پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مردم هنوز هم به خدمات بانکداری و فناوری بانک‌ها نیاز دارند و این امر جای بحث چندانی ندارد. اما مسأله دیگر این است که وضعیت بانک‌ها به چه شکل خواهد بود؟ آیا ثبات و پایداری آن‌ها در سال 2019 هیچ تغییری نخواهد کرد؟
با ادامه یافتن روند جاری، بخش سنتی مدل کسب‌وکار بانکداری در حال ناپدید شدن است. به عبارت دیگر، بانک‌ها دیگر قادر نیستند از پولی که در اختیار دارند درآمد کسب کنند و به زبان ساده‌تر نمی‌توانند از پول، پول بدست آورند، چرا که انجام این کار دیگر برای آن‌ها سودآور نیست. نرخ‌های بالای بهره بانکی کاهش یافته‌اند و بعید است که در آینده نیز به میزان قبلی خود بازگردند.
در طرف دیگر ماجرا، این فناوری است که در حال رقم زدن سرنوشت ناخوشایندی برای بانک‌های خرد است. بسیاری از کارها و خدماتی که مصرف‌کنندگان در گذشته برای انجام آن‌ها بر بانک‌ها متکی می‌شدند، امروزه در حال انتقال از بانک‌ها به بخش فین‌تک است. باید قبول کنیم که فین‌تک راه‌های بسیار کارآمدتر و مؤثرتری برای ارائه این خدمات پیدا کرده است. از جمله این خدمات می‌توان به مدیریت پس‌اندازها و سپرده‌ها، بررسی و رسیدگی به حساب‌ها، ارائه وام و صدور کارت‌های اعتباری اشاره کرد.
بانک‌های خرد چندان فرز و چابک عمل نمی‌کنند. آن‌ها به شدت بوروکراتیک هستند، در برابر ریسک‌پذیری مقاومت می‌کنند و تقاضای مصرف‌کنندگان را به کندی پاسخ می‌دهند. آن‌ها همچنین اتکای زیادی بر سیستم‌های موروثی (سیستم‌های کامپیوتری قدیمی که همچنان از آن‌ها استفاده می‌شود) دارند که شرکت تحقیقاتی فارستر در سال 2017 درباره آن‌ها هشدار داده بود.
سیستم بانکداری بر پایگاه‌های داده منسوخ و پرهزینه مانند سوئیفت متکی است. هزینه‌های بالای تراکنش به بخشی جدانشدنی از این سیستم تبدیل می‌شوند که به طور خودکار میلیون‌ها نفر را از جریان اصلی مالی محروم می‌کند.
بانک‌ها هرچقدر که بخواهند می‌توانند فناوری بلاکچین را گسترش دهند، اما بلاکچین نمی‌تواند در رقابت با خدمات رایگان به آن‌ها کمکی کند و گزینه «رایگان» همان چیزی است که نسل هزاره، یعنی گروه سنی غالب امروزی خواهان آن است.
بر اساس گزارش وب‌سایت دیجیتال بانکینگ ریپورت در سال 2016، نسل هزاره (متولدین سال‌های 1980 تا 1998) بانک‌های خرد را به یک چشم می‌بینند و تفاوت چندانی بین یک بانک بزرگ با دیگری قائل نمی‌شوند.
در واقع، بیش از 70 درصد نسل هزاره ترجیح می‌دهند که به یک دندان‌پزشک مراجعه کنند تا به یک بانک. در عین حال، همان تحقیق به این نتیجه رسید که نسل هزاره تمایل دارد تا از آمازون، اپل، اسکوئر، پی‌پال و سایر سرویس‌ها برای برطرف کردن نیازهای بانکی‌اش استفاده کند.
