پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
کارت‌های اعتباری و دبیت کارت‌ها، به‌عنوان بازاری پیشرو در عرصه خدمات پرداخت، بخش عمده‌ای از تراکنش‌های پرداختی بریتانیا را به خود اختصاص داده‌اند؛ به‌ویژه از زمانی که پای فرایندهای پرداخت بدون تماس نیز به میان آمده است.
با این وجود، این موضوع برای کلیه نقاط جهان صدق نمی‌کند. در حقیقت، ارائه دهندگان قدرتمند این قبیل کارت‌ها نظیر ویزا و مسترکارت، تنها 23 درصد از بازار تجارت الکترونیک جهان را در اختیار دارند، در حالی که سایر راهکارهای پرداخت محلی نظیر نقل و انتقالات بانکی و کیف پول‌های الکترونیکی، 43 درصد از تراکنش‌های تجاری جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
بر اساس اظهارات رونی دی آرینزو (Ronnie D’Arienzo)، مدیر ارشد درآمد پی‌پی‌آر‌او (PPRO)، در سال 2019 نیز بالغ بر 55 درصد از تراکنش‌های تجاری جهان با تکیه بر راهکارهای پرداخت محلی صورت می‌گیرند که انتظار می‌رود این رقم تا 80 درصد نیز افزایش یابد.
بدیهی است که برخی از این بازارهای پررونق و تاثیرگذار، جزو «لیست تماشای» شرکت‌های ارائه دهنده و تجاری هستند. شرکت‌هایی که می‌توانند با بهره‌جویی از پتانسیل‌های این قبیل بازارها، روندهای آتی خود را تضمین کرده و سرمایه‌گذاری‌های خود را روی فرایندها و تحولاتی تاثیرگذار معطوف کنند.
اروپا
احراز هویت قوی مشتریان (SCA) تحت دستورالعمل سرویس پرداخت دوم (PSD2)
اروپا یکی از بانفوذترین بازارهای جهان در عرصه تجارت الکترونیک برون مرزی است که اقدامات زیادی را برای ایجاد تعادل بین امنیت و رفاه کاربرانش انجام داده است تا بتواند حاشیه خطر و تقلب در تراکنش‌های آنلاین موجود در بازار را به حداقل برساند و در عین حال، راحتی و رضایت کاربران را نیز تامین کند. معرفی احراز هویت قوی تحت دستورالعمل سرویس پرداخت شماره دو در ماه سپتامبر سال جاری نیز به این موضوع اهمیت بیشتری می‌بخشد.
احراز هویت قوی، در مورد پرداخت‌های آنلاین اتحادیه اروپا اعمال خواهد شد. به‌ویژه در مواردی که هم ارائه‌دهنده خدمات پرداخت و هم صادرکننده کارت، هر دو در اروپا استقرار داشته باشند و به تبع آن، بسیاری از شرکت‌های مستقر در اتحادیه اروپا و فعال در زمینه تجارت آنلاین را نیز تحت‌الشعاع قرار داده باشند. در نتیجه، می‌توان انتظار تحولاتی شگرف در بسیاری از زیرساخت‌های تجاری تجار و شرکت‌های اتحادیه اروپا را داشت. تحولاتی که بتواند آن‌ها را با وضعیت جدید به وجود آمده تطبیق دهد.
برای کسب اطمینان از اینکه فرایندهای پراختی این قبیل شرکت‌ها انطباق لازم با قوانین وضع شده را دارد یا نه، بازرگانان ملزم به استفاده از یکی از چند روش زیر برای احراز هویت کاربران‌شان هستند:
- حالتی که سیستم با استفاده از یک پین‌کد یا صرفا بر اساس یک سوال امنیتی منحصربه‌فرد کاربران را شناسایی می‌کند.
- ابزاری که تنها در دسترس کاربر است، مثلا زمانی که از یک توکن سخت‌افزاری یا گوشی تلفن همراه استفاده می‌شود.
