پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ماجراجویی مالی فیسبوک در گردنه کنگره / آیا مارک زاکربرگ قانون‌گذاران آمریکایی را برای تایید استفاده از رمزارز لیبرا راضی کرد؟
کمتر از چهار ماه بعد از انتشار پرسروصدای اوراق فنی لیبرا و ایجاد کنسرسیومی از کمپانی‌های مالی، فناوری و سرمایه‌گذاری برای تاسیس یک رمزارز تحت ابتکار فیسبوک، مدیرعامل این شبکه اجتماعی به کنگره آمریکا فراخوانده شد تا در مورد طرحش برای ایجاد یک رمزارز جهت انجام معاملات در شبکه اجتماعی تحت مدیریتش پاسخگو باشد.
ماهنامه عصر تراکنش شماره 28 / فیسبوک در پایان بهار سال جاری اعلام کرد که قصد دارد یک واحد پولی غیرمتمرکز رمز‌گذاری‌شده بر اساس شبکه‌های رایانه‌ای مستقل بلاکچین ایجاد کند؛ یک رمزارز آنلاین مشابه واحدهای رمزارز رایج همچون «بیت‌کوین» و «اتریوم» که تفاوتی عمده با این رمزارزهای آنلاین دارد.
فیسبوک گفته است واحد پولی آنلاینش که با عنوان «لیبرا» شناخته می‌شود، به یک سبد از ارزهای رایج جهان وابسته است و توسط شورایی متشکل از کمپانی‌های قدرتمند فناوری مدیریت می‌شود.
لیبرا قرار است برای خریدوفروش کالا در شبکه‌های اجتماعی و سفارش کالا و خدمات از کمپانی‌های فناوری نو استفاده کند. برای مثال، مادامی که کمپانی‌های به‌اشتراک‌گذاری خودروی «اوبر» و «لیفت» در مجموعه لیبرا قرار دارند، کاربران فیسبوک می‌توانند بدون استفاده از بانک، با استفاده از ذخایر لیبرای خود به‌صورت مستقیم هزینه‌های خدماتی را که از این شرکت‌ها دریافت می‌کنند، پرداخت کنند.
همزمان کاربرانی که کالاهای خود را در فیسبوک، اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی متصل به لیبرا عرضه می‌کنند، می‌توانند هزینه کالا و خدمات‌شان را به لیبرا از کاربران دیگر اخذ کنند.
مدیرعامل فیسبوک معتقد است بر خلاف رمزارزهای دیگر، به‌دلیل وابستگی هر واحد لیبرا به سبدی از ارزهای رایج بین‌المللی، از جمله دلار، یورو و یوآن، قیمت و ارزش این واحد پولی دچار نوسان‌های شدید نمی‌شود و همچنین می‌توان به‌راحتی به حفظ ارزش آن امیدوار بود، چراکه ارزش ذاتی این واحد پولی بر مبنای پول‌های رایج است.
در صورت موفقیت این پروژه فیسبوک، عملا نقش بانک‌ها در جابه‌جایی پول در شبکه‌های اجتماعی و معاملات صورت‌گرفته از این طریق حذف می‌شود. اما اقدام فیسبوک با مخالفت‌های زیادی مواجه شده است.
آلمان و فرانسه می‌گویند اجازه نمی‌دهند کمپانی‌های خصوصی مدیریت سیاست‌های پولی در مرزهای کشورشان را بر عهده بگیرند. نمایندگان کنگره آمریکا هم نگرانی‌های عمده‌ای در مورد این ماجراجویی فیسبوک مطرح کرده‌اند؛ نگرانی‌هایی که بار دیگر باعث شد پای مدیرعامل کمپانی فیسبوک به ساختمان «کپیتال هیل»، ساختمان کنگره آمریکا در واشنگتن‌دی‌سی، باز شود تا پاسخگوی سیاست‌مداران آمریکا و نمایندگان مردم آمریکا به‌دلیل اقدامات جدیدش باشد.
کمتر از چهار ماه بعد از انتشار پرسروصدای اوراق فنی لیبرا و ایجاد کنسرسیومی از کمپانی‌های مالی، فناوری و سرمایه‌گذاری برای تاسیس یک رمزارز تحت ابتکار فیسبوک، مدیرعامل این شبکه اجتماعی به کنگره آمریکا فراخوانده شد تا در مورد طرحش برای ایجاد یک رمزارز جهت انجام معاملات در شبکه اجتماعی تحت مدیریتش پاسخگو باشد.
