پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
سنگلاخ‌هایی از جنس تعصب و فساد اداری / زنان کارآفرین افغان با چه موانعی روبه‌رو هستند؟
زنان به‌مراتب شرایط کاری دشوارتری را در سطح جهان تجربه می‌کنند؛ به نحوی که آنها در ده‌ها کشور جهان به‌طور میانگین ۲۶۶ دقیقه کارهایی انجام می‌دهد که در مقابل آنها حقوقی دریافت نمی‌کند. برای همین هم برای گزارش این ماه تصمیم گرفته‌ایم وضعیت حضور زنان در اقتصاد کشور افغانستان را بررسی کنیم.
ماهنامه عصرتراکنش/ نیازی به مقدمه‌چینی نیست، چراکه با گسترش تکنولوژی و ظهور بیش از پیش شبکه‌های اجتماعی و بالا رفتن دانش و اطلاعات، همه می‌دانیم که در دنیای مدرن نقش زنان بیش از گذشته در جامعه و بازار کار پررنگ‌تر شده است. حالا زنان تنها مادران خانه‌داری نیستند که دغدغه آنها درست‌کردن ناهار و شام برای همسر و فرزندشان باشد. زنان دنیای مدرن دیگر به قول قدیمی‌ها یخ حوض را نمی‌شکنند تا ظرف بشویند و به فکر بچه‌داری و بسیاری کارهای روزمره دیگر باشند.
.
تجارت زنان و کاهش فقر اقتصادی جامعه
این روزها حضور زنان در نهادهای مختلف جامعه بیش از گذشته به چشم می‌خورد. یکی از این نهادهای مدرن، سازمان‌های تجاری هستند که حضور زنان را بیش از گذشته نیاز دارند. حضور زنان در سازمان‌ها باعث بروز استعدادهای آنها شده و این موضوع فرصت‌های مناسبی را در اختیار سازمان‌ها قرار داده است. از طرفی این موضوع در محافل دانشگاهی و حقوق بشری مطرح شده که پیشرفت‌های اقتصادی زنان به کاهش فقر اقتصادی و خشونت‌های اجتماعی کمک کرده و می‌کند. صاحب‌نظران این حوزه معتقدند که رشد تجارت زنان به کاهش فقر اقتصادی جامعه، افزایش درآمد ملی و استقلال اقتصادی زنان کمک می‌کند و همین امر هم سبب می‌شود تا جامعه بهتر از هر دوران دیگری به سوی خودکفایی حرکت کند، اما با وجود اینها وضعیت آن‌طورها هم که تصور می‌کنیم، خوب و مطلوب نیست؛ یا لااقل برای کشورهای در حال توسعه خوب نیست.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
نقش زنان در کاهش فقر
زنان زیادی پس از سرنگونی رژیم طلبان وارد فعالیت‌های بزرگ در درون و ببین دولت شدند. در این میان زنان در تجارت و سرمایه‌گذاری‌های متوسط و کوچک در این کشور نیز نقش خوبی داشته‌اند. ایجاد شرکت‌های تجارتی زنان طی مدتی که از سرنگونی رژیم طلبان گذشته است تا اندازه‌ای در بهبود وضع اقتصادی زنان و کاهش فقر جامعه اثرگذار بوده است.
[/mks_pullquote]
برای مثال در کشور نروژ تنها 13.3 درصد از زنان در نقش هیات‌مدیره سازمان‌ها و شرکت‌ها حضور دارند که طبق بررسی‌های صورت‌گرفته این بالاترین حضور جهانی زنان در کرسی‌های مدیریتی است و از همین آمار می‌توان نتیجه گرفت که وضعیت کشورهای توسعه‌نیافته اصلاً تعریفی نداشته باشد. در این کشورها که اصلاً صحبت از هیات‌مدیره سازمان‌ها و شرکت‌ها نیست و صرفاً صحبت از حضور زنان در بازار کار و کسب درآمد مستقل از خانواده است.