- و حالتی که کاربران براساس ویژگی‌های بیومتریک‌شان، نظیر اثرانگشت، تشخیص چهره یا اسکن رادیکال قابل شناسایی و احراز هویت هستند.
همان‌طور که می‌دانید، تقلب در دنیای دیجیتال امروز به شدت افزایش یافته است، به طوری که طبق آمار:
1 مورد از هر 6 مورد تراکنش آنلاین صورت گرفته در سطح جهان جعلی هستند.
برای کسب‌وکارها، این رقم بسیار وحشتناک است، چراکه طبق برآوردهای صورت گرفته، در صورت عدم حل‌وفصل این موضوع، سالیانه چیزی در حدود 3 درصد از کل درآمد شرکت‌ها به دلیل همین تقلب‌ها از دست می‌رود.
سیستم‌های کنترلی و احراز هویت به‌نامی همچون سوفورت (SOFORT) که در بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا موجود است، یا بانکانتکت (Bancontact) در بلژیک و آی‌دیل (iDEAL) در هلند، همگی در حال حاضر با استفاده از روش‌های احراز هویت چند فاکتوری کار می‌کنند که تا حد قابل توجهی امنیت شبکه را تضمین می‌کند.
روش‌هایی که برای ورود کاربران به سیستم، یک رمز یک‌بار مصرف درخواست می‌کنند که برای اطمینان خاطر بیشتر، به دستگاه‌های اعطایی از سوی سیستم‌های بانکی (همان توکن‌ها) ارسال می‌شوند.
با وجود اینکه چنین روش‌هایی حاشیه اطمینان و امنیت در فرایندهای پرداخت را تا حد قابل قبولی افزایش داده‌اند، اما با افزودن اصطکاک به فرایندهای خرید باعث افت کارایی در سیستم‌های پرداخت شده‌اند. اصطکاکی که در برخی موارد، کاربران را وادار به ترک خرید و صرف نظر از ادامه روند پرداخت می‌کنند.
به همین دلیل شناسایی اینکه کدام فرایند به احراز هویت قوی نیازمند است و در کدام فرایندها می‌توان از این مرحله چشم‌پوشی کرد، از اهمیت بالایی برخوردار است. در همین راستا، لیستی مختصر از مواردی که می‌توان بدون نیاز به احراز هویت قوی از کنار آن‌ها رد شد را ارائه کرده‌ایم:
- ذینفعان قابل اعتماد یا کاربران لیست سفید: که قبلا احراز هویت شده و قابل اعتماد هستند. هرچند که این قبیل کاربران نیز برای نخستین تراکنش نیاز به احراز هویت قوی دارند.
- مشترکین: که پرداخت‌هایی تکراری انجام می‌دهند (با مبالغی ثابت و در ارتباط با کسب‌وکارهایی ثابت)، که باز هم اولین تراکنش‌ها مستلزم احراز هویت قوی است.
- تراکنش‌های زیر 30 یورو: که درصورت تکرار تراکنش بیش از 5 بار یا عبور مجموع کل تراکنش‌های صورت گرفته از مرز 100 یورو نیاز به احراز هویت قوی خواهد بود.
- تراکنش‌های کم خطر: که فاکتورهای زیادی می‌تواند در آن دخیل باشد. فاکتورهایی نظیر نرخ‌های تقلب ارائه دهندگان خدمات پرداخت، الگوهای پرداخت سابق، موقعیت مکانی و جغرافیایی کاربر و کسب‌وکار.
- پرداخت‌های حقوقی ایمن: نظیر کارت‌های مجازی و امثال آن.
بدیهی است که عدم انطباق و شکست در دریافت اعتبار منجر به مردود شدن پرداخت‌های صورت گرفته بین تجار، کاربران و سیستم‌های بانکداری شده و برای ارائه‌دهندگان خدمات پرداخت جریمه‌های مالی در پی خواهد داشت.
بریتانیا و ایالات متحده آمریکا
پرداخت بدون تماس
تراشه‌ها و پین‌هایی که در سال 2006 میلادی برای کارت‌های پرداخت معرفی شدند، راهکار پراختی بسیار کارآمد و پرطرفداری را به بازار عرضه کردند که اکنون، 12 سال از عمرش می‌گذرد.