مارک زاکربرگ هرچند تاکید می‌کرد که کمپانی تحت مدیریتش به‌تنهایی مسئول لیبرا نیست و قرار است یک کنسرسیوم مستقل این واحد پولی آنلاین جدید را مدیریت کند، اما از پاسخگویی به نمایندگان کنگره آمریکا در مورد سابقه ضعیف فیسبوک در حفظ اطلاعات شخصی کاربران، جلوگیری از دخالت دولت‌های خارجی در انتخابات و انتشار اخبار جعلی بازماند.
لیبرا
رمزارز «لیبرا» (Libra) یک واحد پولی آنلاین است که خردادماه سال جاری توسط شبکه اجتماعی فیسبوک برای استفاده در تراکنش‌های مالی در این شبکه اجتماعی پیشنهاد شد. فیسبوک از سال ۲۰۱۷ فعالیت بر بستر فناوری بلاکچین را آغاز کرده و برای ایجاد یک رمزارز در این بستر پژوهش می‌کند. این فعالیت‌ها نهایتا به تاسیس یک واحد بلاکچین در فیسبوک، تحت مدیریت دیوید مارکوس، مدیر پیشین پیام‌رسان «مسنجر» فیسبوک، منجر شد. هرچند فیسبوک اعلام کرده بود که این رمزارز را تا سال ۲۰۲۰ به‌صورت آزمایشی عرضه خواهد کرد، اما بعد از حضور مارک زاکربرگ، مدیرعامل این شبکه اجتماعی در کنگره آمریکا، اعلام شد تا پیش از تصویب مقررات حقوقی لازم، خبری از انتشار لیبرا نخواهد بود. ویژگی اصلی لیبرا، مبتنی‌بودن ارزش آن بر سبدی از ارزهای رایج فیزیکی است.
کنگره، بار دوم
مدیرعامل فیسبوک برای دومین‌بار در برابر نمایندگان کنگره قرار گرفت تا این بار در مورد تلاش فیسبوک برای ایجاد یک واحد پولی آنلاین توضیح دهد. به نظر می‌رسید نمایندگان کنگره، در مقایسه با جلسه استماع پیشین در خصوص انتشار اخبار جعلی و دخالت روسیه در انتخابات آمریکا، آشنایی بیشتری با شیوه کار شبکه‌های اجتماعی اینترنتی پیدا کرده بودند، شاید انتخابات سال گذشته و ورود تعدادی از نمایندگان جدید به مجلس نمایندگان در این موضوع نقش داشت.
در برابر، مدیرعامل فیسبوک که یک شبکه اجتماعی با دو میلیارد کاربر را مدیریت می‌کند نیز پخته‌تر و آماده‌تر از گذشته به نظر می‌رسید. اما همه این مسائل باعث نشد که معمای پیچیده و بی‌سابقه ایجاد یک واحد پولی جدید تحت نظارت کمپانی‌های خصوصی برای نمایندگان مجلس آمریکا حل شود.
فیسبوک حالا با مخالفت رسمی چند کشور اروپایی، از جمله آلمان و فرانسه، با رمزارز مورد نظرش مواجه شده است؛ گروهی از قدرتمندترین شرکت‌های عضو کنسرسیوم لیبرا از این پروژه کنار کشیده‌اند و هیچ‌یک از نمایندگان کنگره هم به نظر نمی‌رسد که از توضیحات زاکربرگ در مورد عملکرد لیبرا راضی شده باشند.
به نظر می‌رسید که مارک زاکربرگ بعد از چند بار حضور در جلسات کنگره، کم‌کم با فضای سیاسی حاکم بر پارلمان آمریکا آشنا شده باشد. زمانی که زاکربرگ برای پاسخگویی در مورد نقش فیسبوک در انتشار اخبار جعلی و اثرگذاری خارجی بر انتخابات به کنگره احضار شده بود، اضطراب و ناتوانی او در پاسخگویی مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته بود.
مارک زاکربرگ، مدیرعامل شبکه اجتماعی فیسبوک، تاکنون دو بار در برابر کمیته‌های مجلس نمایندگان و سنای آمریکا توضیح داده است. اولین‌بار در تاریخ 10 و 11 آوریل ۲۰۱۸، زاکربرگ در خصوص رسوایی سوءاستفاده یک کمپانی اطلاعاتی از داده‌های شخصی کاربران فیسبوک برای تاثیرگذاری بر انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا توضیح داد.
او بار دیگر در اکتبر ۲۰۱۹ برای توضیح در مورد عملکرد واحد رمزارز لیبرا به کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا دعوت شد. در جلسه خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا، مارک زاکربرگ در مقابل نمایندگان حاضر شده بود تا به سوالات آنها درباره پروژه جدید این شبکه اجتماعی جهت ایجاد یک رمزارز جدید با عنوان لیبرا پاسخگو باشد.
