پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
شاپرک، دادستانی و پلیس فتا می‌توانند درخواست بستن یک درگاه پرداخت مشکوک را بدهند و شرکت ارائه‌دهنده خدمات پرداخت ملزم به اجرای حکم آنها است.
داخل سایت راه پرداخت، عبارت «درگاه پرداخت» را جست‌وجو کنید. نیمی از نتایج صفحه اول جست‌وجو درباره بسته شدن درگاه‌های پرداخت است.
با یک حساب سرانگشتی از اخبار رسمی منتشرشده توسط شاپرک پیش‌بینی می‌شود که در سال 97، بالغ بر چندین هزار درگاه پرداخت مسدود شده باشند. برای مثال در 100 روز ابتدایی سال 97، ۱۱۰۰ درگاه پرداخت الکترونیک متخلف مسدود شده اند. (+) یا در خبر دیگری، ۴۸۶ درگاه پرداخت اینترنتی طی یک دوره 40 روزه در فصل تابستان 97، مسدود شده اند.
تخلف درگاه‌ها اصلی‌ترین دلیل بسته شدن درگاه‌های پرداخت است، اما مواردی هم هستند که درگاه یک کسب‌وکار آنلاین مثلا به دلیل شکایت یک مالباخته و همکاری نکردن آن کسب‌وکار با نهادهای قانونی، به‌صورت موقت بسته می‌شوند. در این میان، نقش پلیس فتا، پررنگ‌تر از سایر نهادهای قانونی است چرا که پلیس فتا، تبدیل به اولین جایی شده است که مالباختگان برای پرونده‌های مرتبط با بانکداری و پرداخت الکترونیک به آن مراجعه می‌کنند.
مسدود کردن یک درگاه معمولا زمان زیادی نمی‌برد و به‌محض محرز شدن تقلب و یا درخواست نهادهای قضایی و نظارتی، شرکت ارائه‌دهنده خدمات پرداخت ملزم به بستن درگاه موردنظر است. اما نکته مهم اینجاست که روند صدور حکم بسته شدن درگاه‌های پرداخت توسط نهادهای قضایی، متفاوت از از روندها و مقررات مشخصی است که شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت ارائه می‌دهند.
در این میان، بسته شدن درگاه پرداخت یک کسب‌وکار اینترنتی حتی برای چند ساعت، می‌تواند باعث خسارت به این کسب‌وکار باشد.
در روزهای گذشته، خبری در رسانه‌ها درباره بسته شدن درگاه پرداخت یک فروشگاه اینترنتی با درخواست پلیس فتا و گلایه‌های مدیر این فروشگاه اینترنتی منتشر شد. همین مسئله بهانه‌ای شد تا به این بپردازیم که چه نهادهایی می‌توانند یک درگاه پرداخت را ببندند.
شاپرک، دادستانی و پلیس فتا می‌توانند درخواست بستن درگاه را بدهند
در کل می‌توان گفت که درگاه‌های پرداخت، به دلیل عدم رعایت قوانین و ضوابط و انجام تخلف، بسته می‌شوند.
مرضیه غفرانی، سرپرست اداره پذیرندگان اینترنتی شرکت پرداخت الکترونیکی سامان می‌گوید که درگاه‌های پرداخت کسب‌وکارها به‌طور کلی به چهار دلیل مسدود می‌شوند: «بستن به درخواست صاحب کسب‌وکار؛ بستن با نامه دستوری از شرکت شاپرک؛ بستن به دلیل کشف تخلف و یا مورد مشکوک از طریق سیستم‌های کنترلی هوشمند سپ (به‌عنوان PSP) و همچنین بستن درگاه با دستور از سمت دادستانی و ارگان‌های قضایی، این دلایل چهارگانه هستند.»
حسین گمراوی، مدیر پرداخت‌های اینترنتی شرکت فن‌آوا کارت هم تایید می‌کند که مراجع قضایی و نظارتی امکان درخواست برای بستن درگاه‌های پرداخت را دارند. البته به گفته گمراوی، این درخواست با دریافت نامه و اعلام رسمی انجام می‌شود.
PSPها خودشان هم درگاه را می‌بندند
طبق گزارش‌های دوره‌ای که شاپرک از آمار درگاه‌های بسته‌شده منتشر می‌کند، بخش قابل‌توجهی از درگاه‌های بسته‌شده، توسط خود PSPها بسته می‌شوند.
در همین زمینه مرضیه غفرانی به بستن درگاه‌های پرداخت طی بازرسی‌های دوره‌ای شرکت‌های پرداخت اشاره می‌کند.
حسین گمراوی هم می‌گوید: «در صورتی که تخلف کاربر (پذیرنده) برای PSP محرز شود و ضوابط و قوانین قراردادی و اعلام‌شده نقض شود، درگاه پرداخت موردنظر بسته می‌شود.»
گمراوی به رابطه میان کنترل و نظارت اولیه شرکت ارائه‌دهنده خدمات پرداخت و میزان بسته شدن درگاه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «در صورتی که نظارت‌های اولیه به درستی صورت بگیرد، میزان بسته شدن درگاه‌ها حتی به یک مورد در ماه هم نخواهد رسید.»
مرضیه غفرانی هم به این موضوع اشاره می‌کند و می‌گوید: «در حال حاضر به جهت سیستم‌های کنترلی‌ای که سپ به‌منظور کشف تقلب پیاده‌سازی کرده، درخواست مسدودی از سمت نهادها کاهش پیدا کرده است.» البته او اشاره می‌کند که به‌طور کلی درخواست مسدودی درگاه تعداد مشخصی ندارد و بسته به شرایط جامعه، تعداد آن در ماه متفاوت است.
مراحل باز شدن مجدد یک درگاه پرداخت
همانطور که گفتیم مسدود کردن یک درگاه معمولا زمان زیادی نمی‌برد و به محض محرز شدن تقلب و یا درخواست نهادهای قضایی و نظارتی، درگاه بسته می‌شود.
اما فعال‌سازی دوباره درگاه، بستگی به نحوه مسدودسازی درگاه دارد. غفرانی در این خصوص توضیح می‌دهد: «اگر مسدودی به دستور مقام قضایی بوده باشد، با ابلاغ رفع مسدودی توسط همان نهاد، درگاه بازگشایی می‌شود. اگر مسدودی توسط سپ اعمال شده باشد، با ارائه مستندات توسط پذیرنده، موضوع به شاپرک برای بررسی ارجاع می‌شود و در صورت محرز شدن عدم تخلف درگاه توسط شاپرک مجددا بازگشایی خواهد شد. زمان رسیدگی نیز بسته به علت مسدودی و ارگان‌های درگیر، متفاوت خواهد بود.»
قوانین درباره پرداخت‌یارها هم صدق می‌کند
موارد مطرح‌شده در بالا، در خصوص خدماتی که پرداخت‌یارها به مشتریان خود ارائه می‌دهند هم صدق می‌کند. پرداخت‌یارها در صورت مشاهده نقض قوانین و مقرراتشان توسط یک مشتری، می‌توانند درگاه او را به سادگی و با چند کلیک مسدود کنند. همچنین آنها ملزم به توقف ارائه خدمات به مشتری خود در صورت احراز تخلف او هستند. در صورتی که پرداخت‌یاری در این موضوع تعلل کند، امکان بسته شدن درگاه خودش توسط PSP و یا به درخواست نهادهای قانونی وجود دارد.