در پی معرفی این دو پارامتر، تقلب در کارت‌های پرداختی و روش‌های آنلاین و آفلاین پرداخت به شدت رو به نزول گذاشت. به‌طوری که میزان کاهش تقلب‌های صورت گرفته طی سال‌های 2004 الی 2014 میلادی، چیزی قریب به 81.9 میلیون پوند گزارش شده است.
رقمی هنگفت، که دنیای پرداخت آن را مرهون تراشه‌ها و پین‌هایی است که پس از سال‌ها، هنوز هم جزو مهم‌ترین عناصر کارت‌های پرداخت هستند. با این حال، نیاز به وارد کردن مداوم پین برای انجام هر تراکنش، جزو عواملی بوده است که همواره صدای کاربران را در‌آورده است.
به همین دلیل نیز در سال 2007 میلادی، برای رعایت راحتی و رفاه حال کاربران، روش‌های پرداخت بدون تماس معرفی شدند. روش‌هایی بسیار سریع‌تر و آسان‌تر برای پرداخت‌های زیر 20 پوند، که تا سال 2015 میلادی به 30 پوند نیز افزایش یافتند.
البته پرداخت‌های بدون تماس نیز روی همان ریل‌های سابق به پیش رانده می‌شوند. پرداخت‌هایی مبتنی بر استانداردهایی فنی، که تحت عنوان ای‌ام‌وی (EMV) در اختیار کاربران قرار می‌گیرند تا این امکان را به آن‌ها بدهند که با یک تکان ساده کارت یا نزدیک کردن آن به دستگاه مخصوص کارت‌خوان، پرداخت‌های بدون تماس خود را انجام دهند.
روندهای مبتنی بر پرداخت بدون اصطکاک، در بسیاری از کشورهای جهان از جمله بریتانیا، به سرعت در حال رشد هستند. با این حال، در مناطق خارج از اتحادیه اروپا، به‌ویژه در استرالیا، کانادا و برزیل نیز استفاده از این قبیل فرایندهای پرداخت بسیار رواج یافته است و می‌توان روند فزاینده رشد آن را مشاهده کرد. خبر خوب برای طرفداران این قبیل پرداخت‌ها اینکه:
پرداخت‌های بدون تماس در سال 2018 میلادی، برای نخستین بار با اختصاص 52 درصد از تراکنش‌های پرداختی به خود، از پرداخت‌های مبتنی بر پول نقد سبقت گرفتند. پول نقدی که سال‌های متمادی یکه‌تاز عرصه خدمات پرداخت بوده است.
با این حال، وضعیت در ایالات متحده آمریکا برعکس است. با وجود اینکه بسیاری از فروشگاه‌های خرده‌فروشی و تجار این کشور به پایانه‌های نقطه فروش پرداخت بدون تماس مجهز هستند، اما استفاده از این فناوری هنوز آن‌طور که باید جا نیفتاده است. هرچند که کاربران، به‌عنوان مهم‌ترین ارکان خدمات مالی، می‌توانند این روند را تغییر دهند.
تقاضای بی‌امان کاربران امروز برای فرایندهای پرداخت سریع و آسان، تجار آمریکایی و فروشگاه‌ها را بر آن داشته تا با سرعت بیشتری نسبت به نهادینه کردن این فناوری مدرن و استفاده از مزایای سرعتی و رقابتی آن اقدام کنند.
در همین راستا، بسیاری از ارائه دهندگان کارت‌های بدون تماس نیز وارد عمل شده‌اند تا هرچه زودتر، تراکنش‌هایی با زمان اندک و سهولت بیشتر را به کاربران آمریکایی ارزانی کنند. به نظر می‌رسد در این میان، اکنون نوبت به بانک‌ها رسیده است تا بنشینند و با خود بیندیشند که اینک، با کاربران کارت به دست خود چه باید بکنند؟!