او این بار با اعتمادبه‌نفسی بالاتر و آمادگی بیشتر در مقابل نمایندگان کنگره حاضر شده بود و از بیانیه افتتاحیه‌اش مشخص بود که آمادگی دفاع از ابتکارش برای ایجاد یک واحد پولی جدید جهت مبادلات در شبکه‌های اجتماعی را دارد. اما این بار هم به‌سرعت کار زاکربرگ در کنگره گره خورد.
خیلی سریع سوالات نمایندگان به عملکرد فیسبوک در حفظ حریم شخصی و اطلاعات خصوصی کاربران کشید؛ نقطه‌ضعفی که به نظر می‌رسید مارک زاکربرگ آمادگی کامل برای دفاع از آن را ندارد.
در واقع زاکربرگ هرچند مدیرعامل بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان با بیش از دو میلیارد کاربر است، اما همچنان نتوانسته کمپانی‌های بزرگ مالی و سیاست‌مداران آمریکایی را راضی کند که صلاحیت مدیریت یک شبکه تبادل مالی وسیع با استفاده از واحد ارزی ابتکاری‌اش را دارد.
کنسرسیوم لیبرا در ماه‌های گذشته تعدادی از اصلی‌ترین کمپانی‌های مالی عضوش را از دست داده است؛ موسسات اعتباری «ویزا» و «مسترکارت» از این پروژه کنار کشیده‌اند و حالا نمایندگان کنگره آمریکا هم بی‌اعتمادی خود را به این پروژه و مدیریت فیسبوک در آن اظهار کرده‌اند.
زاکربرگ و کنگره
مارک زاکربرگ، مدیرعامل شبکه اجتماعی فیسبوک تاکنون دو بار در برابر کمیته‌های مجلس نمایندگان و سنای آمریکا توضیح داده است. اولین‌بار در تاریخ ۱۰ و ۱۱ آوریل ۲۰۱۸، زاکربرگ برای توضیح در مورد رسوایی سوءاستفاده یک کمپانی اطلاعاتی از داده‌های شخصی کاربران فیسبوک برای تاثیرگذاری در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا توضیح داد. او بار دیگر اکتبر ۲۰۱۹ برای توضیح در مورد عملکرد واحد رمزارز لیبرا به کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا دعوت شد. دو بار حضور این مدیر فناوری در کنگره با انتقادات زیادی در مورد ناآشنایی نمایندگان کنگره با نحوه عملکرد کمپانی‌های فناوری اینترنتی و ناآشنایی مدیران فناوری با عملکرد نهادهای سیاسی آمریکا مواجه شد. مارک زاکربرگ همچنین یک بار برای توضیح در مقابل کمیته‌ای در مجلس عوام بریتانیا دعوت شده که حاضر به حضور در آن جلسه نشد.
زاکربرگ در دفاع از لیبرا چه گفت؟
مارک زاکربرگ در مقابل نمایندگان کنگره نکات مختلفی را در مورد اهمیت ایجاد یک رمزارز جدید برای استفاده در شبکه اینترنت مطرح کرد. او با انگشت‌گذاشتن روی حساسیت‌های موجود در خصوص رقابت تجاری چین و آمریکا، از تلاش چین برای ایجاد یک رمزارز جدید با مدیریت دولتی خبر داد و تاکید کرد که لیبرا قرار نیست فقط تحت مدیریت شخص او باشد؛ بلکه فیسبوک و بسترهای اینترنتی وابسته به آن فقط سکویی برای استفاده از این واحد پولی هستند.
زاکربرگ تاکید کرد که با توجه به تلاش دولت چین برای ایجاد یک رمزارز جدید مبتنی بر بلاکچین، نمایندگان آمریکایی برای عقب نماندن آمریکا از رقابت در شبکه اینترنت باید احتیاط کنند و جلوی عملی‌شدن این پروژه را نگیرند.
او همچنین تاکید کرد که تعهد دارد بر اساس خواسته نمایندگان پارلمان، بخش عمده‌ای از پشتوانه ارزی لیبرا را به دلار آمریکا اختصاص دهد. هدف‌گذاری اولیه پروژه برای ایجاد سبد پشتوانه ارزی فقط 50 درصد از پشتوانه این رمزارز را به دلار اختصاص داده بود، اما حالا زاکربرگ وعده داده که این نسبت را بیشتر می‌کند.
زاکربرگ برای اینکه واقعی‌بودن ارزش لیبرا را اثبات کند، به نمایندگان گفت حاضر است تمامی میراث خود برای فرزندانش را به‌ازای لیبرا به آنها واگذار کند، چراکه تضمین می‌کند هر واحد لیبرا با مقدار مشخصی ذخیره ارزی برابر است.
