به لطف ویروس کرونا، جوانب مختلف ایجاد دلار دیجیتال در کنگره آمریکا بررسی شد

در بحبوحه و بلاتکلیفی ناشی از بیماری همه‌­گیر کرونا، یک موضوع روشن شد: حداقل تعدادی از سیاستگذاران قدرتمند ﺁمریکایی به طور جدی این ایده را در نظر دارند که فدرال رزرو باید «دلار دیجیتال» صادر کند. دلار دیجیتال و ویروس کرونا چه ارتباطی با هم دارند؟ بسیاری از مردم به پول نقد نیاز دارند تا بتوانند درﺁمدی را که برای این بیماری همه‌­گیر و تعطیلی­‌های اخیر از دست داده‌­اند را جبران کنند. چند روز پیش، سران کنگره برای انجام این کار با هم به توافق رسیدند. براساس لایحه‌ای که مجلس سنا تصویب کرد و انتظار می‌­رود به سرعت در مجلس نمایندگان نیز به تصویب برسد، افراد واجد شرایط می‌­توانند تا ۱۲۰۰ دلار از دولت دریافت کنند.

در پایان، قانون‌گذاران تصمیم گرفتند با استفاده از روش‌­های موجود، مانند واریز مستقیم به حساب بانکی افراد و یا پست کردن چک­‌های کاغذی، این پول را به مردم پرداخت کنند. اما در اواخر این کشمکش، دموکرات‌های قدرتمند مجلس از ایجاد پلتفرم پرداخت جدید دولتی حمایت کردند که روی نسخه دیجیتالی دلار قابل اجرا خواهد بود. حتی اگر لایحه پیشنهادی راه حل نهایی برای حل بحران مالی ویروس کرونا نباشد، به نظر می‌رسد دلار دیجیتال بیشتر از هر زمان دیگری به مرحله تحقق نزدیک شده و بحران ناشی از این بیماری همه‌گیر ممکن است در پایان نقطه عطف مهمی در این جدال باشد.

از بعضی جهات، در حال حاضر دلار به شکل دیجیتال استفاده می‌شود. رقم موجود در حساب بانکی شما معادل دلار است و با استفاده از کارت اعتباری خود، می‌توانید دلار پرداخت کنید. این رقم در حساب بانکی افراد بدهی‌هایی است که بانک به این افراد بدهکار است و دلار دیجیتال واقعی بدهی است که دولت آمریکا به مردم بدهکار است. این بیانگر همان پول نقد فیزیکی است. در بیشتر کشورها، سند بدهکاری دولت نسبت به یک بانک تجاری، به خصوص در زمان ترس و نگرانی، ریسک کمتری دارد. از این رو مرجع محبوب مردم برای جمع‌آوری پول نقد زیر تشک‌هایشان است.

اما در چین، که به نظر می‌رسد در آستانه صدور یوان دیجیتال قرار دارد، بحث در مورد ارزهای دیجیتالی بانک مرکزی (CBDC) تاکنون عمدتاً در حد تئوری باقی مانده است. این وضعیت قطعاً درباره آمریکا نیز صادق است، جایی که مقامات فدرال رزرو بارها گفته‌اند که بانک مرکزی هیچ برنامه‌ای برای صدور دلار دیجیتال ندارد. اما اکنون ممکن است این بحث عملی‌تر شود.

بهترین مدرک همان پیش‌نویس طرح حمایت اقتصادی دموکرات‌ها است که به مجلس نمایندگان پیشنهاد داده‌اند. آنگونه که به نظر می‌رسد کنگره در حال آماده‌ شدن برای تصویب این لایحه است. بعلاوه در پیش نویس قبلی از وزارت خزانه‌داری خواسته شده تا به ساکنین آمریکا پول نقد پرداخت کند. اما در این طرح، از بانک فدرال رزرو نیز خواسته شد تا برای انجام چنین پرداخت‌هایی، به ایجاد سیستم ارزی دیجیتالی بپردازد. این طرح بانک مرکزی را موظف می‌کند تا «کیف پول‌های دلار دیجیتال» را برای همه شهروندان و ساکنان دائمی ایالات متحده و شرکت‌های تجاری که محل اصلی تجارت آنها در آمریکا است، در دسترس قرار دهد.