آفریقا
قاره سیاه خود را برای نسل آتی انقلاب تجارت الکترونیک آماده کرده است و به نظر می‌رسد که سال 2019، سرآغاز این تحول عظیم در عرصه بازار باشد. قاره‌ای با بیش از یک میلیارد نفر جمعیت و 54 کشور که در قرن بیست‌و‌یکم شاهد تحولات صنعتی شگرفی بوده است. این منطقه جوان و بالنده، یکی از پیشگامان رفتار مصرف‌کننده در جهان است، بدون اینکه در بند زیرساخت‌های منسوخ و یا کانال‌های توزیع قدرتمند و دست‌وپاگیر باشد. چیزی‌که نمونه بازر آن را در چین می‌توان مشاهده کرد.
آفریقا را نیز می‌توان یکی از سریع‌ترین بازارهای کلاس متوسط مصرف کننده در جهان قلمداد کرد که با سرعتی سرسام‌آور به سمت آینده در حرکت است. قدرت خرید آن‌ها باور نکردنی است و تقاضا برای محصولات و خدمات مبتنی بر تلفن‌های همراه هوشمند در آن‌ها به شکل عجیبی بالاست. استفاده انفجاری از تلفن همراه، نه تنها از دیدگاه کاربری حائز اهمیت است، بلکه در نوآوری‌های حیطه پرداخت نیز دخیل است.
بر اساس گزارشی که از سوی اکوبانک (Ecobank) منتشر شده است، قریب به 60 درصد از کل حساب‌های مبتنی بر پول موبایلی جهان به جنوب صحرای آفریقا اختصاص دارد که آماری حیرت‌انگیز از این منطقه دور افتاده، در حال توسعه و به ظاهر محروم است.
موفقیت‌های خیره کننده ام‌پسا (M-Pesa) در کنیا، که به نظر می‌رسد فرایندهای پرداخت موبایلی را به سراسر قاره سیاه نیز توسعه خواهد بخشید، تنها بخشی از تحولات عمیق پرداختی در این منطقه است. بدون شک، سال 2019 سالی حیاتی برای این بازار متحرک، جوان و خوش‌آتیه خواهد بود.
آمریکای لاتین
رشد تجارت الکترونیک در آمریکای لاتین، منوط به ارتباطات است. ارتباطاتی که توانسته‌اند طی سال‌های اخیر، روند رشد پرداخت‌های الکترونیک در این منطقه را تسریع کنند. بزرگ‌ترین بازار تجارت الکترونیک منطقه (برزیل) به تنهایی یک قدرت مسلم دیجیتال در مقیاس جهانی است. آخرین روندهای بومی منطقه نشان می‌دهند که تجارت مبتنی بر موبایل (m-commerce) و رسانه‌های اجتماعی، هنوز هم بهترین راه برای دستیابی به کاربران در آمریکای لاتین است.
راهکارهای پرداخت محلی را می‌توان کلید اصلی موفقیت در این منطقه قلمداد کرد.
دلیل این امر نیز آن است که در حال حاضر، بخش عمده‌ای از کاربران از کارت‌های بین‌‌المللی پرداخت به جای کارت‌های محلی، راهکارهای بدون تماس یا حتی روش‌های پرداخت بانکی و مبتنی بر پول نقد استفاده می‌کنند و توسعه راهکارهای محلی می‌تواند مضمن آینده‌ای روشن برای ارائه دهندگان خدمات پرداخت باشد.
با وجود اینکه این بزریل است که حال و آینده پرداخت آمریکای لاتین را رقم می‌زند، اما از آرژانتین نیز نمی‌توان غافل شد. آ‌ن‌چه با نگاهی ساده به وضعیت کشورهای مطرح آمریکای لاتین، از جمله آرژانتین می‌توان دریافت، عقب ماندن این منطقه از قافله بازار تجارت الکترونیک جهان و تجارت موبایلی است.
با وجود اینکه که آرژانتین، سال‌های اخیر را با برخی ناملایمات اقتصادی پشت سر گذاشته است، اما از نرخ نفوذ اینترنت بالایی در سطح آمریکای لاتین برخوردار است. ضمن اینکه این کشور، بزرگ‌ترین بازار کلاس متوسط منطقه را در دست دارد و می‌توان به قدرت خرید بالای آن اعتماد کرد.