زاکربرگ در مورد احتمال سوءاستفاده از رمزارزها در قالب پولشویی و مبادلات پنهانی تاکید کرد که نمی‌تواند اجازه بدهد اطلاعات مالی افراد افشا شود و کیف‌پول‌های مجازی در شبکه لیبرا می‌توانند محرمانه بمانند، اما آمادگی لازم وجود دارد تا مقررات مبارزه با پولشویی کاملا در مبادلات مالی شبکه لحاظ شوند.
زاکربرگ خبر داد که فیسبوک در حال امکان‌سنجی تایید هویت افراد بر مبنای شماره‌های شناسایی دولتی است تا امکان سوءاستفاده از حساب کاربری فیسبوک با هویت‌های جعلی از بین برود.
او در واکنش به این سوال که چرا بسیاری از کمپانی‌های شناخته‌شده اعتباری و مالی از پروژه لیبرا کنار کشیده‌اند، گفت: «این پروژه یک پروژه پرخطر است و البته نباید فراموش کرد که تبلیغات منفی زیادی هم علیه آن منتشر شده است.»
او همچنین در توضیح میزان وابستگی انحصاری لیبرا به فیسبوک تاکید کرد: «اگر لیبرا برای کاری که مخالف سیاست‌های فیسبوک باشد، استفاده شود یا اینکه مقررات آمریکا لیبرا را منع کند، کمپانی فیسبوک قطعا از کنسرسیوم لیبرا بیرون می‌آید.»
بخشی از سوالات نمایندگان که باعث نگرانی زاکربرگ شد، مربوط به عملکرد این شبکه اجتماعی در مبارزه با تبلیغات سوء سیاسی و انتشار اخبار جعلی بود. او نتوانست به سوال «الکساندرا اوکازیو کورتز»، نماینده دموکرات نیویورک، در مورد اینکه آیا فیسبوک حاضر است تبلیغاتی را بپذیرد که با انتشار شعارهای جعلی سعی می‌کنند برای تبلیغ دونالد ترامپ، شخصیت‌های مشهور حزب دموکرات از جمله او را تخریب کنند، جواب بدهد.
زمانی که اوکازیو کورتز به‌صورت مشخص به متن یک آگهی سیاسی که می‌تواند غیرمنصفانه او را برای تبلیغ ترامپ هدف قرار دهد، اشاره کرد، زاکربرگ به‌طور مبهم جواب داد: «الان دقیقا نمی‌توانم جواب بدهم، اما احتمالا اجازه انتشار چنین تبلیغی را خواهیم داد.» و این در حالی بود که چند روز قبل از آن بیان شد که «جک دورسی»، مدیرعامل شبکه اجتماعی توییتر، اعلام کرده این شبکه اجتماعی به دلایل مختلف کل تبلیغات سیاسی در این شبکه را منع می‌کند.
کالیبرا
کمپانی کالیبرا یک کمپانی تازه‌تاسیس توسط فیسبوک است که مسئولیت مدیریت کیف‌پول‌های مجازی لیبرا و مبادلات مالی از طریق شبکه‌های اجتماعی فیسبوک بر عهده آن گذاشته شده است. هدف از تشکیل این کمپانی جدید نگرانی‌های امنیتی کاربران فیسبوک در مورد به اشتراک گذاشته‌شدن اطلاعات مبادلات مالی‌شان در شبکه داده‌های فیسبوک است. به گفته مدیران کالیبرا، اطلاعات مالی کاربران لیبرا، جدا از اطلاعات کاربری حساب کاربری فیسبوک نگهداری خواهد شد و برای حفظ امنیت کاربران، اطلاعات مالی به هیچ‌وجه در اختیار فیسبوک قرار نمی‌گیرد.
به این ترتیب، در حالی که فیسبوک در اوج روند تحقیقات کنگره در مورد لیبرا همچنان از پاسخگویی در خصوص عملکردش در تبلیغات سیاسی ناتوان است، توییتر به هیچ طرف سیاسی‌ای اجازه نمی‌دهد که پیام‌های سیاسی خود را از طریق خریدن آگهی در این شبکه منتشر کنند.
کنگره چه تصمیمی می‌گیرد؟
مارک زاکربرگ، با وجود درخواستش از نمایندگان کنگره مبنی بر اینکه جلوی انتشار لیبرا را نگیرند، از آنها خواسته است برای استفاده از رمزارزها در شبکه‌های اجتماعی قانون‌گذاری کنند. او تاکید کرد که آماده است هر قانونی را که در کنگره در مورد استفاده از رمزارزها تصویب می‌شود، در عملکرد لیبرا لحاظ کند. اما مشکل قانون‌گذاران آمریکایی فقط به استفاده از لیبرا محدود نمی‌شود.