.
شرایط کاری دشوار زنان
به‌تازگی هم روزنامه الیوم السابع مصر به نقل از نتایج یک تحقیق، این موضوع را بیان کرده که زنان به‌مراتب شرایط کاری دشوارتری را در سطح جهان تجربه می‌کنند؛ به نحوی که آنها در ده‌ها کشور جهان به‌طور میانگین ۲۶۶ دقیقه کارهایی انجام می‌دهد که در مقابل آنها حقوقی دریافت نمی‌کند. بر اساس این پژوهش که در ۴۱ کشور جهان انجام شده، زنان در کنار شغل خود فعالیت‌هایی هم بدون دریافت حقوق انجام می‌دهند؛ در این میان می‌توان به کارهای منزل، نگهداری از افراد و فعالیت‌های خیریه اشاره کرد که زنان در مقایسه با مردان، اوقات بیشتری را صرف انجام آنها می‌کنند.
این تحقیق رو ی ۱.۲ میلیارد نفر از شاغلان در ۴۱ کشور، از جمله تمامی کشورهای اتحادیه اروپا، چین، کره‌جنوبی، ترکیه، ایالات متحده و برخی کشورهای آمریکای جنوبی و لاتین انجام شده است. برای همین هم برای گزارش این ماه تصمیم گرفته‌ایم وضعیت حضور زنان در اقتصاد کشور افغانستان را بررسی کنیم؛ کشوری که چالش‌های زیادی را پشت سر گذاشته و تحلیلگران بر این باورند که آینده‌ای درخشان پیش روی این کشور است. البته با اینکه شرایط جامعه افغانستان تغییر کرده و در حال گذار به جامعه‌ای مدرن است، اما همچنان مدیریت زنان در سازمان‌ها با چالش‌هایی مانند نپذیرفته‌شدن توسط زیردستان همراه است.
همچنین موانع و سنگ‌اندازی‌هایی برای حضور زنان در مشاغل خرد و نوپا ایجاد می‌شود که راه پیشرفت آنها را با سختی همراه می‌کند و همه این کارها در حالی انجام می‌شود که تغییرات ساختار فرهنگی و پذیرفتن زنان به‌عنوان نیروهای مؤثر و کارآمد که می‌توانند همپای مردان مشاغل مدیریتی و اجرایی را به عهده بگیرند، در بلندمدت اثرات مطلوبی را به لحاظ فرهنگی و اقتصادی در اقتصاد افغانستان در پی خواهد داشت.
.
راه سخت زنان افغان
پس از سقوط رژیم طالبان در افغانستان، زنان این کشور همگام با مردان در بخش‌های مختلف نقش فعالی را بازی کرده‌اند. مقام‌های افغان گفته‌اند یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های زنان افغان از سال 2001 به این طرف بخش تجارت بوده که نقش اساسی زنان در این بخش سبب رشد اقتصاد ملی افغانستان شده است.
