پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
احمد موثقی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، ماهنامه عصر تراکنش شماره 28 / مباحث پولی و بانکی برای اقتصاد هر کشوری مانند سیستم عصبی بدن انسان است. در دوره‌ای معترضان از طریق حمله به شیشه‌های بانک‌ها و اماکن حساس مالی به این سیستم حمله می‌کردند، اما اکنون هجوم به دستگاه‌های خودپرداز به شیوه‌ای نوین در حمله به این سیستم تبدیل شده است.
معترضان با تخریب خودپردازها چند هدف دارند؛ نخست اینکه به نحوی دریافت پول را با اختلال مواجه کنند تا مردم به سمت خروج پول از بانک‌ها بروند و در واقع فضای کسب‌وکار، سرمایه‌گذاری و بازار را تحت تاثیر اعتراضات خود قرار دهند تا این‌گونه فشار را در راستای تحقق خواسته‌هایشان افزایش دهند.
نکته دیگر این است که حمله به دستگاه‌های خودپرداز عملا خدمات بانکی را با اخلال مواجه می‌کند و این موضوع مشتریان را به‌شدت ناراضی می‌کند. هر کسی که بخواهد از خدمات بانک‌ها استفاده کند با مشکل مواجه می‌شود. در واقع این‌گونه، اقشار بیشتری به جمع معترضان علیه دولت می‌پیوندند و قدرت پاسخگویی بانک‌ها به مشتریان نیز زیر سوال می‌رود. در چنین شرایطی هم نظم اجتماعی به هم می‌ریزد و هم فشار بر ساختار سیاسی و دولت‌ها بیشتر می‌شود.
این اهرمی است که در شرایط خاص در دسترس گروه‌های معترض است و وقتی مشاهده می‌کنند از راه‌های مسالمت‌آمیز و سازوکارهای قانونی نمی‌توانند خواسته‌های خود را برآورده کنند، به این شیوه متوسل می‌شوند.
می‌توان گفت که این مورد کشور به کشور متفاوت است. به‌طور خاص در مورد هنگ‌کنگ اکثرا خانواده‌هایی هستند که درآمد سرانه بالایی دارند و اعتراضات آنها به معنی غارت دستگاه‌های خودپرداز نیست، اما در کشوری مانند لبنان که اختلاف طبقاتی بسیار زیاد است و طبقه متوسط بسیار ضعیف است، این نوع اقدامات می‌تواند با شکلی متفاوت رخ دهد. طی ماه‌های اخیر نیز همین شرایط در مکزیک و آرژانتین پیش آمده است.
اتفاقی که در شیلی رخ داد نیز یک نمونه بسیار عجیب است؛ چراکه شیلی یک نمونه به‌نسبت موفق توسعه‌ای در آمریکای لاتین بود که در شرایط بهتری نسبت به کشورهای آرژانتین و برزیل قرار داشت، ولی اکنون شاهد آن هستیم که طی سال‌های اخیر چرخش سیاست‌ها بیشتر به سمت نئولیبرال گرایش داشته که در نهایت این موضوع فشار را روی طبقه متوسط افزایش داده و این نارضایتی‌ها نمادی از وضعیت موجود در این کشور است.
ببینید: افزایش ۲۷ درصدی حملات فیزیکی به دستگاه‌های خودپرداز در سال ۲۰۱۸
تجسمی از نماد مالی
اکنون شیوه‌های اعتراضی که در شرایط جدید سیاسی، اجتماعی به وجود آمده، به‌راحتی می‌توان دولت را از طریق آن تحت فشار قرار داد. اکنون دستگاه‌های خودپرداز به وسیله‌ای برای اعتراض تبدیل شده‌اند. دستگاه خودپرداز تجسم و نمادی از مسائل مالی، اقتصادی و سیاسی اجتماعی را بر عهده دارد.
