پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
بازآفرینی بانکها در ایران / پیشنهادی تازه برای بانکها
محسن کچویی، کارآفرین و موسس و عضو تیم اجرائی چند شرکت و موسسه حوزه فناوری اطلاعات؛ عصر ایران / چندی قبل رئیسجمهور محترم، کمیتهای را موظف کرد تا با مطالعه و بررسی کارشناسانه وضعیت موجود بانکداری در ایران، پیشنهادها و راهکارهایی را برای وضعیت بهینه نظام بانکی در ایران تهیه کنند. به نظر میرسد چنانچه اعضا این کمیته صرفا از میان همان عزیزانی انتخاب شوند که در گذشته یا حال حاضر دستاندرکار نظام بانکی بودهاند، همانی به دست میآید که تاکنون بوده است و کمتر کسی حاضر است تا با ارائه یک راهحل بنیادین Dissolution بپذیرد که بسیاری از کردههای خود او مقرون به خطا بوده است. بنابراین در این گفتار تلاش شده است تا از زاویهای تازه به موضوع بانکداری در ایران توجه شود و شاید هوای تازهای در این خانه دمیده شود.
موضوع بانکداری در دنیای امروز یکی از اساسیترین موضوعات موردعلاقه و توجه دولتها و اقتصاددانان است، چراکه بازار پولی کشورها در دست بانکداران است و تاثیر پول بر اقتصاد یک کشور امری است انکارناپذیر و به طبع کنترل نقدینگی و مدیریت منابع پولی در یک کشور ازجمله آثار و تبعات یک نظام بانکداری موفق در دنیاست.
تعریف بانکداری بهطورکلی در کشور ما متفاوت از تمامی دنیاست، در ایران بانکها محل نگهداری وجوه نقد و منابع مالی مشتریان هستند و البته در تعامل با مشتریان بعضا همان پولها یا منابع را گاهی و تحت شرایط ویژهای به مشتریان میپردازند. به هر حال این روند با این فرض که چاره دیگری برای مشتریان بانکها وجود ندارد تا سالهای گذشته باعث شده بود تا هر گونه رقابت میان بانکها در جذب مشتری بیمعنی باشد و این موضوع که کدام بانک چه میزان منابع جذب کرده و میکند و چگونگی این منابع به لحاظ میزان و زمان ماندگاری در بانک اگر هم مطرح بود در سطح آمار و اعداد و اعلامیههای مجمع پسند مطرح میشد.
در هر حال امروز این روند رو به تغییر است بهگونهای که موضوع رقابت بین بانکهای حتی دولتی به مقولهای جدی تبدیل شده است مقولهای که متاسفانه به دلیل فقدان استراتژی و برنامهریزی کلان و منطبق با استانداردهای روز بانکداری در دنیا گاهی به بیراهه، بازی با کمیتها کشیده شده است.
هدف از بیان مقدمه فوق یادآوری روزگار بیرقابتی در بانکداری ایران و روزهای تازه رقابت بیحاصل در میان بانکها بود و هست؛ و آنچه در پی میآید پیشنهادی تازه برای بانکهاست. پیشنهادی که به دلیل انطباق با استانداردهای روز بانکداری دنیا میتواند موردتوجه جدی بانکها در روزگار رقابت قرار گیرد و از آن مهمتر موجب تغییر مسیر و جهت در بانکداری و رویکرد آن نسبت به مشتریان بزرگ شود.
فرض اول در بیان پیشنهاد فوق این است که مردم یا مشتریان، دیگر مجبور نیستند منابع مالی خودشان را به بانکها بسپارند یا بهعبارتدیگر مجبور نیستند با بانکهای معین و محدودی که جملگی سرویسهای مشابهی ارائه میکنند کار کنند. در این صورت مردم و مشتریان ترجیح میدهند تا با مقایسه خدمات و ویژگیهای بانکها با یکدیگر، بانکی را به بانکهای دیگر ترجیح دهند که خدمات روانتر، آسانتر و از همه مهمتر بانکی که منافع آنها را در نظر گرفته باشد را انتخاب کنند.
در این میان تفکیک میان مشتریان کوچک و بزرگ و توجه و احترام به نیازهای هر یک از آنها موجب تبدیل شدن بانک به یک بانک شلوغ و کم بازده یا خلوت و پربازده میشود بهگونهای که بیتوجهی و برخورد یکدست با مراجعهکنندگان به بانک کمک شایانی به تبدیل شدن یک بانک به بانکی از نوع اول میکند، بانکی که به دلیل تراکم مشتری و کم بازدهی در صورتی که خصوصی باشد و از رانت و امتیاز ویژهای برخوردار نباشد بهزودی رو به نابودی و ورشکستگی خواهد رفت.
مشتری بخصوص از نوع بزرگ و دارای منابع، انتظارات ویژهای از بانک دارد شاید به همین دلیل است که در بعضی بانکها حتی در محل شعب، فضای معینی را برای پذیرائی و ارائه خدمات به این مشتریان در نظر میگیرند.
بیتوجهی به این انتظارات در سالهای اخیر باعث شده تا مشتریان گذشته ولی بزرگ برخی بانکهای دولتی به این فکر بیافتند که امروزه خود بانک جدیدی را تاسیس کردهاند. آنها انتظارات ویژه خود را که در بانکهای دولتی همواره به آنها توجهی نمیشد در بانکهای جدید خود جستجو میکنند. این مشتریان در تمامی بانکها وجود دارند و غفلت از نیازهای آنان میتواند موجب از دست دادن آنها شود، موضوعی که اگرچه در گذشته موضوع مهمی به حساب نمیآمد اما امروزه یک هشدار جدی برای بانکهاست.
در دنیا موسساتی وجود دارند که خارج از بانکها این اتفاقات را موردبررسی و تحلیل قرار داده و نتایج تحقیقات خود را به بانکها میفروشند، وجود چنین موسساتی دلیل بر اهمیت رویکرد بانکداری در جلب رضایت مشتریان بزرگ است.
این مشتریان در سالهای گذشته به دلیل آنکه حتی بانکهای خصوصی نیز با مدیریت و ذهنیت مدیران دولتی اداره میشدهاند ترجیح دادهاند که منابع خود را به بیرون از مرزها انتقال دهند اتفاقی که بهعنوان یک هشدار جدی بایستی موردتوجه تمامی بانکداران ایرانی قرار گیرد.
مشتریان بزرگ انتظار دارند تا بانکها تمامی استقلال خود را در محدوده معینی به آنها واگذارند این انتظار ساده در دنیای بانکداری امروز اصطلاحا «Corporate Banking Services» یا بانکداری برای مشتریان بزرگ نامیده میشود. حذف صفت استقلال در محدوده معین موجب تبدیل این نوع از خدمات به خدمات عادی بانکی که اساسا هر بانکی به مشتریان خود ارائه میکند، میشود.