پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه؛ ماهنامه عصر تراکنش شماره ۳۰ / بانک‌ها راه‌های مختلفی برای کسب درآمد دارند که از جمله آنها می‌توان به درآمدهای مشاع، دریافت کارمزد و… اشاره کرد. در سال‌های اخیر بانکداری در دنیا به سمتی حرکت کرده که بانک‌ها از اتکای صرف به کسب درآمد از طریق سود به سمت دریافت کارمزد تمایل پیدا کرده‌اند.
در کشوری مانند ژاپن، سود سپرده‌های بانکی صفر درصد است و حتی از سپرده‌گذاران پول هم دریافت می‌شود. اخیرا اعلام شده این کشور قصد دارد در راستای سیاست کنترل منحنی سود اوراق بهادار، نرخ سود کوتاه‌مدت را به منفی 0.1 درصد و سود اوراق ۱۰ساله را به تقریبا صفر درصد برساند تا به هدف تورم دو درصدی برسد.
بررسی کشورهای اروپایی هم نشان می‌دهد که سود سپرده‌های آنها حدود دو درصد است، در حالی که بانک‌های ایران حدود 15 درصد سود برای سپرده‌های بلندمدت در نظر گرفته‌اند که البته برخی از آنها با اعمال شیوه‌هایی، سود را به بالای 20 درصد هم می‌رسانند.
در واقع بانک‌های ایران در دنیا بیشترین سود سپرده را پرداخت می‌کنند که علت این کار هم جذب نقدینگی و کسب درآمد است؛ با این حال بانک‌های بزرگ دنیا در کشورهای توسعه‌یافته از طرق دیگر مانند دریافت کارمزد، هزینه‌های خود را پوشش می‌دهند و درآمد کسب می‌کنند.
خلاصه این اعداد و ارقام این است که بانک‌ها نمی‌توانند درآمد آنچنانی از طریق حاشیه سود به دست بیاورند. خصوصا اینکه در سال‌های اخیر با ورود فناوری‌های نوین، لزوم بهره‌مندی از کارمزد تراکنش‌ها برای کسب درآمد بیشتر شده است.
بانک‌های ما به دلایل مختلف با شرایط نامناسب اقتصادی روبه‌رو هستند و بسیاری از آنها زیان‌ده هستند. برخی از بانک‌ها وام‌هایی پرداخت کرده‌اند که منشاء آنها سپرده‌هایی بوده که جمع‌آوری شده است. این وام‌ها یا وصول نشده یا پرداخت قسط‌ها به تعویق افتاده، به همین دلیل هزینه‌ها انباشت شده و مطالبات را رشد داده است.
خصوصا مطالبات مشکوک‌الوصول که در بخش‌های مختلف از جمله صنعت وجود دارد و بانک‌ها برای حل این مطالبات با سختی‌ها و پیچیدگی‌های زیادی روبه‌رو هستند. برخی از این مطالبات ده‌ها سال است که بی‌سرانجام باقی مانده و هزینه‌های گزافی روی دست بانک‌ها گذاشته است.
همین شرایط باعث شده بانک‌ها خودشان به سمت بنگاه‌داری حرکت کنند و در بازارهایی مثل مسکن وارد شوند. آمارها نشان می‌دهد نقدینگی قابل توجهی از بانک‌ها در بازار مسکن بلوکه شده و آنها املاک مازاد زیادی دارند، چون خودشان خواستند سود بیشتری ببرند.
اخیرا دولت اعلام کرده بنگاه‌داری بانک‌ها در ایران حدود یکصد هزار میلیارد تومان ثروت کشور را که باید در بخش‌های تولیدی سرمایه‌گذاری شود، قفل کرده است. بزرگ‌ترین چالشی که اموال مازاد بانکی در اقتصاد ایجاد می‌کند، کند شدن روند تخصیص تسهیلات بانکی و کاهش محسوس آن است که چرخ تولید را از کار می‌اندازد و باعث می‌شود بانک‌ها از وظیفه اصلی‌شان دور شوند.
