درصورتی که شیوع کرونا کنترل نشود تا ۲۵ فروردین، ۸۰ هزار نفر در ایران به این ویروس مبتلا می‌شوند

رضا شریفان فر، مدیر تحقیق و توسعه شرکت نبض افزار، محمدرضا جمالی، مدیر عامل شرکت نبض افزار / از ابتدای شروع کرونا در چین، اخبار این موضوع در شرکت دنبال شد. در روز 15 بهمن‌ماه آماری در یکی از خبرگزاری‌ها نظرمان را جلب کرد و از روی‌ داده‌های موجود در خبر نموداری تهیه شد و نتیجه خیلی جالب بود.

نمودار تهیه‌شده نشان می‌داد که روند شیوع بیماری به‌صورت نمایی است. این نمودار را در محافل خصوصی برای چند نفر از نزدیکان ارسال کردیم تا اهمیت موضوع را نشان دهیم.

با ادامه روند منحنی بررسی کردیم که اگر رشد بیماری کنترل نشود چه زمانی یک میلیارد نفر از مردم مبتلا خواهد شد. نتیجه نشان داد در صورتی که شیوع بیماری کنترل نشود تا 15 اسفندماه تعداد مبتلایان یک میلیارد نفر خواهد بود.

با توجه به کنترل بیماری توسط کشورها و قرنطینه شدن شهرهای بزرگ این روند کنترل شد و در حال حاضر مجموع مبتلایان به 127 هزار نفر رسیده است. در طی روزهای گذشته منتظر تخمین‌هایی از سوی متخصصان حوزه پزشکی بودیم اما صحبت‌ها و اظهار نظرها بر پایه داده و تخمین نبود. درنهایت به‌عنوان شرکت تحلیل داده تصمیم گرفتیم که تحلیل‌هایی در این زمینه انجام دهیم و وضعیت را برای خودمان بررسی کنیم.

نتیجه حال حاضر این بررسی نشان داد که با وجود اقدامات پیشگیرانه صورت گرفته، باعث ایجاد کندی روند شیوع در ایران نشده است. تحلیل‌هایی که در ادامه انجام شد با استفاده از داده‌های استخراج‌شده از پایگاه داده موجود در سایت kaggle.com انجام گرفت. این داده‌ها بر اساس آمار رسمی اعلام‌شده توسط سازمان بهداشت جهانی جمع‌آوری‌شده است. اولین تاریخ اعلام آمار رسمی بیماری در ایران 30 بهمن صورت گرفت. در این آمار دو نفر مبتلا و دو نفر بهبود یافته اعلام شد. در حال حاضر آمار مبتلایان تا روز 23 اسفندماه به‌صورت تجمعی به 11,364 نفر رسیده بود.

در این بررسی سه کشور ایران، ایتالیا و چین مورد مقایسه قرارگرفته است. ایران و ایتالیا به‌عنوان دو کشوری که بیشترین تعداد مبتلایان را داشته‌اند، انتخاب‌شده است. عملکرد هر سه کشور مطابق با تابع درجه 3 بود اما عملکرد چین در کنترل کرونا در این نمودار قابل‌توجه است. با توجه به داده‌های موجود روند مبتلایان در کشور چین پس از 25 روز به‌صورت خطی درآمده و رشد مبتلایان متوقف شد. نمودارهای روند مبتلایان در ایران و در ایتالیا به‌صورت روزانه از روز شروع در شکل 4 نشان داده‌شده است. با در نظر گرفتن این موضوع که رفتار هر سه کشور از معادلات درجه 3 پیروی می‌کنند، درصورتی‌ که ایتالیا در شیوه کنترل بیماری تدابیر جدیدی به کار نگیرد در روز 5 فروردین‌ماه تعداد مبتلایان این کشور با تعداد مبتلایان چین در همان بازه زمانی یکسان خواهد بود.