---

FedAccounts

---

در پیش نویس این لایحه به مفهومی با عنوان «FedAccounts» پرداخته شده است. در حال حاضر بانک فدرال حساب‌های خود را تنها در اختیار بانک‌ها قرار می‌دهد ولی تحت این عنوان، آنها را به همه آمریکایی‌ها kdc ارائه می‌دهد. به گفته مورگان ریکس، استاد دانشکده حقوق وندربیلت که نویسنده دوم مقاله علمی است که اصطلاح FedAccounts و این ایده را در سال ۲۰۱۸ معرفی کرد، از آنجا که آمریکا برای افتتاح حساب برای افراد واجد شرایط این کیف پول دیجیتال نیازی به بانک‌های تجاری ندارد، سیستم بانکی راهی برای حذف افراد غیرواجد شرایط پیدا می‌کند.» او اینگونه استدلال می‌کند که دولت می‌تواند با تبدیل بانکداری خرد به خدمتی عمومی، این مشکل را حل کند.

سرانجام واژه FedAccounts منتشر شد. اما این واقعیت که در پیش نویس چنین لایحه مهمی ظاهر شد، نشان می‌دهد که نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا، این ایده را جدی گرفته است. بعلاوه، در حال حاضر پیشنهادی با واژگانی مشابه در پیش نویس لایحه جدید بانکداری سنا به چشم می‌خورد كه ارتباطی به بیماری همه‌گیر کرونا نیز ندارد.

جای تعجب نیست که دلار دیجیتال از بسته حمایتی مجلس حذف شد. جی ماساری، شریک شرکت حقوقی دیویس پولک و واردول در واشنگتن، که مشتریان آن ازجمله بانک‌های بزرگ و شرکت‌های فناوری مالی هستند، می‌گوید: «راه‌اندازی سیستم FedAccounts واقعاً پیچیده است و انواعی از سوالات حقوقی را مطرح می‌کند و روشی عملی برای پرداخت‌های فوری به افراد نیست.»

او می‌گوید: «با این وجود، اکنون که ایده دلار دیجیتال تا این حد پیش رفته است، تعجب ﺁور نیست که دوباره بر سر زبان‌ها بیفتد و جدی‌تر به آن پرداخته شود.» ریکس موافق است که راه‌اندازی FedAccounts اکنون نباید در صدر لیست اولویت‌های کنگره باشد. اما از نظر تئوری، این روش می‌تواند بهتر از ابزاری باشد که دولت در حال حاضر برای توزیع پرداخت‌های نقد در بحران‌های اقتصادی مانند بحران کرونا بکار می‌گیرد.»

دستیاران دموکرات در سنا به نیویورک تایمز گفته‌اند که بر طبق توافقی که رهبران کنگره در این مورد با هم داشته‌اند، این پرداخت‌های نقدی مستقیم به حساب‌های بانکی آمریکایی‌های واجد شرایط واریز می‌شود و اطلاعات حساب آنها نیز توسط اداره درآمد کشوری در قالب فایل تهیه می‌شود. در این صورت، برطبق این گزارش و تنها چند هفته پس از امضای رئیس جمهور این لایحه به قانون تبدیل شده و ابلاغ می‌شود. البته اگر اداره درآمد کشوری اطلاعات حساب افراد را نداشته باشد، پول به‌صورت چک با پست برای فرد درطول چهار ماه ارسال می‌شود.

ریکس می‌گوید این طرح ایده‌آلی نیست، زیرا افرادی که حساب بانکی ندارند، با ضرر جدی مواجه می‌شوند. شرکت بیمه سپرده فدرال در سال ۲۰۱۷ برﺁورد کرده بود که ۵/۶ درصد از خانواده‌های ﺁمریکایی هیچ حساب جاری یا پس‌انداز در هیچ بانکی ندارند. افرادی که حساب بانکی ندارند، می‌توانند از خدمات نقد کردن چک استفاده کنند، اما برای این خدمات باید کارمزد پرداخت کنند. گزینه دیگر، استفاده از مسترکارت دایرکت اکسپرس وزارت خزانه‌داری است، کارت پیش پرداختی که در حال حاضر دولت برای توزیع مزایا از آن استفاده می‌کند. اما به گفته ریکس این کارت‌ها نیز راه‌حل خوبی نیستند، زیرا قابلیت بارگذاری مجدد ندارند.

با این حال و در نهایت، حتی اگر درست هم باشد که طرح FedAccount منجر به اصلاح سیستم بانکی می‌شود، چنین تغییری می‌تواند منجر به اختلال اساسی در سیستم بانکی آمریکا شود و به گفته ماساری پیش‌بینی برخی از پیامدهای احتمالی دشوار است. بانک فدرال رزرو تجربه‌ای در ارائه خدمات خرده‌فروشی به میلیون‌ها نفر را ندارد. آیا مردم تمایلی به استفاده از این خدمات دارند؟ اگر چنین است، فدرال رزرو چگونه می‌تواند شرایط را تغییر دهد؟ بانک‌های تجاری چگونه تغییر می‌کنند؟  ماساری می‌گوید: «و این تغییر بسیار بزرگی خواهد بود.»