پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
خبرگزاری فارس نوشت: مدیر عامل مرکز فرهنگ سازی و آموزش بانکداری الکترونیک «فابا» گفت: در سال گذشته بالغ بر ۱۶۹۸ میلیارد تومان از محل اختلاف هزینه تراکنش بانکی با خود‌پرداز و پشت باجه صرفه‌جویی شده است.
محمد مراد بیات در گفت‌وگو با فارس گفته است: هزینه هر تراکنش در باجه برای یک بانک سال گذشته حدود ۷۰۰ تومان بوده در حالی که همین تراکنش در خود‌پرداز همان بانک حدود ۱۰۵ تومان هزینه داشته است.
وی افزود: این رقم یعنی حدود ۵۹۵ تومان اختلاف به ازای هر تراکنش. حال اگر این اختلاف قیمت را در 2،855،240،764 تراکنش انجام شده توسط خودپرداز‌ها طی سال ۹۰ ضرب کنیم، معلوم می‌شود که اگر قرار بود این تراکنش‌ها با مرجعه به کارمندان شعب بانک‌ها انجام شود، رقم 1،698،868،254،580 تومان بیشتر هزینه برای بانک‌ها به دنبال داشت.
مدیر عامل مرکز فرهنگ سازی و آموزش بانکداری الکترونیک با اشاره به هزینه استهلاک اسکناس‌های فرسوده برای بانک مرکزی گفت: طبق اماری که خود بانک مرکزی ارائه داده استهلاک و از بین بردن اسکناس‌های فرسوده سالانه ۱۶ تا ۱۷ میلیارد تومان هزینه دارد. بدیهی است که با افزایش استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک در کشور و کاهش میزان استفاده از پول فیزیکی، این هزینه‌ها به تدریج کاهش خواهد یافت.
بیات در ادامه افزود: اگر فرض کنیم از کل نقدینگی کشور حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان آن خارج از بانک‌ها است، بانک‌ها برای آوردن این پول‌های خارج از سیستم، میلیارد‌ها تومان هزینه می‌کنند در حالی که اگر بتوانیم تنها نیمی از این مبلغ را با استفاده از روش‌های بانکداری الکترونیک به بانک‌ها بیاوریم، با احتساب نرخ سود علی الحساب روزشمار کوتاه مدت ۷ درصدی، می‌توان میزان سودآوری بانکداری الکترونیک را محاسبه کرد.
باید رتبه نخست منطقه باشیم
وی گفت: طبق چشم انداز تا سال ۱۴۰۴ باید رتبه نخست منطقه باشیم؛ در حوزه بانکداری الکترونیک باید ابتدا ببینیم که چه گام‌هایی برداشته‌ایم؟ واقعیت این است که در دهه ۸۰ خصوصا از اواسط این دهه، اقدامات مهم و تاثیرگذاری در حوزه گسترش و تقویت بانکداری الکترونیک برداشته شد که اگر این تلاش‌ها صورت نمی‌گرفت، شرایط امروز برای ما بسیار دشوار بود.
بیات افزود: به عنوان مثال ما از تعداد اندک خود‌پرداز در اواسط دهه ۸۰ امروز به ۲۷ هزار دستگاه رسیده‌ایم و بالغ بر ۲ میلیون پایانه فروش در کشور فعال است. سامانه‌هایی مانند ساتنا و پایا بخشی از نقل و انتقالات مالی را در کشور ما برعهده دارند. برای درک بهتر ابعاد تاثیرگذاری این سامانه‌ها و امکانات کافی است به نقشی که در عملیاتی شدن پرداخت یارانه‌های نقدی از سوی این زیرساخت‌ها ایفا می‌شود، توجه کنیم. بیراه نخواهد بود اگر مدعی شویم بدون چنین امکاناتی پرداخت یارانه نقدی به سرپرستان خانوار عملا ناممکن بود.
وی با اشاره به جایگاه ایران از لحاظ زیرساخت‌های بانکداری الکترونیک گفت: طبق بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم، ایران از نظر زیرساخت‌ها در منطقه بعد از عربستان در جایگاه دوم قرار دارد. از لحاظ تونع خدمات بانکداری الکترونیکی هم بعد از ترکیه در مقام دوم هستیم. به عبارت دیگر ترکیه با وجود تنوع بالای خدمات بانکداری الکترونیک اما از نظر زیرساخت بعد از عربستان و ایران قرار دارد. نشانه این مسئله هم نسبت تعداد بانک‌ها به تعداد شعبات آن‌ها در ترکیه است؛ در ترکیه حدود صد بانک مختلف فعال هستند اما تعداد کل شعب بانک‌ها در این کشور تنها حدود ۱۲ هزار شعبه است.
پهنای باند، مشکلی اساسی
بیات با انتقاد از وضعیت نامطلوب امکانات زیرساختی مورد نیاز در بانکداری الکترونیک ادامه داد: پهنای باند یکی از ملزومات ارائه این نوع خدمات است اما نگاه به این موضوع که در کشورهای پیشرفته در حال حاضر به عنوان یکی از حقوق اساسی شهروندان تلقی می‌شود در کشور ما به گونه دیگری است. خدمات مخابراتی در این کشور‌ها در حال گذار از نسل ۳ به ۴ است و ما هنوز از نسل دوم خدمات استفاده می‌کنیم. طبیعی است که با چنین زیرساخت‌هایی این کشور‌ها، جمع آوری دستگاه‌های خود‌پرداز را تا سال ۲۰۲۰ میلادی هدفگذاری کرده‌اند و ما همچنان به دنبال افزایش تعداد این دستگاه‌ها هستیم.
مدیر عامل فابا ادامه داد: آگاهی از این تفاوت‌ها و تأکیدی که دنیا بر پیشرفت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات داشته و دارد باعث شده مسئولان در کشور ما هم خواسته یا ناخواسته به سمت گسترش این نوع خدمات در حوزه‌های مختلف از جمله خدمات بانکداری الکترونیکی پیش بروند. امروزه ارائه خدمات بانکداری الکترونیک به یکی از اولویت‌های بانک‌ها تبدیل شده چرا که برخورداری از این خدمات یکی از مطالبات مشتریان بانک هاست. از این رو شاهد سرمایه گذاری، گسترش و تقویت و تبلیغ در این حوزه هستیم.
وی افزود: با وجود اهمیت و نقشی که بانکداری الکترونیکی در اقتصاد دارد ما با چالش‌هایی در ابعاد نرم افزاری هم مواجهیم. از جمله اینکه هنوز استاندارسازی لازم برای ارائه خدمات بانکداری الکترونیکی انجام نگرفته تا مشخص شود خدمات مطلوب باید حداقل از چه مشخصاتی برخوردار باشد.
بیات ادامه داد: در حوزه حقوقی هم با چنین مشکلاتی مواجه هستیم و در بسیاری از حوزه‌های با کمبود قوانین متناسب با تعاملات و تبادلات الکترونیکی روبرو هستیم و همین مسئله مسیر برخورداری از خدماتی را که بسترهای سخت افزاری آن فراهم است را با فراز و نشیب‌های بسیاری مواجه ساخته است.
مدیر عامل مرکز فرهنگ سازی و آموزش بانکداری الکترونیک به نبود زیرساخت‌های فرهنگی مناسب هم اشاره کرد و گفت: آگاهی عمومی و فرهنگ مناسب برای بهره‌مندی از خدمات بانکداری الکترونیکی شرط لازم اشاعه این خدمات است ولی ما متأسفانه آن گونه که باید و شاید در این حوزه کار نکرده‌ایم.
منبع: فارس