در این میان، زنان در تجارت و سرمایه‌گذاری‌های متوسط و کوچک در این کشور نیز نقش موثری داشته‌اند. ایجاد شرکت‌های تجارتی زنان طی مدتی که از سرنگونی رژیم طالبان گذشته است تا اندازه‌ای در بهبود وضع اقتصادی زنان و کاهش فقر جامعه اثرگذار بوده است. در حال حاضر، ۱۱۵۰ شرکت تجارتی در افغانستان را زنان رهبری می‌کنند. همچنین فرصت‌های شغلی گوناگونی برای زنان ایجاد شده که بر اساس آمارهایی که وزارت تجارت و صنایع افغانستان در دی‌ماه ۱۳۹۷منتشر کرد، نزدیک به ۵۰ هزار زن در افغانستان با استفاده از این فرصت‌ها مشغول کار هستند. برای مثال در دی‌ماه ۱۳۹۷سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان بیان کرد که نقش زنان بازرگان در گسترش بازار کار و فراهم‌ساختن زمینه‌های کاری در کنار مردان و به‌ویژه برای زنان در افغانستان، کارساز بوده و حکومت نیز، برای فراهم‌ساختن زمینه‌های رشد بازرگانی و توسعه سرمایه‌گذاری‌های زنان افغان پایبند به تعهداتش است. حالا که صحبت از آمار است، خوب است بدانید که طبق گزارش‌های وزارت تجارت و صنایع کشور افغانستان در سال ۱۳۹۷، بیش از ۱۶۰۰ نفر از زنان جواز فعالیت از این وزارت را اخذ کرده‌اند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
زنان نیمی از افغانستان
مرکز آمار افغانستان در سال 95 خورشیدی مجموع نفوس افغانستان را 29.7 میلیون برآورد کرده است که از مجموع این شماره 14.5 میلیون نفر (48.8 درصد) آن را زنان و 15.2 میلیون آن را مردان تشکیل می‌دهند. بر پایه آمار اداره ثبت احوال نفوس نزدیک به 50 درصد نفوس شهری و تنها 30 درصد نفوس روستایی شناسنامه دارند. این اداره می‌گوید که در جریان امسال حدود 390 هزار کارت تولد برای نوزادان در زایشگاه‌ها توزیع شده که از میان آن 148133 کارت تولد به نوزادان دختر توزیع شده است.
[/mks_pullquote]
همچنین زنان در بیش از یک‌هزار شرکت به شکل سهام و معاون کار می‌کنند و همین‌طور بیش از ۷۰۰ زن در منصب ریاست شرکت‌ها قرار دارند. از طرف دیگر زنان در بخش صنایع دستی؛ از جمله قالی‌بافی جایگاهی خاص دارند. علاوه بر اینها گشایش نخستین «مرکز جهانی توسعه اقتصادی زنان افغان» در کابل در سال 1392 با هزینه پنج میلیون دلاری، گام دیگری برای برجسته‌ساختن نقش زنان در توسعه اقتصادی و خودکفایی آنها بوده است، اما نباید خیلی خوشبین بود و با خودمان بگوییم که زنان افغان موفق شده‌اند در اقتصاد افغانستان برای خود سهم قابل توجهی کسب کنند، چراکه آنها هر روز با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
.
نگاه متعصب مردان به زنان افغان
با وجود تلاش‌های صورت‌گرفته برای حضور زنان در اقتصاد افغانستان و فراهم‌کردن بسترهای لازم برای آنها، اما هنوز هم مردان جامعه سنتی افغانستان از حضور زنان در بازار کار، حال چه در سطح کلان و چه در سطح خرد، جلوگیری می‌کنند. با تمام اینها اما میوا کاتو، رئیس منطقه‌ای آسیا و اقیانوسیه اداره سازمان ملل متحد برای زنان، معتقد است که باید گام‌هایی برای فرستادن این پیام به مردان و زنان افغان برداشته شود که زنان نقش اساسی در به ارمغان آوردن صلح در جامعه دارند و بدون سرمایه‌گذاری روی توانایی زنان در این بخش، صلحی به وجود نخواهد آمد. او همچنین بیان کرده که سازمان ملل برنامه‌های مشخصی برای حمایت از زنان تجارت‌پیشه دارد و از دولت افغانستان نیز خواسته از این زنان حمایت خاصی داشته باشد. او می‌گوید زنان در عرصه‌های مختلف با تبعیض‌های جنسیتی و نابرابری روبه‌رو هستند، اما یگانه جایی که این تصویر تغییر می‌کند، زمانی است که آنها از نظر اقتصادی قدرتمند هستند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
بیش از ۱۰۰ هزار دانشجو
بر اساس آمار وزارت تحصیلات عالی افغانستان، بیش از 88 هزار دانشجوی زن در سراسر افغانستان در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی در حال تحصیل‌اند. از این میان در حدود ۴۴ هزار دانشجو در ۳۷ دانشگاه دولتی درس می‌خواند و بیشتر از ۴۳ هزار دانشجوی دیگر در دانشگاه‌های خصوصی مشغول تحصیل‌اند.
