالای ۱۰.۳ درصد بوده در تهران ۹.۴ درصد بوده است.
سهم بیشتر تهران در جذب تسهیلات جدید از دی ۹۶ تاکنون
به گزارش تعادل، نکته مهم در مورد وضعیت سپرده تسهیلات استان‌ها توجه به این مطلب است که از دی ۹۶ که بخش عمده رشد تسهیلات بانک‌ها به دلیل رشد قیمت‌ها در بازار ارز و طلا و نوسان قیمت‌ها متوجه تهران بوده و نسبت تسهیلات را در تهران به‌شدت افزایش داد، تاکنون نسبت تسهیلات در تهران همچنان بالاست و نسبت تسهیلات در استان تهران به سپرده بعد از کسر سپرده قانونی معادل ۹۳ درصد گزارش شده است.
به عبارت دیگر، از رقم ۱۳۴۴ هزار میلیارد تومان سپرده در تهران معادل ۱۲۷ هزار میلیارد تومان یا ۹.۴۵ درصد سپرده‌ها را سپرده قانونی تشکیل داده است که از میانگین کشوری ۱۰.۳۷ درصدی کل بانک‌ها و استان‌های کشور کمتر است. از سوی دیگر، از رقم ۱۲۱۷ هزار میلیارد تومانی سپرده بعد از کسر سپرده قانونی، ۹۲.۹۳ درصد سپرده بعد از کسر سپرده قانونی یعنی معادل ۱۱۳۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده که نسبت تسهیلات در تهران با رقم نزدیک به ۹۳ درصد از عدد ۷۸.۶ درصدی میانگین کل کشور به میزان بیش از ۱۴ واحد بالاتر است.
نکته مهم دیگر توجه به سهم تهران از کل سپرده‌ها و تسهیلات کشور است. تهران با رقم ۱۳۴۴ هزار میلیارد تومان سپرده عملاً به میزان ۵۳.۴ درصد از کل سپرده‌های ۲۵۱۶ هزار میلیارد تومانی کشور سهم دارد. اما با عدد ۱۱۳۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات عملاً به میزان ۶۳.۸ درصد از کل ۱۷۷۳ هزار میلیارد تومان مانده تسهیلات کل کشور سهم دارد.
به عبارت دیگر، تهران با وجود سهم ۵۳.۴ درصدی از سپرده‌های بانک‌های کشور، سهم ۶۳.۸ درصدی در تسهیلات بانک‌های کشور دارد و سهم آن از تسهیلات، ۱۰.۴ واحد بیشتر از سهم تهران در سپرده‌ها بوده است.
این نکته نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر به دلیل جذب پول بانک‌ها و تسهیلات بانک‌ها در خدمات مالی تهران و تقاضای بالای دریافت تسهیلات در تهران عملاً بخش عمده‌ای از رشد تسهیلات بانک‌ها جذب تهران شده و همین موضوع باعث شده که نه تنها سهم تهران از تسهیلات بیش از سهم آن از سپرده‌ها باشد، بلکه نسبت تسهیلات در تهران بالاتر از میانگین کشور بوده و درصد سپرده قانونی و نقدینگی مورد نیاز شعب از کل سپرده بانک‌های تهران، عملاً کمتر از میانگین این شاخص‌ها از کل سپرده‌های بانکی کشور است.
بانک‌های تهران عملاً از ۱۳۴۴ هزار میلیارد تومان سپرده، به میزان ۱۱۳۱ هزار میلیارد تومان یعنی ۸۴ درصد سپرده‌ها را تسهیلات پرداخت کرده‌اند و ۱۶ درصد یا ۲۱۳ هزار میلیارد تومان را برای سپرده قانونی و نقدینگی مورد نیاز شعب حفظ کرده‌اند. از این رقم معادل ۱۲۷ هزار میلیارد تومان ۹.۴ درصد سپرده‌ها را سپرده قانونی و ۸۶ هزار میلیارد تومان یا ۶.۴ درصد کل سپرده‌ها را به‌عنوان نقدینگی مورد نیاز شعب یا سقف اعتباری حفظ کرده‌اند که این رقم از سهم ۱۹ درصدی کل بانک‌های کشور از کل سپرده‌ها بابت جوابگویی به نیاز روز مشتریان بانک‌ها کمتر است.
آمارهای بانک مرکزی از افزایش ۲۶.۷ درصدی مانده سپرده‌ها و ۲۳.۵ درصدی مانده تسهیلات بانکی در پایان دی‌ماه ۹۸ نسبت به مقطع مشابه سال قبل حکایت دارد. گزارش بانک مرکزی از وضعیت کل مانده سپرده‌ها و تسهیلات ریالی و ارزی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در پایان دی ماه سال ۱۳۹۸ حاکی از آن است که مانده کل سپرده‌ها بالغ بر ۲۵۱۶ هزار میلیارد تومان شده که نسبت به مقطع مشابه سال قبل ۵۳۰ هزار میلیارد تومان (۲۶.۷ درصد) و نسبت به پایان سال قبل معادل ۴۴۹ هزار میلیارد تومان (۲۱.۷ درصد) افزایش نشان می‌دهد. بیشترین مبلغ سپرده‌ها مربوط به استان تهران با مانده ۱۳۴۴ هزار میلیارد تومان و کمترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویراحمد معادل ۶۷۹۰ میلیارد تومان است.