بسیاری اعتقاد دارند که عملکرد فیسبوک در مبارزه با اخبار جعلی، حملات سیاسی و حفاظت از اطلاعات شخصی بسیار ضعیف بوده و حالا با اضافه‌شدن پولی که مدیریت آن در اختیار این شبکه اجتماعی است، فیسبوک می‌تواند در شرایط فقدان مقررات روشن، عادت‌های کسب درآمد و هزینه میلیاردها نفر در جهان را هم کنترل کند.
نقش فیسبوک در افشای اطلاعات شخصی در رسوایی انتخاباتی کمپانی «کمبریج آنالیتیکا» در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا، میزان قابل اعتماد بودن این کمپانی را در حفاظت از اطلاعات شخصی کاملا زیر سوال برده است. رسوایی سوءاستفاده کمپانی مشاوره تبلیغاتی کمبریج آنالیتیکا از ضعف‌های حریم خصوصی شبکه اجتماعی فیسبوک، بعد از انتخابات ۲۰۱۶ در آمریکا، باعث احضار مارک زاکربرگ به کنگره شد.
کمپانی مذکور با استفاده از دسترسی‌های یک اپ موبایل به اطلاعات شخصی کاربران و باسوءاستفاده از ضعف‌های امنیتی فیسبوک، به اطلاعات مربوط به دوستان هر کاربر دسترسی پیدا می‌کرد و از این طریق اطلاعات بیش از 87 میلیون کاربر فیسبوک را بدون رضایت آنان ذخیره کرده بود.
این کمپانی در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا به‌عنوان مشاور کارزارهای انتخاباتی از اطلاعاتی که بدون رضایت کاربران از فیسبوک جمع‌آوری کرده بود، برای شخصی‌سازی اخبار و تبلیغات انتخاباتی بر مبنای سلایق کاربران استفاده کرد. بعد از افشای رسوایی مذکور، کمپانی بریتانیایی کمبریج آنالیتیکا منحل شد.
کمبریج آنالیتیکا
رسوایی سوءاستفاده کمپانی مشاوره تبلیغاتی «کمبریج آنالیتیکا» (Cambridge Analytica) از ضعف‌های حریم خصوصی شبکه اجتماعی فیسبوک، بعد از انتخابات ۲۰۱۶ در آمریکا، باعث احضار مارک زاکربرگ به کنگره آمریکا شد. کمپانی مذکور با استفاده از دسترسی‌های یک اپ موبایل به اطلاعات شخصی کاربران، با سوءاستفاده از ضعف‌های امنیتی فیسبوک، به اطلاعات مربوط به دوستان هر کاربر دسترسی پیدا می‌کرد و از این طریق اطلاعات بیش از ۸۷ میلیون کاربر فیسبوک را بدون رضایت آنان ذخیره کرده بود. این کمپانی در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا به‌عنوان مشاور کارزارهای انتخاباتی از اطلاعاتی که بدون رضایت کاربران از فیسبوک جمع‌آوری کرده بود، برای شخصی‌سازی اخبار و تبلیغات انتخاباتی بر مبنای سلایق کاربران استفاده کرد. بعد از افشای رسوایی مذکور کمپانی بریتانیایی کمبریج آنالیتیکا منحل شد.
تسهیل مبادلات غیرقانونی با رمزارز
لیبرا در شرایطی قرار است وارد عرصه مبادلات اینترنتی شود که پیش از این بیت‌کوین با استفاده از خلاء قوانین روشن و مقررات قدرتمند به یک ابزار بسیار کاربردی در بازار سیاه، قاچاق و اقدامات خلاف قانون تبدیل شده است. در واقع تمامی مبادلات با استفاده از بیت‌کوین خارج از نظارت دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی انجام می‌شود.
یکی از نگرانی‌های عمده در مورد افزایش استفاده از رمزارزهای غیرمتمرکزی مانند بیت‌کوین، فرارهای مالیاتی است. فقدان امکان رصد معاملات بیت‌کوین به معامله‌کنندگان اجازه می‌دهد که بدون هیچ ردپایی معاملات کلان خود را انجام دهند.
پرداخت حقوق به کارگران فاقد قرارداد، خریدوفروش محصولات ممنوعه و بسیاری از مبادلات مالی غیرقانونی دیگر با استفاده از بیت‌کوین تسهیل می‌شود. نمایندگان کنگره آمریکا معتقدند که تقریبا همه این ایرادات به واحد رمزارز لیبرا هم وارد است.
در حالی که در آمریکا جدال در خصوص لیبرا به شکلی بدبینانه ادامه دارد، قدرت‌های اقتصادی اروپایی برای مواجهه با آن تصمیم قطعی گرفته‌اند. فرانسه و آلمان در بیانیه‌ای مشترک تاکید کردند که استفاده از این رمزارز را در کشورهای خود کاملا ممنوع می‌کنند.
