پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
مدیرعامل پرداخت الکترونیک سداد: تغییر مدل کارمزد، منجر به توسعه استفاده از کیف پولها میشود
رمز دوم پویا مساله این روزهای بانکها، مشتریان، شرکتهای پرداختی و کسبوکارهای اینترنتی است. ما در راه پرداخت هم درباره چگونگی دریافت رمز دوم بانکها و روشهای ارائه آن صحبت کردیم و هم نظر افرادی را پرسیدیم که موافق و مخالف اجباری شدن این طرح بودهاند.
از دلایل اصلی برای اجباری شدن رمز دوم پویا این بود که آمار فیشینگ زیاد شده و اگر این طرح اجباری شود این آمار هم کاهش مییابد. اما عدهای دیگر معتقد هستند اجباری شدن این طرح تاثیری بر کاهش فیشینگ ندارد و تنها هزینه اضافی را تحمیل میکند.
محمدمهدی صادق، مدیرعامل پرداخت الکترونیک سداد، یکی از علل اصلی اجباری شدن رمز دوم پویا را انجام عملیات کارتبهکارت بر روی اپلیکیشنها دانست و گفت که با گسترش این موضوع امکان کلاهبرداری و سواستفاده از کارت بیشتر شد و اکنون نیز بانک مرکزی برای جلوگیری از کلاهبرداری ناشی از این موضوع و موارد پیشین، دست به اجباری کردن رمز دوم پویا زده است. طی گفتوگویی که با او داشتیم در رابطه با این موضوع و موارد دیگر مانند تأثیر اجباری شدن رمز دوم پویا بر خریدهای اینترنتی و توسعه کیف پولها صحبت کردیم که در ادامه میخوانید.
رمز دوم پویا مشکلی را در تراکنشهای با مبالغ پایین ایجاد نمیکند
یکی از اصلیترین مسائلی که برای اجباری شدن رمز دوم پویا وجود دارد این است که بسیاری از کارشناسان معتقدند با اجباری شدن این موضوع سرعت خرید اینترنتی کاهش مییابد و ممکن است کسبوکارهای اینترنتی دچار مشکل شوند.
صادق در این باره توضیح داد: «اجباری شدن رمز دوم پویا بهتازگی صورت گرفته و در رابطه با این موضوع نمیتوان آماری ارائه داد، اما به نظر میرسد این موضوع میتواند بر روی کسبوکارهایی مانند تاکسیهای اینترنتی که پرداخت را در لحظه دریافت سرویس دارند، تأثیر بیشتری بگذارد. با این حال از آنجایی که در این کسبوکارها رقم تراکنش پایین است و فعلاً برای ارقام پایین رمز دوم اجباری نیست، بهنظر میرسد که مشکلی برای آن کسبوکارها ایجاد نشود.»
بهگفته او نیاز به انجام سریع تراکنش با رقم تراکنش رابطه معکوس دارد. افراد معمولاً وقتی میخواهند که تراکنش با مبالغ بالا را انجام دهند، تأمل بیشتری برای آن میکنند. به همین دلیل ممکن است در کسبوکارهایی که رقم تراکنش آنها بزرگ است، مساله سرعت چندان دخیل نباشد.
کاهش فیشینگ با اجباری شدن رمز دوم پویا رخ نمیدهد
او در رابطه با اینکه رمز دوم پویا میتواند باعث کاهش آمار فیشینگ شود یا نه، توضیح داد: «رمز دوم پویا عملاً تاثیری در کاهش فیشینگ ندارد اما تبعات آن و فرصت سوء استفاده از اطلاعات برای کلاهبرداران را تا حد زیادی کاهش میدهد. اگر فیشینگ را به دو بخش آنلاین و آفلاین تقسیم کنیم، باید به این موضوع اشاره کنیم که در بخش آنلاین آن، در لحظه ورود اطلاعات کارت لو میرود و بلافاصله از آن سوءاستفاده میشود، رمز دوم پویا تاثیری در این مورد ندارد. چراکه در فیشینگ، کاربر با اختیار خود اطلاعات کارت را در اختیار کلاهبرداران قرار میدهد.
اما نکته اینجاست که با رمز دوم پویا فرصت برای انجام کلاهبرداری محدود به 60 یا 120 ثانیه و صرفاً انجام یک تراکنش است. اما فیشینگهایی که اطلاعات کارت در آنها جمعآوری میشود و بعداً از آن اطلاعات جمعآوری شده، سوءاستفاده میشود، کاهش مییابد.»