مانده کل تسهیلات بالغ بر ۱۷۷۳ هزار میلیارد تومان است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل ۳۳۷ هزار میلیارد تومان (۲۳.۵ درصد) و نسبت به پایان سال قبل ۲۶۴ هزار میلیارد تومان (۱۷.۶ درصد) افزایش داشته است. بیشترین مبلغ تسهیلات مربوط به استان تهران با مانده ۱۱۳۱ هزار میلیارد تومان و کمترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویر احمد معادل ۶۴۷۰ میلیارد تومان است.
نسبت تسهیلات
نسبت تسهیلات به سپرده‌ها بعد از کسر سپرده قانونی ۷۸.۶ درصد است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل و پایان سال قبل، به ترتیب ۲ و ۲.۷ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. نسبت مذکور در استان تهران ۹۳ درصد و استان کهگیلویه و بویراحمد ۱۰۷.۳ درصد است.
نسبت تسهیلات از ۸۰.۶ درصد در دی ۹۷ به ۸۱.۳ درصد در اسفند ۹۷ و ۷۸.۶ درصد در دی ۹۸ رسیده و نشان می‌دهد که در یک‌سال نسبت تسهیلات معادل ۲ واحد کمتر شده و تمایل بانک‌ها به تسهیلات‌دهی نسبت به رشد سپرده‌ها کمتر شده است و دلیل آن کنترل مطالبات معوق، رکود حاکم بر بخش‌های اقتصادی، تاکید بر کنترل تورم و انضباط مالی، تلاش برای جلوگیری از رشد مطالبات معوق و… بوده است.
به عبارت دیگر، با وجود رشد ۲۶.۷ درصدی سپرده‌ها در یک‌سال منتهی به دی ۹۸، میزان تسهیلات ۲۳.۵ درصد رشد کرده است. و با وجود رشد ۲۱.۷ درصد در ۱۰ ماه اول سال ۹۸، تسهیلات ۱۷.۶ درصد رشد کرده و در ۱۰ ماه اول سال تسهیلات به میزان ۴ واحد رشد کمتر داشته است. این موضوع نشان می‌دهد که بانک‌ها در رشد تسهیلات‌دهی در سال ۹۸ با تردید یا انضباط و تدبیر مواجه بوده‌اند یا رکود حاکم بر اقتصاد، فشار کمتری برای دریافت تسهیلات ایجاد کرده است و درنتیجه انتظار می‌رود که با کاهش تقاضای تسهیلات، نرخ سود بانکی در بازار بین بانکی نیز کمتر شده باشد.
ارقام سپرده و تسهیلات، سپرده قانونی و نقدینگی مورد نیاز شعب بانک‌ها نشان می‌دهد که از ۲۵۱۶ هزار میلیارد تومان سپرده در دی ۹۸، به میزان ۲۶۱ هزار میلیارد تومان یا ۱۰.۳۷ درصد سپرده قانونی بوده است. همچنین از ۲۲۵۵ هزار میلیارد تومان سپرده بعد از کسر سپرده قانونی به میزان ۴۸۲ هز آر میلیارد تومانی یا ۱۹.۱۵ درصد کل سپرده بانک‌ها به عنوان سقف اعتباری یا نقدینگی مورد نیاز شعب حفظ شده و تسهیلات داده نشده و در نهایت رقم تسهیلات به میزان ۱۷۷۳ هزار میلیارد تومان معادل ۷۰.۴۶ درصد کل سپرده بانک‌ها تسهیلات پرداخت شده است.
743 هزار میلیارد تومان در بانک‌ها باقی ماند
براین اساس، در مجموع معادل ۷۴۳ هزار میلیارد تومان یا ۲۹.۵۳ درصد کل سپرده‌ها به عنوان سپرده قانونی و سقف اعتباری یا نقدینگی مورد نیاز شعب در بانک‌ها حفظ شده است. ۱۰.۳۷ درصد کل سپرده‌ها یعنی ۲۶۱ هزار میلیارد تومان را سپرده قانونی و ۱۹.۱۵ درصد کل سپرده‌ها یعنی ۴۸۲ هزار میلیارد تومان را نقدینگی مورد نیاز شعب بانک‌ها تشکیل داده است.
بانک مرکزی توضیح داده است که یکی از علل مهم بالا بودن رقم تسهیلات و سپرده‌ها در استان تهران استقرار دفاتر مرکزی بسیاری از شرکت‌ها و موسسه‌های تولیدی سایر استان‌ها در استان تهران بوده و عمده فعالیت‌های بانکی آنها توسط شعب بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری استان تهران انجام می‌شود.