این نارضایتی‌ها هرچند در خصوص حقوق بشر دموکراسی، حاکمیت قانون و مشارکت مردم در تعیین سرنوشت‌شان است، اما بخش عمده نمود این اعتراضات در مباحث اقتصادی و همچنین در توسعه سیاسی است.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که در اعتراض‌های دهه گذشته این دستگاه‌های خودپرداز وجود نداشت و به شکل دیگری این اعتراضات نمود پیدا می‌کرد. ولی حمله به بانک‌ها و مراکز دولتی سابقه دارد، تجربه حمله به خودپردازها موضوع کاملا جدیدی است و این اتفاق را می‌توان ادامه حمله معترضان به ساختمان‌های دولتی دانست و آن را بخشی از نمایش اعتراضی خود می‌بینند.
حتی ممکن است این خودپردازها مربوط به بانک خاصی باشد که در جریان حاکمیت و همچنین فساد دولت‌ها از دید مردم نقش دارند و از این طریق به نحوی معترضان انتقام‌جویی می‌کنند.
به هر حال کشور به کشور شرایط متفاوت است، اما در مجموع می‌توان گفت در کشوری مانند هنگ‌کنگ خارج‌کردن پول از خودپردازها توسط مردم را می‌توان یک نوع بسیج و تهییج افکار عمومی برای خارج‌کردن سرمایه مردم از بانک‌ها دانست تا اعتراض خود را از طریق این فشار اقتصادی و مالی به بانک‌ها و دولت به سرانجام برسانند.
به خصوص آنکه تصور بر این است که اخلال در روابط مالی که به نفع کارگزاران دولتی و همچنین متحدان خارجی است، می‌تواند آنها را زودتر به اهداف خود برساند.
از طرفی دیگر برخی مردم هنگ‌کنگ برای حفظ ارزش دارایی خود و ضربه‌زدن به اقتصاد شروع به تبدیل پول خود به دلار آمریکا کردند. البته این اتفاق مسبوق به سابقه است. در بسیاری از کشورها هنگامی که اعتراضاتی شکل می‌گیرد، مردم دست به این کار می‌زنند.
هنگ‌کنگ منطقه‌ای است که سال‌ها زیر نظر بریتانیا اداره می‌شد و قوانین و سنت‌های خاص خود را دارد و افکار عمومی با مدرنیته آشنایی بسیار زیادی دارند و نمونه‌ای موفق از توسعه را نشان دادند. آنها به چین جدید کمک کردند؛ در حقیقت این سرمایه هنگ‌کنگی‌ها بود که به سمت چین سرازیر شد تا سرزمین اصلی ساخته شود.
بنابر سرکوبی که توسط دولت چین در هنگ‌کنگ شکل می‌گیرد و با وجود اینکه گفته می‌شود مدیریت این منطقه کاملا متفاوت از سرزمین اصلی است، اما اقتدارگرایی، محدودیت‌ها و سلطه‌جویی‌هایی که از طرف چین بر هنگ‌کنگ اعمال می‌شود، اعتراضات را به سمتی می‌برد که تنش‌های سیاسی گسترش یافته و به سمت انقلاب سوق پیدا کند.
از همین رو در پس ذهن، معترضان هنگ‌کنگی این موضوع را دنبال می‌کنند تا به سمت یک هرج‌ومرج داخلی پیش روند تا در نهایت اعتراضات‌شان به یک انقلاب منجر شود که قطعا کاهش ارزش پول ملی را نیز در پی خواهد داشت و تبدیل پول ملی به دلار برای حفظ ارزش پول است.
معترضان نیز با توجه به فرهنگ آنگلوساکسونی به صراحت کمک آمریکا را می‌خواهند و خود را در اردوگاه غرب می‌بینند. البته این در تقابل تجاری ـ اقتصادی آمریکا با چین و جلوتر در تقابل سیاسی و حتی نظامی در دریای چین جنوبی این موضوع قابل ارزیابی است.
معترضان از این طریق قصد دارند نشان دهند؛ نمی‌خواهند در سیستم حکومتی زیر نظارت چین باشند و به‌دنبال استقلال کامل از چین هستند. از همین رو احتمال حمله نظامی به هنگ‌کنگ، شرایط را به سمت خروج سرمایه از این منطقه پیش می‌برد، اما با توجه به شناخت از دولت چین، ادامه وضع موجود آینده هنگ‌کنگ را بسیار تیره‌وتار می‌کند و فرار سرمایه وضع این منطقه را به سمت ویرانی سوق می‌دهد.