عملیات کارتبهکارت، امکان کلاهبرداری را بیشتر کرد
مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سداد با این موضوع که شاید فعال کردن کیف پولها میتوانست مانع از فعال شدن رمز پویا شود، موافق نیست. او در این باره توضیح داد: «فعال شدن رمز پویا در اساس، موضوع غلطی نیست، اما پیشنیازهایی دارد که اگر اجرا میشدند، شاید این طرح، اثربخشی بیشتر و دردسر کمتری داشت. بهنظرم موضوع اصلی که نیاز به رمز دوم پویا را تشدید کرد، امکان انجام عملیات کارت به کارت بر روی اپلیکیشنهای پرداخت بود. زیرا با گسترش این موضوع امکان کلاهبرداری و سواستفاده از کارت خیلی بیشتر شد.»
او معتقد است به علت آنکه بانک مرکزی الزامات عملیات کارتبهکارت بر روی اپلیکیشن ها را به سرعت و با عجله تصویب کرد و حتی بسیاری از بانکها آن الزامات را نیز به درستی اعمال نکردند، سبب تعجیل در تعریف و اجباری شدن رمز دوم پویا شد. در صورتی که اگر از ابتدا الزامات انجام کارتبهکارت بر روی اپلیکیشنها بهدرستی تدوین میشد، ضرورت فراگیر شدن رمز پویا و فشار بیرونی جهت تسریع در فراگیر شدن آن صورت نمیپذیرفت.
صادق در پاسخ به این سؤال که باتوجه به اینکه بانک مرکزی اعلام کرده تراکنشهای زیر 100 هزار تومان نیاز به استفاده از رمز دوم پویا ندارند، آیا کر بانکها(سامانه بانکداری متمرکز) توان انجام چنین کاری را دارد یا خیر، گفت: «با توجه به جلساتی که در بانک مرکزی گذاشته شده، ظاهراً بانکها پذیرفتهاند که این کار را انجام دهند. بهنظر میرسد پیادهسازی این مساله دشوار نباشد. چراکه این موضوع نباید در کر بانکها اتفاق بیفتد و حداکثر سوئیچ کارت بانکها را درگیر میکند. محدودیتی که برخی بانکها با آن مواجه بودند این بود که نمیتوانستند همزمان رمز دوم ایستا و پویا را داشته باشند که ظاهراً با جلساتی که در بانک مرکزی تشکیل شده بانکها پذیرفتهاند که این موارد را بر روی سوئیچ کارت خود عملیاتی کنند.»
تا مدل کارمزد تغییر نکند، رشد کیف پولها هم اتفاق نمیافتد
صادق در رابطه با کیف پول اپلیکیشن ایوا و برنامهای که برای همگانی شدن استفاده از آن دارند، گفت: «در پرداخت الکترونیک سداد در رابطه با توسعه کیف پول و همگانی شدن آن برنامههایی داریم، اما به نظر میرسد در دنیا هم کیف پول به این شکل نبوده که مردم بی دلیل به استفاده از آن علاقهمند شوند و به آن تمایل پیدا کنند. برخی محدودیتها و کارمزدهایی که برای تراکنش آنلاین وجود داشته، عملاً مردم را مجبور کرده که به سمت کیف پول رو بیاورند. اگر این شرایط در داخل کشور ایجاد نشود، استفاده از کیف پول رشد چشمگیری نخواهد داشت.»
طبق گفته او تا زمانی که مدل کارمزدی تراکنشها بر روی مدل فعلی و تمام کارمزد تراکنش بر عهده بانکها باشد و دارنده کارت و پذیرنده متحمل کارمزدی نباشند، دلیلی برای استفاده از کیف پول از سوی مشتری وجود ندارد. تنها عاملی که مشتری تمایل دارد که از کیف پول استفاده کند، سهولت آن است که آن هم در بسیاری از مواقع چندان چشمگیر نیست، چراکه تعداد دستگاههای کارتخوان در کشور حدود سه برابر تعداد اصنافی است که در کشور وجود دارد. اما در کشورهای دیگر انجام پرداخت کیف پول یا مبتنی بر کد کیوآر به علت محدودیت انجام تراکنشهای خرد، موضوعات کارمزدی یا عدم توسعه زیرساخت کارتخوان بوده که درحال حاضر هیچ کدام از آنها در ایران وجود ندارد.