در این بیانیه آمده است:
«هیچ شخصیت حقوقی خصوصی حق ندارد قدرت حاکمیتی در سیاست‌های پولی داشته باشد. این حق فقط برای حاکمیت ملی کشورها محفوظ است.»
بیانیه فرانسه و آلمان در خصوص لیبرا
در آمریکا حتی حضور مرکز مدیریت کنسرسیوم لیبرا در ژنو سوئیس مورد اعتراض نمایندگان قرار گرفته است. «ماکسین واترز»، نماینده‌ای از کالیفرنیا در مجلس نمایندگان، تاکید کرد که فیسبوک پیش از آنکه بخواهد اقداماتی جدی جهت اجرایی‌کردن پروژه لیبرا انجام دهد، «باید نقص‌های متعدد در سامانه‌های حفاظت از اطلاعات شخصی و حریم خصوصی کاربرانش را برطرف کند».
فیسبوک قصد داشت تا نیمه اول سال آینده میلادی (۲۰۲۰) عرضه رمزارز لیبرا را آغاز کند، اما هنوز هیچ تاریخ رسمی‌ای در مورد زمان اجرایی‌شدن این پروژه اعلام نشده است.
«برد شرمن»، نماینده دیگری از ایالت کالیفرنیا در مجلس نمایندگان لیبرا را «یک ابزار راهزنی حرفه‌ای» توصیف کرد. «نیدیا ولزکوئوز»، نماینده کنگره از ایالت نیویورک، هم با اشاره به شعار فیسبوک برای «حرکت سریع برای شکستن مرزها» گفت: «آقای زاکربرگ، ما نمی‌خواهیم اجازه بدهیم که شما نظام مالی جهان را بشکنید.»
شورای لیبرا
اولین جلسه شورای لیبرا، ۱۵ اکتبر سال جاری در ژنو سوئیس برگزار شد. ۲۱ عضو انجمن لیبرا که شامل کمپانی‌های ارتباطی، فناوری و مالی می‌شوند، در این جلسه اعضای هیات‌مدیره انجمن لیبرا را انتخاب و رسما منشور این پروژه جدید را امضا کردند. هیات‌مدیره شورای لیبرا در ژنو مسئول مدیریت این واحد پولی جدید خواهد بود. یکی از انتقادهای مطرح‌شده به فیسبوک از سوی قانون‌گذاران آمریکایی انتخاب یک سرزمین خارج از آمریکا و خارج از محدوده نظارت کنگره آمریکا برای تشکیل شورای لیبرا و مدیریت این واحد پولی بود.
کمپانی‌هایی که لیبرا را ترک کردند
هرچند معرفی کنسرسیوم لیبرا آخر خردادماه امسال با حضور نام‌هایی بزرگ مانند «پی‌پال»، «مسترکارت» و «ویزا» عملی شد، اما این کمپانی‌های بزرگ خیلی زود تصمیم گرفتند این پروژه را رها کنند. در واقع بلافاصله بعد از بیانیه فرانسه و آلمان در خصوص منع استفاده از این رمزارز در کشورهایشان بود که کمپانی‌های پی‌پال، ویزا و مسترکارت اعلام کردند که دیگر قصد ندارند در کنسرسیوم لیبرا باقی بمانند.
ببینید: چالش‌های پیش رو لیبرا / چهار عضو دیگر نیز از انجمن کریپتوکارنسی لیبرا خارج شدند
اولین کمپانی‌ای که خروج خود را از کنسرسیوم لیبرا اعلام کرد، پی‌پال بود که روز چهارم اکتبر این تصمیم را علنی کرد. یک هفته بعد، در روز یازدهم اکتبر، درست در عرض چند ساعت چهار کمپانی ویزا، مسترکارت، «استرایپ» (Stripe) و «مرکادو پاگو» (Mercado Pago) نیز اعلام کردند که از این پروژه کنار کشیده‌اند.
در حال حاضر تنها کمپانی اعتباری و تبادلات مالی که در این کنسرسیوم باقی مانده است، کمپانی «پی‌یو» (PayU) است که هنوز تصمیم خود را در مورد آینده حضورش در لیبرا اعلام نکرده است. با وجود کناره‌گیری نام‌های بزرگ از کنسرسیوم لیبرا، اولین جلسه «شورای لیبرا» اواخر مهرماه سال جاری در ژنو با حضور 21 کمپانی باقی‌مانده در این پروژه برگزار شد.
کمپانی‌هایی مانند «اوبر»، «لیفت» و «اسپاتیفای» شناخته‌شده‌ترین خدمات‌دهندگانی هستند که همچنان در این پروژه ماجراجویانه فیسبوک باقی مانده‌اند.