در خصوص روند مبتلایان ایران نیز این نکته قابل‌ذکر است که اگر روند مبتلایان به همین صورت ادامه پیدا کند در روز 25 فروردین تعداد مبتلایان کشور به عدد 80,000 خواهد رسید. این اعداد زمانی قابل‌توجه خواهند بود که جمعیت این کشورها را در نظر بگیریم.

بر طبق آمار موجود کشور چین در حدود 1/43 میلیارد نفر، جمعیت ایتالیا 60/55 میلیون نفر و جمعیت ایران 83/27میلیون نفر است. با در نظر گرفتن جمعیت کشورها نمودار مبتلایان در این سه کشور رسم شده است. با توجه به نمودار مشخص است که ایران در حال حاضر در مقایسه با چین در وضعیت مطلوبی نیست. در صورتی که تدابیر جدی برای کنترل بیماری در کشور در نظر گرفته نشود نمودار به‌صورت نمایی رشد کرده و ادامه روند مبتلایان بسیار بیشتر خواهد بود. در حال حاضر 0/01 درصد جمعیت طبق آمار رسمی به کرونا مبتلا شده‌اند.

با توجه به منابع غیررسمی حدود 80 درصد از مبتلایان علایم جدی ندارند و فقط 20 درصد دارای علایم بوده‌اند. با در نظر گرفتن این اعداد در حال حاضر تخمین زده می‌شود در ایران حدود 45 هزار نفر مبتلابه این بیماری در ایران وجود دارد.

---

مقایسه وضعیت کشورهای مختلف

---

در حال حاضر شاید این اعداد و ارقام باعث تعجب ما نشود و اهمیت موضوع را متوجه نشویم. با نگاهی به جایگاه ایران در بین کشورهایی که بیشترین ابتلا و بیشترین تعداد مرگ‌ومیر رادارند این مساله اهمیت خود را نشان می‌دهد. ایران چهارمین کشور ازنظر درصد مبتلایان به نسبت جمعیت را دارد. این آمار مربوط به آمار تایید شده توسط سازمان‌های ملل است.

نمودار شکل 7، شکل بهتری از وخیم بودن اوضاع در ایران را نشان می‏‌دهد. ایران ازلحاظ تعداد مرگ‌ومیر به نسبت تعداد مبتلایان در جایگاه دوم دنیا قرار دارد. در برخی کشورها مانند دانمارک و نروژ با اینکه تعداد جمعیت پایین‌تری دارند و ازلحاظ تعداد مبتلایان نیز در رتبه‌های بالا قرار دارند اما هیچ مرگی ثبت‌ نشده است .

در نهایت تعداد مرگ‌ومیر به تعداد جمعیت نیز نشان‌دهنده مقاومت افراد هر کشور با این ویروس و سطح عملکرد فرآیندهای پزشکی هر کشور است. ایران در این رتبه‌بندی نیز در جایگاه دوم قرار دارد.

این آمار تا روز 22 اسفندماه بوده است و ریسک مرگ برای هر ایرانی چهار در میلیون نفر در اثر ویروس کرونا است. در روز 25 اسفندماه تعداد مرگ در ایران به 724 نفر رسیده است و ریسک مرگ به 9 در میلیون رسیده است. در صورت تداوم این روند ریسک مرگ به 38 میلیون نفر در 25 فروردین‌ماه خواهد رسید و درمجموع حدود 3,200 نفر فوت خواهند کرد. با توجه به آمار فوق تدابیر جدی باید اندیشیده شود. این ریسک موقعی بزرگی خود را نشان می‌دهد که در نظر داشته باشیم تعداد مرگ‌ومیر براثر تصادفات در ایران در دو ماه تقریبا 3,300 نفر است و مساله وقتی بغرنج‌تر خواهد بود که رشد ریسک مرگ بر اثر کرونا کنترل نشود و به‌صورت تابع درجه 3 ادامه پیدا کند.