[/mks_pullquote]
کاتو همچنین می‌گوید که راهی بهتر از این وجود ندارد تا زنان صدایشان را بلند کنند و نشان بدهند که چه کارهایی می‌توانند برای جامعه انجام بدهند. مشکلی که شاید در کشورهای در حال توسعه‌ای چون افغانستان در رابطه با حضور زنان در اقتصاد یا کسب کرسی‌های تصمیم‌گیری وجود دارد، این است که بسیاری از مردان و نهادهای تصمیم‌گیر معتقدند که زنان فقط باید در یک مقام فعالیت داشته باشند. آنها یا باید مادر باشند، یا همسر باشند و حال اگر توانایی و وقتش را داشتند، پشت دار قالی بنشینند و فرش ببافند. در حالی که زنان فعال در حوزه حقوق و اقتصاد افغانستان معتقدند زنان افغان باید سهم ۵۰ درصدی از جامعه افغان داشته باشند و به سهم فعلی راضی نباشند. آنها می‌گویند زنان باید در هر شغل و مقامی که می‌خواهند، وارد شوند و نباید جلوی آنها گرفته شود، چراکه زنان می‌توانند تصمیم‌های واقعی بگیرند که بر همه قشرهای جامعه تأثیر داشته باشد.
مشکل دیگری که زنان افغان با آن روبه‌رو هستند، بحث نداشتن سرمایه اولیه برای ایجاد شغل است. زنان تجارت‌پیشه در افغانستان در کنار مشکلات عمومی سرمایه‌گذاران در این کشور با مشکلات دیگری همچون نداشتن سرمایه کافی و مشکلات اجتماعی و فرهنگی روبه‌رو هستند. موضوع دیگر هم این است که زنانی که از طریق شغل‌هایی چون آرایشگری، منشی‌گری و حتی حضور در نیروهای پلیس برای خود درآمد کسب می‌کنند، از وجود دیدگاه‌های منفی برخی افراد جامعه نسبت به شغل‌شان شکایت دارند. آنها می‌گویند؛ بدبینی جامعه نسبت به کار آنها، سبب مشکلات اجتماعی برایشان شده است.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
زنان و توسعه روستاها
در سال 2010 وزارت توسعه روستاهای افغانستان برنامه‌ای را برای توسعه صنایع روستایی افغانستان با هدف توانمندی اقتصادی زنان آغاز کرده است که تا کنون حدود 30 هزار زن در 6 ولایت (500 روستا) از خدمات تکنیکی و مالی این برنامه بهره‌مند شده‌اند.
[/mks_pullquote]
خیلی از این زنان معتقدند که وجود دیدگاه‌های منفی نسبت به شغل‌شان باعث شده تا آنان از شغل‌شان دل‌زده شوند و تحت فشار خانواده و اطرافیان و به خاطر حرف مردم کوچه و خیابان دست از کارشان بکشند. برای مثال طاهره صادقی که یک زن افغان است، سال‌های زیادی است که به‌عنوان نیروی پلیس مشغول به خدمت است. او می‌گوید: «مردم دیدگاه منفی دارند و می‌گویند رفتن زن به نیروی پلیس خوب نیست.» یا زن دیگری به اسم نرگس سادات که آرایشگر است، می‌گوید بسیاری از مردم نسبت به زنان آرایشگر دید خوبی ندارند. زنان آرایشگر حتی اگر با حجاب و چادر هم که باشند، شاهد گپ‌وگفت‌های بد و نامناسب از سوی برخی افراد هستند.
.