ایجاد اخلال در بازارها نیز تبعات دیگری است که بنگاه‌داری بانک‌ها به وجود می‌آورد؛ همان اتفاقی که در بازار مسکن رخ داد و سرمایه هنگفتی را قفل کرد. در چنین شرایطی، لزوم کسب درآمد از طریق کارمزد ارائه خدمات، بیش از گذشته خودش را نشان می‌دهد.
آمارها نشان می‌دهد بانک‌های ایران یکی از ارزان‌ترین کارمزدها در دنیا را دارند که این مساله باعث بروز چالش‌های زیادی شده است. مسئولان بانک‌ها تاکید دارند که باید نرخ کارمزدها افزایش پیدا کند، در حالی که سالانه خدمات نوین را با چند هزار میلیارد تومان کارمزد رایگان در اختیار مشتری‌ها قرار می‌دهند.
به این ترتیب یکی از راه‌های مهم کسب درآمد برای بانک‌ها از بین می‌رود و شرایط را سخت می‌کند. بانک‌های ما زیان‌ده هستند و شرایط مناسبی ندارند. تحریم‌ها نیز باعث شده راه کسب درآمدشان به نسبت گذشته محدودتر شود و عملا شرایط بحرانی‌تری پیدا کنند.
وقتی اتصال به شبکه‌های اصلی بانکی در دنیا امکان‌پذیر نباشد، انجام عملیات بانکی نیز مختل می‌شود و مشتری‌های جهانی، اطمینان خود را از دست می‌دهند. بسیاری از فعالان اقتصادی نیز برای نقل‌وانتقال مالی نمی‌توانند از بانک‌های ایران استفاده کنند و به این ترتیب هزینه بانک‌ها افزایش پیدا می‌کند. در این شرایط اتخاذ تصمیم مناسب برای میزان کارمزدها بیش از گذشته خود را نشان می‌دهد.
نباید فراموش کنیم که اگر کارمزدها مناسب نباشد، بی‌انگیزگی ایجاد می‌شود و بانک‌ها سراغ افزایش کارایی‌شان نخواهند رفت و به‌تدریج کیفیت خدمات و سرعت سرویس‌هایشان کاهش پیدا می‌کند و این مساله می‌تواند بر امنیت خدمات و تراکنش‌ها هم تاثیر منفی بگذارد.
اخیرا بانک‌ها بر استفاده از رمز دوم پویا تاکید زیادی دارند، چون کلاهبرداری‌های فیشینگ زیاد شده و مردم این اتفاق را از چشم بانک‌ها و نامناسب‌بودن امنیت شبکه آنها می‌بینند. ارائه خدمات جدید، هزینه‌بر است و باید کارمزدها متناسب با آن تامین شود.
یکی از مشکلات بانک‌های ما که دچار نواقصی از جمله در همین مساله تعیین کارمزدها هستند، این است که متاسفانه مانند بانک‌های بزرگ دنیا مدیریت نمی‌شوند و فقط حجم‌شان افزایش پیدا کرده است، اما تفکر و تجربه مدیریت جهانی در آنها رشد نکرده است. به عبارت دیگر هنوز فاصله زیادی بین بانکداری در ایران با کشورهای توسعه‌یافته وجود دارد. با این حال باید از جایی شروع کرد. تعیین کارمزدها باید منطبق بر نوع خدمات ارائه‌شده، میزان تورم، میزان تراکنش و مواردی از این دست باشد تا در نهایت هم مشتری راضی باشد و هم بانک بتواند هزینه‌های خود را تامین کند.
چرا چرند می گویید حتی اگر ۳۰درصد هم سود بدهند با تورم ۶۰درصدی یعنی زیان بانک های اروپا ۲درصد هم سود بدهند ۲درصد سود است چون تورم ندارند