مترجم: مهرو ساعی
وقت آن رسیده که زاکربرگ برای مدتی سکوت کند
سیوا وایدهیاناتان، استاد مطالعات رسانه در دانشگاه ویرجینیا، ماهنامه عصر تراکنش شماره 28 / مارک زاکربرگ هرگز برای مشورت با من تماس نگرفته است، اما تصور می‌کنم او نیاز به مشورت دارد. اگر از من بپرسد به او می‌گویم که همه کارمندان روابط عمومی، ارتباطات و لابی سیاسی‌اش را اخراج کند.
هیچ‌یک از آنها صلاحیت ندارند. آنها باعث شده‌اند وضعیت برای کمپانی تحت مدیریت او بدتر شود. آیا هیچ‌کدام از این کارمندان ساختار عریض و طویل به فکرش هم نرسیده بود که قبل از حضور زاکربرگ دو یا سه سوال کاملا قابل پیش‌بینی را به او تذکر بدهند و او را برای جواب‌دادن آماده کنند؟ اگر نمی‌توانستند او را برای جلسه استماع کنگره آماده کنند، نباید هرگز اجازه می‌دادند به آن جلسه برود.
حضور زاکربرگ در کنگره آمریکا یک نقطه‌عطف بهت‌آور در تاریخ شرکت‌های خصوصی آمریکایی بود. مدیرعامل یکی از قدرتمندترین کمپانی‌های جهان، گنگ، لرزان و ناتوان از پاسخ به سوالات قابل پیش‌بینی جلوی یکی از نمایندگان کنگره نشست که به‌خاطر توانایی‌اش در تهیه سوالاتی که سیاست‌مداران مقابلش را به چالش بکشد، معروف است.
«الکساندریا اوکازیو کورتز»، نماینده دموکرات نیویورک از او پرسید: «آیا من می‌توانم در فیسبوک متن آگهی را سفارش بدهم که در آن ادعا شده باشد جمهوری‌خواهان به لایحه برنامه نوین سبز (Green New Deal) رای مثبت داده‌اند؟ منظورم این است که آیا هیچ برنامه راستی‌آزمایی در مورد تبلیغات سیاسی در موسسه شما وجود دارد؟ می‌خواهم ببینم مرزهای پذیرش آگهی چگونه است؟ از نظر شما بازی منصفانه چیست؟»
زاکربرگ در پاسخ به سوال اوکازیو کورتز، گفت: «خانم نماینده الان حضور ذهن ندارم که جواب دقیق به شما بدهم.» نماینده در ادامه از او پرسید: «یعنی تو نمی‌دانی من می‌توانم این کار را بکنم یا نه؟» و زاکربرگ جواب داد: «احتمالا، فکر کنم.»
از اینجا به بعد وضع جلسه استماع برای زاکربرگ بدتر و بدتر می‌شود. مثلا قرار بود این نشست در مورد واحد پول مجازی لیبرا باشد؛ پیشنهاد بدفرجام فیسبوک برای ایجاد یک سامانه تراکنش مالی جهانی بر اساس یک رمزارز مستقل.
اما مشاوران زاکربرگ، با قرار دادن او روی صندلی شهادت کنگره، جلوی تمام دوربین‌های زنده تلویزیونی و خبرنگاران، عملا باعث شدند تا مدیرعامل‌شان توسط افرادی بسیار هوشمندتر در مورد مسائل کاملا متفاوتی ادب شود.
لیبرا دچار سردرگمی شده است، چراکه فیسبوک با تمام توانایی‌های مهندسی‌اش از توصیف دقیق و واضح آن ناتوان است. قطعا ماهیت لیبرا می‌تواند ارزش‌های مثبتی داشته باشد، اما این ارزش‌ها را نمی‌توان از توضیحات فیسبوک درک کرد.
اگر لیبرا منتشر نشود، موضوعی که الان محتمل‌تر از همیشه به نظر می‌رسد، به این دلیل نیست که ایده لیبرا بد بود، بلکه به این دلیل است که فیسبوک راسا برای ترویج آن اقدام کرد. اگر این اقدام یک ابتکار از سوی پی‌پال، ویزا یا مسترکارت بود و فیسبوک به‌عنوان شریک در آن مشارکت می‌کرد، احتمال زیادی وجود داشت که افکار عمومی در مورد منافع و مضار آن نظر داشته باشد، نه اینکه همه در مورد این صحبت کنند که فیسبوک تاکنون چه اندازه در اقداماتش اشتباه کرده است؟
شهرت فیسبوک کاملا مشخص است، اعتماد افکار عمومی به این کمپانی در عرض سه سال افشاگری‌های متعدد در مورد اشتباه‌ها، بی‌توجهی‌ها و گستاخی‌های فیسبوک از بین رفته و حتی زمانی که مدیرانش قصد داشته باشند یک ادعای کاملا موجه را مطرح کنند، باز هم به آنها اعتماد نمی‌شود.