حضور کمرنگ زنان در نهادهای اقتصادی افغانستان
با وجود اینکه وزارت تجارت و صنایع افغانستان اعلام کرده که برنامه‌های موثری برای تقویت انگیزه و برنامه‌های تجارتی زنان در دست دارد و حتی تاکید کرده که بیش از 800 شرکت تجارتی در افغانستان تحت ریاست یا معاونت زنان افغان پیش می‌روند که از یک هزار شرکت که این وزارت با آن همکاری مالی و تکنیکی دارد، فقط 350 شرکت آن مربوط به زنان است؛ اما آمار و ارقام ارائه‌شده از نهادهای اقتصادی در افغانستان نشان می‌دهد که زنان افغان مالک شمار کمی از شرکت‌های تجارتی و کارخانه‌های صنعتی هستند.
وزارت تجارت و صنایع افغانستان همچنین گفته که در سال‌های گذشته با هدف ارتقای ظرفیت‌های حرفه‌ای و رشد سرمایه‌گذاری زنان، تفاهم‌نامه‌ای با بانک جهانی به ارزش 22 میلیون دلار و با موسسه «USAID» به ارزش یکصد میلیون به امضا رسانده است. در همین رابطه بی‌بی گل غنی، بانوی اول و همسر محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان، سال ۱۳۹۶ اتاق‌های تجارت و صنایع زنان افغانستان را در کابل رسماً افتتاح کرد. او در مراسم افتتاحیه گفت که این نهاد با هدف رشد تجارت زنان ایجاد شده و با فعالیت چشم‌گیر زنان در بخش‌های تجارت و اقتصاد افغانستان، دیدگاه جهان نسبت به زنان افغان تغییر خواهد کرد. حالا این امید برای زنان افغان وجود دارد که با حمایت‌های شخصیت‌های زن افغان حتی در صحبت، بتوانند امید به حضور در عرصه‌های بانکداری، بیمه و دیگر مشاغل مدرن و اقتصادی روز را به دست بیاورند.
.
خیز زنان برای بانکداری و بی‌انگیزگی دولت
هرچند زنان تجارت‌پیشه افغانستان در بخش‌های مختلف؛ از جمله صنایع قالی‌بافی، بسته‌بندی میوه، بسته‌بندی مواد غذایی، زعفران و صنایع دستی نقش قابل ملاحظه‌ای دارند، اما از چند سال پیش به این طرف، این زنان تلاش می‌کنند که سرمایه‌گذاری‌شان را در بخش‌های سنتی کاهش دهند و به جای آن در بخش‌های مدرن ورود پیدا کنند؛ بخش‌هایی چون بانکداری، بورس و بیمه از این موارد هستند، اما متاسفانه دولت افغانستان همکاری لازم را برای حضور زنان در این عرصه انجام نمی‌دهد. با این وجود اما برخی زنان تجارت‌پیشه افغان به سراغ راه‌اندازی شرکت‌های سیاحتی و رستوران‌های زنجیره‌ای رفته‌اند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
زنان در دولت
از مجموع بیش از ۸۲۰۰ تن تصمیم‌گیرنده در دولت، سهم زنان ۱۰٫۷ درصد بوده است. از مجموع ۸۳۰۰ کارمند دولت هم ۹۲.5 درصد مردان در پست‌های بالا هستند. در حالی که سهم زنان فقط بیش از ۷ درصد بوده است. دولت افغانستان در نظر دارد که تا سال ۲۰۲۰ در حدود ۳۰ درصد پست‌های تصمیم‌گیری و رهبری را به زنان اختصاص دهد.
[/mks_pullquote]
برای مثال در کابل زنانی شرکت‌های سیاحتی و رستوران راه‌اندازی کرده‌اند که این کار نشان می‌دهد زنان تجارت‌پیشه افغان تلاش دارند سرمایه‌شان را در بخش‌های مدرن بیشتر متمرکز کنند. بر اساس اطلاعات اتاق‌های تجارت و صنایع زنان افغانستان، بیش از 850 زن تجارت‌پیشه در افغانستان فعالیت دارند که برای 45 هزار نفر فرصت کاری فراهم کرده‌اند.