این یافته‌ها به مذاق برخی از فعالان این صنعت خوش نیامده است. تقریبا دو دهه است که در مورد تهدید قریب‌الوقوع از جانب فین‌تک به آن‌ها هشدار داده شده است. اما همان‌طور که مشخص است، این نوظهوران فین‌تک نیستند که بزرگ‌ترین تهدید را متوجه بانکداری می‌کنند، بلکه شرکت‌های بزرگ فناوری (Big Tech) هستند. مورین برنز، مشاور صنعت بانکداری در این‌باره می‌گوید: «ما فین‌تک را به طور بالقوه به‌عنوان [تهدیدی برای بانک‌های بزرگ] تصور می‌کردیم، اما در واقع این شرکت‌های بزرگ‌تر فناوری مانند گوگل و آمازون هستند [که تهدید محسوب می‌شوند].»
سنگین‌وزن‌های فناوری پیشرفته مانند گوگل، آمازون و اپل، صحه بر این دیدگاه گذاشته‌اند که بانک‌ها تناسب کمتری با خواسته‌های مصرف‌کنندگان دارند. آن‌ها به مصرف‌کنندگان نشان دادند که برای انتقال پول‌شان، دیگر نیازی به بانک‌ها ندارند.
اپل در حال حاضر هم می‌تواند بهتر از هر بانک دیگری خدمات بانکداری را انجام دهد. کاربران اپل همین حالا هم دستگاه مورد نیازشان را در دستان خود گرفته‌اند و به مدافعان وفادار برند اپل تبدیل شده‌اند. از آن‌جا که اپل در زمینه بهبود تجربه مشتری وسواس بسیاری به خرج می‌دهد، نیروی لازم برای این تحول به آسانی ایجاد خواهد شد.
اما مصرف‌کنندگان و بازرگانان برای انجام تراکنش و داد و ستد، حتی به گوشی‌های هوشمند نیز نیاز ندارند. ما این مسأله را در سال 2007 و زمانی که ودافون سرویس پول همراه همتا به همتای خود به نام ام‌پسا را راه‌اندازی کرد متوجه شدیم. این سرویس کاربرانش را قادر ساخت تا خریدها، سپرده‌ها، برداشت‌ها و پرداخت قبض‌های خود را از طریق یک گوشی تاشو انجام دهند. سرویس ام‌پسا که در ابتدا فقط در کشور کره جنوبی در دسترس قرار داشت، حالا به 30 میلیون کاربر خود از 11 کشور مختلف دنیا می‌بالد.
این امر فقط وام‌دهی را به عنوان مرز نهایی رقابت باقی می‌گذارد و بانک‌ها نیز از این فرآیند بیرون انداخته خواهند شد. وام‌دهی حالا دیگر به کمک فناوری بلاکچین می‌تواند بسیار کارآمدتر و شفاف‌تر انجام شود. بانک‌ها نمی‌توانند با چنین مدل کسب‌وکاری رقابت کنند، چرا که در این فرآیند هیچ ارزشی را ارائه نمی‌دهند.
وام‌های بانکی معمولی بیش از حد هزینه‌بر هستند و وام‌گیرندگان را در یک روند دشوار و پرزحمت قرار می‌دهند. بعلاوه، هر وام (وام‌های خودرو، وام‌های مسکن، وام‌های تجاری، خطوط اعتباری یا کارت‌های اعتباری) نیازمند یک اپلیکیشن جدید است. بلاکچین این موانع را به راحتی پشت سر می‌گذارد.
بانک‌ها قرار نیست که جایی بروند یا نابود شوند. آن‌ها فقط مجبور خواهند شد تا برای کسب سود، راه‌های دیگری فراتر از اجاره دادن پول به دیگران پیدا کنند. موسساتی که موفق هستند، همان‌هایی خواهند بود که به ایجاد یک شبکه سازگار با مصرف‌کننده مبتنی بر اعتماد کمک خواهند کرد.
این شبکه به گونه‌ای خواهد بود که اقتصاد قدیمی را به اقتصاد جدید متصل کند. این موسسات شکل‌های جدیدی از سرمایه‌گذاری، مشاوره و توصیه‌های مالی را فراهم خواهند کرد و انواع جدیدی از خدمات متولی‌گری را هم برای دارایی‌های حقیقی و هم برای دارایی‌های دیجیتال ارائه خواهند کرد.
منبع: PaymentsSource