اگر زاکربرگ، سال ۲۰۱۷ با من تماس می‌گرفت، به او مشاوره می‌دادم که دست‌کم ۲۴ تا ۳۶ ماه سعی کند بی‌سروصدا بماند. او باید به شکل واضح دخالت روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا را می‌پذیرفت و قبول می‌کرد که فیسبوک در نسل‌کشی میانمار نقش داشته است. همزمان در طول این زمان پروژه عظیمی مانند لیبرا را شروع نمی‌کرد. نظرات شاذ شخصی‌اش در مورد حریم خصوصی را علنا مطرح نمی‌کرد.
در مورد چیزهایی که از آنها سر درنمی‌آورد، سخنرانی نمی‌کرد. فقط مدتی آرام می‌گرفت. فیسبوک باید دو سال گذشته را وقت می‌گذاشت تا بدون توهمات خودبزرگ‌بینانه و اغراق‌آمیز، امنیتش را اصلاح کند، ممیزی محتوا را توسعه دهد و سامانه‌های پیام‌رسانش را ادغام کند.
کم‌کم گزارش‌های خبری در مورد این تحولات منتشر می‌شد و با دیدگاه‌های بی‌طرفانه و نقدها به این تغییرات می‌پرداخت. اگر فیسبوک سکوت می‌کرد، امروز خبرنگاران و تحلیلگران در مورد تواضع و صلاحیتش می‌نوشتند، اما روایت‌های امروز فیسبوک در مورد حجم بالایی از هرج‌ومرج، تکبر، وحشت، واکنش‌های تند و حالت دفاعی در مقابل منتقدان است.
باز هم تاکید می‌کنم که شکلی از نشان‌دادن صلاحیت با سکوت و آرامش، حتی در شرایطی که درون کمپانی با وحشت واکنش‌های شدید به رسوایی کمبریج آنالیتیکا را دنبال می‌کرد، می‌توانست کمک زیادی به فیسبوک بکند تا با مشکلات واقعی، از جمله مساله روابط عمومی‌اش مواجه شود.
این سکوت باعث می‌شد تا منتقدان کمپانی از جمله خود من هم بتوانیم سوالات‌مان را بهتر آماده کنیم و به اقدامات کمپانی واکنش نشان دهیم. اما در طول سال‌های اخیر اقدامات، بیانیه‌ها، سخنرانی‌ها، جلسات استماع و اطلاعیه‌های خبری آشفته و عصبی از سوی فیسبوک باعث شده تا منتقدان از کوره در بروند و خودشان را آماده کنند تا به هر اقدامی که از سوی فیسبوک اجرا می‌شود، حمله کنند.
این مساله برای خود منتقدان هم خسته‌کننده شده است. من اطمینان دارم که خودم هم جایی در واکنش به برخی اقدامات فیسبوک، در میان همه امواج سریع خبرهایی که از این کمپانی بیرون می‌آید، واکنشی غیرمنصفانه و شتاب‌زده داشته‌ام.
اگر فیسبوک در این مدت ساکت مانده بود، اصولا ضروری نمی‌شد که مارک زاکربرگ در مقابل نمایندگانی در کنگره ظاهر شود که برایش شمشیرها را از رو بسته‌اند. همه اینها به این دلیل است که ساختار فیسبوک از زاکربرگ به پایین، راضی نمی‌شوند که کمپانی‌شان فقط یک شرکت بسیار سودده با رشد جهانی مستمر باقی بماند.
به نظر می‌رسد که زاکربرگ واقعا باور دارد که شعبده‌هایی مانند سفر به دور آمریکا و شرکت در نشست‌هایی با دانشگاهیان باعث می‌شود تا دیگران قانع شوند او شخصیتی غریب، منزوی، نازپرورده و دست و پاچلفتی نیست.
این تصور غلط که فیسبوک هویتی فراتر از یک کمپانی تجاری است و قرار است جهان را به جای بهتری برای زندگی بشریت تبدیل کند و «به مردم صدا بدهد و آنها را دور هم جمع کند»، مهم‌ترین ایراد تصورات زاکربرگ از خودش و کمپانی‌اش است. هنوز برای اجرای این مشورت دیر نشده است. زاکربرگ باید سرعتش را کم کند. او باید تمرکز بیشتری روی بهسازی محصول اصلی کمپانی‌اش بگذارد و سعی کند پیام روابط عمومی کمپانی را اصلاح کند.
منبع: وایرد