.
فساد و بوروکراسی دولت، سد راه زنان افغان
فساد گسترده اداری، ناامنی‌ها و گسترش جنگ‌ها و نیز باج‌گیری‌ها از بازرگانان در افغانستان، چالش بزرگی در برابر سرمایه‌گذاری‌ها و پیشبرد تجارت در این کشور بوده است. این عوامل، تا اندازه‌ای نیز سبب فرار سرمایه‌گذاری‌ها از افغانستان شده است. صادرات افغانستان در سال‌های گذشته به کشورهای اروپایی و منطقه، ساده‌تر شده و راه لاجورد و گشایش دهلیزهای هوایی افغانستان، کار تجارت‌پیشگان زن را در انتقال کالاهایشان به کشورهای دیگر آسان‌تر از پیش کرده است.
نگرانی‌ها اما هنوز هم در درون افغانستان از بابت بی‌پروایی‌ها و بوروکراسی در ادارات دولتی و فساد گسترده اداری است که بازرگانان زن را سخت به چالش گرفته است؛ چالش‌هایی که حتی سبب دلسردی مردان عرصه تجارت نیز شده است. زنان، در کشورهایی مثل افغانستان محروم‌ترین قشر از فرصت‌های اقتصادی هستند. به‌علاوه انواع گوناگون محرومیت، زنان معمولاً از فرصت‌ها و امکانات اقتصادی نیز محروم‌اند. اکثراً، زنان حق مالکیت بر عوامل تولید را ندارند، از آزادی کار کردن در بیرون از خانواده محروم‌اند، دسترسی‌شان به خدمات آموزشی محدود است و در نتیجه، زنان از استقلال اقتصادی محروم هستند.
محرومیت زنان از فرصت‌های اقتصادی و عدم استقلال اقتصادی‌شان، از یک طرف، میزان نقش‌آفرینی و تاثیرگذاری آنان را در فرایندهای تصمیم‌گیری در درون خانواده و در اجتماع به‌شدت محدود ساخته و از طرف دیگر، زمینه را برای انواع مختلف خشونت‌ورزی علیه آنان فراهم ساخته است.
همچنین بی‌سوادی و نبود فرصت‌های آموزشی هنوز هم یکی از مشکلات اصلی زنان افغان است. محدودیت‌هایی که زنان افغان بابت حضور در جامعه دارند نیز از دیگر مشکلات آنهاست. هنوز نوع نگاه خفت‌آمیز و از سر ننگ در برابر زنانی که کار می‌کنند، به گونه مهارناشده‌ای در بسیاری از بخش‌های این کشور رایج است. با وجود آنکه افغانستان در ۱۵ سال گذشته پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در زمینه‌های وضعیت و حقوق زنان داشته، اما هنوز هم نیاز فراوان به حمایت بین‌المللی وجود دارد تا تداوم و پایداری روند بهبود وضعیت حقوق زنان را تضمین کند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
زن بازرگان هرات
نفس گل جامی از معدود زنان بازرگان هرات است که در دو دهه از فعالیت‌اش در عرصه تجارت و صنعت می‌گذرد. او در این زمان در بخش‌های مختلفی از تجارت و صنعت فعالیت داشته است. چهار سال مسئولیت خدیجه الکبرا و ایجاد مرکز تولیدی صنایع دستی و مواد غذایی گوشه‌ای از فعالیت‌های خانم جامی است.
[/mks_pullquote]
.