در هر حال، احتمال چیرگی بانک‌های دیجیتال در این منطقه بالا است و در آینده‌ای نه چندان دور، برخی از روش‌های پرداخت مبتنی بر پول نقد، نظیر پاگو فاسیل (Pago Facil) و رپی پاگو (Rapi Pago)، جای خود را به راهکارهای پرداخت دیجیتال و موبایلی خواهند بخشید.
جنوب شرقی آسیا
کاربران جنوب شرقی آسیا، بیش از کاربران سایر بازارهای جهان زمان خود را صرف تلفن‌های همراه‌شان می‌کنند. با توجه به اعداد و ارقام منتشر شده، کابران این منطقه به طور متوسط، روزانه 3.6 ساعت از وقت خود را صرف استفاده از اینترنت تلفن همراه‌شان می‌کنند که می‌تواند خبری خوب برای برخی ارائه دهندگان باشد. منطقه‌ای مستعد، باهوش و پرانگیزه، که می‌تواند بازاری داغ برای شرکت‌های فناور جهانی باشد. شرکت‌هایی که به این قبیل روندها توجه و علاقه نشان می‌دهند و می‌توانند در خلال آن، منافع و مزایای رقابتی خود را تامین کنند.
سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی که از سوی شرکت‌های تجارت الکترونیک قدرقدرت چینی، علی‌بابا و تنسنت انجام می‌شوند، همگی سالی پربار برای تجارت الکترونیک در منطقه را نوید می‌دهند. غول‌هایی که آوازه نوآوری‌های‌شان نه تنها در منطقه، که در سراسر جهان پیچیده است.
البته، این تنها چین نیست که می‌تواند آینده تمام‌نمای رشد تجارت الکترونیک و تحولات پرداخت در آسیا باشد. اندونزی نیز یکی دیگر از بازارهایی است که شروع به رشدی سریع در بازار تجارت الکترونیک جهان کرده است. این کشور، با رشد سریع تولید ناخالص داخلی خود و نرخ تکان‌دهنده نفوذ اینترنت در سطح جهانی، یکی از کشورهایی است که می‌تواند نویدبخش آینده‌ای روشن برای تجارت الکترونیک آسیا باشد.
اندونزی قصد دارد با دادن فرصتی منحصربه‌فرد به ارائه‌دهندگان خدمات مالی و پرداختی، خود را به‌عنوان اولین کشور موبایل محور معرفی کند. فرصت‌هایی که به ارائه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا کلیه نوآوری‌های خود در عرصه پلتفرم‌های پرداخت را به نفع خود و کاربران‌شان به منصه ظهور بگذارند.
پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2025 میلادی، اقتصاد دیجیتال جنوب شرقی آسیا مرز 240 میلیارد دلار را نیز رد کند. موفقیتی که تقریبا نیمی از آن، به بازار فعال اندونزی اختصاص خواهد یافت.
اندونزی را می‌توان سومین کشور قدرتمند منطقه از لحاظ تحولات دیجیتال و تجارت الکترونیک تلقی کرد، که از پس پیشگامان آسیایی این حیطه، چین و هند به پیش می‌تازد.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های تجارت الکترونیک در اندونزی، نفوذ محدود کارت‌های اعتباری و دبیت کارت‌ها در منطقه بوده است. با این حال، کابران تمایل بالایی برای استفاده از سیستم‌هایی نظیر سی‌آی‌ام‌بی کلیکز (CIMB Clicks) و مندیری کلیپ‌پی (mandiri clickpay)، به‌عنوان انتقال دهنده‌هایی بانکی و همچنین آلفا مارت (Alfamart) و ایندومارت (Indomaret) به‌عنوان سیستم‌های پرداخت مبتنی بر پول نقد از خود نشان می‌دهند که حاکی از پتانسیل بالای آن‌ها برای خرید و پرداخت آنلاین است.