در سنگر تجارت و استقلال
«نفس گل جامی»، از جمله زنان بازرگان هرات است. دو دهه از فعالیت این زن در عرصه تجارت و صنعت افغانستان گذشته است. گل جامی در بخش‌های مختلفی از تجارت و صنعت فعالیت داشته. او چهار سال مسئولیت مرکز «خدیجه الکبر» را بر عهده داشته است. ایجاد مرکز تولیدی صنایع‌دستی و مواد غذایی هم از جمله دیگر فعالیت‌های این زن افغان است. گفته است که ۲۰ سالی می‌شود که در کنار صنعت، کارهای تجاری مختلفی را نیز انجام داده است. هدفش هم این بوده تا زمینه شغلی را برای زنان افغان علاقه‌مند به کار مهیا کند. گل جامی می‌گوید اولین بار، کارش را در عرصه صنعت از خامک دوزی آغاز کرده است. چون این صنعت از زمان‌های قدیم وجود داشته، اما زنان با طریقه کسب درآمد از آن آشنایی نداشته‌اند.
او به مرور زمان توانسته زنان افغان زیادی را به این کار تشویق کند. حالا این زن مسئول صنف خامک دوزان در هرات است و زنان زیادی به پشتوانه حمایت‌های او و البته پشتکار در خانه‌هایشان این کار را انجام می‌دهند و محصولاتشان را در بازار به فروش می‌رسانند و از این طریق امرار معاش می‌کنند. نفس گل جامی، گفته است که در زمان طالبان یعنی همان زمانی که زنان باید با برقع در خیابان‌ها می‌گشتند و حق تحصیل و کار نداشتند و تنها حقی که داشتند، نفس کشیدن و بچه‌داری بود، به فکر این بوده که زنان باید از نظر مالی مستقل باشند. برای همین هم دست به کار می‌شود تا برای زنان افغان دوست و آشنا و همسایه شغل ایجاد کند. او می‌گوید در ابتدا دوره‌های آموزشی خیاطی و در کنار آن دوره‌های سوادآموزی را ایجاد کرده که به مرور زمان زنان افغان زیادی از این طریق توانستند کسب درآمد کنند و در بهبود اقتصاد خانواده‌هایشان کمک کنند. نفس گل جامی، چالش‌های زیادی را سر راه خود برای رسیدن به اهدافش داشته است؛ از دیدگاه‌های سنتی خانواده و مردم جامعه نسبت به کار زنان در بیرون از خانه تا عدم حمایت و تشویق دولت از زنان تجارت پیشه که سبب شده آن طور که بایدوشاید زنان افغان پیشرفت نکنند، اما او می‌گوید به زنانی که همت می‌کنند و در راه تجارت و صنعت قدم می‌گذارند و دوشادوش مردان کار می‌کنند و برای رسیدن به استقلال مالی با تمام چالش‌های جامعه افغانستان مبارزه می‌کنند، افتخار می‌کند. او بیان می‌کند که با وجود تمام چالش‌های حضور زنان هرات، در عرصه تجارت و صنعت به آینده تجاری زنان کشورش خوشبین است.
حالا نفس گل جامی، خودش را موفق احساس می‌کند. او تا حدودی به اهدافی که برای خودش تعیین کرده بوده، رسیده و توانسته به خانواده‌اش و سایر افراد جامعه‌اش ثابت کند که آزادی را که از طرف خانواده‌اش به دست آورده، در راه هدفش که همان پیشرفت خودش و سایر زنان افغان بوده استفاده کرده است. از نگاه او عامل عمده خشونت علیه زنان در افغانستان، مشکلات اقتصادی است.
به بیان گل جامی، اگر زنان افغان کار کنند و تلاش‌شان برای رسیدن به استقلال مالی ادامه داشته باشد، هیچ‌گاه زنی در افغانستان خشونت را در خانواده‌اش تجربه نخواهد کرد. گل جامی برای رشد و گسترش تجارت خودش برنامه‌های کلانی دارد، اما عملی شدن آن را در گرو حمایت دولت، مردم و خانواده‌اش می‌داند. با این حال این زن افغان معتقد است که در صورت عدم این حمایت‌ها برای عملی کردن برنامه‌هایش، جسارتش را به دنیا نشان خواهد داد و به همه ثابت می‌کند که زنان افغان می‌توانند سهم و نقش بزرگی در رشد تولیدات داخلی و تجارت کشورشان داشته باشند.
